Tíminn - 29.06.1990, Side 9
8 Tíminn
Föstudagur 29. júní 1990
Föstudagur 29. júní 1990
Tíminn 9
,
-
mm
P||||
Nýbygging Sláturfélags Suðuriand við Laugamesveg í Reykjavík. Flutningur á starfsemi SS til Hvolsvallar er undir því kominn að fýrírtækinu takist að selja húsið.
Tfmamynd Ami Bjama
Ibúar á Hvolsvelli búa sig nú undir að taka á móti stórum hluta af starfsemi Sláturfélags Suðurlands:
Eins og að fá heilt álver í byggðarlagið
Siáturfélag Suðurlands ráðgerir nú um-
fangsmikla flutninga fyrirtækisins frá
Reykjavík til Hvolsvallar. Þar er meiningin
að öll framleiðsla fari fram utan lítillar
framleiðslu sem verður eftir í Reykjavík.
Hér er um að ræða geysilegt hagsmunamál
fyrir heimaaðila á Hvolsvelli og reyndar á
öllu Suðurlandi. Heimamenn segja að
flutningur Sláturfélagsins heim í hérað sé í
líkingu við að reist verði nýtt álver nema
hvað Sunnlendingar eru lausir við hugsan-
lega mengun.
Samdráttur hefur vcrið í slátrun hér á landi
og hefur sá samdráttur ekki síst bitnað á
Sláturfélagi Suðurlands. Fyrirtækið hefur
átt í ýmsum resktrarerfiðleikum og situr nú
uppi með dýrar íjárfestingar sem nýtast
ekki eða illa. Þar við bætist að menn í kjöt-
iðnaði sjá fram á áframhaldandi samdrátt á
því sviði. Fyrir nokkrum árum var talið
óhugsandi að setja upp kjötiðnað fjarri
mörkuðum í Reykjavík. Nú er öldin önnur
og opnast hafa ýmsir möguleikar fyrir fyr-
irtæki í því sambandi. Það er einmitt það
sem Sláturfélag Suðurlands sér í stöðunni.
Fyrirtækið fyrirhugar nú að selja flestar
eignir sínar á höfuðborgarsvæðinu og nýta
betur eignimar á Suðurlandi. Talað er um
að nota nýlegt sláturhús fyrirtækisins á
Hvolsvelli undir úrvinnslu og verksmiðju
og að slátmn fari eingöngu fram á Vík og
Selfossi. Þá er fyrirhugað að í framtíðinni
verði starfsemi fyrirtækisins, sem eftir
verður í Reykjavík, sameinuð á einn stað
og þar verði svokölluð dagvömvinnsla og
skrifstofur. Þannig er ráðgert að hagræða
töluvert mikið í rekstri fyrirtækisins. Stein-
þór Skúlason forstjóri Sláturfélagsins sagði
þessa áætlun leysa einkum tvö vandamál
fyrirtækisins. „Með þessu komum við til
með að bæta mikið nýtingu okkar slátur-
húsa með því að taka stærsta húsið úr
rekstri og nota það undir kjötvinnslu sem
annars hefði þurft að byggja upp.“
Flutningarnir kosta fé
Þessir flutningar geta samt ekki gengið
fyrir sig án nokkurra tilfæringa og flutning-
amir koma til með að kosta Sláturfélagið
um 300 milljónir. Stækka þarf húsnæðið á
Hvolsvelli um 1600 fermetra og ýmsu
fleiru þarf að breyta áður en hægt er að
flytja starfsemina. Hins vegar er ljóst að
ekki getur orðið af flutningunum nema fyr-
irtækið losni við eignir sínar í Reykjavík og
er þar einkum talað um nýlegt húsnæði
Sláturfélagsins í Laugamesi.
Þegar það hús var hannað á sínum tíma var
gert ráð fyrir miklu meira hráefni til vinnslu
en síðar varð. Þá hafa átt sér stað breyting-
ar í vinnslu kjötvara og í dag er t.d. nauta-
kjöt og svínakjöt selt ferskt en ekki fryst
eins og meira var um áður. Sláturfélagið
hefur átt í viðræðum við ríkið um kaup á
húsnæðinu í Laugamesi og í því sambandi
er rætt um að ríkið geti nýtt það sem lista-
háskóla eða fyrir Þjóðminjasafnið. Ekki
Eftir
Hermann
Sæmunds-
hefur komið neitt út úr þessum samningum
en hvort sem ríkið kaupir eða ekki virðast
Sláturfélagsmenn bjartsýnir á að geta selt
húsnæðið. „Við höfum mætt velvilja hjá
ríkinu og það er ljóst að fjölmargir aðilar
hafa áhuga á að nota húsið. Við erum þess
vegna bjartsýnir á að flötur finnist fyrir því
að selja húsið“ sagði Steinþór.
