Tíminn - 06.07.1990, Page 15

Föstudagur 6. júlí 1990
Tíminn 15
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra tuktar Tímann fyrir það
sem hún kallar rangtúlkun á aðgerðum hennar í húsnæðismálum:
- NU KEYRA VILLANDI
SKRIF ÚR HÓFIFRAM
í Tímanum í gær er því slegið upp á baksíðu blaðsins með
flennifyrirsögn að ég vilji 5% vexti af húsnæðislánum. Hér er svo
gróflega farið með staðreyndir að ég hlýt að gera kröfu til þess
að blaðið leiðrétti þessa röngu yfiriýsingu blaðamannsins með
jafnáberandi hætti og þessi falsaða frétt er sett fram á baksíðu
blaðsins í gær.
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra.
Staðreyndir málsins eru hinsvegar
þessar sem fram koma í skýrslu nefnd-
ar sem ég skipaði til að gera úttekt á
fjárhagsstöðu Byggingarsjóðs rikisins:
1. Ef almenna húsnæðislánakerfið
starfaði áffam með sama hætti og gert
hefúr verið frá 1986 að gefinni þeirri
forsendu að húsbréfakerfið væri ekki
til staðar, að vextir yrðu óbreyttir og
engin aukning yrði á ríkisffamlagi í
sjóðinn þá þyrftu lántökur sjóðsins að
verða 174 milljarðar næstu 10 árin eða
tvöfold fjárlög íslenska rikisins í ár. Ef
kerfinu væri lokað nú þyrfti 30 millj-
arða króna lántökur næstu 10 árin til
að standa við skuldbindingar sjóðsins
vegna lánveitinganna ffá 1986.
2. Ef koma ætti jafnvægi á stöðu
sjóðsins m.v. óbreytta útlánagetu og
aftur tekin sú forsenda að húsbréfa-
kerfið væri ekki til þyrfti annað
tveggja að koma til: Hækka vexti í
5,5% eða ríkisffamlag að verða tæp-
lega 15 milljarðar næstu 10 árin, en
uppsafhaður vaxtahalli ernú 1.5 millj-
arðar króna og verður 17 milljarðar að
óbreyttu eftir 10 ár.
Eigið fé sjóðsins sem nú er 13 millj-
arðar króna yrði upp urið árið 1998 að
óbreyttu. M.ö.o. þá yrði sjóðurinn
gjaldþrota.
Þar sem m.a. hefúr verið látið að því
liggja í Tímanum að húsbréfakerfið
væri að eyðileggja almenna húsnæðis-
kerfið ffá 1986, þá er vert að undir-
strika það rækilega að ofangreindar
forsendur um gjaldþrot sjóðsins liggja
fyrir algjörlega óháð húsbréfakerfinu.
M.ö.o. í forsendum er byggt á því að
fjármagn lífeyrissjóðanna rynni til
byggingasjóðanna með sama hætti og
það gerði áður en húsbréfakerfið kom
til. Staðreynd málsins er hins vegar sú
að það er húsbréfakerfið sem getur
bjargað Byggingarsjóði ríkisins ffá
gjaldþroti.
3. Húsnæðismálastjóm hefúr gert ráð
fyrir 2ja milljarða rikisffamlagi til
ráðstöfimar í útlán úr almenna lána-
kerfinu á árinu 1991. Með 2ja millj-
arða ríkisffamlagi væri unnt að af-
greiða 7-800 umsóknir til viðbótar
þeim umsóknum sem húsnæðismála-
stjóm hefúr ákveðið að komi til af-
greiðslu á árinu 1991.
Nú em um 5.700 umsóknir á Hús-
næðisstofnun sem ekki hafa verið af-
greiddar með lánsloforðum og ekki er
vitað hvort koma til afgreiðslu á árinu
1991. Með 2ja milljarða ríkisffamlagi
mundi þessi fjöldi því lækka í um
5000 umsóknir. 2ja milljarða ríkis-
ffamlag mundi þannig lítil áhrif hafa á
biðtfma þeirra umsækjenda sem ekki
mundu fá lán af þessum 2 milljörðum.
Þá er ekki miðað við að neitt ríkis-
ffamlag fari til greiðslu vaxtamismun-
ar sem er um 7-800 milljónir á næsta
ári, til viðbótar þeim 1500 milljóna
króna vaxtamismun sem fyrir er.
4. Á blaðamannafúndinum í gær kom
einnig ffam að enginn verulegur mun-
ur er á greiðslubyrði milli lánakerfis-
ins ffá 1986 og húsbréfakerfisins þeg-
ar íbúðarkaup eru skoðuð i heild. Lág-
tekju- og meðaltekjufjölskyldur fá
þann mun sem er á greiðslubyrðinni
að mestu bættan með vaxtabótum.
