Tíminn - 23.06.1990, Blaðsíða 2

2 Timinn
’flfV Ci '•i'.iV.f'iH'OfKÍ
Laugardagur 23. júní 1990
Um 460 milljóna hagnaður á Pósti og síma í fyrra:
Meðalsímreikningur
35.000 kr. í fyrra
„Árið 1989 var annað árið í röð, sem sýnir góða afkomu hjá
Pósti og síma, eftir nokkur óhagstæð ár“, segir m.a. í ársskýrsíu
stofnunarinnar. Rúmlega 463ja m.kr. bókfærður hr""»aður varð
af rekstrinum á s.l. ári. Samkvæmt fjárlögum var Pósti og síma
gert að greiða 250 m.kr. í ríkissjóð á árinu og var það í fyrsta
sinn í áratugi sem slík kvöð var lögð á stofnunina. Fjöldi unninna
ársverka hjá stofnuninni (um 2.100) hefur svo til staðið í stað frá
1983 á sama tíma og símanúmerum hefur t.d. fjölgað um rúm
40% og póstsendingum um 65%. Símtöl milli landa hafa aukist
mest, eða nær þrefaldast á þessum árum.
Raunlækkun á
rekstrarkostnaði
Rekstrargjöld ársins, án afskrifta og
fjármagnskostnaðar, voru um 4.234
m.kr., sem var rúmlega 16% hækkun
írá fyrra ári, eða langt undir rúmlega
22% verðbólgu á sama tíma. Rekstrar-
tekjur, án fjármagnstekna, voru hins
vegar um 5.770 m.k. og höfðu hækkað
eilítið minna en verðbólga á sama
tíma. Tekjur stofhunarinnar af síman-
um einum voru um 34.600 kr. á hvert
númer í notkun að meðaltali á árinu. I
lok ársins voru veltufjármunir stofnun-
arinnar um 1.635 m.kr., en skamm-
tímaskuldir um 1.128 m.kr. Eigið fé
var 9.124 m.kr. í árslok.
Engin hækkun á
síma innanlands
Samkvæmt ársskýrslu varð engin
hækkun á gjaldskrá fyrir símaþjónustu
innanlands á árinu. Aftur á móti hafi
uppbyggingu gjaldskrár verið breytt
þannig á miðju ári, að taxtar fyrir lang-
linusímtöl hafi lækkað verulega, en af-
notagjald, skrefaverð og taxti staðar-
símtala hækkað þar á móti til þess að
halda tekjum stofhunarinnar óbreytt-
um. Taxtar fyrir símtöl til útlanda
hækkuðu tvisvar á árinu, samtals um
18%, vegna gengisbreytinga. Póst-
burðargjöld hækkuðu að meöaltali um
10,5% á árinu.
125.100 símanúmer
í notkun
Rúmlega 125.100 símanúmer voru í
notkun um síðustu áramót, eða rétt um
eitt fyrir hveija tvo landsmenn. Þar af
bættust um 3.500 númer við á síðasta
ári. Símanúmerum hefur fjölgað um
rúmlega þriðjung ffá árinu 1983.
A sama tíma hefur póstsendingum
fjölgað úr um 170 á hvem íbúa upp í
um 265 á hvem landsmann á síðasta
ári. Astæðan er fyrst og ffemst mikil
aukning á „gluggabréfum" og öðrum
slíkum sendingum.
310 ársverk í
utanlandssímtöl
Ekkert hefur þó vaxið hraðara en sím-
töl milli Islands og annarra landa. Þau
mældust um 12 milljón mínútur árið
1983 en nær 35 milljónir á síðasta ári.
Hefðu öll þessi símtöl farið ffam í
vinnutíma svara þessar 35 milljón
mínútur til þess að um 310 manns
hefðu verið í fullu starfi allt árið við
það eitt að tala í símann milli landa.
Deilt jafnt niður á landsmenn koma
hins vegar um 2 klukkustundir og
kortér í hlut hvers og eins. - HEI
Aframhaldandi lánveitingar Byggingar-
sjóðs ríkisins:
Gjaldþrot
um aldamót
Fram til þessa hafa skógræktarmenn á íslandi fyrst og fremst virkjað skólafólk til að klæða landið gróðri
Bændur hafa nú vaxandi áhuga á þessari atvinnugrein.
