Tíminn - 08.06.1990, Blaðsíða 7

Föstudagur 8. júní 1990
Tíminn 7
VETTVANGUR
Halldor KrísQansson:
kosningum loknum
Þegar sveitarstjómarkosningar eru að baki taka menn að
meta í ró og næði til hvers þær bendi og hvað sé framundan.
Að vísu eru sveitarstjómarkosningar allt annað en
Alþingiskosningar en í þeim kemur þó fram ýmislegt
sem af má ráða gengi flokka og sitthvað annað.
Allir hafa unniö
Svo er að heyra sem allir gömlu
flokkamir komi sigrandi frá þess-
um kosningum. Sitthvað hefur
þeim gengið í vil og hafa því allir
við eitthvað að gleðjast.
Dofnar yfir Kvennalista
Svo virðist sem nú sé mjög að fjara
út áhugi fyrir sérstökum Kvenna-
lista. Hann nær naumlega manni í
Reykjavík. Annars staðar fékk
Kvennalistaframboð litlar undir-
tektir. Það er t.d. lítið eftir af þeim
fognuði sem mætti kvennaframboði
á Akureyri fyrir átta árum. Og þó að
fulltrúi Kvennalista hafi einhvers
staðar komist í sveitarstjóm af sam-
starfslista flokka segir það ekkert
um fylgi við Kvennalista.
Kvennalistinn hefúr átt gott lið á
Alþingi og að því leyti þolað sam-
anburð við aðra þingflokka. Samt
virðist það ljóst af þessum kosning-
um að áhugi fyrir einveru kvenna í
stjómmálum sé þverrandi.
H-listinn í Reykjavík
Þegar minnihlutaflokkamir í
Reykjavík höfðu rætt sameiginlegt
ffamboð kom í ljós að um það varð
ekki samkomulag. Osættanlegur
ágreiningur varð um tilhögun þess.
Trúin á opið prófkjör óflokksbund-
inna manna átti enn því fylgi að
fagna að sumir kröfðust þess. Aðrir
vissu að prófkjör um mörg sæti í
einu er rammgallað.
Samkvæmt niðurstöðu úr prófkjöri
því sem skar úr um röð á ffamboðs-
listann vantaði mikið á að nokkur
ffambjóðandi væri svo vinsæll að
kalla mætti að einhugur væri um
hann. Muni ég rétt hafði enginn
meira en þijá fjórðu liðsins með sér.
Öðmm myndi þykja það ólánlegt ef
fjórði hver flokksmaður væri á móti
þeim sem vinsælastur væri og best
væri treyst.
Raunar geri ég ráð fyrir því að
flestir hafi verið sammála um að
ákveðnir menn ættu að vera í efstu
sætum listans. Það mátti hins vegar
ekki sýna sig í prófkjöri. Menn vom
ekki einhuga um röðina og því
slepptu þeir sitt á hvað nöfhum sem
þeir vildu að væm hátt á blaði en nú
mátti ekki nefna svo að þau yrðu
ekki ofar öðmm. Þetta gerir það að
verkum að prófkjör um mörg sæti í
einu sýnir ekki almennan vilja eins
og hann er.
„Sigur“ H-listans
Eftir kosningar er oklcur sagt að H-
listinn hafi unnið afrek að koma 2
mönnum í borgarstjóm, samtök
sem ekki hafa starfað nema fáeinar
vikur.
Hér er þess að gæta að ffamboðið
var hugsað sem sameiginlegt ffam-
boð gamalla og gróinna flokka. Al-
þýðuflokkurinn stóð óskiptur að H-
listanum og Alþýðubandalagið að
hluta til. Lítum á nokkrar tölur.
Alþýðuflokkurinn fékk 5.276 at-
kvæði í Reykjavík 1986. Nú lagði
hann aleigu sína í félagsbú H- list-
ans.
Alþýðubandalagið fékk 10.695 at-
kvæði 1986 en 4.739 nú. Þar vant-
aði því 5.956 atkvæði af fyrra fylgi.
Vemleggur hluti þess hefúr að sjálf-
sögðu fylgt Kristínu Ólafsdóttur til
H-listans. Þessa tvo A-flokka vant-
ar þannig 2.950 atkvæði ffá 1986
þó að þeim séu talin öll H- lista at-
kvæðin, 8.283 að tölu.
H-listinn var ekki meiri nýjung í
stjómmálum þjóðarinnar en það að
þar vom í vonarsætum 2 starfandi
borgarfúlltrúar. Langflest atkvæði
listans em tengd þessum tveimur
mönnum. Það em samheijar þeirra
sem vildu votta þeim traust fram-
vegis og höfðu trú á því að sameig-
inlegt framboð yrði sigursælt. Eftir-
tekjan er næsta litil. Tölulega
virðist hún vera nokkuð minni en
engin.
Staða
Framsóknarflokksins
Einhver sagði að það væri undar-
legt með Framsóknarflokkinn.
