Tíminn - 25.07.1990, Blaðsíða 14

Tíminn 14
Samviskufangar
í júlímánuði
Mannréttindasamtökin Amnesty
Intemational vilja vekja athygli
almennings á máli þessara sam-
viskufanga. Amnesty vonar að
fólk sjái sér fært að skrifa bréf til
hjálpar þessum mönnum og skipi
sér á bekk með þeim sem berjast
gegn mannréttindabrotum á borð
við þau sem hér em látin viðgang-
ast.
íslandsdeild Amnesty geíur
einnig út póstkort til stuðnings
fongum mánaðarins. Hægt er að
gerast áskrifandi að þessum kort-
um með því að hringja til skrif-
stofunnar, Hafnarstræti 15, virka
daga frá kl. 16-18 í síma 16940.
Marokkó: Abdallah (einnig
nefhdur Abdellatif) Oufkir var
handtekinn aðeins þriggja ára
gamall og hefur verið í haldi án
dóms og laga í 18 ár. Hann var
handtekinn ásamt fjómm systmm
sínum, einum bróður, móður sinni
og frænku. Þau virðast hafa verið
handtekin vegna fjölskyldu-
tengsla við Oufkir hershöfðingja.
Faðir Abdallah, Mohamed Oufk-
ir hershöfðingi og fyrrum vamar-
málaráðherra, lést árið 1972 af
ástæðum sem ekki em kunnar.
Hann lést daginn eftir misheppn-
aða byltingartilraun í landinu.
Fjölskyldan var höfð i haldi á
heimili sínu þar til i desember
1972, en þá lauk sorgartímanum.
Eftir það vom þau höfð í haldi á
ýmsum stöðum á árabilinu 1974-
1977. Vom þau höfð í myrkvuðu
húsi í Tazenakht og fengu hvorki
að lesa bækur né hlusta á útvarp.
Frá 1977 var fjölskyldunni haldið
á bóndabæ nærri Casablanca.
Hver fjölskyldumeðlimur var i
eins manns gluggalausum klefa,
en Abdallah fékk að vera með
móður sinni. Fjölskyldan fékk
enga læknishjálp, ekki einu sinni
dóttirin Myriam, sem þjáist af
flogaveiki.
Abdallah tókst ásamt þremur
systkinum sínum að sleppa í apríl
1987. Þau náðust á ný fjórum
dögum síðar en áður hafði þeim
tekist að hafa tal af ffanska út-
varpinu og frönskum lögffæð-
ingi. Fram að þeim tíma vissi
enginn hvar fjölskyldan var niður
komin.
Eftir að örlög fjölskyldunnar
urðu kunn bötnuðu aðstæður í
varðhaldinu. Þau vom flutt á
bóndabæ nærri Marakesh og
fengu að hitta lögffæðing. Þau
hafa nú fengið læknishjálp og
heimsókn ffá ömmu sinni og afa.
Að öðm leyti em þau einangmð.
Vinsamlegast skrifið kurteisleg
bréf, helst á frönsku, þar sem far-
ið er ffam á að Abdallah og fjöl-
skyldu hans verði tafarlaust
sleppt. Skrifið til:
Sa Majesté le Roi Hassan II
Palais Roya)
Rabat
Morocco/Marokkó
Kúba: Hiram Abi Cobas Nunez
er settur aðalritari Mannréttinda-
flokks Kúbu (PPHDC) og Hubert
Jéres forseti „Marti“ nefhdarinnar
um rétt einstaklingsins (CMPDH)
vom sakaðir um að „breiða út
upplognar fféttir í þeim tilgangi
að draga úr áliti og orðstír Kúbu“.
Ásakanimar virðast hafa komið í
kjölfar yfirlýsinga sem félagamir
gáfu í viðtali við erlenda fféttarit-
ara um réttarhöld og meðferð á
fyrmrn hershöfðingja og fleiri að-
ilum sem vom fundnir sekir um
spillingu og eiturlyfjasmygl, en
þeir vom teknir af lífi í júli 1989.
Hiram Nunez var í fyrstu haldið
í höfuðstöðvum öryggisráðuneyt-
isins sem neffiast Villa Marista.
Þar var hann i einstaklingsklefa
og logaði rafmagnsljós þar allan
sólarhringinn. Um miðjan sept-
ember var hann fluttur i Combin-
ado del Este fangelsið. Hiram
Nunez var leiddur fyrir alþýðu-
dómstólinn 17. nóvember 1989
og dæmdur í 18 mánaða fangelsi.
Hiram Nunez er fyrrverandi pró-
fessor í heimspeki við háskólann í
Havana. Hann var fyrst handtek-
inn í janúar 1988 á tengslum við
útgáfu á vegum Mannréttinda-
flokksins. Honum var sleppt dag-
inn eftir og gert að greiða sekt.
