Tíminn - 16.08.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 16. ágúst 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin I Reykjavlk
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gíslason
SkrifstohirLyngháls9,110 Reykjavlk. Síml: 686300.
Auglýslngasími: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,-, verð I lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Aðalverktakar hf.
Hvort sem ástæða er til að hafa um það sterk orð
hversu „óeðlileg“ starfsemi íslenskra aðalverktaka
hf. hefur verið, var tími til kominn að breyta eign-
arhlutföllum í þessu sérstæða og arðbæra fyrirtæki,
sem í raun hefur haft víðtækan einkarétt á ffam-
kvæmdum á vegum vamarliðsins.
Með þeirri breytingu sem utanríkisráðherra hefur
haft forgöngu um að hrinda í framkvæmd og náð
samkomulagi um við hluthafa fyrirtækisins, stækk-
ar eignarhlutur ríkisins upp í 52%, en var áður 32%.
Hér er að sjálfsögðu um gerbreytingu að ræða, því
að eignarhlutar Sameinaðra verktaka og Regins hf.
minnka að sama skapi, þannig að Sameinaðir verk-
takar eiga nú 32% í stað 50% og Reginn hf. á nú
16% í stað 25%. Eignaraðilar em því eftir sem áður
hinir sömu, en eignarhlutdeildin gerbreytt.
Utanríkisráðherra leggur mikla áherslu í málflutn-
ingi sínum á að með þessari eignarhaldsbreytingu
innan Aðalverktaka hf. sé stefnt að því að gera fyr-
irtækið að almenningshlutafélagi. Gerir ráðherra
sér miklar vonir í því sambandi og stefnir þá að því
að selja hluti ríkisins eftir því sem býðst. Til þess að
auka líkur fyrir því að „almenningur“ eða þeir sem
eiga fé aflögu vilji kaupa hlutabréf í Aðalverktök-
um, hefur ráðherra ákveðið að fyrirtækið hafi
einkarétt til framkvæmda á vegum vamarliðsins
næstu fímm ár. Hér er því farið varlega í sakimar að
breyta margumtalaðri einkaréttaraðstöðu Aðal-
verktaka hf. til að hagnast á viðskiptum við herinn
og mega allir vel við una nema ef vera skyldi Verk-
takasamband Islands, sem verður að bíða eftir því
að þess sæng sé upp reidd eins og það telur sig bor-
ið til.
Framtak
Norður-Þingeyinga
Bændur í Norður-Þingeyjarsýslu hafa bmgðist rétt
við þeim vanda sem uppi hefur verið í sýslunni síð-
ustu ár í kjölfar þess að Kaupfélag Norður-Þingey-
inga hætti starfsemi sinni svo að sláturhússrekstur á
Kópaskeri hafði lagst niður.
Sláturhúsið á Kópaskeri er í fullu gengi til starf-
semi sinnar, fjárhagserfíðleikar kaupfélagsins urðu
hins vegar til þess að uppihald varð á rekstri þess af
hálfu heimamanna. Nú hafa bændur á svæðinu ffá
Jökulsá og norður yfir Öxarfjarðarheiði gengist fyr-
ir stofnun hlutafélags um að eignast sláturhúsið á
Kópaskeri og halda uppi rekstri þess. Hér er því um
víðtækt samstarf milli sveitarfélaga að ræða,
margra einstaklinga og Kaupfélags Langnesinga á
Þórshöfn, sem nú hættir sláturhússrekstri á Þórs-
höfn. Sú lausn sem norður- þingeyskir bændur hafa
sameinast um í sláturhússrekstri sínum varðar hér-
aðið miklu í fjárhags- og atvinnumálum.
AUGA FYRIR AUGA!
