Tíminn - 27.07.1990, Blaðsíða 4
4 Tíminn
Föstudagur 27. júlí 1990
Theo Waigel og Walter Romberg fjármálaráðherrar Vestur- og Aust-
ur- Þýskalands þegar þeir undimtuðu samning um efnahagssam-
runa þýsku ríkjanna.
ið eftir stríð,“ sagði Gorbatsjov. Hann
bætti því við að hann vonaðist til að
eiga uppbyggilegar viðræður við ráða-
menn Japans í heimsókn sinni. Sak-
arauchi svaraði því til að um alla hluti
yrði rætt. Að sögn Tass- fréttastofimnar
dró Mikael Gorþatsjov í efa að nokkurt
vit yrði í heimsókn sinni ef aðeins yrði
rætt um eitt málefni. í gær sögðust full-
trúar ríkisstjómarinnar í Japan ekki vera
óánægðir með ummæli Gorbatsjovs.
Þeir sögðu að þau lýstu aðeins hefð-
bundnum skoðunum Sovétmanna. Þeir
sögðu það vera jákvætt að Gorbatsjov
fengist yfirleitt til að ræða um Kúrileyj-
ar því að með þvi viðurkenndi hann að
ágreiningur væri milli landanna um
landamæri.
Deilan um Kúrileyjar hefur staðið frá
lokum seinna striðs. Vegna hennar hafa
ffiðarsamningar errn ekki verið undirrit-
aðir og Japanir hafa verið tregir til að
fjárfesta i Sovétríkjunum. Sovétmenn
hafa mikilvægar herstöðvar á Kúrileyj-
um en háttsettur sovéskur embættis-
maður sagði í april að sovétstjóm
myndi ef til vill draga úr herstyric sínum
á eyjunum og jafnvel senda herinn
heim.
Gorbatsjov hafhaði á miðvikudag
kröf'u Japana um að fá aftur Kúrileyjar
sem Sovétmenn hemámu á síðustu
dögum seinni heimsstyijaldar. Hann
sagðist ekki sjá nein ástæðu til að heim-
sækja Tokýó ef ekki yrði um annað rætt
en þetta deiluefni Japana og Sovét-
manna. Búist er við að Gorbatsjov
heimsæki Japan snemma á næsta ári.
Vonast er til að þá verði undirritaður
ffiðarsamningur milli landanna. Með
honum á loks að binda formlega endi á
stríðið milli landanna í seinni heims-
styijöld.
Tass-fféttastofan sagði að til hvassra
orðaskipta hefði komið á miðvikudag
milli Gorbatsjovs og Yoshios Sakarauc-
hi, formanns japanskrar þingnefhdar.
,J>að er ekki nokkur maður í Sovétríkj-
unum sem myndi segja að Sovétrikin
hefðu hertekið landssvæði annarrar
þjóðar," sagði Gorbatsjov við Sak-
arauchi þegar hann minntist á Kúrileyj-
amar. „Frá öllu þessu hefur verið geng-
Hnattstaðan óbreytt:
Sovéski herinn fer frá Mongólíu
Sovétríkin hafa flutt hersveitir sínar
hraðar ffá Mongólíu en áætlað var. Um
80% hermannanna, sem voru 65.000,
eru þegar farin ffá landinu. Doijotov,
herstjóri í mongólska hemum, sagði frá
þessu á blaðamannafundi á fimmtu-
dag. Samkvasmt samningum þjóðanna
eiga 75% sovéskra hermanna að yfir-
gefa landið fýrir árslok en allir her-
mennimir eiga að vera famir í lok
næsta árs. Mongolía, sem er á stærð
við alla Vestur-Evrópu, hefur ákaflega
hemaðarlega þýðingarmikla hnatt-
stöðu, þar sem hún liggur á landamær-
um Sovétríkjanna og Kína. Landa-
mæraátök hafa verið tíð á milli Kina og
Sovétríkjanna síðustu þrjátíu árin en
endir var bundinn á pólitískan ágrein-
ing landanna í maí þegar Sovétleiðtog-
inn Mikael Gorbatsjov heimsótti Pek-
ing.
Mörgum Mongólum er illa við veru
sovéska hersins og líta á hann sem her-
námslið. Mongólar hafa sjálfir her og
er talið að í honum séu um 80.000
menn en Doijotov vildi ekki nefna ná-
kvæmar tölur. Hann sagði að fækkað
hefði verið í hemum um 19.000 menn
á síðustu tveimur árum og að áffam
yrði fækkað hermönnum.
Mongólar em fjárhagslega mjög háð-
ir Sovétmönnum. Sovéskir embættis-
menn segja að á næstu ámm muni fjár-
stuðningur þeirra við Mongóla fara
minnkandi. I fféttaskeyti Reuters segir
að Mongólar skuldi Sovétmönnum
hátt í 1000 milljarða ísl. króna sem
gera hálfa milljón á hvert mannsbam
þar sem íbúafjöldinn em aðeins 2 millj-
ónir.
Fyrstu þjóðhöfðingjarnir í Evrópu sem heilsa Waldheim:
Havel og Weizsaecker
hitta Kurt Waldheim
Forseti Austurríkis Kurt Waldheim tók á móti forsetum V-Þýska-
lands og Tékkóslóvakíu við opnun listahátíðar í gær. Þeir voru
fýrstu þjóðhöfðingjar í Evrópu sem hitta Waldheim eftir að birtar
voru upplýsingar um fortíð hans í seinna stríði.