Hann var handtekinn aftur í apríl
1989 eftir að hafa boðað til mót-
mæla Mannréttindaflokksins við
sendiráð Sovétrikjanna í Havana
meðan á heimsókn Mikhails Gor-
batsjov stóð. Þá hlaut hann
þriggja mánaða skilorðsbundinn
dóm.
Fregnir herma að Hiram Nunez
hafi fengið hjartaáfall í april 1989
og sé jafnffamt magaveikur.
Vinsamlegast skrifið kurteisleg
bréf og farið ffam á að Hiram
Nunez verði tafarlaust látinn laus.
Skrifið til:
Su Excelencia Comandantc
en Jefe Dr. Fidel Castro
Presidente de ia Republica
Ciudad de Habana
Cuba/Kúba
Týrkland: Ilker Demir er 37 ára
gamall blaðamaður sem hefur set-
ið í fangelsi ffá því í april 1984.
Hann var dæmdur fyrir komm-
únískan áróður og fýrir að móðga
tyrknesk yfirvöld. Fregnir herma
að heilsa hans sé slæm og hafi
verið það allt ffá handtöku. Fyrst
eftir handtökuna var hann hafður í
einangrun í nokkrar vikur og er
talið að hann hafi mátt sæta pynd-
ingum. Ásakanir á hendur honum
tengjast greinum sem birtust í
tímaritunum Ilke og Kitte sem
Flokkur sósialískra verkamanna
(TSIP) gaf út. Greinamar birtust í
lok áttunda áratugarins þegar II-
ker var ritstjóri tímaritanna. Eftir
valdarán hersins í september 1980
var lagt bann á flokkinn og tíma-
ritin, sem og önnur pólitísk félög
og útgáfur þeirra.
TSIP hefur aldrei verið málsvari
ofbeldis og aldrei tekið þátt í of-
beldisverkum. Það sama má segja
um Ilke Demir. Hér er brotið á
málfrelsi hans eins og það er skýrt
i 10. grein mannréttindasáttmála
Evrópu en Tyrkland hefur skrifað
undir þann sáttmála. Samkvæmt
ffásögn Ilke Demir var hann
dæmdur í 48 ára fangelsi sem síð-
an er minnkað niður í 36 ár, en
það samsvarar lífstíðarfangelsi.
Sé miðað við eðlilega effirgjöf má
búast við að Ilke verði látinn laus
1993. Ilke Demir er kvæntur og á
eina dóttur. Hann er hafður í haldi
í Nazilli fangelsinu sem er eitt af
40 fangelsum sem byggð voru
fyrir pólitíska fanga í kjölfar
valdaráns hersins. I apríl 1989
bárust ffegnir um að Ilke hefði
verið í hópi tíu fanga i hungur-
verkfalli sem meiðsl hlutu eftir
barsmíðar fangavarða. Hann var
einnig barinn og settur í einangr-
un þegar hann mótmælti banni
við því að dóttir hans fengi að
heimsækja hann.
Vinsamlegast skrifið kurteislegt
bréf og farið ffam á að Ilke Dem-
ir verði tafarlaust látinn laus án
skilyrða. Skrifið til:
Yildirim Akbullut
Office of the Prime Minister
Basbakanlik
06573 Ankara
Turkey/Tyrkland
Miðvikudagur 25. júlí 1990
:= ■ N N i Wi ^3 .

Borghildur Guðjónsdóttir
Fædd 6. júní 1907
Dáin 12. júlí 1990
Að kvöldi 12. júlí barst okkur hjón-
unum sú harmaffegn að Borghildur
Guðjónsdóttir frá Tóarseli í Breiðdal
hefði látist þann dag á sjúkrahúsinu á
Egilsstöðum. Okkur setti hljóð. Við
vissum þó, að hún hafði verið mikið
veik undanfamar vikur, eða ffá því að
hún varð fyrir slysi nú í vor á heimili
sínu í Egilsstaðabæ, en þangað fluttu
þau hjónin í eigin íbúð i fjölbýlishúsi
aldraðra, fyrrihluta síðastliðins vetrar,
ffá Tóarseli. Effir slysið var hún flutt á
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri. Þar
dvaldist hún til 11. júlí, að hún var
flutt á sjúkrahúsið á Egilsstöðum, en
þar lést hún daginn eftir. Þegar við
fféttum að hún hefði verið flutt aftur í
Egilsstaði, vonuðum við að það væri
merki þess að hún væri á batavegi.
Þess vegna kom dánarffegnin okkur á
óvart.
