Tíminn - 06.07.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Föstudagur 6. júlí 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsímar Áskrift og dreiflng 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,-, verð í lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Húsnæðiskerfið
Út af fyrir sig þurfa skoðanir Jóhönnu Sigurðardótt-
ur félagsmálaráðherra á húsnæðismálum ekki að
koma á óvart. Eigi að síður hljóta yfírlýsingar hennar
um að hún steíni að því að leggja niður húsnæðiskerf-
ið ífá 1986 að vekja furðu.
Félagsmálaráðherra er auðvitað fijálst að segja
skoðun sína, en miðað við þá stöðu sem Jóhanna Sig-
urðardóttir gegnir í fjölflokkaríkisstjóm hefði hún átt
að láta það koma skýrt ffam að hún hefur ekki alræði
til þess að ákveða líf eða dauða núverandi húsnæðis-
kerfis. Banaráð sín við húsnæðislöggjöfma á hún
undir ríkisstjóminni í heild, stjómarstuðningsmönn-
um á Alþingi og alþingismönnum yfírleitt. Félags-
málaráðherra ætti því ekki að tala eins og sá sem
valdið hefur í þessu máli.
Jóhanna Sigurðardóttir veit að ekki er samkomulag í
þessari ríkisstjóm um að láta húsbréfakerfið leysa al-
menna húsnæðiskerfið af hólmi. Um húsbréfakerfið
gildir ákveðið samkomulag sem felst í því að slíkt
kerfi sé hliðargrein í heildarskipulagi húsnæðismála.
Munu flestir geta fallist á að sú skipan sé skynsamleg.
Ekki er á neinn hátt tímabært að breyta því megin-
skipulagi sem nú er á þessum málum.
Hitt er greinilegt að einstök ffamkvæmdaatriði hús-
næðiskerfisins standa til bóta. Full ástæða er til að
veita orðum ráðherrans athygli að því er varðar fjár-
hagshorfur Byggingasjóðs ríkisins. Ráðherrann á að
beita sér fyrir skynsamlegum umræðum um úrbætur á
fjárhagsstöðu sjóðsins, enda ekki annað að sjá af
nefhdaráliti um það efni en að til séu færar leiðir til að
koma slíkum úrbótum í kring. Þótt slík leið kunni að
vera fólgin í vaxtahækkun að einhverju leyti, er með
öllu ástæðulaust að afskrifa hana fyrirffam eða banna
umræður um hana. Ef hægt er að sýna ffam á að hög-
um sjóðsins sé unnt að bjarga með einhverri vaxta-
hækkun er lágmarkið að leyfa umræður um þann
möguleika áður en ráðherrann fer að kveða upp
dauðadóm yfir almenna kerfmu, en helja húsbréfa-
hugmyndina upp sem allsheijarlausn. Á því er m.a. sá
galli að engin viðurkenndur samanburður liggur fyrir
á þessum kerfum, ef annað væri einrátt en hitt útilok-
að. Best er að láta þau vinna saman.
Stefna Jóhönnu Sigurðardóttur sætir auk þess mikilli
andstöðu í launþegahreyfmgunni og meðal forráða-
manna lífeyrissjóða. Hún mætir því bæði pólitískum
og faglegum andbyr í þessu stórmáli. Hvað stefnu-
breytingu í húsnæðismálum varðar verður aldrei
framhjá því gengið að gildandi húsnæðislánakerfi er
reist á sérstöku samkomulagi milli ríkisvaldsins og
aóila vinnumarkaðarins. Húsnæðislánakerfið í núver-
andi mynd varð til sem liður í allsheijarsamkomulagi
ríkisvalds og hagsmunasamtaka árið 1986 um efha-
hagsþróun og kjaramál. Því sýnist einboðið að breyt-
ingar á húsbréfakerfinu verði að ræða við þá sem
stóðu aó þessu samkomulagi á sinni tíð.

GARRI
Ólafur H. Torfason Þjóðvilja-
ritstjúri velti þvi fyrir sér í leið-
ara s). miðvikudag hvort álfta-
stofninn sé nýtanlegur. Þarna
varpar fyrrum uppiýsingafull-
trúi bændastéttarinnar fram at-
hyglisverðri spurningu og tyrír
JBugu tímabœrrí. Álftastofninn
hér á Jandi er stúr, borðar mikið
af iitlum. viðkvæmum griisum á
hálendinu og brejTir faiiegum ný-
ræktum bænda i múrautt flag á
vorin.
