Tíminn - 26.07.1990, Qupperneq 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 25. júlí 1990

Hermenn Iraksstjómar fagna sigri í stríðinu við íran. Það stríð hófst með innrás fraka sem heimtuðu land af
frönum.
Olíuverð hækkar:
Sovétstjórn notar
v-þýskt lán til
að greiða skuldir
Sovétmenn sögðu í gær að þeir
myndu nota v-þýskt lán til að borga
ógreidda reikninga frá erlendum fyr-
irtækjum. Alþjóðlegir bankamenn
höfðu áður sagt að skuldastaða þeirra
mætti ekki versna frekar og ef þeir
lýstu því yfir að þeir gætu ekki borg-
að einhverra reikninga myndi það
hafa afdrifaríkar afleiðingar fýrir
sovéskan efhahag. V-Þjóðveijar hafa
lánað Sovétmönnum 5 milljarða
marka og sagði sovéskur bankamað-
ur í gær að meira en helmingur þeirr-
ar upphæðar hefði verið notaður til að
greiða skuldir við þýsk fyrirtæki.
Hann sagði ekki til hvers afgangurinn
yrði notaður. Thomas Alibegov hjá
„Sovéskum banka erlendra efnahags-
mála“ (Vneshekonombank) sagði
ennffemur að skuldastaða skamm-
tímalána hefði batnað mikið. „Á
þessu ári höfum við endurgreitt meira
en helming skammtímaskulda okk-
ar,“ sagði hann fféttamanni Reuters
án þess þó að nefna tölur.
V-Þjóðverjar hafa lánað Sovét-
mönnum um það bil þá upphæð sem
talið er að þeir skuldi vestrænum fyr-
irtækjum. Alibegov sagði að þótt lán-
ið mætti nota hvemig sem væri hefði
það verið skilningur milli þýskra og
sovéskra ráðamanna að lánið ætti að
nota til að greiða upp skuldir við v-
þýsk fyrirtæki.
Gullverðlaunahafi á olympíuleikum
notar rafmagnskeyri og barsmíðar:
Irak og Kúvæt
deila um olíu
Deilur íraka og Kúvætmanna um landamæri og olíu hafa orðið
til að hækka verð á olíu. írakar sendu um síðustu helgi hersveit-
ir til landamæra sinna við Kúvæt og höfðu menn óttast að til
stríðsátaka kæmi. í gær birtust hins vegar yfiriýsingar frá ríkis-
stjómum hvorra tveggja landanna um að þær vildu komast að
friðsamlegu samkomulagi. Athyglin beinist nú að fundi OPEC í
Genf þar sem hvor tveggja ríkin eiga fulltrúa. í Genf reyna olíu-
framleiðsluríkin að jafna djúpstæðan ágreining sinn um olíufram-
leiðslu og olíuverð.
Forseti íraks, Saddam Hussein, hef-
ur farið fram á skaðabætur ffá Kúvæt
vegna „stolinnar olíu“. Landamæri
landanna eru ekki vel skilgreind en
Kúvætbúar hafa unnið olíu úr lindum
nálægt landamærunum. Hussein vill
beinar viðræður við Kúvætbúa um
landamæri landanna en Kúvætbúar,
sem eru miklu færri en írakar og hafa
langtum minni her, vilja að þriðja að-
ila verði falið að úrskurða um hvar
landamærin eigi að liggja. Auk alls
þessa vilja írakar að OPEC dragi
verulega úr framleiðslu sinni á olíu
og stefhi að því að fá 25 dollara eða
meira fyrir tunnuna. Viðmiðunarverð
OPEC er nú 18 dollarar en verð á
þessu ári hefúr farið niður fyrir 14
dollara. Mörg OPEC-riki, þar á með-
al Kúvæt, telja að 25 dollarar fyrir
tunnu sé óraunsætt markmið en á
fúndum í Genf er nú talað um að
reyna að stefna að 20 dollara lág-
marksverði. Irakstjóm er illa stödd
fjárhagslega eftir striðið við íran og
er skuldum vafin erlendis. Tekjur
stjómarinnar koma mestmegnis ffá
olíusölu.