Fimm bændur á Suðurlandi gera tilraunir með að rækta aspir:
Áhugi bænda á trjá-
rækt fer vaxandi
í tilefni af beiðni Þorsteins Páls-
sonar, formanns Sjálfstæðisflokks-
ins, um úttekt á fjárhagsstöðu
Byggingarsjóðs ríkisins og Bygg-
ingarsjóðs verkamanna, hefur fé-
lagsmálaráðuneytið sent frá sér til-
kynningu þar sem eftirfarandi at-
riði koma fram:
Ríkisstjómin samþykkti í febrúar
síðastliðnum að gera úttekt á fjár-
hagsstöðu Byggingarsjóðs ríkisins
og rekstrarafkomu næstu árin. Fé-
lagsmálaráðherra skipaði síðan nefnd
í mars til að vinna að þessu verkefni.
Nefndinni er jafnframt falið að gera
tillögur um leiðir til að koma jafn-
vægi á fjárhag sjóðsins. Niðurstöður
nefndarinnar munu liggja fyrir á
næstunni og í framhaldi af þessari
vinnu hefur henni verið falið að gera
úttekt á (járhagsstöðu Byggingar-
sjóðs verkamanna.
í tilkynningunni segir ennfremur að
lánakerfið siðan 1986 sé mjög fjár-
frekt og fjárhag Byggingarsjóðs rík-
isins sé stefnt í tvísýnu með þeirri
lánastarfsemi sem fylgt hefúr verið.
Bent er á, að til að afgreiða þær 8000
umsóknir sem bíða afgreiðslu í Hús-
næðisstofnun ríkisins þarf um 20
milljarða króna. Vaxtamunur eigna
og skulda Byggingarsjóðs ríkisins er
nú um 2%. Þá segir að eigið fé sjóðs-
ins muni þrotið vera um næstu alda-
mót nema gripið verði til aðgerða.
Þetta sé m.a. ástæðan fyrir því að
húsbréfakerfi hafi verið komið á.
Ó.Johnson og Kaaber hf., umboðs-
aðili Del-Monte á íslandi, hefur nú
sent frá sér yfirlýsingu þar sem
frétt sjónvarpsins 20. júní um brot
á lögum um innflutning á vörum
frá Suður-Afríku er mótmælt.
Ásökunum um ólögmætan innflutn-
ing á Del-Monte er vísað á bug og
Ó.Johnson og Kaaber hf. kveðst
harma þá neikvæðu umræðu sem
Del-Monte vörumerkið hafi fengið
Félagsmálaráðherra gaf í maí s.l. út
reglugerð um húsbréfadeild og hús-
bréfaviðskipti. í reglugerðinni eru ■
ákvæði til bráðabirgða sem eiga að
stuðla að því að leysa erfiðleika
þeirra sem þegar hafa fest kaup á
íbúð eða hafa hafið byggingu íbúðar
og bíða eftir almennu láni frá Hús-
næðisstofnun. Þessir aðilar geta nú
farið yfir í húsbréfakerfið.
í bréfi húsnæðismálastofnunar til
forsætisráðherra kemur fram að 2ja
milljarða króna ríkisframlag vanti til
ráðstöfunar í útlán á árinu 1991 svo
að unnt sé að halda áfram afgreiðslu
lána samkvæmt lánakerfinu frá 1986.
Með 2ja milljarða króna ríkisfram-
lagi gæti Húsnæðisstofnun afgreitt
aðeins um 700-800 umsóknir til við-
bótar þeim umsóknum sem afgreidd-
ar verða á árinu 1991 og stofnunin
hefúr nú þegar ákveðið að biðtími
muni lítið styttast frá því sem nú er.
Það liggur fyrir að ef áframhald verð-
ur á lánveitingum Byggingarsjóðs
ríkisins mun vandi sjóðsins halda
áfram að aukast og enda með gjald-
þroti um næstu aldamót.
