Tíminn - 14.06.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 14. júní 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Otgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin (Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Glslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrímur Glslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, 110 Reykjavlk. Síml: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsimar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,-, verð I lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Stjórn fiskveiða
Meðal þess sem Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráðherra gerði að umtalsefni í ræðu sinni á sjó-
mannadaginn var löggjöf um stjóm fiskveiða, þró-
un hennar og árangur síðustu sex ár.
Ráðherranum fómst svo orð:
„Lögin um stjóm fiskveiða, sem sett vom 1984,
mörkuðu tímamót, því að þá var í fyrsta sinn í ís-
lenskri útgerðarsögu ákveðið hámarksaflamark á
hvert einasta fiskiskip yfir 10 brúttórúmlestum og
fjölgun fiskiskipa í þeim stærðarflokki stöðvuð.
Áðstæður voru erfiðar. Fiskigengd fór minnkandi,.
afurðaverð lækkandi og olíuverð var hátt, þannig
að afrakstur veiða og vinnslu var með minnsta
móti.“
„Sex ámm síðar emm við reynslunni ríkari af
þeim ráðstöfunum sem þá var gripið til,“ sagði
Halldór Ásgrímsson. „Á þessu tímabili hefur heild-
arafli landsmanna ekki farið niður fyrir 1500 þús-
und lestir ár hvert. Slíkt aflaskeið hefur aldrei stað-
ið svo lengi í íslandssögunni. Meðaltalsafli 1984-
1989 varð tæpar 1630 lestir og 644 þúsund lestir ef
botnfiskaflinn einn er skoðaður.“
Síðan vék ráðherrann að stærðarbreytingum fiski-
skipaflotans og sagði: „Fiskiskipum yfir 10 brúttó-
rúmlestum hefur fækkað um tæplega fimmtíu, og
aflatekjur fiskiskipa vaxið mikið umfram virðismat
fiskiskipa. Afurðaverð hefur hækkað og rekstrar-
skilyrði hér innanlands bætt, þannig að afrakstur
veiða og vinnslu er nú meiri en verið hefur um
langa hríð.“
Um þróun smábátaútgerðar sagði Halldór Ás-
grímsson: „Smábátum undir 10 brúttólestum hefur
fjölgað hins vegar verulega á þessu tímabili. Smá-
bátaútgerðin hefur þróast og breyst mikið frá því
sem áður var. Hún býr nú yfir öflugum og vel bún-
um bátum og sóknin er mun harðari en áður. Þetta
er varhugaverð þróun, því að öryggi manna og
skipa er teflt í tvísýnu ef of hart er sótt.“
„Nýbreytni í nýjum lögum um stjóm fiskveiða
snýr m.a. sérstaklega að smábátaútgerðinni," sagði
ráðherrann. „Á næsta ári verður þeim úthlutað há-
marksaflamagni á sama hátt og stærri fiskiskipum,
þannig að sömu lög gilda fyrir alla útgerð í landinu.
Þetta er stórt skref fyrir smábátamenn, sem fram-
vegis munu búa við sömu réttindi og skyldur og
aðrir útvegsmenn.”
Sú úttekt, sem sjávarútvegsráðherra hefur hér gert
á þróun og árangri fiskvéiðistjómar frá því að ný
stefha var mörkuð í þeim efnum árið 1984, er at-
hyglisverð. Hún leiðir í'ljós að löggjöfinni hefur
verið breytt um þau atriði sem reynslan segir til um,
án þess að hvikað sé frá höfuðmarkmiðum fisk-
veiðistefnunnar, sem er skynsamleg nýting veiði-
stofna miðað við vemdar- og viðhaldsþörf þeirra.
Fiskveiðar verður að takmarka við veiðiþol stofn-
anna. Stærð og afkastagetu fiskiflotans verður að
miða við þá afrakstursmöguleika sem fyrir hendi
eru.

