Tíminn - 26.06.1990, Blaðsíða 2

iVí'f’l i
08G!' irsijf .££iuoBbuiór»*-1
, f. i, i. t. (. *. *» u u ’í u Vh V % \'\'T»V'*'V¥V^*VVV"*Vj',,*Vá’'á"j’'i

2 Tíminn
Þriðjudagur 26. júní 1990
Tilraunir með efni úr kúlablóði gerðar á sjálfboðaliðum í bandarísku sjúkrahúsi:
RENNUR KUABLOÐINNAN
TÍDAR UM ÆDAR MANNA?
„Geta kýr leyst vanda Blóðbankans?“ er fyrirsögn á grein
í nýjasta tölublaði Bóndans. Þar er greint frá prófun á sjálf-
boðaliðum á nýju efni, hemaglóbíni, sem unnið er úr kýr-
blóði og á að geta komið í staðinn fýrir mannablóð til blóð-
gjafa. Efnið hefur þegar verið prófað með góðum árangri á
ýmsum dýrategundum. Það muni teljast hafa marga kosti
er unnt reynist að nota eitt efni í stað blóðs. Auk þess sem
það gæti orðið fáanlegt í ótamkörkuðu magni geymdist
það lengur en blóð og bæri ekki veirur á milli manna, t.d.
alnæmis- og lifrarbólguveiru, eins og átt getur sér stað við
blóðgjöf. Hemaglóbín er hægt að gefa hvaða einstaklingi
sem er í stað blóðs án tillits til blóðflokks viðkomandi.
Fyrmefndar tilraunir fara fram á
sjúkrahúsi í Boston í Bandaríkjun-
um. Efnið kemur frá fyrirtækinu Bi-
opure sem tekist hefúr að framleiða
gjörhreinsað hemaglóbín (blóð-
rauða) úr kúablóði sem frumvinnslu-
efni. Tveir þættir i frumvinnslu
blóðsins eru sagðir þýðingarmestir:
Gjörhreinsun hemaglóbíns þannig
að það geti ekki orsakað eitrun eða
ofnæmi. Og sú tækni sem breytir
sameindum þess þannig að hemagló-
bínið sé í jafnvægi í líkamanum í
lengri tíma, þ.e. myndi ekki efna-
hvörf með öðrum efnum.
Getið er athyglisverðra niðurstaðna
á tilraunum sem gerðar voru, með
þetta nýja efni, á sauðfé. Hemagló-
bín var látið koma í stað 95% af
blóði kinda sem lifðu rúmlega mán-
uð, þ.e. mun lengur en sjálft hema-
glóbínið var virkt. Dýrin hafi lifað
nægilega lengi til þess að framleiða
sitt eigið blóð á nýjan leik.
Tilraunir munu enn standa í noklcur
ár áður en framleiðsla þessa nýja
efnis til notkunar í fólki getur hafist
að nokkru marki. En fáist jákvæðar
niðurstöður úr þeim prófunum sem
nú standa yfir í Boston er búist við
talsverðum breytingum í kjölfarið.
Þær breytingar verða bæði á rekstri
bandarískra blóðbanka, sem ekki
annan nema hluta eftirspumar, og
blóðbanka í þróunarríkjum þriðja
heimsins þar sem geymsla blóðs er
erfiðleikum háð. Hemaglóbínið sem
nú er framleitt í tilraunaskyni er í
formi freðvökva og geymist þannig í
hálft ár. En gert er ráð fyrir að síðar
meir verði unnt að framleiða efnið
frostþurrkað þannig að það mundi
geymast við stofuhita í langan tíma.
- HEI
Úrskurðar að vænta í ágreiningi um Útvegs-
bankann. Þórður Ólafsson í Bankaeftirlitinu:
Verða kýr blóðgjafar framtíðarinnar? Um þessar mundir fara fram tilraunir, á því að vinna blóðrauða (hemógló-
bín) úr kúablóði, sem lofa góðu. Efnið geymist mjög lengi og gengur saman við hvaða blóðflokk sem vera skal.
Gamautflutningur i næstu viku:
Sótt um útflutning á
2.7231 en 998 leyfð
MÁLSGÖGNIN
HAFA BORIST
Hér sést er eriendir sendiherrar á fslandi gróðursettu bjáplöntur við Kárastaði ásamt flölskyldum og fylgdariiði.
Sendimenn erlendra ríkja efla landgræðsluskóga:
Sendiherraskógur við Kárastaði
„Okkur hafa mjög nýlega borist
þau gögn sem við höfum verið að
bíða eftir. Það kann að reynast
nauðsynlegt að afla frekari gagna
en við erum nú að byija að setja
okkur inn í málið. Hversu langur
tími líður þar til úrskurður fellur
get ég ekki sagt á þessu stigi,“
sagði Þórður Olafsson forstöðu-
maður Bankaeflirlitsins.
