Tíminn - 01.09.1990, Qupperneq 4

4’Tíminn
' LátjgardagUr 1. éeptember 1990
Þjóðverjar ná samkomulagi:
ÞYSKALAND KLART
í SAMEININGUNA
Austur- og Vestur-Þjóðverjar ruddu í gær seinustu hindrun-
inni á leið til sameiningar úr vegi, er þeir undirrituðu mjög
umdeildan samning varðandi samræmingu laga og stjórn-
sýslu við sameiningu ríkjanna tveggja, sem mun eiga sér
stað 3. október nk.
Innanríkisráðherra V-Þýskalands,
Wolfgang Schaeuble, og vamarmála-
ráðherra A-Þýskalands, Guenther
Krause, undirrituðu loks samninginn,
sem er upp á 1000 síður, eftir margra
mánaða samingaviðræður.
„Samningurinn virðist afkvæmi
þýskrar fiillkomnunaráráttu, en svo er
ekki. Við höfum einungis fengist við
meginatriðin og það á eftir að leysa
marga hnúta," sagði Schaeuble, sem er
í forsvari fyrir v-þýsku samninganefhd-
ina, við athöfnina í A- Berlín í gær.
Áður höfðu stjómimar í Bonn og A-
Berlin samþykkt samninginn sem
mun sameina þýsku rikin innan árs
frá því að Berlínarmúrinn og stjóm
kommúnista hmndu.
Helmut Kohl, kanslari Vestur-
Þýskalands, sagði samninginn boða
nýja von fyrir almenning og stjóm-
málamenn í A-Þýskalandi.
Þeir treysta á að samningurinn, sem
tekur yfir atriði eins og skatta- og
eignamál, muni hvetja til þess að út-
lendingar fjárfesti í A- Þýskalandi en
fjárhagur þar er í algerri rúst.
En de Maiziere benti á að endur-
byggingin tæki langan tíma. „Þrátt
fyrir að samningurinn sé nú undirrit-
aður hafa ekki allir draumar okkar
ræst,“ sagði hann.
Samtök gyðinga í V-Þýskalandi
lýstu yfir óánægju sinni með samn-
inginn og talsmaður þeirra, Heinz
Galinski, sagðist vera bæði sár og
vonsvikinn yfir að hvergi væri
minnst á ofsóknir nasista á hendur
gyðingum í Evrópu í formála samn-
ingsins.
Schaeuble og Krause sömdu um eitt
umdeildasta atriðið á 11 klst. löngum
fúndi sínum — fóstureyðingar — og
urðu ásáttir um að halda lögum þær
varðandi aðskildum i tvö ár. Á þeim
tíma geta v-þýskar konur nýtt sér
fijálsari löggjöf í A- Þýskalandi.
Þeir urðu einnig sammála um að
skjöl varðandi a-þýsku öryggislög-
regluna, Stasi, yrðu áfram í A-Þýska-
landi. A-þýska þingið mótmælti því á
fimmtudaginn að skjölin yrðu flutt í
ríkisskjalasafhið i V-Þýskalandi.
Samningur þessi er annar í röðinni
af mikilvægum samningum sem
gerðir hafa verið til að stuðla að sam-
einingu ríkjanna. Sá fyrri, sem undir-
ritaður var í maí, fjallaði um efna-
hagslegan samruna ríkjanna og að
sami gjaldmiðill, vestur-þýskt mark,
gilti beggja vegna Iandamæranna eft-
ir 1. júlí.
Átök milli kristilegra demókrata og
sósíaldemókrata í báðum rikjum urðu
þess nær valdandi að ekkert yrði úr
samningum að þessu sinni.
Sósíaldemókratar í A-Berlín sögðu
sig úr samninganefhdinni, sem stýrt
var af kristilegum demókrötum, í síð-
asta mánuði eftir heiftugar deilur um
tímasetningu og ýmis atriði samein-
ingarinnar.
I Bonn þurfti Helmut Kohl að heyja
mikla baráttu til þess að fá sósíal-
demókrata á sitt band, en tvo þriðju
hluta þingatkvæða þarf til að samn-
ingurinn teljist gildur.