Hátekjufólk fær þennan vaxtamun
hins vegar ekki bættan. Þessi saman-
burður á eingöngu við um þá umsækj-
endur sem hafa fengið lánsloforð ffá
Húsnæðisstofnun og geta valið á milli
lánakerfanna.
Samanburður á greiðslubyrði verður
allt annar ef íbúðarkaupandi hefúr
ekki lánsloforð ffá Húsnæðisstofnun.
Þá þarf að reikna með kostnaðinum
sem fæst af því að bíða eftir láni úr
lánakerfinu ffá 1986. í húsbréfakerf-
inu er engin bið.
M.ö.o. kom ffam að hátekjufólk
hagnaðist á almenna húsnæðiskerfinu
ef það kaupir eign undir 5 millj. króna.
Þetta kýs blaðamaðurinn að orða svo
í umræddri grein, að enginn verulegur
munur væri á greiðslubyrði i hús-
bréfakerfinu og almenna kerfinu ffá
1986, þegar íbúðakaup séu skoðuð í
heild — nema um sé að ræða þá hóf-
sömu, sem kaupa sér íbúðir á lægra
verði en 5 milljónir kr. Þá sé greiðslu-
byrði lægri í lánakerfinu
frá 1986.
5.1 ffétt blaðsins kom einnig ffam eft-
irfarandi:
„Ráðherra lýsti stuðningi við tillögur
þær er skýrsluhöfúndar gerðu, sem
byggjast á 3. kostinum ásamt með
vaxtahækkun í 5%.“
Það er fúllkomin folsun að halda því
ffam að ég hafi lýst yfir stuðningi við
tillögu nefndarinnar um 5% hækkun
vaxta. Hinsvegar lýsti ég yfir að ég
teldi skynsamlegast að loka almenna
kerfinu ffá 1986 enda yrði það að
óbreyttum vöxtum og ríkisffamlagi
gjaldþrota árið 1998.
Staðreyndin er því sú að ég hef lýst
yfir stuðningi við þann hluta tillögu
nefndarinnar að loka kerfinu, en ekki
þá tillögu nefndarinnar að hækka
vexti f 5%. Varðandi þann þáttinn
hvemig koma á jafnvægi á uppsafn-
aðri skuld rikissjóðs við bygginga-
sjóðúrn upplýsti ég að rikisstjómin
hefði falið mér og fjármálaráðherra að
skoða sérstaklega og leggja fyrir ríkis-
stjómina.
Af þessu gefna tilefni vil ég þó upp-
lýsa að ég tel vaxtahækkun í 5% ekki
koma til greina m.v. þá þjóðarsátt og
þá stöðu sem nú er t.d. í kjaramálum
launafólks.
Um það geta margir vitnað að bæði f
ríkisstjóm Þorsteins Pálssonar og nú-
verandi ríkisstjóm hef ég barist hart
fyrir ríkisffamlögum í byggingarsjóð-
inn til að ekki þyrfti að koma til vaxta-
hækkim eða a.m.k. að ríkisffamlögin
yrðu með þeim hætti að draga vem-
lega úr þörf fyrir vaxtahækkun.
Það mun ég gera áffam. Hvort og þá
hve mikið vaxtahækkun þarf að vera
ræðst af því hvort ríkisstjóm og Al-
þingi er reiðubúið til að auka verulega
rikisffamlag til byggingarsjóðsins á
næsta ári. Þeir sem ekki em tilbúnir að
loka húsnæðiskerfinu ffá 1986 verða
því á næstu fjárlögum að standa að
stórauknu ríkisffamlagi í byggingar-
sjóðinn, eða þá verulegri vaxtahækk-
un.
Að lokum þetta:
Off í tíð múmi sem félagsmálaráð-
herra hafa verið ærin tilefni til að leið-
rétta skrif umrædds blaðamanns um
þær aðgerðir sem ég hef beitt mér fyr-
ir í húsnæðismálum og villandi túlkun
blaðamannsins á þeim. Ég hef kosið
að leiða þau skrif hjá mér en nú keyrir
úr hófi fram. Sú ffétt sem birtist í Tím-
anum í gær þar sem fúllyrt er að ég
vilji að vextir hækki í 5% af húsnæð-
islánum tel ég lágkúrulega og vfta-
verða blaðamennsku og hlýt að gera
þá kröfu til Tímans að þeir sem blaðið
sendir á blaðamannafúndi ráðuneytis-
ins um húsnæðismál falsi ekki stað-
reyndir og geri mér upp skoðanir og
afstöðu sem á sér enga stoð í veruleik-
anum.
Jóhanna Sigurðardóttir upplýsir í bréfi til Tímans að hún telji vaxtahækkun í 5% ekki koma til greina:
AF HVERJU SAGÐIJÓHANNA
ÞETTA EKKISTRAX í GÆR?
munur lika „að mestu bættur“
með vaxtabótum?
