Tíminn - 05.09.1990, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 5. september 1990
Tfminn 3
Ársverkum í landbúnaði fækkaði um fjórðung á árunum 1980-1988 þar af mest síðasta árið:
„Bændum11 (fæl ði um
650 til 70 Oá eir iu ári
Ársverkum í landbúnaði (fullum störfum) fækkaði um hátt á 7.
hundrað (um 9%) á árinu 1988, sem er síðasta árið sem tölur
Hagstofunnar um vinnuaflsnotkun ná til. Svo dæmi sé tekið
svarar þessi fækkun starfa til allra unninna ársverka í Álverk-
smiðjunni þetta sama ár. Og af fækkun þessa eina árs má
sömuleiðis giska á að störfum í landbúnaði hafi ekki fækkað
minna síðustu tvö árin heldur en nú er rætt um að 30% niður-
skurður kindakjötsframleiðslunnar kosti í ársverkum.
Haukur Halldórsson, formaður
Stéttarsambands basnda, hefur talað
um að þessi niðurskurður á næstu ár-
um muni hafa i för með sér fækkun
um 800 störf hjá bændum og allt í
allt muni glatast á annað þúsund árs-
verk vegna hans.
Fækkun fólks í landbúnaðarstörf-
um jókst ár ffá ári á 9. áratugnum og
mest 1988. Með um 650-680 störf-
um sem hurfú árið 1988 hafði störf-
um í landbúnaði fækkað um fjórð-
ung (2.000 til 2.100 ársverk) á átta
árum, þ.e. ffá 1980.
Sé reiknað með að eiginkonur
bænda vinni við búreksturinn í hálfú
starfi að meðaltali hefúr störfúm við
almennan (hefðbundinn) búrekstur
fækkað úr um 7.900 ársverkum nið-
ur í um 5.900 ársverk á þessu átta ára
tímabili, eða í kringum fjórðung sem
fyrr segir. Ársverkum í öðrum grein-
um landbúnaðar hefúr hins vegar
fjölgað nokkuð (úr 560 í 700) á sama
timabili — fyrst og ffemst við svina-
búskap (135%), loðdýrarækt
(190%) og í garðyrkju og gróður-
húsum (20%).
í Suður-Múlasýslu fækkaði árs-
verkum í landbúnaði um meira en
fimmtung á árinu 1988 einu og sér.
Sömuleiðis fækkaði ársverkum um
15% í V-Skaflafellssýslu, yfir 10% í
A- Skaftafellssýslu, Rangárþingi og
Ströndum, og litlu minna (8-9%) í
Skagafirði, og flestum sýslum á
Vesturlandi.
Sé litið til annarra helstu landbún-
aðarhéraða landsins hurfú t.d. 5-6%
starfa í Eyjafirði og S- Þingeyjar-
sýslu á þessu eina ári. Mesta land-
búnaðarsvæðið, Amessýsla, slapp
hvað best, tapaði 3-4% sinna árs-
verka. En geta má sér til að fækkun i
hefðbundnum búrekstri hafi þó i
raun verið meiri en fjölgun fólks í
gróðurhúsabúskap hafi hins vegar
vegið nokkuð þar á móti. Sem sjá
má kemur veruleg fækkun starfa
ekkert ffekar, eða jafnvel síður, fram
í harðbýlustu héruðum landsins,
heldur hefúr hún verið meiri og
minni í öllum sveitum.
Hlaðist kjötfjöllin upp sem fyrr er
þó ljóst að stöðugt færra fólk vinnur
við ffamleiðslu þeirra, sem á hag-
ffæðimáli kallast stóraukin ffam-
leiðni. A þessu eina ári fækkaði
störfúm við slátrun og kjötiðnað
sömuleiðis um 15%, i um 1.290 árs-
verk árið 1988. Jafnffamt varð smá-
vegis fækkun starfa í mjólkuriðnaði.
Alls 630 ársverk mældust í þeim
iðnaði árið 1988, þ.e. heldur færri en
sem nam fækkun starfa i landbúnaði
þetta eina ár. Sé hins vegar litið á
þróunina ffá 1980 er það enn Suður-
Múlasýslu sem mest hefúr „blætt“.
