Tíminn - 16.08.1990, Blaðsíða 18

18 Tíminn
' Fimmtudðgur 16. ágúst '1990
MINNING
Borghildur Jónsdóttir
Til er ljóð eftir vestur-íslenska
skáldið Stefán G. Stefánsson sem
hann nefnir: Gömul trú. Þar yrkir
hann af trúarlegu innsæi um skilin
stóru milli lífs og dauða, þetta óræða
sem allra bíður, þótt enginn viti hve-
nær þar að kemur.
Og skáldið kveður:
Seint eður snemma á sama tíma
sofna muntu hinsta blundinn.
Hvar eða hvemigþað að ber
enginn veit, en þetta er stundin.
Það var þessi „stundin eina“ sem
vitjaði Borghildar Jónsdóttur að
kvöldi þriðjudags 7. ágúst sl. Þá
sofnaði hún hinsta blundinn, komin
hátt á níræðisaldur. í dag er hún jarð-
sungin ffá Akureyrarkirkju.
Andlát Borghildar kom okkur ekki
með öllu að óvörum. Hún hafði átt
góða heilsu til hárrar elli. En nú fór
sól að nálgast æginn. Borghiidur
hafði verið rúmfost síðustu dagana
og sýnt var að hveiju dró. En and-
látsfregnin snart mig og fjöiskyldu
mína mjög djúpt. Við sem þekktum
hana svo vel og vorum henni svo ná-
in öll árin okkar á Akureyri. Okkur
er tamt að líta á dauðann í fjarlægð.
Fregnin vakti djúpa og viðkvæma
þögn á meðan við vorum að átta
okkur á því sem gerst hafði: Borg-
hildur dáin. Það er huggun og hjálp í
sorg og söknuði að hér kom dauðinn
svo milt og hljótt „eins og léttu laufi
lyfti blær ffá hjami.“
Borghildur Jónsdóttir var austfirskr-
ar ættar. Hún var fædd á Bakka á
Búðareyri við Reyðarfjörð, 26. des-
ember 1901. Foreldrar hennar voru
Jón Óskar Finnbogason, kaupmaður
á Búðareyri, og kona hans Björg ís-
aksdóttir. Þeim var fimm bama auð-
ið. Borghildur var næstyngst. Yngst
var Rannveig Þór. Óskar bróðir
þeirra gerðist kaupmaður vestur í
Kanada. Albert var prentmeistari og
lengi bóndi á Hallkelshólum i Gríms-
nesi. Fyrsta bam foreldra Borghildar
var drengur, Friðrik að nafni, sem dó
ársgamall.
Það var árið 1910 sem fjölskyldan
hleypti heimdraganum og fluttist alla
leið vestur um haf til Winnipeg í
Kanada. Guttormur, bróðir Jóns, var
þá fluttur þangað og hvatti bróður
sinn til fararinnar. En heimþráin var
sterk er þangað kom. Jón Finnboga-
son festi eigi yndi á framandi grund.
Hann flutti aftur heim til íslands með
fjölskyldu sína. Fyrst til Reykjavíkur
þar sem h«mn stunéaéi kaupmemwku
sem fyrr næstu árin. Árið 1914 fluttu
þau svo til Akweyrar. Jóa gerðist
starfsmaður Gránufelagsms, en varð
sfðan bankaritari Landsbankans á
Akureyri. Borghildur var þvl á ferm-
ingaraldri er hún kom tH Akureyrar
og þannig bar það til að hún hafði þá
ferðast um langan veg ffá fæðingar-
stað sínum við Reyðarfjörð til Akur-
eyrar, þar sem hún átti síðan heima til
hinsta dags.
Við minnumst hér merkrar konu
sem var gædd miklum hæfileikum og
mannkostum sem hún ávaxtaði ríku-
lega á langri ævi. Þann 20. nóvember
1926 giftist hún Jakobi Frimannssyni
Jakobssonar trésmiðs ffá Grisará f
Eyjafirði og konu hans, Sigriðar
Bjömsdóttur, sem var fædd á Upsum
í Svarfaðardal og alin upp í Syðra-
Garðshomi í sömu sveit. Jakob Fri-
mannsson var þá fúlltrúi kaupfélags-
stjóra KEA, Vilhjálms Þór, en þeir
voru svilar. Jakob, sem hafði lokið
prófi ffá Verslunarskólanum í
Reykjavik 1918, tók við stöðu kaup-
félagsstjóra þegar Vilhjálmur var
kjörinn til nýrra starfa og flutti úr
bænum.