Rcvkjavík hefur öðlast þann
vafasama heiður að hafa tii að bera
flesta ókosti stórborgar, en fæsta
þá kosti sera stórborfj hefur upp á
að bjóóa. I hverri einustu viku Cr-
um við upplýst um Jikamsárásir,
jafnvel raorð, setn berast inn á
borð IBgreglu. bessi mál fljðta ion í
seinvirkt dómskerflð óg loks þegar
dómur fellur er það í mörgum til-
felium orðið of seint.
likamsárásir og manndráp eitur-
lyfjaneyslu. Þess er skemmst að
minnast að afgrciðsluraaöur á
bensínstöð í borginuí var rayrtur i
auðgunarskyni í vor, Þeir sem til
þekktu felldo strax þann dðtn að
þar hefðu eiturlyljasjóklingar ver-
voðaverk var framið vissi undir-
heiraaiýður horgarinnar hverjir
gerðu það, mörgura dugum á und-
au lógregluuuL Sióð hrana tvéggja
óhamingjusörau mauna var síðan
rakin af rannsókuarlögregiu og
fíknkífnalftgreglu, frá einura dóp-
salanum til annars, þar sem tvi-
menningamir gerðu npp gamlar
skuldir.
Þeirsem voöaverkiðfrðmdu voru
alls ekki einstakir í sinni röð. í hiif-
uðborg Íandsins ganga lausir jafn-
vcl tugir manna sem svipað er
ástatt um. Konur og kurkir, sem
eru það langt lcidd og skemmd af
vftldum ffknlefna að þeirra eina
hugsnn snýst uro að fjármagna
neysluna i dag og á morgun. Það

feiðin liggur hsegt og markvisst tii
orðið verulega báð sterkura eitur-
tyfjuin, kókuíni, amfetaraíni, LSD
og jafnvcl beróini, er hœttukgt
sinu umhverfl Fæst af þeira mái-
om sem tengjast uppgjftri tnilli
koma inn á
mennings. EiturJyfjasjúldingar
sera eru komnir langleiðina f ræsið,
teknir fyrir af dílerum. bciin er
misþyrmt, vehtir alvarlegir áverk-
ar með hnífum eða ftðrura iag-
vopnum, þetta fólk þegír og leitar
eiUa tli lOgreglUr
verkum íaiiijt lciddra fikniefna-
arbrjáiæði og stöðugt hræddir sið
anði og hefur gert það í niftrg ár,
þrátt fyrir aðgerðir yfirvaida tfl
þess að sporna við hennL
mOdð rætt, en þegar kemur að þvf
að takast á við vandaroálio virðist
framkvæmdahugurinn dvfna,
Ráðamenn, sem oft eru Iftt meðvit-
aðir um hvað ei
um þá, bafa au
sér grein fyrir alvfiru máisins,
þrátt fyrir að allir sem vflja heyra
og skilja haii feogið augijósar vís-
væri aft búa $vo aft æsku landsins
að hön þyrftí ekki að flýja inn í
þcir ímvnduðu sér að þar vœri á
ekki lengur óhult f hftfbðborginni
og ekkcrt útiit fyrir að sá skriðaof-
af stað muni dvína. Þetta kallar á
ir, meira cftirlit
og barðari refsingar. Það hlýtur að
vera krafa hins alraenna borgara
að fikiiiefnadcild (ðgreglunnar
verði efld og aft hún fát að bcita
skai illt út reka.
iiiíiiiil;
VITT OG BREITT

Jli pillii
Fyrir hvað er borgað?
Launaþrasið í landinu er iðulega
illþolandi og ekki síst fyrir þá sök
að lygi og fals er notað á ósvífmn
hátt þegar samanburðarmeisturum
tekst hvað verst upp. En það er því
miður ærið oft. Þá er dregið sem
mest má úr launagreiðslum til þeirr-
ar stéttar sem heimtar hærra kaup í
það og það sinnið og það sem verra
er, öðrum launastéttum eru gerðar
upp tekjur með órökstuddum stað-
hæfingum um launaskrið og fleira
að þeim toga.
Hitt er annað að launamunur í vel-
ferðarrikinu íslandi er mikill og yf-
irleitt er óskiljanlegt hvemig ein-
staka starfsstéttum tekst að fá ein-
hveija til að borga sér þær upphæð-
ir sem kaup þeirra sannarlega er oft
á tíðum.