Þar fyrir utan hlýtur niðurstað-
an í samanburði á greiðslubyrði
ævinlega að ráðast af þeim for-
sendum sem menn gefa sér fyrir
útreikningunum. Sú forsenda,
scm gengið er út frá i dæmí ráð-
fréttafðlsun ai| ræða, heldur mls- Hvaö þý6jr þetta nákvæmlega? Geta lesendur ráðið f það af svari herra> er Því aöeSns ein af QB,‘
skilning sem Jóhanna er beðin ráðherra? mörgum: Fólk, sem á 2 milijónir,
velvirðingar á þótt hann verði að ræðst í kaup á 7 rnilljón kr. ibúð
stærstum hluta að skrifast á manni (og fleirum) skildist — eða um sem hún hélt um þetta mál? og fjármagnar mismuninn að
„ónákværa“ svör hennar sjálfrar var hún á móti þeim? Mistök stórum hluta með hinum og þess-
á blaðamannafundl blaðamanns Tímans felast í þvi Hvað varðar mismun á greiðslu- um skammtimalánum. Gífurleg
Jóhanna kynnti þar nióurstöður að vera svo bláeygur að halda að byrði í húsbréfakerfi og núver- greiðslubyrði í slíku dæmi þarf
nefndar sem gerði úttekt á fjár- ráðherra vildi svara því sem um andi lánakeril Byggingarsjóðs, vart að koma nelnum á óvart, eða
hagsstöðu Byggingarsjóðs rflds- varspurtSjálfsagteraðbiðjaaf- virðist orðalag Tfmamanns um hvað?
ins og tifiögur þeirrar nefndar, í sökunar á þeim leiða misskiln- „þá hófsömu sem kaupa sér ibúð- Orð blaðamanns um þá „hóf-
tveim liðum. Að því loknu spurði ingi. ir á lægra verði en 5 milljónir sömu“ byggjast m.a. á nokkrum
blaðamaður Þjóðviljans Jóhönnu Af bréfi Jóhönnu má nú hins kr.,“ líka hafa farið Ula í ráð- „lifandi forsendum“ sem hann
um hennar eigin afstöðu tíl til- vegar ráða að hún hafi kosið að herra. Best er að lesendur Tim- hefur fylgst með undanfarin ár:
lagnanna (m.a. um 5% vextina). svara aðeins helroingi spurning- ans myndi sér sjálfir skoðun í því Ungt fólk, sem stefnir á kaup 2ja
Svar ráðherra var svohijóðandi: arinnar. Hinum helmingi spurn- efni út frá þeim (meðfylgjandi) eða 3ja herbergja íbúða (fyrir 3,5
„Ég hef lengi haldið því fram að ingarinnar svarar hún fyrst nú f gögnum sem afhent voru á blaða- - 5 m.kr.), þegar röðin kemur að
þetta kerfi mundi ekki ganga upp bréfinu tíl Timans: mannafundinum um það efni. þeim á „biðlistanum“ - vinnur af
og þessi skýrsia sýnir það. Skýrsl- „Af þessu gefna tílefni vil ég þó En hvað þýðir t,d. að „fá þann kappi og sparar, tU þess að sleppa
an er dauðadómur yfir þessu al- upplýsa að ég tel vaxtahækkun í mun að mestu bættan“? Og hvað við skammtímalánin þegar þar
mennahúsnæðislánakerfiogeng- 5% ekki koma tU greina.eru „meðaltekjuQöIskyldur“ að að kemur. Þessum „lifandi for-
in skynsemi í öðru en að loka Þessi yfirlýsing minnkar örugg- mati ráðherra? Greiðslubyrði sendum“ þykir nú sumum ráð-
þessu kerfi“!!t lega áhyggjur margra skuldugra. ræðst heldur ekki af vöxtunum herra koma illa aftan að sér, er
Svar ráðherra við spurningunni En af hverju svaraði Jóhanna einum. Það eitt að húsbréfalán er hann vill koUvarpa forsendum,
var ekki lengra. En hvernig átti Sigurðardóttir ekki þessum hluta til 25 ára en Byggingarsjóðslán til sem þau hafa gengið út frá, með
að skilja það? Lýsti hún stuðningi spurningar blaðamanns ÞjóðvUj- 40 ára hefur væntanlega einnig einu pennastriki — útstrikun
við tillögumar eins og Tima- ans strax á blaðamannafundin- áhrif á grciðslubyrðina. Er sá þeirra af biðlistanura. -HEI
Athugasemd blaðamanns:
Þótt bréf Jóhönnu Sigurðar-
dóttur sé upp á fjórar síður er
það þó í raun aðeins eitt atriði í
frétt Tímans i gær sem hún gerir
athugasemd við: Stuðning henn-
ar við vaxtahækkun f 5%. Langt
er frá að þarna sé um visvitandi