Tíminn - 29.06.1990, Síða 4

4 Tíminn
Föstudagur 29. júní 1990'
FRETTAYFIRLIT
MOSKVA - Á þingi sov-
éskra kommúnista í næstu
viku verður lagt til að stjórn
fiokksins verði endurskipu-
lögð meðal annars meö því
að stjórnarnefnd flokksins
„Politburo" verði lögð niður
og að embætti flokksritara
verði afnumið. Þetta segir í
drögum að lögum sem birt
hafa verið fyrir setningu
þingsins.
TOKÝÓ - Japanir og
Bandaríkjamenn komust í
gær að samkomulagi um
leiðir til að draga úr gríðar-
legum ójöfnuði í sölu varn-
ings milli landanna. Utanrík-
isráðherra Japans sagði að
samkomulagið myndi leysa
deilur sem hafa varaö í 10 ár
og valdið ósætti milli ríkis-
stjórna landanna.
JERUSALEM - Forsætis-
ráðherra (sraels, Yitshak
Shamir, sagði forseta
Bandaríkjanna, Georg Bush,
að ríkisstjórn (sraels styddi
landnám gyðinga á hertekn-
um svæðum Araba og hún
myndi aldrei samþykkja að
PLO ætti nokkurn hlut í frið-
arviðræðum við Palestínu-
menn.
BÚKAREST - Forsætis-
ráðherrann Petre Roman til-
nefndi nýja ríkisstjórn sem á
að koma á markaðsbúskap
og bæta ímynd landsins á
Vesturlöndum. Hann skipaði
nýjan fjármálaráðherra og
utanríkisráðherra en sömu
menn eru áfram yfirmenn
lögreglumála.
VÍN - Austur-Þjóðverjar
lögðu til að þýsku ríkin sam-
þykktu að takmarka fjölda
hermanna sinna og ryddu
með því úr vegi viðræðn-
anna í Vín enn einni hindrun
um minnkun herstyrks í Evr-
ópu. (CFE).
MOSKVA - Tveir menn
reyndu að ræna flugvél með
165 farþegum og beina
henni til Tyrklands. Að sögn
Tass fréttastofunnar tókst
áhöfn vélarinnar að yfirbuga
flugræningjana.
LUSAKA - Forseti Zambíu,
Kenneth Kaúnda, kom opin-
berlega fram í miðborg höf-
uðborgarinnar Lúsaka og
reyndi að róa fólk en 24
menn hafa dáið í mataró-
eirðum undanfarna daga.
Annars staðar í borginni fóru
námsmenn í háværa kröfu-
göngu og kröfðust þess að
Kaúnda segði af sér.
AMSTERDAM — Innbrots-
þjófar klifruðu inn um glugga
myndlistarsafns í skjóli næt-
ur og flúðu með þrjú málverk
eftir Vincent van Gogh sem
talin eru 300 milljón króna
virði.

Elísabet fór héðan til Kanada:
Drottning
Bretlands
óvelkomin
í Quebec?
Um helgina verða hátíðahöld vegna
123 ára afmælis Kanada en landið
hefur aldrei áður verið jafn nálægt
því að sundrast vegna deilna ensku-
og ffönskumælandi íbúa þess. Marg-
ir ffanskir íbúar Kanada hafa krafist
þess að heimsókn Elísarbetar II til
hins ffanska Quebecíylkis verði af-
lýst en heimsókn hennar til Kanada
hefúr vakið ólíkt meiri athygli fjöl-
miðla en nýleg heimsókn drottningar
til íslands. Drottningin breska kom á
miðvikudag til Calgary í Alberta-
fylki. Á sunndag hafði drottningin
ætlað sér að fara í stutta heimsókn til
Hull til að taka þar þátt í hátíðahöld-
um vegna þjóðhátíðardags Kanada.
