Tíminn - 14.06.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 14. júní 1990
FRÉTTAYFIRLIT
BÚKAREST - Einn maður
lést og 33 slösuðust í verstu
ólátum sem orðið hafa í Búk-
arest síðan Nicolae Ceaus-
escu vár steypt af stóli í des-
ember. Stjórnvöld sökuðu
mótmælendur um að reyna
með valdi að ná völdum.
Vitni sögðu að þúsundir and-
ófsmanna hefðu ráðist inn [
byggingar þar sem höfuð-
stöðvar sjónvarpsins eru til
húsa og kveikt var í höfuð-
stöðvum lögreglunnar.
MOSKVA - Sovéska þingið
samþykkti víðtækar áætlanir
um að breyta stöðnuðu
efnahagskerfi landsins í
frjálst markaðskerfi og lauk
þar með miðstýringu komm-
únista og áætlunarbúskap í
Sovétríkjunum. Ákvörðun
um hækkanir á brauðverði
var frestað.
JERÚSALEM - Forætis-
ráðherra (sraels Yitzhak
Shamir sýndi sáttfýsi í deil-
um við Palestínumenn með
því að bjóða aðalritara Sam-
einuðu þjóðanna Javier Per-
ez de Cuellar að senda
nefnd i heimsókn til her-
teknu svæðanna. Áður hafði
stjórn hans hert enn á skil-
yröum þeim sem hún setur
fyrir friðarviðræðum við Pal-
estínumenn. Talsmaður
Sameinuðu Þjóðanna í
Washington sagði að Cuell-
ar myndi senda háttsettan
sérfræðing í málefnum mið-
austurlanda í heimsókn til
(sraels og herteknu svæð-
anna.
GALVESTON, Texas -
Hvassir vindar töfðu í gær
aðgerðir til að hemja hráolíu-
leka úr norsku risaolíuskipi
sem brennur í Mexíkóflóa.
Illa gekk að slökkva eldinn.
SOFFÍA - Forsætisráð-
herra Búlgaríu, Andrei Lúk-
anov sagði að ástandið í
landinu væri varhugavert.
Hann hvatti til einingar
landsmanna og samvinnu
stjórnmálaflokka að aflokn-'
um kosningum. Arftaki
kommúnistaflokksins vann
afgerandi sigur í kosningum
helgarinnar en stuönings-
menn stjórnarandstöðunnar
hafa staðiö fyrir mótmælum
vegna þess.
FREETOWN - Ríkisstjórn
Líberíu og fulltrúar uppreisn-
armanna ræddust við í þrjá
klukkutima í gær. Þetta var
fyrsti dagur samningavið-
ræðna sem binda eiga endi
á borgarastyrjöld sem kost-
að hefur hundruð óbreyttra
borgara lífið.
ÚTLÖND
Prunskiene íhugar að frysta sjálfstæðisyfirýsingu Lithauga:
Kreml slakar á
Frá mótmælagöngu í Litaugalandi.
Forsætisráðherra Lithaugalands,
Kazimiera Prunskiene, sagði á
miðvikudag að sovétstjóm hefði
dregiö úr efnahagsþvingunum
sem hún hefur beitt Lithaugaland.
Sovéska Tass fréttastofan hafði
eftir Prunskiene eftir fund hennar
með Rhyzhov forsætisráðherra
Sovétríkjanna að samkomulag
hefði þegar náðst um að auka
sendingar á gasi og hráefríi til
nokkurra fyrírtækja í lýðveldinu."
Prunskiene ætlaði í gær að eiga
viðræður við Gorbatsjov forseta
Sovétríkjanna en hann sagðist
ekki geta talað við hana vegna
smávægilegra veikindi.
Tass hafði eftir Prunskiene að Lit-
haugar íhuguðu að frysta sjálfstæðis-
yfirlýsingu sína. „Við ættum að ræða
vandlega hvort frysta eigi sjálfstæð-
isyfirlýsinguna á meðan á samninga-
viðræðum við Sovétstjóm stendur“
sagði Prunskiene. Hún sagði líka að
frestun sjálfstæðisins væri aðeins
möguleg meðan samið væri en
samningar gætu ekki staðið enda-
laust.
Lithaugar hafa ekki áður viljað
frysta eða fresfa gildistöku sjálfstæð-
is síns. Gorbatsjov hefúr beitt Lit-
hauga ströngum efnahagsþvingun-
um. Hann lét hætta olíusendinum til
landsins og dró verulega úr lífsnauð-
synlegum gasflutningum. Þessar að-
gerðir hafa orðið til þess að flestar
verksmiðjur í Lithaugalandi hafa
orðið að loka, landbúnaður hefúr far-
ið illa og 40.000 menn hafa misst
vinnu. En aðgerðimar hafa líka bitn-
að á olíuhreinsunarstöð og öðmm
fyrirtækjum sem em mikilvæg fyrir
Sovétríkin í heild.
„Sovétstjómin treystir okkur nú
betur og við treystum henni betur"
sagði Prunskiene. „Við emm ekki í
vafa um að stjómin er reiðubúin að
aflétta viðskiptabanninu. Þetta var
sagt bemm orðum“.