Nú á aðeins eftir að ganga frá því
hvemig vamarmálum hins samein-
aða ríkis verður háttað fyrir sameig-
inlegar kosningar sem fram eiga að
fara 2. desember nk.
Menn vænta þess að viðræður þýsku
ríkjanna og bandalagsríkjanna fjög-
urra frá því i seinni heimsstyrjöld,
Bandaríkjamanna, Sovétmanna,
Breta og Frakka, sem fram munu fara
í Moskvu 12. september, muni ganga
snurðulaust fyrir sig.
Viðræðuaðilamir sex hafa þegar
komið sér saman um helstu atriði,
svo sem að landamæri Þýskalands
eftir strið verði látin halda sér og þá
ákvörðun, að Austur-Þýskaland ger-
ist aðili að Atlantshafsbandalaginu.
ÍRAKAR FLJÚGA
MEÐ GÍSLANA
Þærfréttirbárustfrálrakígærað beim með vestræuar konur og
írösk stjórnvöld hefðu sett ný skil- böm.
yrði fyrir Iausn kyenna og baraa Talsmaðurinn sagði að þeir væru
sem nú er haklið i írak. að bíða eftir jákvæðu svari frá
Sjónvarpsstöðin CNN sagði í gær stjórnvöldum, þar svo þeir geti haf-
aö írakar krefðust þess að írökum ið flutninginn á fólldnu. 132 Bretar
sem væru í Bretlandi og Frakk- og 19 Frakkar biða nú eftir svari
landi yrði leyft að fara úr landi og ásamt 66 Japönum, 14 Bandaríkja-
koma til íraks gegn því að erlend- mönnum, 2 Áströfum og 4 öðrum.
um konum og böraum væri hievpt Talsmaður íraksstjórnar sagði að
frá írak. Talsroaður sendiráðs lr- konur og börn firá öðrum Evrópu-
aka í Lundúnum sagði að hann löndum væri frjálst að yfirgcfa
vissi ekki til þess að neinar hömlur landið, akandi eða gangandi.
væru á ferðafrelsi íraka í Bretlandi Verið er að reyna að ná samkomu-
og þeir gætu farið hvenær sem þeir lagi í breska utanrikisráðuneytinu
vildu, við þau lönd sem flugvélin þarf að
Tafsmaður íraksstjórnar sagði að fljúga yfir þegar hún flýgur frá
þessi krafa hefði ekki varið sett Baghdad tfl Lundúna, til þess að
fram af íraksstjóm og að engar hún komist óhindruð á millL Starfs-
hömlur væru á ferðafrelsi kvenna roaður ráðuneytisins sagði að afft
og barna frá neínu landi. Það eina væri gcrt eins hratt og unnt væri tfl
sem væri beðið um væri að Bretar að fá Bretana heim aftur. Einhverj-
og Frakkar veittu flugfélaginu Iraq ar hindranlr væru þó í veginum en
Airways lendingarieyfi, eldsneyti hann var bjartsýnn á að það tækist
og aðra hlutí tíl að þeir gætu flogið að yfirstíga þær.
Undirritun samningsins er mikill persónulegur sigur fyrir Helmut
Kohl, kanslara V-Þýskalands og Þýskalands frá 3. október.
SVÍAR SENDA FLUG-
VEL TIL BAGHDAD
f gær fengu margir Svíar brott- að fljúga vélinni til Baghdad,
fararleyfi frá írak og er vonast þar sem á að ná í allar sænskar
tíl að allir þeir Svíar, sem vilja konur og börn. íslensku
yfirgefa landið, fái leyfi í síðasta konurnar tvær og börn þeirra
lagi á morgun. Senda á flugvél hafa ákveðið að vera áfram í í
frá SAS í dag til Istanbúl í Týrk- Kúvæt með eiginmönnum
landi og mun áhöfn vélarinnar sínum.
biða þar þangað til leyfi fæst til —-SE
De Cuellar á gagnlegar viðræður við Aziz
Javier Perez de Cuellar, aðalritari Sameinuðu
þjóðanna, sem nú reynir að finna lausn á Persa-
flóadeilunni, ræddi við utanríkisráðherra íraks,
Tareq Aziz, í Jórdaníu í gær og ákváðu þeir að
ræðast við aftur.
