Tíminn - 29.08.1990, Blaðsíða 9

t
Tíminn 8
Miðvikudagur 29. ágúst 1990
Mjðyikudagur 29. ágúst 1990
Tíminn 9

i
Francois Mitterrand, forseti Frakklands, í hálf-opinberri heimsókn:
rædd viö íslenska ráðamenn
Forseti Frakklands, Francois Mitterrand,
kemur til landsins í dag, í annað sinn, í
heimsókn sem að þessu sinni er að hálfu
opinber. En á morgun, fimmtudag, verður
sniði dagskrárinnar breytt og telst þá heim-
sóknin óopinber. I for með forsetanum
verða þrír ráðherrar, menntamálaráðherr-
ann Jack Lang og sjávarútvegsráðherrann
Jacques Mellick, auk ráðherra að nafni Id-
wige Avice sem kemur í stað utanríkisráð-
herra Frakklands, Roland Dumas, en hann á
ekki heimangengt um þessar mundir vegna
stöðunnar við botn Persaflóa.
Forseti Islands tekur á móti Frakklands-
forseta en Mitterrand mun einnig eiga fund
með Steingrimi Hermannssyni forsætisráð-
herra og Jóni Baldvini Hannibalssyni utan-
ríkisráðherra.
Jack Lang mun hitta menntamálaráðherra
Islands, Svavar Gestsson, að máli og undir-
rita samning um kvikmyndagerð. Jacques
Mellic ræðir við Árna Kolbeinsson, aðstoð-
armann Halldórs Ásgrímssonar sjávarút-
vegsráðherra, þar sem sá síðastnefndi er er-
lendis og utanrikisráðherra Islands og Id-
wige Avice munu formlega stofnsetja ís-
lensk-franskt verslunarráð.
Á morgun verða Mitterrand sýnd handrit-
in í Þjóðskjalasafni og síðan verður farinn
hinn sígildi hringur, Gullfoss, Geysir og
Þingvellir. I for með forsetanum verður
hópur 40 franskra fréttamanna sem útflutn-
ingsráð kemur til með að halda tvo kvöld-
verði.
Beint af haturs-
ráðstefnu í Osló
Mitterrand kemur hingað til lands beint frá
Osló, en þar hefur hann undanfama íjóra
daga tekið þátt í svokallaðri Hatursráð-
stefnu ásamt fulltrúum Bandaríkjamanna,
Nelson Mandela og Jimmy Carter auk u.þ.b
70 annarra fulltrúa úr röðum stjómmála-
leiðtoga, rithöfunda og annarra, hvaðanæva
úr veröldinni. Umræðuefni ráðstefnunnar
er, eins og nafnið gefur til kynna, hatur í
heiminum i dag og hefur Persaflóadeilan
verið þar ofarlega á baugi meðal annarra
málefna.
Á ráðstefnunni hefur meðal annars komið
fram að Frakklandsforseti útilokar þann
möguleika að gengið verði til samninga
við Iraka, nema þeir dragi herlið sitt tafar-
laust frá Kuwait og leysi erlenda gísla úr
haldi. „Enginn samningur getur réttlætt
brot á lögum. Sameinuðu þjóðimar hafa
gert grein fyrir sínum aðgerðum í ljósi
þess að alþjóðalög eru rétthærri valdbeit-
ingu íraka,“ er meðal þess sem haft var
eftir Mitterrand í gær. Hann skoraði jafn-
framt á Sameinuðu þjóðimar að taka
ákveðnari afstöðu og beita sér af meiri
krafti en gert hefur verið í alþjóðadeilum.
„Enn sem komið er höfum við ekki al-
þjóðastofnun sem er nógu kraftmikil til að
sjá um að farið sé að alþjóðalögum," sagði
Mitterrand og bætti því við að Sameinuðu
þjóðimar ættu með réttu að öðlast slíkt
vald.
Hann sagðist jafnframt telja að miðað við
framgang mála að undaníomu benti allt til
að deiluaðilar gætu leiðst út í vopnuð átök.
„Eg er ekki að segja að við getum ekki
komið í veg fyrir styrjöld, heldur að benda
á að hættan eykst dag frá degi.“
Maöurinn Mitterrand
Francois Mitterrand fæddist 26. október
árið 1916. Faðir hans vann hjá Jámbrauta-
félagi Parísar og sá þannig átta bömum sín-
um farborða. Mitterrand hlaut þrefalda
B.A.-gráðu og lauk einnig seinni hluta-
námi í stjómmálafræði, en var kallaður í
herinn árið 1939.
Mitterrand var tekinn til fanga af Þjóðveij-
um. Hann reyndi þrisvar að flýja úr fanga-
búðunum og heppnaðist það í síðasta skipt-
ið. 25 ára gamall stofnaði hann andspymu-
hreyfíngu stríðsfanga og sá um fjölda leið-
angra, bæði til London og Alsír. Ári síðar
tók sjálfúr hershöfðinginn, 'de Gaulle, á
móti Mitterrand í Alsír. Árið 1944 sigldi
Mitterrand til baka til Frakklands, þar sem
hann kynntist núverandi eiginkonu sinni,
Danielle Gouze. En 18 ára gamalii hafði
henni þegar verið veitt heiðursmerki fyrir
störf í þágu foðurlandsins og á þessum tíma
tók hún virkan þátt í andspymuhreyfing-
unni.
