Tíminn - 15.06.1990, Side 4

4 Tíminn
Föstudagur 15. júní 1990
FRETTAYFIRLIT
STRAUSBERG, A-Þýska-
landi - Vamarmálaráðherra
Sovétríkjanna, Dmitry Yazov,
sagði að land hans gæti þvi
aðeins samþykkt sameiningu
Þýskalands að NATÓ og Var-
sjárbandalagið yrðu samtímis
leyst upp. ( stað þeirra kæmi
nýtt samevrópskt öryggiskerfi.
MOSKVA - Þing Sovétríkj-
anna frestaði því fram í sept-
ember að taka ákvörðun um
hækkun á verði brauðs.
Óánægja almennings er mikil
vegna fyrirhugaðrar hækkun-
ar sem er einn liður í áætlun
stjórnvalda um að endurreisa
efnahaginn.
SOFÍA -1 gær var fyrrverandi
kommúnistaflokkur Búlgariu
opinberiega lýstur sigurvegari
fyrstu fijálsu þingkosninga i
landinu í rúma fjóra áratugi.
JERÚSALEM Arabísk
kona stakk 11 ára gamlan
gyðing I bakið á biðstöð stræt-
isvagna í gyðingahverfi í Aust-
ur-Jerúsalem. Unglingurinn
var fluttur á sjúkrahús, en
hann var ekki í lífshættu.
Hægri sinnaður þingmaður
sagði að hnífstungan stafaði
af linkind stjómarinnar við Ar-
aba og krafðist þess að Arab-
ar yrðu reknir úr landi.
FREETOWN - Talsmaður
uppreisnarmanna sagði að
stjóm Líberíu og uppreisnar-
menn ræddu um vopnahlé á
fundum í Sierra Leone. Blóð-
ug borgarastyijöld hefur verið
f Líberíu I hálft ár.
BAGDAD - (rakar sögöu aö
ef íranir reyndu að hindra her-
skip þeirra þegar þau sigldu
um Hormuz-sund, þá væri
það brot á samningi um
vopnahlé frá 1988 sem batt
endi á átta ára strfð við
Persaflóa.

NIKOSIA - Irönsk stjómvöld
sögðust hafa hertekið nokkra
aðstoðarmenn Mehdi Bazarg-
an, fyrrverandi forsætisráð-
herra. Þeir eru sakaðir um að
hafa unnið fyrir (raka í Persa-
flóastríðinu.
BONN - Vestur-þýskir sósíal-
demókratar samþykktu að
styðja samning ríkisstjóma
| Vestur- og Austur-Þýskalands
um efnahagssamruna. Þar
með lauk deilum í flokknum
sem veikt hefðu hann í kosn-
ingunum í desember.
Nató gæti samþykkt tillögu frá Sovétmönnum:
GRIÐASÁTTMÁU VIÐ
VARSJÁRBANDALAGK
Talsmenn Nató sögðu í gær að til
greina kæmi að undirrita griðasátt-
mála við Varsjárbandalagið. Þeir
sögðu að með slíkum sáttmála mætti
sannfæra Sovétstjóm um að aðild
sameinaðs Þýskalands að NATÓ
væri ekki ógnun við Sovétrikin.
Einnig gæti sáttmálinn orðið grund-
völlur undir nýju öryggisfyrirkomu-
lagi í Evrópu. Háttsettur embættis-
maður NATÓ í Brussel, sem bað
Reuter um að nefna sig ekki, sagði að
NATÓ vissi ekki hvað Sovétmenn
vildu að stæði í griðasáttmálanum en
„við værum til í að samþykkja al-
menna yfírlýsingu um ffiðsamleg
áform okkur og binda formlega enda
á átök kalda stríðsins. Þetta er það
sem þeir virðast sækjast eftir“.