Þetta hefði ritstjórínn áttað iata
sér deUa í hug fyrr, til dæmis þeg-
ar hann var í þjúnusíu þeirrar
stéttar sem hefur mátt, I gegnum
tiðina, gjalda lyrír misvitrar
ákvarðanir misviturra inanna.
Fyrsta „patent"
Fyrir nokkrum árum var
bændura skipað að draga saraan
framleiðslu sina á kjftti vegua
þess að þjúðin hafði ekki undan
við að eta það. Þetta var gert
Framleiðsian minnkaði, bændum
fækkaði, en ekki miliiiíðum.
Kjötið varð dýrara og salan
: minnkaði og enn varð að minnka
framleiðsiuna. Til að vega upp á
móti rftskun byggðar var fuudiö
upp ,,pateu(“, sem fyrst hét refur
og síðan niinkur. Rcfurinn brást
og minkurlnn brást og þeir sem
þátt tóku eru gjaldþrota.
Af hverju datt eng-
um þetta fyrr í hug?
Þökk sé hugmyndaríkum mftnn-
um. Næsta skref i málinu er að
finna upp nýtt „patenl“. Átfta-
nýtingarhugmynd Þjóðviljarit-
stjóraus er gott innlegg í þann
hugmyndabanka. Áiftastofninn
er stúr og fer stækkandi. Þar fyr-
ir utan eru álftir mjðg heppileg
nytjadýr að mðrgu leyti. Þær eru
hvítar að lit og sjást þar af leið-
andi vel á iðngu færi og sé
skyggm lélegt má heyra í þeim
kvakió laugar Ieiðir. Álftir eru
stúrar og kjfttmiklar skepnur og
stúrt og gott skotraark fyrir léleg-
ar skyttnr. Ef menn eiga ekki
hyssu og skot er hægt að drepa
álftirnar í sárum (þegar þær eru
ófleygar á sumrin), en til þess
þarf iíklcga góðan iurk.
Bjargar álftin okkur
á elleftu stundu?
Rúsínan í pylsuendaoum er eft-
ir, Þetta kjftt yrði ákaflega ódýrí.
Að vísu er kjftt af fuilorðum álft-
um óætt og nóg af kjftti hér fyrir,
en það er aukaatriði. Álftakjöt
mætti til dæmis faakka niður,
þurrka og kðggla og markaðs-
setja eriendis scm sérstakt heiisu-
fóður fyrír gæiudýr grænfrið-
unga. Best væri að gera þetta í
samráði við Greenpeace til að
hafa þá góða, en Þjóðviljarit-
stjórinn hendir réttdega á að
skefjalaust hvaladráp sé að
dæma okkur úr leik sem aivöru
friðunar- og umhverfisverndar-
Ef þetta tækist vel gætu ísiensk-
ir bændur gleymt öllura roltum
og refum og snúið sér að arð-
bærri útflutniogsframleiöslu.
Loksins. Garri.

XvtyX-XvtyX 1 VÍTT OG BREITT wm ||;; i|§|n § 11im
1 Fallít up plýsingaauðlind
heiti á riti sem Samstarfsnefnd um
upplýsingamál gefúr út. Um er að
ræða greinasafh sérfróðra manna
um öflun upplýsinga, geymslu, úr-
vinnslu, notkun þeirra og fleira í
þeim dúr.
Eins og gefur að skilja er ritið fúllt
upp með upplýsingar um upplýs-
ingamál og nú á tímum er tölvu-
tækni aldrei fjarri umíjöllun um
upplýsingar og tengist mjög allri
upplýsingatækni ásamt fjarskipta-
tækninni og vinnur allt þetta hvað
með öðru þegar svo verkast. Því er
fjallað um tölvutækni að verðleik-
um í ritinu sem ákvarðar að upplýs-
ingar séu auðlind.
Á sama tíma og lýðum er gert ljóst
svart á hvítu hvílík auðlegð felst í
upplýsingum og notkun þeirra berst
sú frétt að eitt öflugasta upplýsinga-
tölvufyrirtæki landsins sé tekið til
gjaldþrotaskipta. Fjölmiðlar geta
enn sem komið er ekki fengið nein-
ar upplýsingar um hvemig í ósköp-
unum svo má verða eða vitneskju
um stærðargráðu fallítsins.