Ársverk voru þar nasr helmingi
(46%) færri árið 1988 en 1980. í A-
Skaftafellssýslu og N- Þingeyjar-
sýslu fækkaði bændum líka um og
yfir þriðjung (38% og 32%). Þá
fækkaði ársverkum um 29% í Rang-
árvallasýslu og N-Múlasýslu og um
fjórðung í S-Þingeyjarsýslu. Um og
yfir fimmti hver „bóndi“ hvarf ffá
störfum á Snæfellsnesi, á Barða-
strönd, úr Húnaþingum, úr Eyjafirði
og V-Skaftafellssýslu. Og um 7.
hver úr Skagafirði og Ámesþingi.
Hins vegar varð fækkun minnst á
þessu timabili i harðbýlustu sýslum
landsins: ísafjarðarsýslum (3-9%)
og Strandasýslu (12%). - HEI
Ályktun frá Atvinnuþróunarfélagi Austurlands:
Austfiröingar
bjóða Atlants-
ál velkomið
í ályktun sem Atvinnuþróunarfélag Austurlands hefur sentfrá sér
segir að Austfírðingar hafi látið skýrt í Ijós þá skoðun að undir
engum kríngumstæðum komi til greina að staðsetja fýrírhugaða
álverksmiðju Atlantsál, með störf fýrír um 600 manns, á höfuð-
borgarsvæðinu og þár með talið Suðumesjum.
Atvinnuþróunarfélag Austurlands
segir það skoðun sína að rikisstjóm
íslands hefði strax í upphafi við-
ræðna við Atlantsál átt að gera aðil-
um það ljóst að einu möguleikamir á
uppbyggingu áliðnaðar væra utan
höfúðborgarsvæðisins.
„Nú hafa ráðamenn þjóðarinnar
tækifæri til að standa við fyrri yfir-
lýsingar og snúa við þeirri einstefnu
sem ríkt hefúr í uppbyggingu at-
vinnulífs undanfama áratugi og er
því mikilvægt að leggja á það áherslu
við þetta tækifæri, þvi á næstu dög-
um verður tekin ákvörðun um stað-
setningu álvers," segir f ályktuninni.
Félagið segir að skoðanakannanir
hafi sýnt að marktækur meirihluti ís-
Flugleiðir:
Ábyrgjast miða
á öllum leiðum
Flugleiðir ætla að ábyrgjast alla
miða, aðra en hluthafamiða og
frímiða, útgeftia af Amarflugi
fyrir síðasta fostudag, óháð því
hvort þeir séu á flugleiðum Am-
arflugs eða ekki.
Einar Sigurðsson, blaðafúlltrúi
Flugleiða, sagði að þeir vebtu að
ganga mjög langt til móts við far-
þega Amarflugs og miklu lengra
en fyrirheit hefðu verið gefin um,
með þvi að ábyrgjast miða á öðr-
um flugleiðum. Þeir hefðu gert
sér grein fyrir að fólk hefði getað
lent í verulegum erfiðleikum ef
þeir hefðu ekki ábyigst farseðlana
og það hefði verið ástæðan fyrir
því að þeir gerðu það. -SE
lendinga sé á sömu skoðun og þeir og
ef þingmenn era ekki meðvitaðir um
þann stuðning sé allt tal um byggða-
stefnu innantómt hjal.
Félagið býður fyrir hönd Austfirð-
inga Atlantsál velkomið á Austur-
land, enda séu þar allar forsendur,
svo sem landrými og raforka sem
þarf fyrir ffamleiðslu og ffamtíðar-
stækkmi álvers, fyrir hendi á Austur-
landi.
Að undanfömu hafa magnast upp
deilur innan ríkisstjómarinnar um ál-
málið og ýmsa þætti þess. Þingflokk-
ur Alþýðubandalagsins hyggst stíga á
bremsumar og gefa sér allan þann
tíma sem þarf þegar málið kemur til
kasta þingsins. Ráðherrar hafa kvart-
að yfir því að iðnaðarráðherra hafi
ekki gefið þeim nægar upplýsingar
og því vissu þeir lítið um stöðu mála.
A-flokkamir era heldur ekki sam-
mála um hvar staðsetja eigi hið nýja
álver.