„Viðræðumar voru gagnlegar og
við ræddum ástandið frá öllum sjón-
arhomum," sagði de Cuellar við
blaðamenn á tröppum konungshall-
arinnar í Amman. „Við erum þess
fúllvissir að þessir fúndir séu gagn-
legir og mikilvægir og höfúm því
ákveðið að hittast aftur.“
Perez de Cuellar segir aðaltilgang
ferðar sinnar vera þann, að komast
að hvort írakar ætli að verða við
kröfum Sameinuðu þjóðanna um að
hverfa frá Kúvæt og leyfa útlending-
um að fara úr Iandi.
Aziz virtist ekki reiðubúinn til að
semja um neitt þegar hann kom til
Jórdaníu.
„Arabar munu ná sínu markmiði
þrátt fyrir alheimssamsæri gegn
þeim og þeim átökum sem bíða
þeirra. Barátta okkar er sögulegs
eðlis. Við munum heyja hana af
karlmennsku og með fullri reisn.
Megi guð gefa að sigurinn falli arö-
bum í skaut,“ sagði hann við blaða-
menn.
Aziz sagðist kominn til að hlusta á
hvað aðalritarinn hefði fram að færa
og neitaði að gefa frekari yfirlýsing-
ar fyrr en að fúndinum loknum.
Eftir fúndinn sagði de Cuellar að
hann tryði því ekki að menn væru
reiðubúnir að fóma mannslífúm og
bætti við: „Ef pólitískur vilji er fyrir
hendi munum við geta náð árangri."
George Bush, forseti Bandaríkj-
anna, lét í ljós efasemdir um árangur
viðræðnanna en kvaðst fagna öllum
tilraunum í friðarátt.
„Ég er ekki bjartsýnn eins og er, því
maðurinn (Saddam Hussein) hamrar
stöðugt á kröfúm sem em í algerri
andstöðu við Sameinuðu þjóðimar,“
sagði hann á fimmtudaginn.
I viðtali við franska dagblaðið Le
Figaro, áður en hann hélt til Amman,
gaf Aziz í skyn að Sameinuðu þjóð-
imar gætu komið á óbeinum viðræð-
um milli Iraka og óvina þeirra í
Persaflóadeilunni.
Aziz rifjaði upp afskipti de Cuellars
af striðinu milíi írans og íraks og
sagði: „Þegar allt virtist komið í hnút
lagði aðalritarinn fram ályktanir og
skjöl fyrir stjómir beggja ríkjanna og
gaf þar með deiluaðilum möguleika
á viðræðum, þrátt fyrir það sem á
undan var gengið.“
„Ég veit hreinlega ekkert um hvað
maðurinn hefúr í huga,“ sagði ír-
akski ráðherrann um aðalritarann
sem hefúr tekist það á hendur að
koma á friði í heiminum.
Við komuna til Amman sagði de
Cuellar að hann væri reiðubúinn að
hlýða á viðhorf íraka en hefði ekki
umboð til að semja utan þess ramma
sem Öryggisráðið hefur sett með
kröfúm sínum.
Sameinuðu þjóðimar krefjast þess
að írakar hverfi frá Kúvæt og sleppi
þúsundum útlendinga sem þeir halda
í þeim tilgangi að fá Bandaríkja-
menn til að hugsa sig um tvisvar áð-
ur en þeir geri árás.
SÞ hafa einnig gefið út þá yfirlýs-
ingu að innlimun íraka á Kúvæt sé
ómarktæk, en írakar segja nú Kúvæt
vera 19. héraðið í írak. Ennfremur
hefur Öryggisráðið gefið grænt ljós á
að gripið skuli til vopna, ef þörf kref-
ur, til að viðhalda viðskiptabanninu
sem sett var á íraka.
I Amman sagði Aziz að verið væri
að undirbúa brottflutning vestrænna
kvenna og bama frá Bagdad, í sam-
ræmi við yfirlýsingu Saddams þar að
lútandi, en sagði ekki hvenær þau
fengju að fara.
I gær komust 18 ítalskar konur og
böm yfir landamærin til Jórdaníu.