Tíminn - 23.08.1990, Qupperneq 5

Fi mmtudagur 23. ;ágúst 199Ö
Tíminn'Ó
Guðjón Petersen, framkvæmdastjóri Almannavarna ríkisins, segir að
fjölmiðlar meðhöndli upplýsingar um hugsanlega jarðskjálftahættu á rangan hátt:
Neyðast til að þegja
um hugsanlega hættu
„Það hefur komið fyriraðinná borð til okkar hafa komið uppiýsing-
ar um hugsanlega hættu, sem við hefðum gjaman viljað segja al-
menningi frá, en ekki treyst okkurtil að gera það af ótta við að upp-
lýsingamar yrðu meðhöndlaðar þannig í fjölmiðlum að þær hrasddu
fölk. Við höfum því kosið að þegja yfir þessum uppiýsingum."
Þetta sagði Guðjón Petersen, fram-
kvæmdastjóri Almannavama ríkis-
ins, í samtali við Tímann, en í nýrri
skýrslu um jarðskjálftann í San
Francisco í íyrrahaust er bent á að
koma þurfi upp markvissara skipu-
lagi á Skammtíma hættumati og við-
brögðum á grundvelli þess. Bent er á
að mikilvægt sé að byggja upp rétt
hugarfar fjölmiðla og almennings
gagnvart viðvörunum.
„Það hefur sýnt sig að þegar talað er
um mælanlegar niðurstöður, sem tal-
ið er geta bent til einhverra jarðíræði-
legra breytinga og þá hugsanlega
verið einhver vísbending um að nátt-
úruhamfarir gætu verið aðvífandi, án
þess þó að það sé hægt að spá um
það, þá finnst okkur oft á tíðum að
meðhöndlun þeirra upplýsinga í fjöl-
miðlum séu þess eðlis að það er reynt
að knýja fram spár sem ekki er hægt
að gefa. Oft er sterklega ýjað að því
að náttúruhamfarir séu yfirvofatidi
þó svo að vísindaleg þekking geti
ekki fullyrt neitt lun það.
Fyrir um tveimur árum síðan komu
fféttir af því að vatnshæð hefði breyst
í borholmn á Suðurlandi og ýmislegt
gerst, sem sums staðar þykir bénda til
þess að jarðskjálftar gætu verið yfir-
vofandi, þó svo að hér sé ekki vitað
um neitt samhengi þar á milli. Það
var gifurlega mikið fjallað um þetta í
fjölmiðlum og með þeim tóni að
Suðurlandsskjálfti væri yfirvofandi.
Þetta gerir það að verkum að fólk fær
ekki rétta mynd af þeim vafaatriðum
sem í þessum spádómum geta leynst.
I Kalifomíu urðum við varir við að
það hefur tekist að byggja upp mjög
gagnkvæmt traust á milli almenn-
ings, almannavama og vísindastofn-
anna í gegnum fjölmiðla vegna mál-
efhalegrar umræðu um jarðskjálfta-
hættuna og upplýsinga um mælan-
legar breytingar sem geta hugsanlega
þýtt að jarðskjálfti sé á næstu grös-
um. Þar er umræðan miklu eðlilegri
án nokkurs æsings. Hér liggur við að
fjölmiðlar spyiji: Verður skjálftinn á
morgun? Hvað ætlið þið að gera
heiðursmenn?“
í skýrslunni er bent á ýmislegt sem
gæti orðið til að draga úr eyðilegg-
ingu í stómm jarðskjálfta. Eitt af því
era hitaveitulaghir. Guðjón sagði að
Almannavamir ríkisins hefðu marg-
oft bent á að þama væri veikur hlekk-
ur. Hann sagðist telja að sveitarfélög
hefðu í mörgum tilfellum valið of
ódýra og einfalda lausn þegar verið
var að byggja upp hitaveitukerfin.
Asbeströr væra t.d. ákaflega stökk og
þyldu illa hnjask. Guðjón sagði að ef
mikið tjón yrði á þessum lögnum,
gæti sú staða komið upp eftir Suður-
landsskjálfta að flytja yrði gífurlegan
mannfjölda af svæðinu. Jafnvel tvö-
falt meiri mannfjölda en fluttur var
frá Vestmannaeyjum 1973. Ýmislegt
væri hægt að gera til að vama þessu.
Fyrir utan að nota traustara eíhi i rör-
in, mætti reyna að tryggja það að
hafa ávallt til taks i landinu nægilegt
magn af vararöram.
