Tíminn - 10.08.1990, Blaðsíða 3

Föstudagur 10. ágúst 1990
Tíminn 3'
Afföll komin í 11% á húsbréfum:
Fyrir milljónarbréf
fást nú 884.000 kr.
Afföll við sölu húsbréfa eru nú komin í um 11% með
því að kaupendur þeirra gera nú orðið kröfu um
6,95% ávöxtun. Ef seljandi húss fær 8 m.kr. af verð-
inu greiddar með fasteignaveðbréfi og skipti því fýrir
húsbréf fengi hann nú rétt rúmlega 7 milljónir í pen-
ingum við sölu þeirra húsbréfa. - þ.e. tæplega
884.000 kr. fýrir hverja milljón í bréfum.
Þótt húsbréfin séu með rikisábyrgð
hefur sýnt sig að kaupendur krefjast
hærri ávöxtunar af þeim heldur en
spariskírteinum rikissjóðs. Hvort
ávöxtunarkrafa og þar með afíoll
hækka enn ffekar á næstunni telja
menn erfitt að spá um. En það mun
framvegis ráðast á verðbréfamark-
aðnum.
Húsbréfin, sem gefin voru út hinn
15. nóvember s.l., bera fasta 5,75%
vexti á ári umfram verðbólgu. Þá
vexti fá þeir því sem selja fasteign
gegn húsbréfum sem þeir eiga áfram
þar til þau eru dregin út og greidd -
þ.e. einhvemtíma á næstu 24 árum.
Rétt er að taka fram að við skipti á
fasteignaveðbréfum fyrir húsbréf er
tekið 1% lántökugjald, sem nokkuð
mun hafa verið á reiki hvort greitt er
af seljanda eða kaupanda.
Eftir skipti á 1 m.kr. fasteignaveð-
bréfi fær seljandi íbúðar í hendur
húsbréf (að nafnverði um 878
þús.kr.) að verðmæti 990 þús.kr. ef
hann greiðir lántökugjaldið. Við
sölu þeirra húsbréfa fengi hann rétt
tæplega 884.000 kr. í peningum
miðað við þau affoll sem nú gilda og
greiðslu 0,5% innlausnargjalds.
Á hveijum lenda svo þessi affoll?
Að mati kunnugra ræðst það senni-
lega að verulegu leyti af ástandinu á
fasteignamarkaðnum hverju sinni.
Ef fasteignasala er ffemur treg, þ.e.
framboðið meira en eftirspumin, sé
líklegt að affbllin lendi i raun að
töluverðu leyti á seljanda. Þetta snú-
ist hins vegar við vaxi eftirspumin
meira en ffamboð á fasteignum. Þá
sé líklegt að affollin lendi í raun á
kaupanda í formi hærra verðs.
Við kynningu á húsbréfakerfinu á
s.l. ári var búist við að affoll gætu
verið um 6-7% (og jafhvel enn
minni ef vonir um vaxtalækkun á
markaðnum næðu fram að ganga).
Þá var bent á að þama væri um tals-
vert minni affoll að ræða heldur en í
raun ættu sér stað við fasteignasölu
að hefðbundnum hætti. Þegar 75%
útborgun i íbúð væri dreift á heilt ár
án nokkurra vaxta í yfir 20% verð-
bólgu þá svaraði það í raun til 10-
11% affalla af útborguninni.
Nú hefur dæmið hins vegar snúist
við. Affoll á húsbréfunum hafa
hækkað í 11% á sama tíma og verð-
bólga hefur snarminnkað. Takist
áfram að halda verðbólgunni innan
við 10% þýðir það að affoll á vaxta-
lausri útborgun væm aðeins um 4-
5% á útborgunarárinu.
Það er „lottófýrirkomulagið“ við
endurgreiðslu húsbréfanna er ein
höfuðástæða þess að markaðurinn
krefst hærri vaxta af þeim heldur en
öðmm ríkistryggðum bréfiim að
mati verðbréfasala sem Tíminn leit-
aði álits hjá. Eigandi húsbréfs veit
aldrei hvort hann fær það endur-
greitt eftir nokkra mánuði ellegar
kannski ekki fyrr en eftir 1-2 ára-
tugi.
Sem fyrr segir er ekki á hreinu
hvort kaupanda eða seljanda er ætl-
að að greiða lántökugjald vegna
skipta á fasteignaveðbréfi yfir í hús-
bréf. Gildandi reglugerð segir að-
eins að félagsmálaráðherra ákveði
lántökugjald allt að 1% - en ekki
orð um það hver á að greiða þetta
gjald. Til þessa mun það jafnan hafa
verið samkomulagsatriði milli selj-
anda og kaupanda hvor greiðir
gjaldið (10.000 kr.af hverri milljón
kr.). Telja því ýmsir brýnt að ákvæði
þar um komi inn 1 reglugerð: Að
seljandi greiði ef gjaldið er hugsað
sem skiptigjald, að kaupandi skuli
greiða nema um annað sé samið ef
þetta er i raun lántökugjald, eða þá
að tekið sé ffarn ef greiðsla á að vera
samkomulagsatriði.
- HEI
ir naiaa upp a
afmæli á Mallorka: w
KALLAÐA
L0GREGLU
Til rifrildis kotn á milli spænskr-
ar lögreglu og nokkurra íslend-
inga í bænum Kalador á Mall-
orka f sfðustu viku. íslendingarn-
ir sátu ínn á veitingastað á hóteli
og voru að halda upp á afmæU
eins landa sfns. Einhverjum hótel-
gesta fannst hávaðinn af hátfðar-
höldunum of mikiU og hringdi á
lögreglu. Úr því varð mikið þras,
en ekki kom tU neinna átaka.