Bandaríkjastjóm hefúr sent skip og
flugvélar til Persaflóans og vill með
því lýsa yfir stuðningi við Kúvæt. í
gær sagði Hussein egypska forsetan-
um Hosni Mubarak að hann hefði
engar áætlanir um að ráðast með her
inn í Kúvæt. Tónninn í þeim síðar-
nefndu var líka ffiðsamlegur. Þeir
sögðust ekki myndu láta undan hem-
aðarhótunum íraka en lýstu því jafh-
ffamt yfir að þeir væm fúsir til að
hefja beinar viðræður um ágreinings-
efhi landanna.
Hestar píndir
til að stökkva
Nokkrir v-þýskir hestamenn sem
kenna vilja hestum sínum að stökkva
hafa verið sakaðir um að nota til þess
barsmíðar. I síðustu viku kærðu vest-
ur-þýsk dýravemdunarsamtök ffæg-
asta „hindrunarstökkvara" landsins
Paul Schockemoehle fyrir pyndingar
á hestum en Schockemoehle hefúr
þrisvar orðið Evrópumeistari og einu
sinni unnið gull á olympíuleikum.
Hann hefúr reynt að veija aðferðir
sínar en birtar hafa verið af honum
myndir þar sem hann sést beija með
stöfúm afturfætuma á hesti sínum.
Hann segir að slíkar aðferðir séu ekki
ómannúðlegar. Hann noti þessa að-
ferð til að tala við hestinn sem því
miður skilji ekki mannamál. Hann
hefúr líka sagt að þessar aðferðir við
hestatamningar séu ekki bannaðar.
í gær birti dagblaðið „Die Stem“
viðtal við hestasvein sem unnið hefúr
í hesthúsi Schockemoehles. Hann
sagði að hestamir væm stundum
barðir og látnir standa f þröngum
grindum vikum saman. Auk þess
sagði hann að Schockemoehle og
fleiri knapar notuðu raffnagnskeyri
sem gæfú hestunum rafmagnsstuð og
gerðu þá viljugri til að stökkva yfir
hindranir. Annar hestasveinn sagði i
viðtali við „Stem“, en hvomgur
þeirra var nefndur með nafni, að hann
hefði séð hesta í básum með klæði
bleytt f sým vafið um framfætuma.
Sýran átti að gera þá ónæmari fyrir
sársauka, en hestasveinninn sagðist
hafa séð hest sem hefði fengið á sig
of sterka sýmupplausn og hefðu
ffamfætur hans orðið bleikir á litinn.
1 OO ár frá því aö listmálarinn stytti sér aldur:
VAN GOCH VAR HVORKI
GEÐ- NÉ FLOGAVEIKUR
Vincent Van Goch var hvorki geð-
sjúkur né flogaveikur heldur þjáðist
hann af algengri meinsemd vinstra
megin í innra eyra. Þessi meinsemd
varð til þess að hann skar vinstra eyrað
af sér og stytti sér að lokum aldur.
Þetta segja sérffæðingar sem birtu
grein í tímaritinu „Joumal of the Am-
erican Medical Association". Þeir
segja að Van Coch hafi veikst af
Bandariskir vísindamenn hafa fúnd-
ið eitt tungl enn á braut um reiki-
stjömuna Satúmus. Nýja tunglið er
aðeins 20 kílómetrar í þvermál og er
átjánda tunglið sem fínnst. Það
fannst þegar vísindamenn NASA
notuðu tölvu til að henda reiður á um
30.000 myndum sem geimflaugin
Voyager 2 sendi til jarðar þegar hún
„Meniere“-veiki sem lýsir sér með
suði og hringingum í eyranu auk
svima og lamandi þreytutilfinningar.