Þegar hinsta stundin er komin í lífi
Borghildar Jónsdóttur nemum við
staðar í hljóðri þökk og bæn. Við
minnumst hins fagra ævidags sem nú
er á enda. En Borghildar verður vart
minnst án þess að hugsa til Jakobs,
sem við nú sendum okkar innileg-
ustu samúðarkveðju. Hjónaband
þeirra var sérstaklega farsælt og þau
samhent og samstillt f lffi sínu og
starfi. Á þetta rainntu þau hjónin fyr-
ir skemmstu svo eftirminnilega þar
sem þau sátu htið við hlið í samsæti
bæjarstjómar Akureyrarbæjar og
Kaupfélags Eyfirðinga er þeim var
haldið til heiðurs á nfutfu ára afmæl-
isdegi Jakobs, heiðursborgara Akur-
eyrar. Umkringd fjölskyldu sinni,
ættingjum og samferðafólki geislaði
ffá þeim ástúð, vinátta, kærleikur og
trygglyndi sem jafnan einkenndi
þau. Það vakti sérstaka athygli mfna
í afmælishófinu að sjá hve dóttur-
bömin þeirra, Jakob Frímann og
Borghildur, báru mikla umhyggju
fyrir þeim og létu. sér aimt um þau á
allan hátt. Og svo var yngsti þátttak-
andinn, dóttir Jakobs Frímanns,
langömmubamið, sem gekk á milli
gestanna, augnayndi attra, alnafha
Bryndísar, einkabams þeirra heið-
urshjóna.
Bryndfs, eða Dísa ems og hún var
aHtaf köfluð, var mikfl hæftleikakona
sem dó langt um aldur fram 1986.
Hennar er nú einnig mkwst með hlý-
hug og söknuði. Bryndfs Jakobsdótt-
ir giftist Magnúsi Guðmundssyni
heildsala ffá Hvítárbakka f Borgar-
firði og böm þeirra eru Jakob Fri-
mann tónlistarmaður, kvæntur Ragn-
hildi Gísladóttur söngkonu, og Borg-
hildur, BA ffá H.Í., gift Gisla Gunn-
laugssyni tækniffæðingi. Bryndís og
Magnús slitu samvistir. Bryndís gift-
ist öðru sinni Gísla Jónssyni mennta-
skólakennara en þau skildu.
Þegar þessi hinsta kveðjustund er
komin vil ég fyrst af öllu færa Borg-
hildi þakkir ffá okkur Sólveigu og
bömum okkar. Það var mér ómetan-
legt hve Jakob og Borghildur sýndu
fjölskyldu minni mikinn foður- og
móðurkærleik ffá því fyrst að við
komum til Akureyrar. Ég hef sjaldan
kynnst eins bamgóðri konu og Borg-
hildi og þess eiginleika fengu bömin
okkar ríkulega að njóta. Hið kær-
leiksrika og gestrisna heimili þeirra
hjóna var okkur ávallt opið. Þar
minnumst við ótaldra ánægjustunda
sem orð ná skammt til að lýsa. Af-
mælisdagur Borghildar, 26. desem-
ber, var á sérstakan hátt tengdur jóla-
gleðinni i okkar fjölskyldu.
Þegar Kristur bjó lærisveinana und-
ir dauðastund sína og viðskilnaðinn
sagði hann í bæn fyrir þeim: „Faðir,
stundin er komin. Gjör son þinn dýr-
legan.“ Andi Krists f bænirmi kemur
einnig ffam í ljóði Stefáns G. sem
minnst var á i upphafi. Þess vegna er
yfirskriffin ekki aðeins: Gömul trú,
heldur ný á liðandi stund við dauðans
dyr. Þaé kemur svo skýrt ffam í loka-
orðum Stefáns G. þegar ham fwtg-
leiðir fótmálið mifti Hfs og dauða:
Hvar eða hventig það aó ber
engu skiptir Ijóssins vini.
Árdags vegsemd við þeir sofna,
vakna i Zions geisla skini.
Huggun veitist ykkur i þeirri trú,
elsku vinir sem eftir lifið. Blessuð sé
björt og fbgur minning Borghildar
Jónsdóttur.
Pétur Sigurgeirsson og fjölskylda
ÚR VIÐSKIPTALÍFINU
KÍNVERSKUR
GERVIHNÖTTUR
Fyrsta fjarskiptahnettinum í Asíu
skutu Kínveijar á loft 7. apríl 1990 ffá
eldflaugastöðinni Xichang í Sichuan-
fylki. Hnötturinn, Asiat-1, hefúr 24
rásir til sjónvarps eða fjarskipta og
höfðu 19 þeirra verið útleigðar 17.
april (14 til Hong Kong, 3 til Suður-
Kóreu, 1 til Mongólíu og 1 1/4 til
Myanmar, Burma). Gervihnöttinn
Hughes Aircraft Company í Banda-
rikjunum en var á loft skotið með kin-
verskri eldflaug, Göngunni löngu - 3.
Upp kominn á sporbaug kostaði
gervihnötturinn 140milljónirdollara.