Þá hafa þær sögur komist á kreik að
þegar væri búið að ákveða staðsetn-
ingu álversins og Alþýðusamband
Austfjarða fúllyrti að álver á Reyðar-
firði hefði verið sýndarmennska ffá
upphafi, þegar verkalýðsleiðtogar á
Austurlandi vora ekki boðaðir á fúnd
með Atlantsálhópnum en á þeim
fúndi vora kollegar þeirra ffá Suður-
nesjum og úr Eyjafirði. Þeirri túlkun
hefúr Jón Sigurðsson iðnaðarráð-
herra mótmælt harðlega.
Nú i vikunni hefúr verið boðaður
fúndur með Atlantsálhópnum þar
sem ræða á umhverfismál og hefúr
fúlltrúum byggðarlaganna þriggja,
sem koma til greina við staðsetningu
álvers, verið boðin seta á fúndinum.
—SE
Kvikmyndaleikarinn Jon Voight og Steven Paul, framleiöandi og leiksfjóri myndarínnar Etemity. Voight hefur
leikið í mörgum frægum myndum, m.a. Runaway Train, Midnight Cowboy, og Coming home, en fyrír leik
sinn í henni hlaut hann hin eftirsóttu Óskarsverðlaun. Timamynd: Ami Bjama
w Kvikmyndaleikarinn Jon Voight hrifinn af íslandi:
Islensk menning
tær eins og vatnið
Hinn heimsfrægi kvikmyndaleikari Jon Voight kom hingað í
heir.isókn í síðustu viku í boði Áma Samúelssonar kvikmynda-
húsaeiganda. Tilgangur ferðarinnar var að kynna nýjustu mynd
hans, „Etemity“, sem sýnd veröur í Bíóborginni í október.
Með Voight f for var Steven Paul en
hann leikstýrði og er ffamleiðandi
myndarinnar. Á blaðamannafúndi
sem þeir félagarnir héldu ræddu þeir
vítt og breitt um lífið og tilverana.
Meðal annars kom ffam að þeir
heföu hlakkað til að koma til íslands,
allt ffá þvi að Ámi Samúelsson bauð
þeim að koma fyrir tveimur árum.
Voight sagði að hann hefði svo sann-
arlega ekki orðið fyrir vonbrigðum
með landið og sagði að í menningu
íslendinga mætti finna allt það besta
sem finnst í menningu annarra landa.
Islenska menningin væri tær og
hrein, rétt eins og islenska vatnið.
Á blaðamannafúndinum kom ffam
að myndin Etemity er ffemur óvenju-
leg þar sem fjölskylda Steven Paul
stendur á bak við ftamleiðslu mynd-
arinnar en ekki eitthvert stórfyrir-
tæki. Myndin var fjármögnuð með
því að gera aðilum í kvikmynda-
heiminum grein fyrir því um hvað
myndin ætti að vera og að Jon Voight
ætlaði að leika í henni og spyrja þá
hvemig þeim litist á þessa hugmynd
og hvort þeir væra tilbúnir til að
styðja myndina fjárhagslega. Þetta
kynntu þeir m.a. fýrir Áma Samúels-
Þessa vikuna stendur yfir ráðstefna á
vegum Norrænu rannsóknamefndar-
innar á sviði vímuefna, NAD, á Hótel
Örk i Hveragerði. Yfirskrift ráðstefn-
unnar er „áfengisneysla og þjóðfé-
lagsbreytingar“. Meginviðfangsefnið
er samspilið á milli áfengisstefnu og
áfengisneyslu og þróun í áfengis-
stefnu i breyttri Evrópu ffamtíðarinn-
syni og leist honum strax vel á mynd-
ina og bauð hann þeim að koma til ís-
lands að kynna myndina þegar hún
yrði tilbúin.
Jon Vöight sagði að með myndinni
væri hann að reyna að koma því til
skila til ungs fólks, sem sífellt hefúr
áhyggjur af heiminum og ffamtíð
hans, að öll vandamál væri hægt að
leysa með einum eða öðrum hætti.
Það væri stærsti boðskapurinn í Et-
emity og vonandi kæmist hann til
skila. —SE
ar, m.a. með tilkomu innri markaðar
Evrópubandalagsins.
Alls verða flutt 31 erindi og meðal
fyrirlesara er dr. Robin Room, sem
stjómar áfengisrannsóknarstofnun í
Berkeley. Fyrirlestur hans nefnist
„Hinn ómögulegi draumur. Leiðir til
að draga úr áfengisvandamálum í
bindindissinnaðri menningu“. -hs.
OMOGULEGI DRAUMURINN