GARRI ',
Tnn ettt nýtt ríki hefor bæst f
hóp hinna nýfrjálsu þjóða. Menn
höfóu haidið að þessum sjólfs-
eignabændum jarðkringlunnar
mundi ekki fjölga mikið í bráðina
tflir að hver bjáleiga ug hund-
skinnsútnári virtist orðinn sjálf-
stætt býli og kominn með gild
skllriki f markaskrá þjóðanna.
Menn héldu að þessu hefði lokið
eftir uppgjörið vlð nýlenrinpólitík
Breta og Frakka.
lcga athygli á að þcir áttu cftir að
stíga þetta mikilva-ga skref ug
kveöjn sinn iénsmann scm er
karlgreyið hann Störisannlcikur,
lengi stórbóndi i Sovét — lengi
skrifað Paradis. Haoo hefur að
undaoförou máft þola nokkurn
ágang á haga og útengjar en héit
að sér yrói nú fritt heima á sjálfu
óðalinu I elii. En svo sýnist ekki
ætla að vcrða. Það fór fyrir hon-
um svipað og hestadrottningunni
í Hafnarfirði sem mtkið er í frétt-
um þessa dagana: Dýravemdun-
arféíaginu leist ekki orðið á
skepnuhaldið hjá hooum og dæm-
ist að bann skuli beist ekki aærri
neinn ksiku koma meir enda vís
til að hordrepa það. Rlasir því
húsgangurinn einn við uldungn-
um. En sem betur fer munu áreið-
aniega cinhverjir vcrða til að
víkja góðu að honum á hrakn-
ingnum og ma-la uppörvunururð
við uuiningja.
Já, hver velt oema Russar setjisf
fyrr en varir viö borð með Tor-
tillaeyjum og Tonga hjá S.l>„ cða
hvað öli hin nýfrjálsu rfkin nefn-
iastnnnarsvo
skinnshúfu á höfói og með balal-
aika i Fanginu, tii þess að vekja at-
um, eias og ýmslr aðrir i húsum
þeirra samtaka. En hvað sem
verður þá er Ijóst aó þeir em
orðnir leiðir á að halda orma-
gemlingum síns gamla herra tll
beitar og vilja loks búa að sínu.
En Rússiand er landnámsjðrð og
á sér ianga sðgu og margt góðbúið
hðfðu þeir sölsað undir sig fyrri
ábúendur. Og þótt Rússar séu
lukkuiegir með frclsið fyrir sína
parta þá bcndir margí til að nú-
nefnd góðbú gef 1 vel hugsað sér að
komast á þtng Sameinuðu þjóð-
anna í New York lika og láta að
sér kveða ineðal þjóðanna. hvort
scm þær kla-ðast hrcinskinnum
eða tígrisfeldi, því Rússar eiga
víða i seli. Já, það er stand á
Goddastööum. Þcssi mál hafa
upp þá þumalfingursreglu að
reyna til þrautar að hatda í þá
skika sem þcim fðldusf í jarða-
bókinni fyrir 1917 en lofa hinum
að róa. Fn það er ekki vfst að þeir
sleppi svo billega. Allt leitar upp-
hafs sins nú á riögum og kannske
endurtckur sig í nútíinamynd að-
ior Tartara að Moskvufurstum
cins og á fjórtándu eða firam-
tándu öid. Ekki er að sjá að Rúss-
ar eigi sér lengur neiuu fvan
griroma eða slfka stólpa til að fást
við þá og mega kannski þakka
fýrir að verða ekki að fara að
gjaida þeim skatt einsogvar fram
á hans daga. Nytu þcir cnn ráðs-
manna á borð við Jóa Stalin væri
svo sem lítið að óttasl. En slík hjú
troða víst stafkarlsstigu um þess-
ar mundir i föruneyti karlangans
hans Stóra sannleiks.