Forsætisráðherra Rúmeníu, Petre
Roman, rak ráðherra innanríkismála,
Mihai Chitac, úr ríkisstjóm sinni í
gær eftir að lögreglu mistókst að
bæla niður mótmæli gegn ríkisstjóm-
inni. Dorel Ursu, 37 ára herdómari,
var skipaður ráðherra í stað hans. í
yfirlýsingu ríkisstjómarinnar fyrr um
daginn sagði að lögregla hefði sýnt
of mikla linkind í átökum við mót-
mælendur undanfama daga. Þess
vegna hefðu yfirvöld beðið um hjálp
almennings.
Þúsundir námamanna streymdu til
Búkarest en þeir era öflugir stuðn-
ingsmenn rikisstjómar Ions Iliescu
og ráða nú helstu átakastöðunum. A
miðvikudag köstuðu andstæðingar
rikisstjómarinnar steinum að lög-
reglu og seinna um daginn réðust
þeir að sjónvarpsstöð borgarinnar. I
tilkynningu ríkisstjómarinnar sagði
að lögregla hefði rangtúlkað um-
burðarlyndi stjómarinnar og hafi
skort getu og röggsemi til að eiga við
mótmælendur. „Þess vegna var al-
menningur beðinn um stuðning til að
forða blóðbaði."
Ursu, hinn nýi ráðherra, er dómari í
máli Nicu, sonar Nicolae Ceausescu.
Stjómarandstæðingar hafa lengi
Utanrikisráðherra Sovétríkjanna
Edvard Shevardnadze stakk nýlega
upp á því að sáttmáli yrði gerður
milli hemaðarbandalaganna um að
þau réðust ekki hvort á annað en lítið
hefur verið rætt um nánari útfærslu á
slíkum samningi. Diplómatar NATÓ
sögðu að þetta myndi því aðeins hafa
einhveija merkingu ef öðram ríkjum
í Varsjárbandalaginu þætti hugmynd-
in íhugunar virði en Varsjárbandalag-
ið virðist nú vera að leysast upp.
Vamarmálaráðherrar þess hófu á
fimmtudag viðræður um að leysa upp
henáð bandalagsins sem Sovétmenn
hafa stjómað. Nokkur riki vilja draga
sig út úr bandalaginu en á skipulegan
hátt.
Ráðamenn NATÓ hafa hingað til lit-
Danir neituðu í gær að undirrita samn-
ing sem önnur lönd í Efhahagsbandalagi
Evrópu vilja samþykkja um pólitískt
hæli fyrir flóttamenn. Danir eru eina
Norðurlandaþjóðin í Efhahagsbandalag-
inu og þeir óttast að vegna þess hversu
gott velferðarkerfi þeirra er muni flótta-
menn streyma til Danmerkur frá öðrum
ríkjum EBE ef þeir samþykkja samning-
inn. Samningurinn á að taka gildi 1992
þegar ríki Efhahagsbandalagsins ætla að
koma á sameiginlegum markaði. Hon-
um er ætlað að samræma lög aðildar-
landanna um hæli fyrir landflótta fólk.
Danir hafa komið sér upp mjög fijáls-
lyndri löggjöf um þetta efni en þeir geta
þó sent til baka flóttamenn sem koma til
þeirra ffá öörum EBE-löndum. Sam-
kvæmt nýja samningnum væri það ekki
ið á Varsjárbandalagið sem verkfæri
Sovétmanna til að stjóma Austur-
Evrópurikjunum sex, hemaðarlega
og hugmyndaffæðilega, og þeir hafa
ekki viljað ræða við Varsjárbandalag-
ið á jaftiréttisgrandvelli. Hin breytta
afstaða þeirra kemur m.a. til af deil-
unni um stöðu Þýskalands í NATÓ.
Önnur ástæða er sú að í síðustu viku
komu ráðamenn Varsjárbandalagsins
á óvart með því að samþykkja að
breyta bandalaginu í lýðræðislegt
samband fullvalda og jafhrétthárra
rikja.
Griðasáttmálinn yrði hugsanlega
undirritaður um leið og samningur
um fækkun hefðbundinna vopna
seinna á árinu. Samninginn mætti
líka undirrita á ráðstefnu um öryggi
leyfilegt og því vilja Danir einir þjóða í
EBE ekki undirrita hann.