Hull er skammt frá Ottawa en innan
landamæra Quebecfylkis þar sem
fjandskapur við bresku krúnuna er
gamalgróinn. Embættismenn sögðu í
gær að drottningin myndi hugsanlega
hætta við ferð sína þangað. Að
minnsta kosti tvær borgir í Quebec-
fylki hafa aflýst hátíðahöldum um
helgina og sagði borgarstjóri Que-
bec, Jean Paul L’Allier, í blaðaviðtöl-
um að Quebecbúar ættu ekkert með
að „fagna Iandi sem skellir dyrum
sínum á fingur okkar“. í síðustu viku
mistókst að samþykkja hin svoköll-
uðu „Meech Lake“-lög sem mörgum
fannst vera síðasta tækifærið til að
gera Quebecfylki að hluta af Kanada.
Kanadamenn andsnúnir sundmngu ganga um götur Ottawa.
Ibúar í Quebec vilja nú margir að-
skilnað frá Kanada vegna þess að
Nýfundnaland og Manitóba fengust
ekki til að samþykkja „Mech Lake“-
lögin sem hefðu viðurkennt franska
sérstöðu Quebec-fylkis.
35 RÖSE-lönd semja
mannréttindaályktun
Fulltrúar 35 landa á ráðstefnu um
öryggi og samvinnu í Evrópu,
RÖSE, komu sér saman um drög að
ályktun um frjálsar kosningar og
fjölflokkakerfi. Fjögurra landa
nefnd hafði verið falið að koma
saman ályktun sem tryggja skyldi
lýðræðisumbætur i A-Evrópu og
auka réttindi þjóðernisminnihluta.
Nefndarmenn lýstu því yfir í gær að
þeir væru mjög ánægðir með niður-
stöðuna og að hún yrði líklega sam-
SVIAR HAFNA
BEIÐNIGYÐINGS
UM LANDVIST
Sovéskir gyðingar fá ekki leng-
ur pólitískt hæli í Svíþjóð fyrir
það eitt að vera gyðingar og
koma frá Rússlandi. Þetta segir
Per Eriks Nilsons sem starfar
við fólksinnflutningsráð Sví-
þjóðar. Vegna bættra skilyrða í
Sovétríkjunum hafa Svíar tekið
upp harðari stefnu þegar fjallað
er um umsóknir Sovétmanna og
í þessum mánuði gerðist það í
fyrsta skipti í manna minnum að
umsókn frá sovéskum gyðingi
um pólitískt hæli var hafnað.
Lögfræðingurinn Bo Thoren, sem
fer með mál margra gyðinga sem
sótt hafa um landvist, segir að um
150 sovéskir gyðingar vilji setjast
að í Svíþjóð. Hún sagði við Reuter
að margir skjólstæðinga hennar
hefðu beðið lengur en ár eftir að
fjallað væri um umsókn þeirra en
áður voru slíkar umsóknir af-
greiddar á nokkrum mánuðum.
Hún telur að þótt sovésk stjórnvöld
ofsæki ekki gyðinga þá láti þau af-
skiptalausar ofsóknir rússneskra
þjóðernissinna og það segir hún að
jafngildi ofsóknum af hendi ríkis-
ins.
I gær sagði vinnumálaráðuneyti
sænsku ríkisstjómarinnar að fyrir
dyrum stæði róttæk endurskoðun á
flóttamannalöggjöf landsins.
Markmiðið væri að fá önnur iðn-
vædd lönd til að spoma sameigin-
lega við flótta fátækra manna til
ríkra landa meðal annars með því
að sfyðja bágstödd lönd efnahags-
lega.
þykkt á lokadegi ráðstefnunnar.