Nú orðið vita víst allir að bæjar- og
sveitarstjórar maka krókinn öðram
launamönnum betur og er jafnvel
sumum farið að þykja nóg um.
Tíminn skýrði frá því í gær að bæj-
arstjóm Selfoss hafi samþykkt þá
ágætu tillögu að Samband sveitar-
félaga fari að athuga þessi mál og
geri einhveija brúklega áætlun um
eðlilegt kaup til sveitarstjóranna.
Margir kallaöir
Það er sjálfsagt erfitt og krefjandi
starf að annst framkvæmdarstjóm
sveitarfélags með ótal embættis- og
aðstoðarmönnum sér við hlið. En
aðsóknin í svona atvinnu ber ein-
hvem veginn með sér að hér sé um
notaleg störf að ræða því margir em
ávallt til kallaðir en fáir útvaldir
þegar einhver hreppurinn þarf að
byggja upp nýjan milljónamæring.
Yfírleitt heyrist manni á sveitar-
stjómarmönnum að hreppar þeirra
og bæir hafi ekki úr miklu að moða
þegar um er að ræða nauðsynlegar
framkvæmdir sem til heilla horfa
fyrir íbúana.
Mörg sveitarfélög ramba á barmi
gjaldþrota og dæmi em um að þau
hafi þurft að segja sig til sveitar í
bókstaflegri merkingu vegna aura-
leysis.
En þrátt fyrir fátæktina em alltaf
til nógir peningar til að greiða há-
embættismönnum hreppanna kaup
sem hvergi sést á kauptöxtum
neinna annarra launþega.
Við hvaða laun vinnuveitendur
sveitarstjóra miða þegar þeir
ákvarða taxtana hljóta þeir að vita.
En þeir munu ekki telja sig þurfa að
upplýsa fyrir kjósendum sínum
hvaða taxtar það em og enn síður
hvað þeim þóknast að borga emb-
ættismönnunum í kaup og oft á tíð-
um verðmæt hlunnindi.
Útsvarsgreiðendur eiga að borga
skattinn sinn og hirða svo það sem
bæjaryfirvöld rétta þeim og halda
sér saman.
Verömæt störf
Það em svosem fleiri en bæjar-
stjórar sem vinna margfalt verð-
mætari störf en almennt gengur og
gerist á vinnumarkaði. En þeir hafa
þá sérstöðu að vera sérstakir þjónar
skattgreiðenda og sækja kaupið sitt
beint í framlög þeirra til hreppsins
síns.
Eða er þetta kannski öfugt? Ef til
vill getur einhver sveitarlimurinn
svarað því?
DV hefúr verið að reikna út tekjur
ýmissa launamanna í hærri skalan-
um og er útkoman fengin með því
að athuga skattskrá. Þama kennir
ýmissa grasa.
Mörg ríkisfyrirtæki sjá t.d. ekkert
eftir því að greiða forsvömm sinum
sem nemur fimm- til sexföldum há-
skólakennaralaunum og áttföldum
launum hjúkrunarffæðinga.
Engum dettur samt í hug að loka
svona fyrirtækjum eins og einstaka
sjúkradeildum vegna þess að spara
þarf kaupgreiðslur.
Framkvæmdastjórar fyrirtækja,
sem hvergi nærri standa undir eigin
rekstri og biðja ríkið og guð að
hjálpa sér að komast úr kröggum,
geta fengið jafnvel tvöföld bæjar-
stjóralaun fyrir ffamlag sitt til
fremdar fyrirtækjanna.
Svona em mörg dæmin um að
hvergi skortir fé tií að borga ríflegt
kaup til þeirra sem verðir em launa
sinna. Hins vegar ætlar öll þjóðfé-
lagsbyggingin að hrynja til grunna
ef undirsátar biðja um að bæta ein-
hveiju smáræði við kaupið sitt.
Að lokum lítil spuming til sveitar-
stjómarmanna og annarra sem
greiða hina miklu taxta.
Fyrir hvað emð þið að borga?
OÓ