Um er ræða fjölskyIdufólk sem
var á Mallorka á vegum Sam-
vinnuferða- l.andsýnar. „Lög-
rcglan hélt að þetta væru ein-
hverjir ofstopamenn, sem væru
með einhver ólæti. Þeir ætluðu að
fara að taka einn íslendinginn
með sér, en hann sýndí þeim að
hann væri lögreglumaður sjálfur
og i hópnum væru nuu lögfræð-
ingar. Þá kom andUt á lögreglu-
mennina og þeir róuðust. Þá átt-
uðu þeir sig á þvi að þetta voru
ekki neinar breskar fótboltabuli-
ur“, sagði Helgi Jóhannsson,
framkvæmdarstjórí Saravinnu-
ferða-Landsýnar, um máiið.
íslendingarnir voru flestir við
skál en munu samkvæmt skýrsl-
um, sem Helgi hefur fengið, ekki
hafa verið með nein teljandi ólæti.
„En þegar menn eru að halda upp
á afmæU fram eftir nóttu þá er
þeir kannski ekki alveg í stakk
bunir að meta hversu mikinn há-
vaða þeir gera,“ segir Helgi.
Að sögn Helga voru íslending-
arnir óhressir með þessa uppá-
komu og fengnar voru skýringar
á þessum asa frá lögreglu. Þð var
ekki taUð ráðlegt að ieggja fram
kæru á hendur lögregluþjónun-
um.
Helgi segir atburði sem þessa
koma fyrir einstöku sinnum. „Þó
eru íslendingar orðnir mjög
stilltir í útlöndum. Það er af sem
áður var.“
GS.
Margrét Jakobsdóttir Líndal og Kristinn Gíslason við tóvinnu í baðstofunni í Árbæ.
Árbæjarsafn um helgina:
Starfshættir fyrri tíma
Sunnudaginn n.k. verður mikið
um að vera í Árbæjarsafni. Starfs-
hættir íyrri tíma verða i brennidepli
og má þar kynnast daglegum störf-
um og afþreyingu eins og var hér
áður fýrr. Má nefna tóvinnu í bað-
stofu og bakstur í eldhúsi, skeifna-
smíði í smiðju, lummubakstur og
útskurður í Prófessorshúsi. Þá mun
elsti bíll á Islandi aka um svæðið og
kýr, kindur og hestar frá húsdýra-
stakir gestir verða þeir félagar
Gísli, Eiríkur og Helgi. Klukkan
14.00 verður messa í kirkjunni og
þjónar sr. Kristinn Ágúst Friðfinns-
son fyrir altari.
Sápugerðin Frigg:
Endurunninn
salernispappír
Sápugerðin Frigg hefur hafið sölu á
endurunnum salemispappír undir
vörumerkinu Fífa.
Fyrirtækið vill með því móti leggja
sitt af mörkum til umhverfisvemdar
þar sem endumnninn pappír brotnar
fyrr niður í umhverfinu og hann er
því mun hentugri til notkunar til
dæmis í sumarbústöðum og annars
staðar þar sem rotþrær em. Hægt er
að kaupa Fífu salemispappír í pökk-
um með fjórum eða tólf rúllum.
Norrænir raf-
verktakar funda
Dagana 15. og 16. ágúst verður
haldinn á Hótel Sögu 17. fundur
norrænna rafverktaka, en fundir
þessir em haldnir þriðja hvert ár, til
skiptis á Norðurlöndunum.
Fundurinn var síðast haldinn hér á
landi fyrir 15 áram að Laugarvatni
og sóttu hann þá um 300 manns, raf-
verktakar og eiginkonur.
Á fundinum fjallar Guðmundur
Gunnarsson, formaður FIR og for-
stöðumaður Rafiðnaðarskólans, um
rafvirkjann til ársins 2000 ásamt dir.
Guy Hellman, rafverktaka ffá Finn-
landi. Einnig fjallar Aðalsteinn
Guðjohnsen, rafmagnstjóri í
Reykjavík um starfsemi Rafmagns-
veitu Reykjavíkur og rafveitna al-
mennt undir heitinu „Að selja raf-
magn“.
Áuk þessara erinda verða mörg
önnur en fundurinn mun að þessu
sinni aðallega íjalla um viðskipti og
menntun.
garðinum verða þar einnig. Sér- -hs.
w Kópasker: w
N A a eík POST- flAUMC
Nýtt póst- og símahús hefur verið teidö í notkun á Kópaskeri. Starf- semi Pósts og síma hefur um langt flAn Uo rúmmetrar að stærð. í husinu hef- ur verið komið fyrir nýrri staf- rænni simstöð með 258 númerum.
árabil farið fram í gömlu íbúðar- húsi, sem hefur nú hln síðari ár hentað illa fyrir afgreiðslu- og tækjabúnað. Með tilkomu nýja hússins brevtist aðstaða öll, jafnt fyrir starfsraenn sem viðskipta- viní, í það horf sem best gerist nú. Húsið er 137 fermetrar og 557 Hafa 214 númer þegar verið tekin í notkun. Þjónustusvæði póst- og símaafgreiðslunnar nær yfir Presthólahrcpp, Öxartjarðar- hrepp og Kelduneshrepp. Stöðvarstjóri Pósts og sima á Kópaskeri er Kristvelg Arnadótt- ir. -EÓ