Waldheim tók á móti Richard von
Weizsaeckcr, forscta V- Þýskalands
og Vaclav Havel, forseta Tékkóslóv-
akíu í aðalsal sýningarhallar í Salz-
burg. Havel hafði verið boðið að
opna hina árlegu listahátíð í Salzburg
á meðan hann var enn andófsmaður í
landi sínu og áður en hann varð
Waldheim í seinni heimsstyrjöld.
Það er meðal annars vegna þess-
arar myndar sem Waldheim er
óvinsæll meðal þjóðarieiðtoga.
óvænt forseti. „Velkomnir til Salz-
burg“ sagði Waldheim meðan ljós-
myndarar tóku myndir en úti fyrir
stóð amerískur rabbíi, Abraham We-
iss og kallaði „skammist ykkar fyrir
að hitta nasista-Waldheim". Havel og
Weizsaecker eru ekki í opinberri
heimsókn í Salzburg heldur í einka-
erindum. Þeir munu aftur hitta Wald-
heim við hádegisverðarboð en engar
opinberar viðræður eru fyrirhugaðar.
Weizsaecker er góður vinur Havels
og féllst á að fylgja honum til Salz-
borgar. Litið var á það sem vinar-
greiða til að draga úr táknrænni
merkingu fundar Havels og Wald-
heims.
Austur-Þýskaland:
Gengur of hægt
aö markaðsvæða
Fjármálaráðherra Austur- Þýska-
lands, Walter Romberg, sagði i gær
að of hægt gengi að koma á fijálsu
markaðshagkerfi og mun fleiri
vandamál hefðu komið í Ijós en
vænst var. Hann sagði í viðtali við
dagblaðið „Frankfurter Runds-
chau“ að þegar sáttmáli þýsku land-
anna um efnahagssamruna var und-
irritaður hafi menn ekki gert sér
grein fyrir því hversu alvarleg
vandamál Austur-Þýskalands væru.
Efnahagssamruninn hófst l.júlí en
búist er við fullum samruna þýsku
landanna í desember. Stjómin í
Bonn hefur lagst gegn tillögum
Austur- Þjóðveija um að skattar
innheimtir í austurhluta landsins
verði eingöngu notaðir til að mæta
þörfum Austur- Þýskalands en ekki
settir i sameiginlegan sjóð. Rom-
berg sagði að eitthvað yrði að gera
fyrir Austur- Þýskaland. „Við verð-
um að hafa fjáröflunarleiðir sem
tryggja að landshluti okkar verði
ekki fátækrahverfi landsins". Hann
sagðist hafa orðið fyrir miklum
vonbrigðum með hversu treg v-
þýsk fyrirtæki hefðu reynst til að
fjárfesta í A-Þýskalandi. „Eg bjóst
við miklu meiri fjárfestingum",
sagði hann.
Frá eyjunni Shikotan sem erein af fjórum Kúrieyja
Ferð forseta Sovétríkjanna til Japans undirbúin:
Stytta úr silfri
og bronsi:
finna„gull-
kálfinn“
Amerískir fornleifafræðingar
hafa fundið styttu setn þeir telja
vera „guilkálf“ og segja að hafi
verið tilheúin í landinu helga á
túnum Móses. í Bibliunni er sagt
frá því að þegar Aron og aðrir af-
komendur Israeis dönsuðu í
kringum gullkálfinn. Þeir snéru
frá tilbeiðslu á Guði og gerðu sér
gullstyttu af kálfi og tilbáðu hana.
Þetta á að hafa gerst fyrir um
3000 árum þegar Móses var á Sín-
aí-Ijalli að taka við boðorðunum
tíu. Vísindamennimir segja hins
vegar að það hafi veríð Kananítar
sem tfibáðu styttuna sem þeir
fundu en Kananítar bjuggu í fyr-
irheitna landinu áður en Gyðing-
ar lögðu það undir sig.
Lawrence Stager, forstjóri
„Semitíska safnsins“ í Harvard-
háskóla sagði á miövikudag að
kálfur úr bronsi og silfrí hefðí
fundist við uppgröft 26. júní.
Kálfurínn fannst við uppgröft
bandarískra fornleifafræðinga í
virkishúðum Kananíta í hinni
suðlægu sjávarborg Ashkelon.
„Kálfar“ voru víða tignaður þús-
und árum fyrir Kristsburð meðal
margra þjóða við austanvert Mið-
jarðarhaf. „Fundur styttunnar
bendir til að sú hefö að tilbiðja
guði sem táknaðir voru sem naut-
skálfar sé að minnsta kosti 3500
ára gömul í landí Kananíta,"
sagði Stager.
Móses eyðilagði gullkálfinn þeg-
ar hann kom nióur af Sínaí-fjalli
en eftir að gyðingar lögðu undir
sig land Kananita stóðu gullnir
kálfar engu að síður í musterum
Jave í norðurhluta iandsins; ísra-
el. í konungdæminu Júda í suðri
voru slíkar styttur hins vegar
bannaðar.
Kálfurinn sem fomleifafræðing-
arnir fimdu er á stærð við manns-
hönd. Hann var geymdur í 30
sentimetra löngu helgiskrini úr
leir. Búkurinn er úr bnmsi og var
það fægt svo það líktist gulli en
höfitð, fætur og hreðjar voru úr
GORBATSJOV DEILIR VK>
JAPANIUM KURILEYJAR