Máttur og dýrð
Ekki er það alveg á hreinu, enn
sem komið er, hvort upplýsingaöld-
in marglofaða er hafm eða hvort
hún er að bresta á. Tölvusalar og
aðrir sem búa til og selja hugbúnað,
veðsetja gagnagrunn og kunna yfir-
leitt á nýmóðins upplýsingatækni
halda stíft fram, að á upplýsingaöld
komist enginn af nema hafa aðgang
að upplýsingum og gagnabrunnum
í gegnum tölvur og fjarskipti. Þeirra
verður mátturinn og dýrðin, og auð-
vitað auðurinn.
Illa gengur samt að fá upplýst
hvaða upplýsingar þetta eru, sem
gera eiga handhafa tölva og gagna-
grunna að salti jarðar. Kannski
maður komist að því með því að
lesa bókina um að upplýsingar séu
auðlind niður í kjölinn.
Eitt af því sem fáfróðan langar til
að vita um gildi upplýsinga, gagna-
grunna og tölvugeymslu og úr-
vinnslu fróðleiks er, hvers vegna
öflugasta tölvu- og gagnasölufyrir-
tæki landsins er farið á hausinn?
Tölvu- og forritasalar ættu að vita
öðrum betur hvemig nýta á upplýs-
ingar og vinna úr þeim svo til hags-
bóta verði, eða einhvers gagns yfir-
leitt. Að minnsta kosti liggja þeir
aðilar ekki á upplýsingum um hið
mikla upplýsingagildi söluvöm
þeirra þegar þeir em að kynna vam-
ing sinn og selja.
Þá er sagt að treysta megi á bók-
hald og útreikninga tölvuforritanna
og allra þeirra viðamiklu upplýs-
inga sem töfratólin galdra fram.
En allt í einu em sölumenn upplýs-
ingaauðlindarinnar blankir og eng-
ar upplýsingar fást um hvers vegna.
Kannski hefúr ekki vantað annað
en upplýsingar um fólksfjölda á Is-
landi og markaðsstærð inn í forrit-
in. Það eru þá ekki einu bankamir
þar sem farið er með þær stað-
reyndir eins og mannsmorð og allar
efnahagsstærðir riðlast svo úr verð-
ur katastrófa.
Göftótt gagnasöfnun
Á sama tíma og auðlindaritið kem-
ur út og höfúðsölufyrirtæki upp-
lýsinagtækni fallerar er birt niður-
staða 5 ára upplýsingaöflunar um
máleíni skipafélags og úrskurður
felldur i Hafskipsmálinu.
Rikissjóður hafði 100 þúsundkall
upp úr krafsinu í sektarfé, en enginn
mun láta tölvutækni reikna út hvað
málareksturinn gegn Hafskips-
mönnum og bankamönnum kostar
ríkissjóð.
Ætli sektarféð sé ekki á við sæmi-
lega brennivínssekt sem ólátabelg-
ur fær fyrir rask á almannaskikk.
Tveir skilorðsbundnir dómar eru
svo vægir að ekki tekur að nefna að
afbrot hafi verið framin.
14 manns em sýknaðir með öllu.
Margra ára gagnasöfhun og máls-
skjöl í kassavís leiða til svona nið-
urstöðu og gaman væri að frétta
hvort til sé svo fullkomin tölva að
hún geti reiknað út með nokkurri
vissu hve mörg ársverk hafa farið í
Hafskipsmálin og Útvegsbanka-
málin og skyldi vera hægt að búa til
forrit sem getur reiknað út hve mik-
ið allt fimbulfambið hefúr kostað
og hveijir töpuðu og hveijir högn-
uðust á öllum skmðningunum sem
m.a. snarsneru öllu bankakerfmu.
Hefði verið hægt að koma í veg
fyrir allt þetta ef upplýsingþjóðfé-
lagið hefði verið virkt þegar Haf-
skipsfárið upphófst?
En vonandi tekst brátt að beisla
upplýsingaauðlindina svo að hún
fari að minnsta kosti ekki sjálfri sér
að voða á hálu svelli fjármála- og
viðskiptalífs.
OÓ