Öll aðildarlönd RÖSE þurfa að
vera einhuga um ályktanir ráð-
stefnunnar til að hún verði bind-
andi. Vel gekk að semja ákvæði um
kosningar og fjölflokkakerfí en
ákvæði um réttindi þjóðernism-
innihluta urðu ekki jafn víðtæk og
flestar aðildarþjóðirnar hefðu vilj-
að. Frakkar og Grikkir vom mót-
fallnir því að þjóðernisminnihlutar
mættu nota eigin tungumál í skól-
um og í samskiptum við opinbera
aðila og þurfti að gera breytingar á
ályktuninni til að koma til móts við
kröfur þeirra. Frakkar vilja ekki
veita Korsíkumönnum og Bretón-
um of mikil réttindi og stjórnvöld í
Grikklandi vilja ekki auka réttindi
Makedónímanna. Ákvæði um rétt .
manna til að neita að gegna her-
þjónustu nutu hcldur ekki einróma
stuðnings.
Engu að síður segja þeir sem sam-
ið hafa þá ályktun sem nú er til um-
íjöllunar að hún sé merkur áfangi
sem endurspegli þær róttæku
breytingar sem orðið hafi í Evrópu
á síðustu mánuðum.
RÖSE-ráðstefnunni er ætlað að
fylgjast með og efla framkvæmd
Helsinkisáttmálans. Öll ríki í Evr-
ópu nema Albanía eiga aðild að
ráðstefnunni auk Kanada og
Bandaríkjanna.
Prunskiene:

Forsætisráðherra Lithauga-
lands, Kazimiera Prunskiene,
hvatti þing landsins í gær.til að
„frysta“ sjálfstæðisyiirlýsingu
landsins og opna raeð því fyrir
viðræður við Sovétstjórnina.
„Við getum ekki frestað viðræð-
um“, sagði hún þingmðnnum.
„Með þvi að hefja viðræður setj-
um við okkur ekki I meiri hættu
en við eru i núna. Samningavið-
ræður yrðu ekki skref aftur á
bak. Þær myndu verða skref í
átt til sjálfstæðis“, sagði hún.
Prunskiene og forseti Lithauga,
Vytautas Landsbergis, flugu á
miðvikudag til Moskvu á fund
forseta Sovétríkjanna, Mikaels
Gorbatsjovs. Hafit var eftir
Landsbergis að Gorbatsjov
hefði sagt að engin leiö væri að
komast hjá frestun á sjálfstæð-
inu og ef báðir málsaðiiar félfust
á málamiðlun þyrfti hvorugur
að glata virðingu sinni. Prunskl-
ene sagði að Gorbatsjov hefði
heitið því að bætta öllum refsl-
aðgerðum gegn Lithaugum um
leið og frestun yrði samþykkt en
Sovétstjórn hefur þegar slakað á
sumum efnahagsþvingunum
sínum.
Þingheimur frestaði i gær frek-
ari umræðum um þetta mál en
þær hefjast aftur í dag. Ekkert
hefur verið látið uppi um hvort
eða hvenær kemur til atkvæöa-
greiðsiu um þetta mái en margir
þingfulitrúar tóku til máls á
fimmtudag og sögðust vera and-
vígir tiUöguni Prunskiene.
Auknar ásakanir um að Austur- Evrópuríki hafi stutt hryðjuverk:
Ungverjar birta bréf frá Carlosi
í gær birti blað í Ungveijaland bréf
frá einum frægasta hryðjuverka-
manni heims þar sem hann þakkar
fyrrverandi leiðtoga kommúnista,
Janos Kadar, fyrir að hafa veitt
skæruliðum sínum öruggt skjól í
landi sínu. Carlos er fæddur í Ve-
nesúela. Hann heitir réttu nafni Ilych
Ramires Sanches og er frægur fyrir
launmorð, gíslatökur og hryðju-
verkaárásir víða um heim. Bréfið er
dagsett 2. apríl 1980 en opinberir að-
ilar hafa enn ekki staðfest hvort það
sé ófalsað. Hins vegar sagði innan-
ríkisráðherra Ungverjalands, Balazs
Horvath, á þingi landsins á þriðjudag
að fyrrverandi leiðtogar kommúnista
hefðu veitt Carlosi hæli seint á átt-
unda áratugnum og vildi hann að þeir
sem hefðu verið með í þeim ráðum
yrðu handteknir og dregnir fyrir dóm.