Borghildur Guðjónsdóttir fæddist að
Borg í Skriðdal. Foreldrar hennar
voru heiðurshjónin Jónína S. Eiríks-
dóttir og Guðjón Jónsson. Þau fluttust
ffá Borg að Tóarseli í Norðurdal í
Breiðdal vorið 1912 og bjuggu þar til
ársins 1943, en Jónína lést árið eftir.
Borghildur ólst svo upp í Tóarseli í
stórum bamahóp hjá foreldmm sín-
um, en þau vom þekkt fyrir gestrisni
og frábæra snyrtimennsku. Mikið ást-
riki var með þeim hjónum. Þau Jónína
og Guðjón eignuðust 10 mannvænleg
böm. Nú em 6 þeirra á lífi, það yngsta
69 ára.
Borghildur giftist í júní 1929 eftirlif-
andi eiginmanni sínum, Pétri Guð-
mundssyni, Péturssonar sem lengi var
bóndi á Streiti í Breiðdal. Vorið 1929
hófu þau Borghildur og Pétur búskap
á Dísastaðaseli, sem var næsti bær
fyrir utan Tóarsel f sunnanverðum
Norðurdal. Þar bjuggu þau til vorsins
1935 að þau fluttu að Tóarseli. Þau
áttu 60 ára hjúskaparafmæli í júní í
fyrra og minntust þess með hógvær-
um og hljóðlátum hætti með kaffi-
samsæti ásamt bömum sínum, en ekki
með miklum fyrirgangi eins og oft
tíðkast á merkum timamótum í lífi
fólks. Þau Borghildur og Pétur þekkt-
ust ffá bamæsku, enda var Pétur alinn
upp á næsta bæ, Þorvaldsstöðum, sem
er innsti bær norðan Norðurdalsár f
Breiðdalshreppi. Pétur er einu ári eldri
en Borghildur, fæddur 4. mars 1906.
Mikið ástríki var með þeim hjónum,
sem hélst óslitið alla þeirra löngu
sambúð. Eg hef fá eða engin hjón
þekkt sem unnust jafn heitt og lengi.
Mér fannst jafnvel á síðustu árum eins
og þau væm nýtrúlofuð. Það er mikil
gæfa sem fáum hlotnast.
Þau eignuðust þijú böm. Halldór
Óskar, fæddur 23.10. 1930, Siguijón
Geir, fæddur 31.10. 1934, og Þórunn
Björg, fædd 22.01. 1948. Öll em þau
myndarfólk og góðum gáfum gædd.
Auk þess ólu þau upp tvö fósturböm.
Halldór stofhaði nýbýlið Engihlíð f
landi Tóarsels árið 1965, ásamt konu
sinni, Guðlaugu Gunnlaugsdóttur.
Geir hóf búskap í Tóarseli 1968, en
það vor létu þau Pétur og Borghildur
af búskap, en unnu áffam á búi Geirs
sonar síns á meðan heilsa og kraftar
leyfðu. Þómnn Björg er gift Sveini
Jónssyni, sjómanni á Stöðvarfirði, og
hafa þau átt þar heimili síðan.
Borghildur og Pétur vom mjög gest-
risin og gaman var að heimsækja þau,
enda var oft mjög mikið um gestak-
omur þar, einkum á sumrin. Einnig
var allmikill gestagangur þar að vetr-
inum. Þau vom bæði mjög vinsæl og
komu þá nágrannar og vinir oft í
heimsókn þangað að vetrinum. Þá
vom spilin oft tekin ffam og stundum
spilað ffam undir morgun. Mikið var
spilaður lomber og var Pétur einhver
albesti lombermaður sem ég hef spil-
að við. Það spil var mjög mikið spilað
í Norðurdal ffá því ég man fyrst eftir,
eða ffá ámnum fyrir 1930 og allt ffam
yfir 1970, en þá var sjónvarpið komið
á flesta bæi hér í dalnum, þó móttöku-
skilyrði væm mjög misjöfh fyrstu ár-
in.
Borghildur var mjög trúuð kona, en
þó laus við bókstafstrú og kreddu-
kenningar, eftir því sem mér fannst.
Hún hafði óbifanlega trú á ffamhalds-
líf eftir dauðann og endurfundi við
ástvini sína þar. Eg er sannfærður um
að henni hefur orðið að trú sinni og
dvelur nú með látnum ástvinum sín-
um.
Borghildur var glaðlynd og kát. Hún
kunni vel við sig í margmenni og naut
þess að tala við vini og kunningja og
að skemmta sér. Við hjónin áttum
marga góða og glaða stund í Tóarseli
þegar við heimsóttum þau og einnig
þegar þau komu hingað, en stutt er á
milli bæjanna. Við töldum Borghildi
og Pétur alltaf í hópi okkar tryggustu
og bestu vina.