Tilnefndur af de Gaulle, tók Mitterrand
þátt í fyrsta fundi stjómar hins frjálsa
Frakklands eftir heimsstyrjöldina. Þá gerð-
ist hann ritstjóri dagblaðsins „Libres“, mál-
gagni fyrrverandi stríðsfanga og útlaga, og
síðar framkvæmdastjóri útgáfufyrirtækis.
Árið 1946 var Mitterrand kosinn á þing og
ári síðar gerður að ráðherra. Fram til ársins
1953 tók hann þátt í starfi ýmissa stjóma,
m.a. sem forsætisráðherra, en sagði af sér í
kjölfar deilna um stefnu Frakklands varð-
andi málefni Norður-Afríku.
Öflugt stjórnmála-
starf í fjölda ára
Á ámnum 1954-’55 var falast eftir því að
Mitterrand gengi til liðs við stjóm M. Edg-
ar Faure en hann hafnaði því boði. Ári síð-
ar gerðist Mitterand dómsmálaráðherra
stjómar Guy Mollet. Sökum andstöðu við
flokk de Gaulle árið 1958 stjómaði Mitterr-
and mikilli kosningaherferð, „NO“, en
flokkurinn tapaði kosningunum. Ári síðar
Eftir
Jóhönnu
Kristínu
Birnir
gerðist hann þingmaður fyrir hönd héraðs-
ins Nivre og næstu tíu árin fylgdi margvís-
legt stjómmálastarf.
Árið 1965 tapaði Mitterrand kosningu til
forsetaembættis naumlega, fékk 45 af
hundraði greiddra atkvæða, er de Gaulle
var endurkjörinn. Mitterrand hélt engu að
síður ótrauður áfram stjómmálastarfi,
ávallt á vinstri væng. Hann var m.a. kosinn
formaður flokks jafnaðarmanna árið 1971
eftir að hafa sex ámm fyrr staðið að sam-
einingu tveggja stærstu flokka jafnaðar-
manna í Frakktandi. Hann var endurkjör-
inn til þess embættis fram til ársins 1979. í
millitíðinni, 1974, tapaði hann forseta-
kosningum með 1% mun, fékk 49,5%
greiddra atkvæða.
1981 unnu jafnaðarmenn loks sigur í for-
setakosningum er Mitterrand var kjörinn til
embættis. I þingkosningum árið 1986 töp-
uðu jafnaðarmenn töluverðu fylgi en forset-
inn sat þó áfram og kallaði til liðs við sig
forsætisráðherra úr röðum hægri manna.
Tveimur ámm síðar var Mitterrand endur-
kjörinn til embættis forseta Frakklands með
54 af hundraði greiddra atkvæða en forsæt-
isráðherrann bauð sig fram á móti honum
fyrir hönd hægri manna.
Fyrir utan viðamikið stjómmálastarf hefur
Mitterrand skrifað og gefið út sjö bækur, nú
síðast „Hér og nú“ sem kom út árið 1980.
Honum hafa auk þess verið veittar margvís-
legar viðurkenningar og heiðursmerki fyrir
störf í þágu lands og þjóðar.
EFTA og EB, írakar,
Evrópa o.fl. rætt
Francois Mitterrand kemur til Reykjavíkur
skömmu fyrir klukkan tíu i dag. Þar tekur
forseti íslands, Vigdís Finnbogadóttir, á
móti gestunum, býður þá velkomna og
þjóðsöngvar landanna verða leiknir. Því
næst verður haldið í gamla kirkjugarðinn
við Suðurgötu, þar sem Mitterrand leggur
blómsveig á minnismerki um franska sjó-
menn. Skömmu fyrir hálf ellefu tekur Vig-
dís Finnbogadóttir á móti gestunum í ráð-
herrabústaðnum við Suðurgötu, þar sem
skipst verður á gjöfúm. Hálflíma síðar hefst
áðumefndur fundur Mitterrand, Steingríms
Hermannssonar og Jóns Baldvins Hanni-
balssonar í ráðherrabústaðnum.
Meðal umræðuefna verður innrás Iraka í
Kuwait og samskipti EFTA annars vegar og
EB hins vegar. En að sögn franska sendi-
herrans hér á landi hafa ráðamenn Frakk-
lands skilning á, og em viljugir til að taka
tillit til, sérstöðu íslands í viðræðum EFTA
og EB. Sendiherrann sagði m.a. á fundi,
sem haldinn var til kynningar heimsókn-
inni, að Frakkar hefðu jafnvel hugsað sér að
styðja málflutning íslendinga, sérstaklega
hvað varðar auðlindir okkar.
