Tíminn - 07.06.1990, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 7. júní 1990
Tíminn 5
Nýr vettvangur setur sig í stellingar fyrir framboð á landsvísu:
JÓN BALDVIN OPNAR
PÓLITÍSKAR BAKDYR
Nýr vettvangur hélt 30 manna fund á Hótel Borg í
gær þar sem farið var yfir úrslit borgarstjómarkosn-
inga. Þar var m.a. samþykkt að samtökin ynnu að
því að skapa sterkt stjómmálaafl lýðræðislegra jafn-
aðarmanna, sem byði fram í næstu alþingiskosn-
ingum. Jón Baldvin Hannibalsson formaður Alþýðu-
flokksins sagði í samtali við Tímann í gær að sinn
flokkur hljóti að verða kjami þeirrar hreyfingar sem
íslenskir jafnaðarmenn kenna sig við í framtíðinni.
Til þess að greiða fyrir því að fá
óánægt fólk ffá Alþýðubandalaginu
og óháða til starfa innan Alþýðu-
flokksins hefur Jón Baldvin hreyft
þeirri hugmynd að opna flokksþing
og breyta nafni flokksins í Jafnaðar-
mannaflokk Islands. Þessar hug-
myndir hafa hlotið misjafnar undir-
tektir innan Alþýðuflokksins, en með
þeir hyggst Jón Baldvin opna fyrrum
pólitískum andstæðingum pólitískar
bakdyr, sem þeir geti gengið upprétt-
ir um, inn í Alþýðuflokkinn.
Breytt um nafn og
flokkurinn opnaður?
- En er pólitískur jarðvegur innan
Alþýðuflokksins til þess að taka á
móti slíku fólki?
„Ég hef lýst hugmyndum í þá átt að
auka milliliðalaust lýðræði í Alþýðu-
flokknum, til dæmis með því að opna
flokksþing“, sagði Jón Baldvin. „Ég
hef hreyft hugmyndum um að breyta
nafni flokksins, þ.e.a.s. að breyta
skírskotun á nafninu frá stéttarlegum
uppruna flokksins, yfir til þess að
leggja áherslu á þá hugsjón og þá
steftiu sem sameinar okkur. Ég setti
þessar hugmyndir fram á seinasta
flokksstjómarfundi Alþýðuflokks-
ins. Það voru skiptar skoðanir um
málið þar, hins vegar hef ég heyrt
víða meðal alþýðuflokksfólks að
þessar hugmyndir hafa góðan hljóm-
grunn. Þetta munum við útkljá á okk-
ar flokksþingi sem verður í septem-
ber.“
Er sá möguleiki fyrir hendi að
stofna nýjan jafnaðarmannaflokk á
breiðum grundvelli?
„Því er fyrst til að svara að Alþýðu-
flokkurinn er flokkur íslenskra jafn-
aðarmanna og hann stendur þeim öll-
um opin sem vilja efla stjórmála-
hreyfingu jafhaðarmanna og stuðla
að því að sameina þá í einum flokki",
sagði Jón Baldvin. „Ef þær raddir
kunna að vera uppi að eftia nú til
klofhingssiarfsemi með einhveijum
smáflokkaframboðum, þá er svarið
við því af minni hálfú mjög einfalt.
Ég er andvígur því og tel það ganga
þvert á þann lærdóm sem menn ættu
að draga af þeim óvinafagnaði, sem
hlotist hefúr af klofningi fyrri tíðar.
Ég vinn að því og hef unnið að því
lengi að sameina alla jafnaðarmenn í
einum flokki, sá flokkur heitir Al-
þýðuflokkurinn. Við höfum sýnt það
í verki að við vorum eini flokkurinn i
Reykjavík sem var reiðubúinn að láta
þrönga flokkshagsmuni víkja til þess
að stíga fýrsta skrefið til þess að
greiða götu jafnaðarmanna og frjáls-
lyndra umbótasinna, sem ýmist eru
að koma úr Alþýðubandalaginu eða
ekki hafa skipað sér í flokk áður. Ég
er þeirrar skoðunar að þeir menn sem
líta á sig sem jafnaðarmenn, sérstak-
lega innan Alþýðubandalagsins sem
hafa fengið sig fúllsadda af veru
sinni þar, eigi að draga rökrétta nið-
urstöðu af þessari reynslu og koma til
samstarfs við okkur alþýðuflokks-
menn.“
Mistekst allt án
Alþýðuflokksins?
