Tíminn - 05.09.1990, Blaðsíða 9
8 Tíminn
Miðvikudagur 5. september 1990
Miðvikudagur 5. september 1990
w ■
J- :
Umsóknir um embætti þjóöleikhússtjóra hafa voriö sendar þjóðleikhúsráði til umsagnar:
Eftir
Jóhönnu
Kristínu
Bimir
Umsóknarfrestur um stööu þjóðleikhússtjóra rann út í gær og
sendu sex manns inn fimm umsóknir. Þó skammt sé liðið fraþví aö
fresturinn rann út og enaar formlegar ákvarðanir hafi verið teknar
varðandi veitinau embærtisins, vilja leikarar hafa vaðið fyrir neðan
sig. Viðkomandi aðilar eru sagðir hafa sent menntamálaráðherra
bref þar sem farið er fram á að fagleg þekking sitji í fýrirrúmi við
ráðningu í embættið.
Guðrún Ágústsdóttir, aðstoðarmaður
menntamálaráðherra, kannaðist hins vegar
ekki við að hafa séð nefhdan lista. Hún sagð-
ist aðeins hafa heyrt um að einhver slík söfn-
un undirskrifta væri í gangi.
Þeir leikarar Þjóðleikhússins sem Tíminn
hafði samband við könnuðust að vísu flestir
við umræddan undirskriftalista. En enginn
var þó tilbúinn til að leggja nafn sitt við
hann. Samkvæmt heimildum blaðsins voru
hvatamenn að undirskriftasöfhuninni Amar
Jónsson og Þórhallur Sigurðsson, en í hvor-
ugan þeirra náðist til að fá staðfest hvort list-
inn hefði verið sendur í ráðuneytið og þá
hvenær.
Fimm umsóknir,
sex umsækjendur
Hlín Agnarsdóttir, Þórhildur Þorleifsdóttir,
María Kristjánsdóttir og Stefán Baldursson
sóttu öll um starf þjóðleikhússtjóra og Haf-
liði Amgrímsson og Guðjón Pedersen sendu
inn eina umsókn saman. Þjóðleikhússtjóri er
ráðinn til fjögurra ára í senn.
Sumir þeirra leikara sem ekki vildu láta
hafa neitt eftir sér varðandi undirskriftalist-
ann sögðu það einkum vera sökum þess að
þeir teldu uppþot í kring um málið ástæðu-
laust. Þama hefðu starfsmenn einfaldlega
verið að fara ffam á að fagleg sjónarmið
réðu vali á þjóðleikhússtjóra. Það ætti í raun
ekki að skipta neinu höfuðmáli hvort hér
væm á ferðinni leikarar Þjóðleikhússins eða
aðrir og reyndar hefði ekki verið um þá eina
að ræða. Leikhúsfólk væri aðeins, eins og
aðrir landsmenn, orðnir langþreyttir á að
önnur sjónarmið réðu vali í embætti en fag-
leg þekking og hæfhi, eins og einn viðmæl-
anda Tímans komst að orði.
Þá töldu viðkomandi ekki skipta nokkm
máli hvort slík áskorun væri send áður en
ráðning hefði farið ffam eða á eftir, þar sem
engin nöfn væm nefnd á listanum og þvi
ekki ffekar verið að styðja einn umsækjanda
frekar en annan. Einnig var vísað í ffumvarp
til nýrra laga þar sem kveðið er á um æski-
lega menntun og reynslu þjóðleikhússtjóra
innan leikhússins. Fmmvarp þetta stóð til að
leggja ffam fyrir þingslit, en ekki vannst tími
til þess og er gert ráð fyrir að það verði lagt
fram í haust.
Ráðið með málið
til umsagnar
Þjóðleikhúsráð fjallar um umsóknir er ber-
ast menntamálaráðuneytinu og leggur fram
umsagnir, en úrslitavald varðandi veitingu
stöðunnar er i höndum menntamálaráðherra.