Mál það sem hér um ræðir er
ágreiningur bankanna sem á sínum
tíma keyptu hlutabréf ríkisins í Ut-
vegsbanknum hf. og rikisins.
Agreiningur er milli ríkissjóðs ann-
ars vegar og bankanna sem keyptu
hlutabréfin og stofnuðu síðan Is-
landsbanka. Deilt er um mat á sér-
stökum afskriftum vegna óvissra
eða tapaðra útlána Útvegsbankans
og þátt þeirra í endanlegu verði
hlutabréfanna.
í kaupsamningi ríkisins og bank-
anna vegna hlutabréfanna var tekið
fram að risi ágreiningur milli aðila
við endanlegt uppgjör þá skyldi
honum vísað til Bankaeftirlitsins til
endanlegs úrskurðar.
Þórður Ólafsson sagði að hugsan-
lega gæti Bankaeftirlitið þurft að
kalla eftir viðbótarskýringum þrátt
fyrir að þau gögn sem borist hefðu
væru mjög ítarleg. Þá gæti úrskurð-
ur dregist eitthvað vegna þess að
nú eru að hefjast sumarleyfi starfs-
manna Seðlabankans.
—sá
Sendiherrar, sendimenn erlendra
ríkja og fjölskyldur þeirra sýndu
táknrænan og verklegan stuðning við
Landgræðsluskógaverkefnið á Is-
landi nýlega er þeir gróðursettu um
400 birkiplöntur á svæði sem að
frumkvæði þeirra hefur verið mælt út
í landi Kárastaða í Þingvallasveit. I
tilefni af 60 ára afmæli Skógræktar-
Aflamiðlun hefúr leyft útflutning á
998 tonnum af fiski í gámum í þess-
ari viku (26. viku ársins) af alls
2.723 tonnum sem sótt var um leyfí
félags íslands á þessu ári var sett af
stað verkefnið Landgræðsluskógar
1990. Auk Skógræktarfélagsins
standa að því Landgræðsla ríkisins,
Skógrækt ríkisins og Landbúnaðar-
ráðuneytið.
Laugardaginn 16. júní komu sendi-
herramir ásamt fjölskyldum sínum
og starfsfólki saman á „sendimanna-
á til að flytja út. Til viðbótar er áætl-
að að fimm togarar landi 555 tonn-
um í Bretlandi og Þýskalandi þessa
sömu viku.
reitnum" við Kárastaði og gróður-
settu fyrstu trjáplöntumar sem þjóðir
þeirra hafa gefið til Landgræðslu-
skóga 1990.
Að þessu sinni gróðursettu sendi-
herramir ásamt íylgdarliði um 400
birkiplöntur en áformað er að fleiri
plöntur verði gróðursettar næstu
daga. —KMH
Af gámafiski er mest flutt út á
vegum Skipaþjónustu Suðurlands
og Gámavina. Skipaþjónustan fékk
leyfi fyrir 102 tonn af 227 umsótt-
um og Gámavinir leyfi fyrir 100 af
298 tonnum sem sótt var um.
í upplýsingum frá Aflamiðlun
kemur fram að umsóknir 16 fiski-
skipa voru ekki teknar til greina.
Tilgreindar ástæður þessa eru þær
að sjö skip hafa endurtekið fengið
leyfi til útflutnings en síðan ekki
flutt neitt út. Hjá hinum níu er
ástæðan sögð lágt söluverð.
Aflamiðlun segir óvíst um fram-
boð á fiskmörkuðum innanlands
næstu viku en að Fjarskiptamark-
aður Vestmannaeyja hafi verið
beðinn að útvega 100 tonn af
þorski, 25 tonn af ýsu, 80 tonn af
ufsa og 40 tonn af kola, eða sam-
tals 245 tonn, handa viðskiptavin-
um sínum.
- HEI
Nýtt fagnám,
læknaritun
Næsta haust hefst kennsla á nýrri
námsbraut, læknaritarabraut, í
Fjölbrautaskólanum við Ármúla.
Þetta er í fyrsta sinn sem slík
kennsla fer fram hér á landi.
Læknaritun er lögvemdað starf
síðan árið 1986 og framvegis get-
ur enginn öðlast löggildingu sem
læknaritari nema að hafa lokið
námi sem slíkur. Læknaritara-
námið mun taka tvær annir. Auk
þess skulu nemar ljúka 9 mánaða
starfsþjálfún áður en þeir öðlast
full starfsréttindi. —sá