í Kína er meira kolanám en í nokkru
öðm landi. Nam það 1.050 milljón-
um tonna 1989 (en 32 milljónum
tonna 1949). Fær Kína 70% orku
sinnar úr kolum. í jörðu í Kína eru
4.490 milljarðar tonna af kolum ofan
2.000 m dýptarmarks, að áætlað er.
Fujitsu kaupir ICL
Fujitsu hefúr keypt 80% hlutafjár
stærsta breska tölvufyrirtækisins,
Intemational Computers Limited
(ICL), dótturfyrirtækis STC, hins
breska rafeindafyrirtækis, á 742,8
milljónir punda, að tilkynnt var 30.
júlí 1990.
Eftir kaupin er Fujitsu annar stærsta
tölvufyrirtæki í heimi (næst á eftir
IBM). Um kaupin sagði Nature 2.
ágúst 1990: „ICL verður rakið til
fyrirtækis sem breska Ferranti- fé-
lagið réðst í seint á fimmta áratugn-
um og af spratt tæknilega langt kom-
in digitaitölva (1949). En þær vonir
bmgðust að vélin yrði undirstaða
velmegandi bresks tölvuiðnaðar
sakir þeirra sérkennilegu bresku
væntinga að áffam bæri tæknilega
ffamvindu þótt fjárffamlög væra
skorin við nögl. Síðustu fjóra áratug-
ina hefúr fyrirtækið nokkmrn sinn-
um verið hætt komið, en síðastliðinn
áratug gat það sér lofsvert orð sem
óháður ffamleiðandi ,ynainframe“
véla með margslungnum hugbún-
aði.“
Formule-1
Accor, ffanski hótelhringurinn, hef-
ur keypt 55% hlutafjár í Motel-6,
bandariskri mótelkeðju, af fjársýslu-
fyrirtækinu Kohlbeig Kravis Roberts
sem keðjuna keypti 1985 á 881 millj-
ón dollara en seldi og bauð út 45%
hlutafjárhennar 1986. Hefúrþað síð-
an varið til hennar allmiklu fé. Kaup-
verð Accor mun vera 1.220 milljón
dollarar. í Bandarikjunum á Motel-6
mótel við þjóðvegi í 40 ríkjum með
61.591 heibergi. Næturgisting í þeim
kostar minnst $26,95. Nýting her-
bcrgja mun nú 77%, nálega 10%
hærri en í bandarískum hótelum að
meðaltali.
Accor er nú stærsti hótelhringur í
heimi og hefúr 131.900 herbergi en
næstur kemur Marriott-hringurinn
með 109.600 herbeigi. Velta Accor
1989 varFff 19,9 milljarðaroghagn-
aður fyrir skatta Fff 7.365 milljónir.
Accor hyggst hafa Motel-6 sérstakt
fyrirtæki, Intemational Budget Hot-
els, og bjóða út hlutafé þess. Sjálfur
mun hringurinn eiga 35-40% hluta-
fjárins, en væntir þess að stóran hlut
taki viðskiptabankar sínir — og hlut-
hafar — Societé Generale de
Belgique, Banque National de Paris
og Banque de Suez.
Accor hóf starfsemi með yfirtöku
og kaupum á hótelkeðjunum Novot-
el, Sofitel, Mercure og Ibis. um miðj-
an níunda áratuginn tók hann að
koma upp hótelum, að nokkm með
nýju sniði, Formule-1, sem bjóða til-
tölulega ódýra gistingu, nú minnst
Fff 120 á nóttu. Em þau hótel nú um
120. Og er Accor að koma upp slík-
um hótelum í Belgíu, Hollandi,
Þýskalandi og Bretlandi. Nýting her-
bergja i þessum Formule-1 hótelum
er um 86% en um 67% í öðmm hót-
elum hringsins. Forstöðumenn
hringsins em Paul Dubrule og Gér-
ard Pélisson.
Stígandi
Magnús Guðmundsson
Fæddur 31. maí 1912
Dáinn 9. ágúst 1990
Að leiðarlokum er ljúft og skylt að
færa Qarska góðum nágranna um
fjölda ára alúðarþakkir fyrir verm-
andi viðmót og ánægjulega sam-
fylgd. Magnús Guðmundsson var
afar vandaður maður til orðs og æð-
is, sérstaklega iðjusamur, fjölþætt-
um gáfum gæddur og hafði það að
lífsmarkmiði að vinna svo hvert
verk sitt að í engu þyrfti um að
bæta. Magnús Guðmundsson var
lifandi dæmi heilbrigðra og hollra
lífshátta, hann fýlgdi hollustuboðun
sinni eftir i hvívetna. Hann var
sannur bindindismaður og hafði þar
um eindregnar skoðanir, hann var
mikill útivistar- og íþróttamaður
sem oftast hljóp við fót, enda frísk-
leikamaður til sálar og likama.