- Þú er þá ekki að tala um málefna-
legar breytingar, ekki að tala um nýj-
an flokk, heldur opnari Alþýðuflokk
sem heitir Jafhaðarmannaflokkur-
inn?
„Við erum að tala um það að Al-
þýðuflokkurinn, sem verið hefúr
flokkur íslenskra jafhaðarmanna í 70
ár, hlýtur að vera og verður kjami
þeirrar hreyfingar sem íslenskir jafn-
aðarmenn kenna sig við. Það hafa
verið gerðar margar tilraunir í fortíð-
inni til þess að reyna að sameina jafn-
aðarmenn í einhverja smáflokka. Þær
tilraunir hafa allar mistekist og þær
munu allar mistakast. Það hélt ég að
menn væru búnir að læra alveg til
fullnustu".
„Við munum hlusta“
Ásgeir Hannes Eiríksson þingmaður
Borgaraflokksins og einn af stofn-
endum Nýs vettvangs, sagði í samtali
við Tímann í gær að innan samtak-
anna væri áhugi fyrir að skoða
áframhaldandi samvinnu þeirra sem
unnu að framboðinu til borgarstjóm-
ar. Þar væri inn í myndinni að efna til
framboðs til Alþingis á landinu öllu.
- En hvaða flokkur yrði það og
hveijir yrðu í honum?
„Pólitískir flokkar em þannig í lag-
inu að ef þeir eiga að verða stórir
verða þeir að bjóða alla velkomna",
sagði Ásgeir. „Þeir stækka ekki öðm
vísi.“
- Er verið að ræða um nýja Alþýðu-
flokk?
„Það sem ég sé fyrir mér er svipað
og það sem Nýr vettvangur er í borg-
arstjóm, þ.e.a.s. vettvangur fyrir þá
sem vilja koma saman og starfa að
sameiginlegum baráttumálum.
Breytingin yrði einfaldlega sú að
þetta yrði á landsvísu. Hvað verður
veit enginn, en ég veit að ég og mínir
félagar, við munum hlusta."
Seðlabankinn:
Betri lög gegn
erlendum lánum
Aö niati Seðlabankans hafa nú-
gildandi ákvæöi í lögum um
bankann ekki reynst nógu hald-
góð til að halda aftur af erlendum
lántökum ríkissjóðs. Þvi ríkis-
sjóður hafi samkvæmt þeim tak-
markalausan aðgang að lánsfé frá
Seðlabanka innan fjárlagaársins
og geti síðan að lokum greitt
skuldina með erlendu láni. „Það
er því æskilegt að kanna hvort
ekki sé hægt að setja þrengri
mörk, þannig að ríkissjóður sé
knúinn til að sjá fyrir rekstrar-
fjárþörf sínni innan ársins alfarið
með sölu verðbréfa á inniendum
peningamarkaöi“, segir í Hagtíð-
indum Seðlabankans. Sömuleiðis
telur hann æskilegt að takmarka
erlendar lántökur ríkissjóðs,
nema um arðbærar opinberar
framkvæmdir sé að ræða.
„Aðeins með því að afla ríkis-
sjóði fjár með útgáfu verðbréfa á
innlendum markaði, og tryggja
honum þannig hluta af raunveru-
legum sparnaði þjóðarbúsins, er
unnt að koma i veg fyrir að faalli á
ríkissjóði leiði til þenslu og við-
skiptahalla4'. segir Seólabankinn.
En þrátt fyrir söluherferðir und-
anfarin ár hefur ríkissjóði ekki
tekist að selja nóg af spariskír-
teinum og ríkisvíxlum á á þeim
vöxtum sem fjármálaráðuneytið
ákveður. Því sem á vantar hefur
verið mætt með iáni frá Seðla-
banka eða erlendis.