Þýskaland:
Sameining á
næsta leiti
Það geríst nú æ líklegra að
kosningar verði haldnar i öllu
Þýskalandi fyrir jól. Stærsti
stjórnarílokkur Austur-Þjóð-
verja, Kristilegir Demókrat-
arjýsti þvi yfir á þríðjudag að
hann vildi að Austur-Þýskaland
yrði innan nokkurra mánuða
innlimaö í Vestur-Þýskaland og
að kosningar yrðu haldnar í öUu
Þýskalandi fyrir jól á þessu ári. í
V-Þýskalandi hafa Sósíaldemó-
kratar veríð einir um að and-
roæla shkum hugmynduro en í
gær sagði Hans-Jochen Vog-
cLformaður flokksin$,við frétta-
roenn að Sósialdcmókratar
væru reiðubúnir í kosningar
hvenær sem væri. Vogel vildi
ekki segja hvaða dag hann viidi
að kosningar færu fram en hann
sagði áð ákvörðun KristUegra
Demókrata í Austur- Þýskalandi
yrði til þess að sósíaldemókratar
í báðum Inndum yrðu að hraða
áætlunum um sameiningu.
Ef kosningar eiga að verða fyr-
ir jól þurfa tveir af þremur aust-
ur- þýskum þingmönnum að
vera því samþykkir að Austur-
Þýskaland gangi í v-þýska ríkja-
sambandið. Tll þess gæti þurft
fylgi austur-þýskra sósíaldemó-
krata sem cru i rikisstjórn meó
kristilegum demómkrötum og
hafa reiðst vegna þess að sam-
starfsflokkur þeirra ráðgaðíst
ekki við þá um yfirlýsinguna á
þríðjudag. Otto Lambsdorff
sem er fulltrúi Frjálsra demó-
krata í ríkisstjórn Kohls kansL
ara sagði að bann væri þess full-
viss að a-þýskir sósíal demó-
kratar myndu kjósa kosningar
fyrir jól. „Kosningar I öllu
Þýskalandi verða fyrir jól, eða i
sfðasta lagi 13 janúar 1991.“
Hann sagði að svo mikiH hraði
og skriður væri komin á sam-
einingarmálin að unnaö væri
óumflýjanlegL
Yitzhak Shamir forsætisráðherra fsraels. Síminn er 1-202-456-1414. Hringdu þegar þú vilt ræða fríð í alvöru,
segir Baker.
Skilyrði ríkisstjórnar ísraels fyrir friðarviðræðum eru óraunhæf:
ENGIN FRIÐARVON í
ÍSRAEL SEGIR BAKER
30.000 andkommún-
istar í Belgrad:
Krefjast
kosninga
í Serbíu á
þessu ári
30.000 andstæðingar kommúnista
fóru í gær í kröfúgöngu um miðbæ
Belgradborgar og kröfðust þess að
frjálsar kosningar yrðu haldnar í
Serbíu sem er stærsta riki Júgóslavíu.
Fólkið kallaði: „Niðurmeð kommún-
isma“ og „Kosningar strax" þegar
það gekk niður Terazije-stræti að
serbneska þinghúsinu þar sem það
afhenti bænaskrá og krafðist kosn-
inga á þessu ári. Frjálsar kosningar
fóru fram í Slóveníu og Króatíu í apr-
íl og maí en yfirvöld í Serbíu hafa
hikað við að koma á lýðræðisumbót-
um og segja að ekki sé hægt að boða
til kosninga fyrr en á næsta ári. I
kosningunum í Serbíu og Króatíu
unnu aðskilnaðarsinnar, sem vilja að
lönd þeirra fái aukna sjálfstjóm, sig-
ur. Leiðtogar þessara landa hafa síð-
an átt í deilum við Serba sem hafa
verið ráðandi í ríkjasambandi Júgó-
slavíu og hafa hingað til viljað litlar
breytingar.
Drögum úr hraða &>■
-ökum af skynsemi!
UMFEHOAH
RAD
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
James Baker, gagnrýndi í gær harka-
lega skilyrði þau sem nýmynduð
harðlínustjórn í Israel hefur sett fyrir
viðræðum við Palestínumenn og
sagði að enginn friður gæti komist á í
Mið-Austurlöndum ef Israelsstjóm
breytti ekki afstöðu sinni. Baker var
hvassyrtur þegar hann ávarpaði utan-
ríkismálanefnd Bandaríkjanna og
sagði að ef halda ætti lífi í friðarvið-
ræðum „þyrftu vinir okkar í ísrael að
vera heilshugar í viðleitni sinni
vegna þess að Bandaríkjamenn geta
haldið þeim gangandi einir“.
Baker gaf upp símanúmer Hvíta
hússins 1-202-456-1414 og sagði við
Israela: „Þegar ykkur er alvara með
frið, hringið í okkur". Baker minntist
á ný skilyrði stjómar Israels fyrir
friðarviðræðum og sagði: „Ef þetta
veröur aðferðin og þetta verður við-
mótið verða engar viðræður og eng-
inn friður.“ Fyrr um daginn, á mið-
vikudag, herti forsætisráðherra ísra-
els enn á kröfum sem stjómin setur
um skilyrði fyrir friðarviðræðum.
Israclsstjóm krafðist þess að þeir
fúlltrúar Palestínumanna sem ræða
við stjóm sína samþykktu fyrirfram
hugmyndir Israels um stjóm her-
teknu svæðanna. Áður hefur stjómin
krafist þess að PLO taki ekki þátt í
viðræðum hvorki beint né óbeint og
engir fulltrúar ffá austurhluta Jerúsal-
emborgar.