■ VÍTT OG BREITT IS 11 WM. WSBBBKBSSM ! 1
Rokkinu til dýrðar
Höfðingi indiánaættbálks í Brasiliu
gerir nú tilraun til að rukka góðgerð-
arrokkið Sting og leppa þess af ind-
íánskum uppruna um fé sem rokkar-
amir gengust fyrir að safha og átti að
renna til varðveislu regnskóga og ind-
íana. Sting var auglýst ofboðslega og
ljómaði og lak af þeim manngæskan
og regnskógaástin þegar eigendur
ljósvakastöðva og plötuforlaga lögðu
sitt af mörkum til að auglýsa mann-
kynnsfrelsara þriðja heimsins. ,/illur
ágóði rennur til...“ hvein í áróðrinum.
En indíánamir í brennandi regnskóg-
unum hafa ekki séð tangur né tetur af
söfhunarfénu og finnst að hörmuleg
örlög þeirra hafi verið notuð hrapal-
lega til framdráttar einhveiju allt öðm
en að stöðva bruna skóganna miklu.
Enda em skógamir brenndir af meiri
græðgi en nokkru sinni fyrr og aldrei
hafa rokkaramir verið loðnari um lóf-
ana en nú.
Rokkveldi Norðurálfu hafa marg-
leikið svipaðar sviðsetningar og hin
skriðþunga áróðursmaskína þeirra
kæfir allar raddir um að rafmögnuð
gítargrip og hás öskur hafi engan veg-
inn bjargað íbúum heilla rikja og álfa
frá hungurvofunni.
En hungrið og upplausnin á björgun-
arsvæðum rokkaranna sem héldu
konserta sem milljarðar fólks sá og
heyrði, að sögn þungaáróðursins, er
aldrei meira en nú. En öll heimsins
góðgerðarstarfsemi dirfist ekki að líta
um öxl. Hún verður þá að viðurkenna
hve litlu hún hefur áorkað.
Vonandi kemur að þvi að indíánam-
ir i regnskógunum fái peningana frá
Sting. En það skiptir þá raunar engu
máli því skógamir verða brenndir of-
an af þeim eigi að siður og ásókn raf-
væddiar menningar mun sjá til að þeir
munu engan samanstað eiga í tilver-
unni.
En leikurinn var annars aldrei gerður
til annars en að klappa Sting lof i lófa
og þeir eru bjaigvættir indíána f regn-
skógunum f augum allra annarra en
indiánanna sjálfra.
Til
■ n nmvi
Á íslandi hefhr skógrækt átt erfitt
uppdrattar einkum vegna þess að
sættir hafa ekki tekist meðal lands-
manna um hvoit hér bæri að rækta
skóg og þá hvar og með hvaða hætti. í
undirdeildum skógræktarsportsins
kifa menn um hvort leggja beri
áherslu á raektun þessarar öjátegund-
arinnar eða hinnar. Hvort skógar séu
til nytja, augnayndis eða jarðvegsbóta
er ekki alveg á hreinu og sitt sýnist
hvetjum. Sumir telja að nytjamar telj-
ist einvörðungu vera það að plöntum-
ar séu fóður fyrir búpening, aðrir vilja
leggja allt kapp á að rækta girðingar-
staura og sumir hugsa svo hátt að hér
geti orðið arðbær símastaurafram-
leiðsla eftir svo sem Qóra áratugi. Að-
eins símamenn vita að engin síma-
kerfi em byggð á staurum nú á tímum
og hefur ekki verið gert nokkuð lengi.
En það er aukaatriði.
En þrátt fyrir deildar meiningar mun
það verða orðið meirihlutaálit að hér
skuli rækta skóg.
Og nú skal gert átak.
Að vísu hafa nokkrir frumheijar og
síðan þúsundir manna og kvenna
plantað skógi alla þessa öld. Tilraunir
hafa verið gerðar og tekist misjafh-
lega, land keypt og girt og mikilli
fræðslustarfsemi verið haldið úti um
skógrækt og tilgang þess að klæða
berangur landsins.