Guðjón sagði að Landsvirkjun,
Vegagerðin, Rafmagnsveitur ríkis-
ins, Póstur og sími hefðu skoðað þá
þjónustu, sem stofnanimar veita með
tillit til jarðskjálftahættu og gert ráð-
stafanir á vissum sviðum. Hann
sagðist hins vegar telja að sveitarfé-
lögin hefðu ekki sinnt þessu atriði
sem skyldi. Hitaveitukerfí, vatns-
kerfi og skólplagnir væra víða ekki
lagðar með tilliti til jarðskjálfta-
hættu. - EÓ
Sigurgeir Sigurðsson,
formaður stjórnar
Sambands íslenskra
sveitarfélaga:
Fær að sitja
fund ef allt
er í lagi
Sigurgeir Sigurðsson, formaður
stjómar Sambands íslenskra sveitar-
félaga, segist á þessu stigi ekki geta
svarað því hvort Ölvir Karlsson,
fyrrverandi oddviti Ásahrepps, fái
að sitja næsta stjómarfund sam-
bandsins. Hreppsnefnd Ásahrepps
samþykkti í vikunni að ráða Ölvi i
starf og lýsti því jafnframt yfir að
hún liti svo á að hann hefði seturétt
í stjóminni.
Sigurgeir sagðist ekki hafa séð
samþykkt hreppsnefndar Ásahrepps
og því gæti hann ekkert sagt um um-
boð Ölvis til setu í stjóminni. Um
hvort Sunnlendingur sitji stjómar-
fund 30. ágúst, sagði Sigurgeir:
„Ef að þeirra mál era í þvi lagi,
sem verið er að tala um, sé ég ekki
fram á annað en að það verði.“
Sigurgeir sagði að fullt samkomu-
lag væri á milli stjómar sambands-
ins og stjóma Lánasjóðs sveitarfé-
laga og Bjargráðasjóðs um ráðningu
nýs framkvæmdastjóra. „Þetta em
okkar samstarfsaðilar og það er að
sjálfsögðu fullt samkomulag þar á
milli,“ sagði Sigurgeir að lokum.
Bændur sem
óðast að koma
heyjum í hús
Heyskapur er langt kominn i flestum
landshlutum og víðast hvar lokið,
einkum þar sem tið heftir verið góð.
Þar hafa náðst góð hey, enn annars
staðar, þar sem heyskapartíð hefur ver-
ið lakari er ástandið ekki eins gott.
í Borgarfirði er heyskap víðast hvar
lokið. „Heyskapur hefur gengið ákaf-
lega misjafnlega. Þeir sem slógu mik-
ið i júní standa vel og fengu töluvert
mikla há, sem þeir hafa verið að klára
síðustu daga“, sagði Guðmundur Sig-
urðsson ráðunautur í Boigarfirði.
Hann sagði þá, sem af ýmsum ástæð-
um gátu ekki byijað jafn snemma og
aðrir, hafa lent i óþurrkatíð í júlí. „Hins
vegar hafa verið þurrkdagar undanfar-
ið sem bjaiga miklu.“ Guðmundur
taldi að heyfengur yrði mikill. Þá væri
mikið orðið um að bændur rúlluðu og
það flýtir mikið fýrir, auk þess sem
heyið næst í hús óhrakið.
„Það er ómögulegt að segja annað en
heyskapur hafi gengið vel“, sagði
Guðmundur Steindórsson hjá Búgarði
í Eyjafirði. Tíðarfar fyrir norðan hefur
verið mjög gott í sumar. Þrátt fýrir það
hafa ekki allir bændur lokið heyskap,
en að sögn Guðmundar er mikið um að
bændur slái tvisvar, enda spretta verið
mikil. „Ég held að heyfengur verði
góður, ekki síður að magni til en gæð-
um“, sagði Guðmundur. Jón Sigurðs-
son hjá Búnaðarsambandi A-Húnvetn-
inga haíði svipaða sögu að segja.
„Menn em bara hættir sumir hveijir,
þó að nóg há sé eftir, því menn em
þegar komnir með vetrarforða og vel
það. Reyndar veitti ekkert af því þar
sem mikið gekk á fýmingar í vor“,
sagði Jón.
Þorsteinn Beigsson á Egilsstöðum
sagði heyskap vera nánast alveg lokið
á norðanverðu Austurlandi, nema hjá
þeim sem slá hána. „Aftur á móti hef-
ur heyskapartíð verið ákaflega erfið
sunnan til á svæðinu, þ.e. sunnan
Reyðarfjarðar og ekki gengið vel
nema hjá þeim, sem hafa verið með
rúllur eða vothey.“ Hann taldi þó, að
allir væm meira en hálfhaðir. Á Suður-
landi fengust þær upplýsingar, að
bændur væm langt komnir, ef ekki
búnir. „I stuttu máli má segja að tíð
hafi verið góð, en fremur leiðinleg til
þurrheysgerðar“, sagði Sveinn Sigur-
mundsson hjá Búnaðarsambandi Suð-
urlands. Hann taldi heyfeng vera
þokkalegan að magni, en misjafhan að
gæðum eins og gengur. „Það sem var
tekið í júní og byijun júlí er gott, mikil
gæði en lítið magn“. -hs.