Á sunnudaginn kemur verða liðinn
100 ár ffá því að Van Goch stytti sér
aldur. Hann var þá 37 ára, veikur og
sárafáíækur. Honum hafði ekki tekist
að selja nema erna mynd eftfr sig en
verk hans hafa verið í fréttum að und-
anfömu eftir að tvö þeirra seldust á
fór ffam hjá Satúmusi. Tunglið er í
ysta hringi Satúmusar og er nú kallað
því óskáldlega nafni 1981S13 en vís-
indamennimir hafa lagt til að tunglið
verði nefnt Pan sem er nafn úr grísku
goðafræðinni en önnur tungl um Sat-
úmus bera sams konar nöfn.
Fyrsta tungl Satúmusar var upp-
götvað í stjömusjónaukum 1655. Á
hæsta verði sem fengist hafa fyrir mál-
verk.
Sérffæðingar við „Swedish Medical
Centre" í Colorado í Bandaríkjunum
segjast hafa farið í gegnum allar
sjúkraskýrslur um Van Goch og segja
að lýsingamar bendi eindregið til að
hann hafi haft „Meniere“-sjúkdóm.
Sjúkdómurinn var uppgötvaður á dög-
um Van Gochs en upplýsingar um
sautjándu öldinni fundust 4 tungl til
viðbótar. Tvö á þeirri átjándu og önn-
ur tvö á þeirri nítjándu. í upphafi 20.
aldar vora þau talin vera níu alls en á
síðustu áratugum hefúr fjöldi þeirra
tvöfaldast í 18. Vísindamenn telja að
enn eigi fleiri tungl eftir að finnast og
þeir leita nú nítjánda tunglsins.
hann höfðu ekki borist ffá París þang-
að sem Van Goch leitaði læknishjálpar
en hann skráði sig sjálfúr til meðferðar
á hæli í St. Remy í Frakklandi 1889 og
var þar ranglega greindur með floga-
veiki. Hann ffamdi síðan sjálfsmorð
29.júlí 1890.
Tveimur dögum fyrir jól 1888 skar
Van Goch af sér hluta vinstra eyrans
og sendi það vændiskonu. Læknirinn á
hælinu sem annaðist hann sagði að
Goch hefði þá þjáðst af heymarof-
skynjunum. Þetta hefúr þótt benda til
þess að Van Goch hafi verið geðveikur
en í grein læknatímaritsins segir að
dæmi séu um að fólk sem þjáist af
„Meniere“- sjúkdómnum skeri í eyrun
eða beiji göt á hlustina til að reyna að
losna við hávaðann. I greininni segir
að 796 einkabréf sem Van Goch skrif-
aði gefi lýsingu á manni með fúllkom-
lega heilbrigða dómgreind sem þjáist
af heiftarlegum svfrnaköstum. Hefði
hann lifað nú hefði verið auðvelt að
lækna sjúkdóminn með skurðaðgerð
eða breyttu mataræði.
Góðar og slæmar fréttir:
Ariane-
flaug flýgur,
Atlantis-
ferja lekur
Vestur-evrópsk Arianeflaug
hóf sig til flugs á þriðjudag og
kom tveimur gervihnðttum á
braut um jörðu. Geimflauginui
var skoöð frá frðnsku Guineu
og gekk það að óskum. f febrú-
ar sprakk Arianeflaug í flug-
taki og hafa geimferðir evr-
ópsku Arianeflauganna legið
niðri í fimm mánuði.
Geimferjurnar bandarisku
hafa líka verið kyrrsettar frá
því í síðasta mánuði þegar elds-
neytisleki uppgötvaðist i tveim-
ur ferjum sem skjóta átti á ioft.
Yfirmenn bandarísku geim-
ferðastofnunarínnar hafa sagt
að þeir hafi fundið orsakir lek-
ans og að næsta geimferð gæti
orðið í næsta mánuði. í gær var
hins vegar tilkynnt að tækni-
menn sem prófuðu Atlantis
geimferjuna hefðu aftur fundið
eldsneytisleka sem gæti tafið
enn frekar fleirl geimskot.
18 tungl á Satúrnusi