Hann væri alltaf jafnstór á hveiju
sem gengi. Það er raunar ofmælt en
Þetta getur varla verið
tilviljun. Sennilega er
skýringin sú að
Framsóknarflokkinn
skipar einkum fólk með
ákveðnar þjóðfélags-
hugmyndir sem
byggðar eru á lífsskoð-
un. Þetta er því fólk
sem hefur fastan völl til
að standa á, veit hvað
það vill fremur en ýmsir
þeir sem uppnæmir
verða fyrir goluþyt
líðandi stundar.
áberandi er það að skoðanakannan-
ir fmna ekki sveiflur í fylgi flokks-
ins neitt í líkingu við það sem
stundum mælist hjá öðrum flokk-
um.
Þetta getur varla verið tilviljun.
Sennilega er skýringin sú að Fram-
sóknarflokkinn skipar einkum fólk
með ákveðnar þjóðfélagshugmynd-
ir sem byggðar eru á lífsskoðun.
Þetta er því fólk sem hefúr fastan
völl til að standa á, veit hvað það
vill ffemur en ýmsir þeir sem upp-
næmir verða fyrir goluþyt líðandi
stundar.
í Reykjavík bætti flokkurinn við
sig frá síðustu borgarstjómarkosn-
ingum rúmlega 900 atkvæðum,
heldur meira en Kvennalistinn tap-
aði.
Það er off togstreita um ffamboð
flokka eins og raunar er eðlilegt. í
þetta sinn var fúllur einhugur um
ffamboðslista Framsóknarmanna.
Slíkt auðveldar vitanlega allt starf
og gerir það skemmtilegra. Því má
segja að flokknum sé það lán að
eiga jafúvinsælan borgarfúlltrúa og
Sigrúnu Magnúsdóttur. En víðar á
flokkurinn mætum mönnum á að
skipa. Ráðherrar flokksins njóta all-
ir trausts og virðingar. Og það kem-
ur alltaf betur og betur í ljós að
Steingrímur Hermannsson býr yfir
fágætum hæfileikum sem forsætis-
ráðherra í samsteypustjóm.
Það er síst ofmælt að Framsóknar-
flokkurinn nýtur nú forystu ágætra
manna og því er hann í sókn. Og
undir forystu hans starfar ríkis-
stjóm sem náð hefúr vinsamlegu
samstarfí við fjöldasamtök svo að
vonir em til um að verðbólgunni
megi halda í skefjum öllum til góðs.
Án áhrifa og forystu Framsóknar-
flokksins virðist það vonlaust. Og
þar er mikið í húfi.
Fréttamenn
á villigötum
Klukkan 7 að morgni 29. maí er
að venju fféttatími í Ríkisútvarpinu.
Þá er byijað á því að lesa formála-
laust eitthvað úr ályktun einhvers
fúndar hjá sjálfstæðismönnum.
Þegar þessi upplestur er búinn segir
fféttastofan: „Þetta kemur fram“
o.s.ffv.
Ályktunin var flokkslegur áróður
einungis. Það sem þar er sagt um
vilja þjóðarinnar um nýja rikis-
stjóm er auðvitað hvergi komið
fram. Hér var verið að kjósa sveit-
arstjómir, hreppsnefúdir. M.a. sem
fféttastofan sagði að komið væri
ffam er spádómur um ffamtíð Al-
þýðubandalagsins. Hvemig datt
mönnunum í hug að segja að sú spá
væri komin fram?
Vel mátti fréttastofan lesa þessa
flokksályktun fyrir okkur en ekki
formálalaust og eins og um stað-
reyndir væri að ræða og segja síð-
an: „Þetta kemur ffam.“ í þess stað
bar henni að segja: Þetta era nú
sjálfstæðismenn að segja. Svona er
þeirra túlkun.
I Salonisti í Listasafni Sigurjóns
Kammerhópurinn I Salonisti er
einn þekktasti hópur sinnar tegund-
ar í heiminum og er afar eftirsóttur
víða um lönd fyrir sakir afburða
flutnings á glaðværri og dillandi
tónlist. Dagana 11. og 12. júní leika
I Salonisti í Listasaí'ni Siguijóns
Olafssonar á vegum Listahátiðar,
fyrri daginn kl. 17 og 21, síðari
daginn kl. 21.