Margt hangir á spýtunni
í sambandi við flutning á starfsfólki er tal-
að um tilflutning á um 100 ársverkum.
Steinþór sagði að almennur skilningur væri
meðal starfsmanna á ástandinu og því sem
er að gerast. „Auðvitað viljum við sem allra
flesta starfsmenn með okkur en starfsmenn
munu að sjálfsögðu endumýjast í framtíð-
inni með heimamönnum.“
Ýmsar spumingar hafa vaknað í sambandi
við þessa flutninga sem erfitt getur reynst
að fá svör við. Það em einkum atriði sem
lúta að starfsfólki. „Þó að þetta sé óhemju
mikil breyting er það sem snýr að starfs-
fólki erfiðasti hluturinn. Ljóst er að við
þurfum á því að halda að stærstur hluti iðn-
aðarmannanna fylgi okkur austur. Einnig
þurfum við, sérstaklega í upphafi, nokkum
hluta af þjálfuðu starfsfólki. Þetta em hlutir
sem við verðum að útfæra, bjóða fólkinu
einhverja kosti sem það getur fallist á hvað
varðar búsetuflutninga eða ef það vill sækja
vinnu sína austur en búa áfram í Reykja-
vík.“
Auður Þórðardóttir er formaður starfs-
mannafélags Sláturfélagsins. Hún sagði
starfsmenn sjá fram á mikla röskun og fyrir
suma muni það ekki henta að fylgja starf-
seminni eftir á þennan hátt. Á aðalfúndi
sem starfsmannafélagið hélt í síðasta mán-
uði var samþykkt ályktun vegna flutning-
anna. Þar lýstu starfsmenn yfir áhyggjum
sínum vegna þeirra miklu breytinga sem
koma til með að hafa á hagi starfsmanna.
„Jafnframt hvöttum við fyrirtækið til þess
að vera sér vel meðvitað um þá hluti og að-
stoða fólk ýmist við að fá aðra vinnu eða
við flutninga með fyrirtækinu" sagði Auð-
ur. Hún sagði að fyrir austan væri verka-
lýðsfélag sem hefði hagsmuna að gæta fyr-
ir sína umbjóðendur. „Eg held hins vegar að
aðal vandinn verði sá að hjá Sláturfélaginu
vinnur svo mikið af fúllorðnu fólki sem
vegna ýmissa fjölskylduaðstæðna getur
ekki flutt sig austur á Hvolsvöll. Þess vegna
getur það reynst erfitt fyrir þetta fólk að fá
aðra vinnu, sérstaklega þegar atvinnuleysi
er í landinu" sagði Auður. „Þegar og ef sú
yfirlýsing kemur að fyrirtækið ætlar að
flytja starfsemi sína þá fer fólk á stúfana og
veit betur hvar það stendur og þá kemur
einnig meira til okkar kasta.“
Guðrún Haraldsdóttir, varaformaður Verk-
lýðsfélagsins á Hellu var spurð um hvort
hún ætti von á árekstrum milli heimanna og
starfsmanna Sláturfélagsins sem hugsan-
lega flyttust með fýrirtækinu ffá Reykjavík.
Hún taldi að svo yrði ekki. „Það er ekkert
við því að gera. Þetta er fagfólk sem kemur
og það er alltaf til bóta að fá fólk inn í sýsl-
una.“ Hún sagði að viðræðurhafi farið fram
á milli verkalýðsfélagsins og forráðamanna
Sláturfélagsins og þær ættu að fyrirbyggja
öll vandamál. „Verkalýðsfélögin í sýslunni
hafa verið að beijast fyrir því alla tíð að
vinnslan væri hér fyrir austan og vonandi er
straumurinn að snúast við“ sagði Guðrún.
Eins og áiver
Mikil samstaða er á Suðurlandi varðandi
fyrirhugaða flutninga Sláturfélagsins.
Steinþór segir að fyrirtækið hafi notið
stuðnings og jákvæðs viðmóts allra heima-
manna vegna þessa. „Þeir hafa komið til
móts við okkur eins og þeim er fært en þeir
ráða auðvitað yfir takmörkuðum hlutum.“
Isólfúr Gylfi Pálmason sveitarstjóri á
Hvolsvelli sagði flutningana geysilega þýð-
ingarmikla fyrir Hvolsvöll og reyndar allt
Suðurland. „Hér bætast við 110 til 130 árs-
verk til viðbótar við þá atvinnustarfsemi
sem fyrir hendi er.“ Isólfúr Gylfi sagði þetta
vera álíka mikinn feng fyrir Rangárvallar-
sýslu eins og stóriðju en talað er um að við-
bótin samsvari um 25% af mannafla eins
álvers. „Því má svo bæta við til gamans að
mengun af slíkri starfsemi er óveruleg.“
Gamalt baráttumál í höfn
Isólfúr var spurður um hvort menn þar
eystra væru tilbúnir til að taka við slíkum
fjölda fólks á einu bretti hvað varðar hús-
næði og þjónustu. „Við erum með nýtt aðal-
skipulag fyrir Hvolsvöll sem samþykkt var
14. maí s.l. og þar eru skipulagðar nýjar
íbúðarbyggðir. Þá eru héma tilbúnar götur
með lögnum og öllu og þess vegna er hægt
að fara að byggja þegar í stað. Enn sem
komið er er það óskrifað blað hversu marg-
ir koma til með að flytjast með Sláturfélag-
inu og við höfum u.þ.b. ár til stefnu. Hins
vegar er mjög brýnt að fá botn í þetta mál
sem allra fýrst. Við emm samt ótrúlega vel
undir þess flutninga búnir“ sagði ísólfúr.