Þá segir í tilkynningu félagsmála-
ráðuneytisins að þó dregið hafi verið
úr útlánum samkvæmt lánakerfinu
frá 1986 sé verið að auka almenn út-
lán til íbúðarkaupa og húsbygginga
með húsbréfakerfinu og heildarfjár-
magn til húsnæðismála hafi aldrei
verið meira en á síðastliðnum 2-3
árum. GS.
hér á landi.
í yfirlýsingunni segir að síðan lögin
gengu í gildi hafi aðeins verið fluttar
inn af framleiðsluvörum Del-Monte,
ananas frá Filippseyjum, blandaðir
ávextir og perur frá Italíu, ávaxtasafi
frá Englandi og ferskjur og apríkósur
frá Grikklandi. Enginn innflutningur
hafi átt sér stað frá Suður-Afríku síð-
an lögin tóku gildi. GS.
í sumar munu fimm bændur á
Suðurlandi starfrækja trjárækt í
samvinnu við Rannsóknastöð ríkis-
ins í skógrækt á Mógilsá. Bænd-
urnir rækta aspir samkvæmt
skipulagi frá Mógilsá og selja þær
þangað, þar sem þær eru notaðar
til rannsókna á nytjaskógum. Þar
er m.a. um að ræða samstarfsverk-
efni við Kanada, sem á að fara að
hefjast í Gunnarsholti.
Einn þessara fimm bænda er Guð-
mundur Gils Einarsson, bóndi 1
Auðsholti, en hann hóf að rækta asp-
ir ásamt konu sinni í ágúst í fyrra. í
sumar stefnir hann að því að rækta
um 200 - 300 þúsund plöntur.
Guðmundur stundaði áður Ijárbú-
skap en fór út í trjárækt til að reyna
aðra möguleika. Heitt vatn er á staðn-
um og gróðurhús hefur verið byggt.
„Maður verður að nýta þessa þriggja
milljóna króna fjárfestingu og það er
ekki nóg að rækta eingöngu tómata
og gúrkur. Trjáræktin malar ekkert
gull en þetta var það bjartasta sem við
sáum. Ræktunarlega gengur þetta
upp og verðið sem við fáum fyrir
plöntumar er ekki óraunhæft," segir
Guðmundur.
Guðmundur segir yfirleitt ekki um
auðugan garð að gresja í sambandi
við atvinnu í sveitum og því sé trjá-
ræktin kærkomin uppbót. Allt heim-
ilisfólk á Auðsholti vinnur við trjá-
ræktina, auk þess tveir unglingar og
þrjár konur af næstu bæjum.
Guðmundur ber starfseminni á Mó-
gilsá vel söguna og segir hana eitt
það efnilegasta sem hægt sé að gera í
skógrækt á Islandi. „Samstarfið við
þá á Mógilsá er búið að vera frábært.
Það var mjög sérstakt að koma þama
upp til þeirra í fyrsta skipti og finna
þann góða starfsanda sem þar ríkir og
þann mikla áhuga sem er á verkefn-
inu,“ segir Guðmundur. „Og það er
eitt sem ég hef ekki kynnst hjá öðmm
opinberum stofnunum, að þegar mað-
ur nær ekki í starfsmenn í vinnunni,
þá er manni boðið upp á að hringja
heim til þeirra. Það notar maður tals-
vert þegar maður þarf á ráðlegging-
um að halda.“
Að sögn Guðmundar er mikill ugg-
ur í mönnum um framtíð Mógilsár og
eftir helgi verður að öllum líkindum
haldinn fundur með landbúnaðarráð-
herra, skógræktarstjóra, fyrrverandi
forstjóra Mógilsár og fyrrverandi og
núverandi starfsmönnum á Mógilsá.
„Við heyrum alls konar sögusagnir
um þetta mál, jafnvel að það eigi að
leggja þetta niður. Ég skil ekkert í
þessu. Við erum ákaflega óhressir
með þessa stöðu sem komin er upp,“
segir Guðmundur. „Það er búið að
leggja góða vinnu í þetta verkefúi á
Mógilsá og ákaflega vísindalega er
að því staðið. Þess vegna yrði það
grátlegt ef það gengi ekki upp.“
GS.
FRÉn MÓTMÆLT