„Vera kann heillavænlegra að
setja ákveðin hámörk á síðar-
nefndu lánin, sem valdið geta
peningaþenslu, en mæta því sem á
vantar með lántöku á innlendum
markaði þeim vöxtum sem þar
ríkja. Vextirnir réðust þá að lík-
indum af því hve mikil fjárþörfin
er, og gætu orðið háir, sé hún mik-
U og óvænt eins og verið hefur að
undanfornu", segir Seðlabankinn
— og spyr jafnframt „hvort shk
stefna sé ekki líklegri til að veita
nauðsynlegt aðhald að eftirspurn
í hagkerfinu og stuðla að hraðari
niðurfærslu rikishalla en raun
hefur á orðið“.
- HEI
Mikill uppgangur er hjá Eðalfiski hf. í Borgarnesi:
Vill kaupa 300-350
tonn af laxi á ári
Eðalfiskur hf. í Borgamesi aug-
lýsti í blaði um síðustu helgi og
óskaði eftir því að kaupa um 300-
350 tonn af laxi á árí. Að sögn
Ingva Hrafrís Jónssonar mark-
aðsstjóra hjá Eðalfiski hefur mikið
veríð hríngt til fýrírtækisins og lax
boðinn til sölu. Fyrírtækið reykir
laxinn og selur hann á mörkuðum
heima og eríendis.
Á síðustu mánuðum hefúr verið gert
átak í að afla markaða fyrir vöru fyr-
irtækisins erlendis. Það á nú trygga
markaði í Sviss, Þýskalandi og New
York. Stærsti kaupandinn er í Hou-
ston í Texas, en gert er ráð fyrir að í
sumar kaupi hann um 10 tonn á mán-
uði af reyktum laxi ffá Eðalfiski. Sala
innanlands er einnig mjög góð.
Hingað til hefúr framboð á laxi ver-
ið mjög árstíðabundið og hefúr það
skapað fyrirtækjum eins og Eðalfiski
erfiðleikum. Þeir sölusamningar sem
Eðalfiskur hefúr náð gera ráð fyrir
jafnri sölu. Ingvi Hrafn telur að hægt
verði að tryggja nægt ffamboð á laxi.
Hugsanlega verður að frysta eitthvað
af laxi til að nóg hráefni verði til í
janúar, febrúar og mars, en þá er
framboðið lítið.
Nú eru 18 manns í vinnu hjá Eðal-
fiski og eru horfur á að þeim fjölgi á
næstunni. Á síðasta ári átti fyrirtækið
í miklum erfiðleikum vegna þess að
markaðssetning vörunnar brást. í
nóvember á síðasta ári voru sex
manns i vinnu hjá Eðalfiski. Nú hef-
ur tekist að afla nægra markaða og
því er mikill uppgangur hjá fýrirtæk-
inu. Unnið eru á kvöldin og um helg-
ar.
-EÓ
Stefnumót nú sýnt
víða á Vesturlandi
Þjóðleikhúsið er nú á ferðalagi
um Vesturland með leiksýning-
una Stefnumót, sem frumsýnd
var í Þjóðlcikhúsinu rétf fyrir
lokun hússins í tnarsbyrjun. Átt-
unda júní verður sýning í Ólafs-
vík, níunda á Helfissandi og tí-
unda á Akranesi.
Leikarar i sýningunni eru ellefu.
Þeir eru meðal reyndustu leikara
Þjóðleikbússins. Sumir þeirra
eru að hætta eða jafnvel þegar
hættir sem fastir starfsmenn hjá
leikhúsinu. Bessi Bjarnason og
Rúrik Haraldsson hættu i vetur
Leikararnir Baldvin Halldórs-
son, Bryndis Pétursdóttir, Herdú
Þorvaldsdóttir og Róbert Arn-
finnsson tóku þátt í opnunarsýn-
ingum hússins og eiga því 40 árs
starfsafmæli.
-EÓ