Þá verður staðan í Evrópu tekin til um-
fjöllunar í ljósi breytinga undanfarinna
mánaða og þíðu í samskiptum austurs og
vesturs, einkum með tilliti til hemaðar-
bandalaga o.fl. Sömuleiðis verða aukin
samskipti Islands og Frakklands á sviði
verslunar og vísinda rædd, þar með talin
námsmannaskipti, rannsóknarverkefni
o.s.frv.
Að fundinum loknum býður forseti íslands
til hádegisverðar að Hótel Sögu. Klukkan
Frá komu Mitterrand hingað í nóvember
í fyrra. Tfmamynd: Áml Bjama
hálf fimm verður haldinn fréttamannafund-
ur á Hótel Sögu og hálftíma síðar tekur
Mitterrand á móti Frökkum búsettum hér á
landi. Klukkan hálf sex tekur borgarstjórinn
í Reykjavík, Davíð Oddsson, á móti gestun-
um í Höfða. En að því loknu lýkur opinber-
um hluta heimsóknarinnar. Klukkan 19:30
verður haldinn einkakvöldverður fyrir for-
setann í Listasafni íslands. En gestimir
gista á Hótel Sögu i nótt.
Á morgun verður haldið frá Hótel Sögu
klukkan níu árdegis. Til að byrja með verð-
ur haldið að Þjóðskjalasafninu þar sem
staldrað verður við í hálfa klukkustund og
litið á handritin. Við svo búið halda gestim-
ir út á Reykjavíkurflugvöll, þaðan sem
þyrla flytur forsetann og fomneyti að Gull-
fossi og síðar að Geysi.
Um hádegi er gert ráð fyrir að flogið verði
til Þingvalla. Þar taka Steingrímur Her-
mannsson og kona hans á móti Mitterrand
og frú og rölta með þeim yfir að Lögbergi.
Klukkan hálf eitt býður forsætisráðherra til
hádegisverðar. Um miðjan dag verður hald-
ið í Vináttuskóginn og plantað trjám. Gest-
imir halda síðan heim á leið og áætluð
brottför þeirra frá Reykjavíkurflugvelli er
klukkan hálf fjögur.
Kvikmyndir og íslensk-
franskt verslunarráö
I dag klukkan hálf ellefu halda mennta-
málaráðherrar Frakklands, Jack Lang, og
Islands, Svavar Gestsson, fund í Ráðherra-
bústaðnum. Þeir munu meðal annars undir-
rita samning um samvinnu á sviði kvik-
myndagerðar. Þetta er rammasamningur um
samframleiðslu kvikmynda en að auki
munu ráðherramir ræða önnur mikilvæg
málefni er varða menningarsamskipti þjóð-
anna. Svavar Gestsson kemur meðal annars
til með að leggja til að Frakkland og ísland
styðji sameiginlega útgáfu fransk- íslenskr-
ar orðabókar. Rætt verður um sérstakt átak í
menningarsamskiptum með menningar-
kynningum sem fram fari í hvom landi á ár-
unum 1992-1993. Einnig verða ræddar
hugmyndir um aukna bókmenntakynningu
á næstu fimm ámm, einkum með tilliti til
viðbótarframlaga til þýðinga, auknum sam-
skiptum bókaútgefenda og rithöfunda og
bættum bókakosti bókasafna hvorrar þjóð-
ar.
Því næst verður gengið um miðbæ
Reykjavíkur, komið við i nokkmm sýning-
arsölum og Þjóðleikhúsinu ef tími vinnst
til. Á hádegi taka ráðherrarnir þátt í hádeg-
isverðarboði forseta íslands en heimsækja
síðan Nýlistasafnið við Vatnsstíg um miðj-
an dag. Því næst verður haldið í Listasafn
Sigurjóns Olafssonar, þar sem efnt verður
til óformlegra viðræðna við hóp íslenskra
listamanna. Ráðherramir taka þátt í fundi
fréttamanna á Hótel Sögu klukkan hálf
fimm. Jack Lang óskaði þar að auki sér-
staklega eftir fundi með hljómsveitinni
Sykurmolunum og munu þau halda tón-
leika fyrir boðsgesti í Duus-húsi um sex-
leytið.
Um morguninn halda einnig sjávarútvegs-
ráðherra Frakklands, Jacques Mellick, og
aðstoðaimaður sjávarútvegsráðherra ís-
lands, Ámi Kolbeinsson, fúnd í sjávarút-
vegsráðuneytinu að Skúlagötu 4. Að af-
loknum hádegisverði forseta íslands munu
þeir halda áfram viðræðum sínum. Þá munu
Jón Baldvin Hannibalsson og Idwige Avice
formlega stofnsetja hið íslensk- franska
verslunarráð á Holiday Inn laust fyrir
klukkan ljögur, en taka síðan þátt í fúndi
fréttamanna.
Bæði Avice og Lang verða eftir og taka
þátt í síðari hluta heimsóknarinnar en sjáv-
arútvegsráðherrann heldur heim á leið sam-
dægurs.
■
MMMMM