Við biðjum góðan Guð að blessa
þessa látnu vinkonu okkar og væntum
endurfunda síðar. Þá biðjum við góð-
an Guð að blessa og varðveita eftirlif-
andi eiginmann hennar og veita hon-
um þrek og styrk í hans miklu sorg.
Einnig biðjum við bömum þeirra
hjóna og afkomendum þeirra allrar
blessunar.
Við ljúkum þessum fátæklegu línum
með gömlu ljóði:
Háa skilur hnetti himingeimur,
blað skilur bakka og egg.
En anda sem að unnast
ei fær dauðinn skilið.
Sigurður og Herdís,
Gilsá.
Afmælis- og
minningargreinar
Þeim, sem óska birtingar á afmælis- og/eða
minningargreinum í blaðinu, er bent á, að þær þurfa
að berast a.m.k. tveimur dögum fyrir birtingardag.
Þær þurfa að vera vélritaðar.
VEL UNNIÐ STARF
Ekki fer það milli mála, að vel
unnið starf sé mikils virði, á hvaða
vettvangi sem vera skal. Dyggur
starfsmaður er þess vegna mikils
virði og á laun sín margfaldlega skil-
ið. Sá sem gegnir störfum í annarra
þágu er trúnaðarmaður þeirra sem
hafa falið honum umrætt starf, hvort
sem það er til langs eða skamms
tíma. Sá sem þjónustuna veitir,
hveiju nafhi sem hún nefnist, þarf að
vera mannkostum búinn auk sjálfrar
þjónslundarinnar. Hann þarf að vera
léttur í lund, laus við þrætugimi,
geta séð fleiri en einn flöt á hveiju
máli. Hann þarf að vera samninga-
lipur og taka tillit til annarra.
Þessi formáli finnst mér vera nauð-
synlegur undanfari þess sem hér fer
á eftir. — Árið 1960 var laus um-
sjónarmannsstaðan við húseignina
Hjarðarhagi 24-32, er telur 36 íbúðir.
Þá var sameignin fyrir nokkru tekin í
notkun, eða fyrir 3-4 árum. Hafin var
bygging þessa sambýlishúss sumarið
1954. Stóðu bamakennarar að því.
Sá sem valinn var til að gegna um-
sjónarmannsstarfinu var ungur kenn-
ari, einn af byggjendum sambýlis-
hússins, Gunnar Sigurðsson að
nafni. Hann er fæddur 1. júlí 1920 að
Auðshaugi á Barðaströnd. Vom for-
eldrar hans Sigurður Pálsson, cand.
phil., bóndi að Auðshaugi og seinni
kona hans, María Sigríður Jónsdóttir.
Gunnar lauk námi frá Reykjaskóla
1937, en kennaraprófi frá Kennara-
skóla íslands lauk hann árið 1941.
Kennslu stundaði Gunnar um fjóra
áratugi, lengst við Austurbæjarskól-
ann.
Eins og fyrr sagði losnaði umsjón-
armannsstaðan við s'ambýlishúsið
Hjarðarhaga 24-32 árið 1960. Gunn-
ar tók starfið að sér, og nú réttum 30
ámm síðar sagði hann þessu starfi af
sér, vegna heilsubrests. Hann var bú-
inn að inna af hendi vandasamt starf
og erfitt á stundum. Ég fullyrði, að
Gunnar hafi leyst þetta starf af hendi
af fullkominni trúmennsku. Allt hef-
ur staðið, sem hann hefúr lofað að
gera. Hann hefur verið vakinn og
sofinn fyrir velgengni þessa sambýl-
ishúss, sem svo margir eiga heimili
sín í. Hér er um að ræða svipaðan
mannfjölda og í sumum minni sveit-
arfélögum. Ég held að svona löng
samfelld þjónusta fyrir eitt húsfélag
sé sjaldgæf. Þess vegna finnst mér
rétt að geta hennar á opinbemm vett-
vangi.
Ég tek mér það bessaleyfi að þakka
Gunnari fyrir langt og gifturikt starf
og veit að það mæli ég fyrir munn
flestra ef ekki allra íbúa þessa sam-
býlishúss. Hann getur svo sannarlega
litið með ánægju yfir farinn veg hér
og á nú þökk allra fyrir góð og mikil
störf á þeim vettvangi.
Gunnar minn, þú ert vel að þvi
kominn að hljóta þökk fyrir þín
ágætu störf fyrir okkur, sem búum í
sambýlishúsinu Hjarðarhaga 24-32.
Lifðu heill.
Auðunn Bragi Sveinsson.