Isólfúr greindi ffá því að sveitarfélagið
hafi undanfarið leitað eftir atvinnutækifær-
um sem yrðu til þess að auka Qölbreytni og
stöðugleika á Hvolsvelli. „Viðbrögðin við
þessum fréttum ffá Sláturfélaginu em mjög
jákvæð og þó að sláturhúsið verði jafnframt
lagt niður á Hvolsvelli þá horfa menn á
þetta í stærra samhengi.“
„Þetta er gamalt baráttumál hjá okkur“
sagði Hjörtur Þórarinsson framkvæmda-
stjóri Sambands Sunnlenskra Sveitarfélaga.
„Við lögðum þetta upp sem eitt aðal verk-
efnið iyrir aðalfúndinn á Þingvöllum í apríl
1982.“ Hjörtur sagði að á þessum tíma hafi
álit manna verið það að úrvinnsla og mark-
aður ættu að vera samtvinnuð og þess
vegna væm slíkir flutningar óhagkvæmir.
„Betri samgöngur hafa hins vegar breytt
stöðunni. Við fognum því auðvitað að það
fari saman áhugi okkar á þessu máli og
þarfir fyrirtækisins.“
Endurskipuleggja þarf
allt dreifingarkerfió
„Samhliða þessum flutningum verður að
gera gifurlegt átak í framleiðslustýringu og
við verðum að leggja meiri áherslu á að
framleiða nákvæmlega það sem vantar í
sölu. Okkar hugsun er sú að fyrirtækið fyr-
ir austan ffamleiði eftir pöntunum ffá sölu-
deildinni. Síðan er framleitt yfir daginn og
á kvöldin er ffamleiðslan sett í flutningabíl
með kæli og ekið til Reykjavíkur. Morgun-
inn eftir er varan komin í verslanir í bæn-
um. Þannig getur náðst mjög hraður gegn-
umgangur á vömnum og við getum haldið
svipuðu þjónustustigi og við höfúm í dag.
En það er ljóst að við verðum að endur-
skoða alla okkar starfsemi. Þetta er róttæk
breyting en um leið mjög spennandi verk-
efni því það býður upp á svo ótal marga
möguleika“ sagði Steinþór. Varðandi nýja
möguleika sem skapast með þessum flutn-
ingum sagði hann að möguleikar til að fara
út í nýjungar hafi verið mjög takmarkaðir
hingað til, einkum vegna húsnæðis. „Við
höfum verið í biðstöðu með fjölda nýrra
vara og með flutningunum sjáum við mikla
möguleika á að auka okkar ffamleiðslu.
Einnig sjáum við fram á að geta lækkað
framleiðslukostnaðinn í nýrri verksmiðju.“
Gæti veitt fordæmi
„Við hefðum sennilega staðið frammi fyr-
ir því fljótlega að þurfa að loka sláturhús-
um. Þessir flutningar þýða það að í stað
sláturhússins á Hvolsvelli kemur mikil
starfsemi og slátrun á hinum húsunum
eykst og vinnslan þar er þess vegna tryggð
áfram þannig að flutningamir leysa ansi
mörg mál. Ef okkur tekst vel til þá held ég
það hljóti að vera ffeistandi fyrir byggðalög
í nágrenni Reykjavíkur að gera virkilegt
átak í því að laða til sín fyrirtæki“ sagði
Steinþór. „Það er brýnt að úr þessu leysist
hið fyrsta og við hér á Hvolsvelli emm á
fullu við að gera þetta mögulegt. Við viljum
meina að við séum að leysa svo ótal mörg
mál með þessu. Ekki einungis fyrir at-
vinnustarfsemi í héraðinu heldur einnig
ákveðin vandamál sem Sláturfélagið hefúr
glímt við. Hér ríkir því mikil bjartsýni og
menn eru hressir og kátir“ sagði Isólfúr
Gylfi að lokum.
:
• ■