Þá rís allt í einu upp hávær hópur og
ætlar að fara að gera átak.
Rokkskógar skulu það vera.
Landið verður undirlagt af rokki um
helgina og upp munu spretta skógar
með dunandi lundum og ætlar Kraft-
lyftingasambandið að styðja átakið af
alefli og enginn efast um að þá muni
berangurinn og auðnin undan láta.
Kúadellulottó verður haldið við
sjálfa Kringluna til að styrkja bola-
sölu Rokkskóganna.
Reitir verða settir á kringlutorg og
hópar manna eiga að veðja á reitina
og á þá verður leidd kýr. Verður
skepnan látin rangla um reitina með
veðjandi rokkskrílinn umhverfis og
verður henni ekki sleppt úr þessum
leik fyrr en hún hefhr þóknast §ár-
plógsmönnunum og skitið á einhvem
reitinn og vinna þeir veðmálið sem
lögðu á dellureitinn.
Frá þessari meðferð á kúnni er sagt
fráí blaði þar sem kvatt ertil mikillar
þátttöku i Rokkskógum.
Sú svivirðilega meðferð sem þama
er auglýst á göfugum heilsu- og líf-
gjafa mannanna, lfka rokkaranna,
sýnir ömuriegan siðferðisbrest þeirra
sem að standa og kimnigáfu á lægsta
plani.
AÍIar uppákomumar og sölur á vam-
ingi eiga að vekja athygli á skógrækt
og er rokktónlistin biitmgarform ork-
unnar eins og kynnt er.
Nú skal sem sagt gera átak og rokka
upp skógi um eina helgi.
Alvöru skógræktarmenn fylgjast
hissa með ftuntaskapnum og velta
fyrir sér hvort það sé einhver mis-
slrilningur að skógrækt sé þolinmæð-
isveric sem aldrei verður unnið í óða-
goti eða með bumbuslætti og hávaða.
Skiljanlegt
skilningsleysi
I sömu mund og Rokkskógar risa er
allt að brotna niður og fara í rúst í til-
raunastöð Skógræktarinnar á Mógilsá
að sögn starfsmanna þar.
Margra ára tilraunastarf og skógrækt
er að jafnast við jörðu vegna ónógs
sjálfstæðis stöðvarinnar að sögn
brottrekins stöðvarstjóra og starfs-
manna hans.
Samkvæmt fréttum er unnið svo
svakalega merkilegt tilraunastarf á
Mógilsá að engir skógfræðingar em
færir um að taka við því sem vísinda-
mennimir í stöðinni hafa byijað á.
Að vísu er aldrei hægt að segja í
hveiju þessar merku tilraunir felast og
hveijir skerða frelsi starfsmanna til
rannsókna og sjálfstæði stöðvarinnar.
Þessar dularfúllu deilur sem alltaf er
verið að segja frá en aldrei um hvað
snúast hafa staðið yfir mánuðum sam-
an og burtrekinn stöðvarstjóri ýmist
segir upp starfi sínu eða kærir upp-
sögn og landbúnaðarráðherra keppist
við að ráða starfsmenn sem em búnir
að segja upp og vilja hvorki vera
ráðnir aftur né hætta.
Skógræktarstjórinn á Hallormsstað
er ýmist yfirmaður brottrekins stöðv-
arstjóra eða stöðvarstjóri sjálfhr og
bíður maður nú spenntur eftir að ein-
hver fréttahaukurinn upplýsi hvott
trén í Kollafiiði bæti við sig árssprot-
um f sumar eða detti dauð niður.
Landbúnaðarráðherra er líklega ekki
búinn að ákveða það enn Sem komið
er.
Hins vegar birti Tíminn sérlega upp-
lýsandi fréttaskýringu af Mógilsár-
undrunum í gær.
Aðalpersónumar í átökunum eiga
það sameiginlegt að vera i Alþýðu-
bandalaginu. Þá er skiljanlegt að
maður skilji ekki neitt OÓ