í nýju malbiki, sem lagt hefurverið á gatnamótum Hofsvallagötu og Hringbrautar og á brúnni á Bústaða-
veginum, hafa myndast öldur eða krumpur í malbikinu.þannig að í rigningu safnast fyrir vatn í dældun-
um og erfitt getur reynst að stöðva bílinn ef hemla þarf snögglega. Samkvæmt heimildum Tímans getur
þetta stafað af því að annað hvort hafi malbikið, sem lagt var á götumar, verið of þunnfljótandi eða lag-
ið sjálft ekki verið nógu þykkt Einnig gæti þetta stafað af því að umférð var hleypt of fljótt á nýlagt mal-
bikið. Ökumenn hafi því í orðsins fýllstu merkingu „kmmpað malbikið". Tfmamynd: Ami Bjama
Síðasti þátturinn í sápuóperu Stöðvar tvö og Sýnar?
Samkomulag
Samkomulag hefur náðst á milli íýrr-
um meirihlutaeiganda Sýnar og stjóm-
ar Stöðvar tvö um kaup Stöðvarinnar á
Sýn. Samkomulag hefur því náðst um
þau atriði, sem óvissa var um, og Stöð
tvö nefndi vanefndir Sýnar.
Deilan stóð aðallega um það, hvert
raunverulegt hlutafé Sýnar væri, en nú
er ljóst að kaupin em 108 milljónir. En
af hveiju var þessi óvissa um hlutaféð,
töluðu samningsaðilar ekki saman?
,JÚ, jú, en þetta var ekki upplýst
nógu vel. Það er nú svona þegar hlut-
imir em gerðir í mikilli pressu og það
em sett þröng tímamörk", sagði Jó-
hann J. Ólafsson, stjómarformaður
Stöðvar tvö, í samtali við Tímann.
Stöð tvö mun inna greiðslur af hendi
með þeim hætti, að þeir Ámi Samú-
elsson, Þorgeir Baldursson og Lýður
Friðjónsson, eignast hluta í Stöð tvö.
Þeir taka aðrar greiðslur út með aug-
Iýsingum og annarri þjónustu Stöðv-
arinnar. „Þeir em ekki bara hættir
samkeppni, heldur hafa þeir nú sömu
hagsmuni og við. Þetta er meira en
viðskiptasamningur, þetta er líka sam-
starfs- og stuðningssamningur," segir
Jóhann.
Annað atriði, sem var tilefni til þess
að Stöð tvö gaf Sýn tíu daga frest til
þess að skýra mál sín, em hugsanlegar
skaðabótakröfur hollensks mynd-
lyklafýrirtækis sem gert hafði sarnn-
ing við Sýn. Fyrram meirihlutaeig-
endur hafa nú sagst ætla að taka þær
kröfur á sig, ef af þeim verður.
Aðspurður um hvort Sýn færi i loftið
sem sjálfstæð stöð sagði Jóhann, að
umræður væm ekki komnar svo langt
að það hefði verið ákveðið. Jóhann
gerir ráð fýrir að hægt verði að endur-
semja við þau kvikmyndafýrirtæki,
sem Sýn hafði fengið umboð fyrir, en
náðist
málið verði flóknara varðandi sjón-
varpsleyfið, sem er bundið Sýn.
Sýn mun fara í loftið í haust sem
kvikmynda- og afþreyingarás, aðeins
um helgar fýrst um sinn. Sýn mun
nota sama myndlyklakerfi og Stöð
tvö.
Jóhann óttast ekki að útsendingar
Sýnar muni koma niður á Stöð tvö.
„Við munum reynum að reka þetta
þannig að stöðvamar styrki hvora
aðra“, segir Jóhann. Hann segir að því
takmarki sé t.d. hægt að ná með þvi að
gera verðskránna þannig, að það borgi
sig ekki að taka Sýn í staðinn fýrir
Stöð tvö. Hins vegar verði ódýrara að
kaupa áskrift á Sýn, ef áskrift á Stöð
tvö verði einnig keypt. „Við forum
ekki að bjóða áskrifendum Stöðvar
tvö ódýrari þjónustu á annarri rás, til
þess að þeir hætti við okkur,“ segir Jó-
hann. GS.
Utanríkisráðuneytið:
Breytingar
gerðar
Nokkrar breytingar hafa orðið á
verkaskiptingu i utanríkisráðuneyt-
inu. Hörður H. Bjamason hefur
tekið við starfi prótokollstjóra af
Sveini Bjömssyni, sem tók við
starfi skrifstofustjóra ráðuneytisins
fýrr á árinu.
Einnig hefur Sverrir Haukur
Gunnlaugsson látið af starfi skrif-
stofustjóra viðskiptastofu utanrík-
isráðuneytisins og tekið við stöðu
fastafulltrúa íslands hjá Atlants-
hafsbandalaginu í Bmssel. Einar
Benediktsson hefiir látið af störfum
fastafulltrúa hjá Atlantshafsbanda-
laginu; en gegnir áfram starfi sendi-
herra Islands í Belgíu, Luxemborg
og hjá Evrópubandalaginu í Brussel.
Þá hefur Róbert Trausti Ámason
tekið við starfi skrifstofustjóra
vamarmálastofii.