Hann var mjög góður hagyrðingur,
en hógværð hans og hlédrægni
hindmðu það að við hin fengjum
notið góðrar gáfu hans. Þó mun
hann á yngri áram hafa glatt eyra
sveitunga sinna með hnyttnum
stökum og gamanmálum sem vora
listilega gerð, enda var hann flytj-
andi góður og leikari um leið.
Magnús var skoðanafastur í hverju
einu og hvikaði lítt í ölduróti breyt-
inganna, þó sjálfúr væri hann nýj-
ungagjam og um margt hugvits-
maður.
Hann var mikill og einlægur sam-
vinnumaður sem fylgdi Framsókn-
arflokknum af mikilli alúð en án
allra öfga.
Hann var fyrst og síðast vinstri
sinnaður félagshyggjumaður í orði
sem á borði og sá í samhjálp fjöld-
ans möguleika til meiri átaka sam-
félaginu öllu til góða.
Hann átti hlýtt og notalegt viðmót
og samþætt íbyggni og alvöra var
gamansemin góð.
Hann sem þau hjón bæði vora
framúrskarandi nágrannar. í þeirri
orðabók var nágrannakrítur áreið-
anlega ekki til.
Starfsvettvangur Magnúsar var hjá
Kaupfélagi Héraðsbúa og megin-
þáttur þess starfs var yfirumsjón
frá Odda, Reyðarfirði
með viðamikilli bifreiðaútgerð
kaupfélagsins ásamt vöraafgreiðslu
og óteljandi öðram þáttum.
Farsæld fylgdi samviskusemi hans
og nákvæmri natni og jáyrði hans
vora slík að þeim mátti treysta í hví-
vetna.
En Magnús lagði á fleira gjörva
hönd og gaf sig að mörgu, sem von
var um hæfileikaríkan mann.
Hann var með bókaverslun heima
um áratugi, fór enda vel á því með
bókhneigðan mann og vandlátan á
bókaval sitt.
Hann var í eðli sínu ágætur bóndi
og stundaði lengi búskap og lagði
að þvi elju sína og alúð sem öðra.
Magnús gegndi að vonum fjöl-
mörgum trúnaðarstörfum heima,
enda vel fyrir því séð er hann tók að
sér.
Hann var m.a. formaður skóla-
nefndar og í skattanefnd um skeið.
Sýslunefndarmaður var hann all-
lengi og hreppstjóri til margra ára.
Hann var í fjölda ára í stjóm Kaup-
félags Héraðsbúa og varaformaður
stjómar um langt skeið.
Hvaðeina var unnið af einstakri
vandvirkni og trúmennsku.
Ekki skal hér farið út í eitthvert
æviágrip hans. En Magnús var
fæddur 31. maí 1912 að Vallanesi á
Völlum. Hann var sonur hjónanna
Aðalbjargar Stefánsdóttur og Guð-
mundar Þorbjömssonar múrara-
meistara. Magnús lauk prófi frá
Samvinnuskólanum 1931 og mun
sú haldgóða menntun hafa nýst hon-
um mæta vel, en sjálfsnám hans
mun þó ekki hafa verið síðra.
Eftirlifandi konu sinni, Unni
Gunnlaugsdóttur, kvæntist hann 31.
maí 1942 og bjuggu þau allan sinn
búskap á Reyðarfirði, lengst af I
Odda, sem þau vora löngum kennd
við, en þau vora svo nýflutt í þjón-
ustuíbúðir aldraðra á Egilsstöðum.
Unnur er glaðlynd og hress mynd-
arkona, góð húsmóðir og ævinlega
hin elskulegasta í viðmóti.
Þau hjón eignuðust þrjú böm: Þór-
unni Aðalbjörgu, Yngva Guðmund
og Helga Þröst, en auk þess var
Harpa Jónsdóttir þeim eiginlega
fósturdóttir sem þau sýndu sömu
elskusemi og eigin bömum.
Sem nemendur minir um árabil og
góðvinir um leið, er ljúft að mega
segja um þau að þar fari efnismann-
eskjur að allri gerð.
Traustur maður og góður granni er
genginn á braut.
Honum er af alúð þökkuð áratuga
samfylgd, sem aldrei bar á skugga.
Hann var vammi firrtur vaskleika-
maður sem hafði þá lífsreglu helsta
að orð skyldu standa.
Við hjónin færam Unni og bömum
þeirra okkar einlægustu samúðar-
kveðjur.
Magnús var drengur góður sem
gæfa var að mega eiga að samfylgd-
armanni.
Hans mæta minning mun geymast
okkur sem áttum þá gæfu.
Helgi Seljan
Ertu hættulegur
IUMFERÐINNI °
án þess að vita það?
L rVj Morg lyf hala svipuö áhrif
/rjyj og áfengt
U Kynnlu pér vel lyfið
gggj sem þú nolar