Dómsmálaráðherra Dana, Hans Engel
sagði í viðtali við Berlingske Tidende að
hann hefði sjálfur gjaman viljað undirrita
samninginn en samtímis vildi hann
breyta dönskum lögum um flóttamenn
en hann telur að Danir hafi verið of örlát-
ir við þá. Afstaða Engels er í samræmi
við óskir valdamikillar nefndar á danska
þinginu sem fjallar um málefhi EBE en
hún hafði áður hvatt Engels til að undir-
rita ekki samninginn fyrr en danska
þjóðþingið hefúr fjallað um hann.
Stjómarandstæðingar á þingi hafa sak-
að hægri stjóm Schlilters um að nota
samninginn til að þröngva lfam strangari
lögum um flóttamenn.
og samvinnu í Evrópu, RÖSE, sem
kemur saman í nóvember í París.
ísraelar:
Sárir vegna
ummæla Bakers
Talsmenn nýmyndaðrar hægri-
stjórnar i ísrael sögðu í gær að
ísraelsstjórn hefði ekki hert skH-
yrði þau sem hún setur fyrir þátt-
töku í friðarviðræðnm við Palest-
ínumenn, Avi Pazner, blaðafulltrúi
Yitzhak Shamirs forsætisráó-
em Post“ helöi haft rangt eftir
Shamir. í blaðinu sagði að Palest-
inumenn sem tækju þátt í viðræð-
um við ísraelsstjórn yrðu að saro-
þykkja fyrirfram hugntyndir ísra-
ela um stjórn herteknu svæðanna.
Blaóafulltrúinn sagði Kka að
Bandaríkjamenn ættu að gcfa
nýrri ríkisstjóm ráðrúm til að
móta stefnu sína áður en hún væri
dæmd. Baker utanrikisráðheira
Bandarikjanna gagnrýndi skilyrði
Shamirs harkalega á miðvikudag
og sagði að þau sýndu viðhorf sem
ekki gætu leitt til viðræöna og fr ið-
ar. Áður hafði Baker krafist þess
að PLO fordæmdi árás einnar
deildar PLO á strönd ísraels.
Hann hótaði að slíta öllum viðræð-
um við PLO ef þetta væri ekkí
gert. Gagnrýni Bakers á stjórn
lsraels kom þingmönnum í
Bandaríkjuuum og mörgum
fréttaskýrendum á óvart Háttsett-
ur embætíismaður í Bandarikjun-
um sagðf í gær að Baker hefðl œtl-
ast til að gagnrýni sín á PLO og
ísraelsstjórn væri skoðuð í sam-
hengj. Hann vildi skella allri skuld
aðila að deilunni um herteknu
svæðin til að vera einJæga og sýna
sáttfýsl Ef þeir vildu ekkl JCrlö
sjállir gætu Bandarfkjamenn ekki
þröngvað honum upp á þá.
Blaðafulltrúi Shamirs sagði að
kvartað hefði verið við dagblaðió
jjerusalem Post“ fyrir að fara
rangt með ummæli Shamirs en rit-
stjóriblaðáns, David Gross, kann-
aðist ekki við neina slíka kvörtun.
Þetta er ekki í fyrsta skipti sem að-
stoðarmenn forsætisráðherrans
neita ummælum sem höfð hafa
verið efHr honum. Það gerðu þeir
líka í janúar þegar hann sagði að
vegna hinna miirgu innilytjenda
þyrftí ísrael að vera stórt en þau
ummæli kölluðu á hörð alþjóðleg
andmæli.
Óeirðir í Rúmeníu:
Ráðherra rekinn
úr Rúmeníustjórn
krafist afsagnar Chitas sem var liðs- skutu 97 menn til bana um jólaleytið
foringi í Timisoara þegar hermenn í fyrra.
Önnur EBE-ríki vilja samþykkja
samning um hæli fyrir flóttamenn:
DANIR NEITA