Tónlistin sem I Salonisti leika hef-
ur verið kennd við hátimbrað húsa-
kynni evrópskra aðalsmanna, enda
slík tónlist mikið leikin í sölum
þeirra þegar samkvæmistíminn stóð
sem hæst hér fyrr á áram. Þetta er
aðallega tónlist ffá síðari hluta ní-
tjándu aldar og fyrstu áratugum
þessarar aldar, hugljúfir söngvar og
fjönigir dansar. Það tíðkaðist löng-
um að tala í heldur niðrandi tóni um
slíka tónlist, sem þótti yfirborðs-
kennd og lítt athyglisverð, en nú
hefúr hróður hennar aukist að nýju
og virtustu tónleikahús bjóða nú
upp á salon-tónleika. Vissulega er
salon-tónlistin fyrst og fremst leik-
andi skemmtitónlist, ætluð til að
létta fólki lund, ffemur en að fiska á
djúpmiðum sálarinnar eins og al-
varlegri tónlist; segja má að hún
brúi bilið milli dægurlagsins og
Idassíkurinnar. Salon-tónlistin gerir
þó ekki síður kröfúr til flytjenda en
sú hin alvarlega, og jafúvel enn
mikilvægara er að finna hinn gullna
meðalveg í átt að hárfínni túlkun
svo tónlistin verði ekki tilfmninga-
þrangin og yfirþyrmandi. Hljóm-
sveitarstjórinn heimsfrægi, Ántal
Dorati, hefúr tekið svo til orða að
það sé beinlínis rangt að gera upp á
milli þessara tveggja greina tónlist-
arinnar. ,3áðar era jafúuppranaleg-
ar, í hvorri grein um sig hafa orðið
til meistaraverk sem staðist hafa
tímans tönn og flutningur beggja
krefst listamanna í fremstu röð. I
Salonisti er hópur framúrskarandi
hljóðfæraleikara sem stenst fylli-
lega þessar kröfúr.“
Salon-sveit hefur ekki fastákveðna
hljóðfæraskipan, hún getur verið
allt ffá tríói til hljómsveitar. Hvorki
val hljóðfæra né fjöldi þeirra
ákvarða hvort um salon- tónlist er
að ræða eður ei, jafúvel ekki tón-
smíðamar sjálfar; það er fyrst og
ffemst flutningsmátinn sem ræður,
mýkt léttleiki og þokki, með róm-
antísku ívafi í hæfilegum skömmt-
um. I Salonisti er kvintett skipaður
svissneskum og ungverskum tón-
listarmönnum. Thomas Fúri, sem
leikur á fyrstu fiðlu, er fæddur í
Bern og er fyrirliði virtra sviss-
neskra hljómsveita á borð við
Kammersveitina í Lausanne, Sin-
fóníuhljómsveitina í Basel og
kammersveitina „Camerate Bem“.
Lorenz Hasler leikur á aðra fiðlu.
Hann er einnig svissneskur, fæddur
í Zúrich, og leikur í Sinfóníuhljóm-
sveitinni í Bem. Sellóleikarinn,
Ferenc Szedlák, er ungverskur,
fæddur í Búdapest. Hann leikur og
með sinfóníuhljómsveitinni í Bera
og kennir við tónlistarháskóla borg-
arinnar. Béla Szedlák, kontrabassa-
leikarinn, er sömuleiðis Ungverji,
fæddur í Búdapest. Hann er einn af
meðlimum Bemar-hljómsveitar-
innar og kennir að auki við tónlist-
arháskólann. Wemer Giger er pi-
anóleikari hópsins. Hann er
svissneskur, fæddur í Solothum, og
kemur víða ffam sem einleikari,
bæði heima fyrir og í öðram lönd-
um Evrópu.
Kvintettinn I Salonisti hefúr á
valdi sínu ótrúlega íjölbreytta og
viðamikla efnisskrá. Útsetningar
þekktra laga og verka, sem þeim
hefúr ýmist áskotnast eða þeir falast
eftir, era um eða yfir tiu þúsund.
Tónleikar kvintettsins bera jafnan
yfirskrift, s.s. „Á kaffihúsi í Vín“
og „Argentínskir tangóar". Tón-
leikana í Listasafúi Siguijóns kalla
þeir „Orient Express“, Austur-
landahraðlestina. Ætlunin er þannig
að fara í músíkalskt ferðalag og
fylgja leið hinnar frægu lestar, sem
flutti konunga, aðalsmenn og annað
hefðarfólk milli heimsálfa. Lagt er
upp ffá París og m.a. komið við í
Mílanó, Vínarborg, Búdapest og
Búkarest og meðal höfúnda má
nefúa Debussy, Kreisler, Enescu,
Rossini og Nino Rota hinn ítalska
sem samið hefúr tónlist fyrir kvik-
myndir Fellinis.
Það er sannarlega viðburður að fá
hingað framúrskarandi tónlistar-
menn á borð við I Salonisti, og um-
fjöllun um tónleika þeirra er alla-
jafúa á einn veg, hástemmt lof. I
umsögn blaðsins „Stadt-Anzeiger"
í Köln segir m.a.: „I Salonisti hafa
hafið létta tónlist til vegs og virð-
ingar á ný. Þeir hafa ffeistað þess að
brúa bilið milli hinnar virtu tónlist-
ar og þeirrar sem minni virðingar
nýtur. Þessu takmarki hafa þeir náð
með ffábærum leik sínum.“
Hanna G. Sigurðardóttir