„Ég hef ekki fengið undirskriftalista í hend-
umar, en frétti að hann væri í gangi og var
síðan sagt að hann hefði borist niður i ráðu-
neyti. Starfsmaður Stöðvar tvö sagði mér að
þama hefði verið um að ræða almenna
starfsmenn Þjóðleikhússins, sem er ekki rétt
heldur var þama eingöngu leiklistarfólk á
ferðinni og ekki endilega eingöngu úr Þjóð-
leikhúsinu. Mér finnst á hinn bóginn söfnun
undirskrifta hálf hlægileg, því bæði Gísli Al-
freðsson og Sveinn Einarsson em nú aldeilis
leikhúsmenntaðir menn, þannig að ég get
ekki séð neina ástæðu til að óttast að aðrir en
menn með víðtæka þekkingu á starfi leik-
húsa verði ráðnir. Ég veit ekki betur en ráð-
herra hafi staðið sig ágætlega í þeim málum
er viðkoma leikhúsum landsins og ég tel
ekki neina ástæðu til að vanmeta hann á
þennan hátt.
Það em skiptar skoðanir innan Þjóðleik-
hússins um hvem beri að ráða. En ég er
hrædd um að fféttir um undirskriftalista sem
þennan hafi fælt hæfa menn frá því að sækja
um,“ sagði Þuríður Pálsdóttir, formaður
þjóðleikhúsráðs, í samtali við Tímann.
Enginn listi hjá
aðstoðarmanni ráðherra
Guðrún Ágústsdóttir, aðstoðarmaður ráð-
herra, kannaðist ekki við að listinn hefði bor-
ist en benti jafhffamt á að hún fengi ekki alla
slíka pappíra í hendur.
„Ég hef ekki séð listann, en hef heyrt orð-
róm um að hann væri í gangi. Að vísu þarf
ekki að vera að hann myndi berast mér. Éólk
hefur ýmsar leiðir til að koma skoðunum
sínum á ffamfæri, sumir safna undirskriftum
en aðrir hringja beint.
Umsóknir um stöðu þjóðleikhússtjóra hafa
verið sendar þjóðleikhúsráði til umsagnar og
við gerum ráð fyrir að ráðið velji síðan hæf-
asta umsækjandann. í ráðinu eru þrír fúlltrú-
ar leikaranna og fúlltrúar allra stjómmála-
flokkanna. Eftir að umsögn hefúr fengist
metur ráðherra þetta í einu allsheijar ljósi og
tekur síðan afstöðu til málsins. Starfsmenn
menntamálaráðuneytisins hlusta á alla sem
eitthvað hafa til málsins að leggja og tekið er
tillit til þess eftir því sem kostur er, hvort
sem slíkt er í skrifúðu máli eða munnlega.
Það er óvenjulegt að yfirlýsingar um stuðn-
ing við ákveðna manneskju berist áður en
umsóknarffestur renni út en slíkt hefúr þó
gerst. Það fmnst mér ósanngjamt, þar sem þá
er um að ræða val fyrirffam án þess að öðr-
um sé gefið tækifæri. Allar bollaleggingar
um ráðningu þjóðleikhússtjóra gegn eða
með undirskriftalista, sem við vitum ekki
hvort er til, em hins vegar út í hött. Ég hef
engar áhyggjur og tel að þetta verði hið besta
mál,“ sagði Guðrún í samtali við Tímann.
Annaö á döfinni
óháö ráðningu
Starf leikhússtjóra Borgarleikhússins er
einnig laust til umsóknar innan skamms.
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir leikkona og
fleiri töldu að nú hlyti að fara í hönd
skemmtilegur og spennandi tími, þar sem
nýir menn tækju við stjómtaumum í báðum
stærstu leikhúsum landsins, hveijir svo sem
það yrðu.
En það er fleira á döfinni hjá Þjóðleikhús-
inu en ráðning leikhússtjóra. Þann 21. þessa
mánaðar verður fmmsýnt í Gamla biói fyrsta
verk vetrarins, revían „Örfá sæti laus“ eftir
höfunda Spaugstofunnar. Á sviðinu birtast
15 leikarar, 4 dansarar, hljómsveit og tækni-
menn. Leikurinn mun vera hugljúfúr hvunn-
dagsþriller með dularfullu ef ekki beinlínis
dulrænu ívafi, að sögn höfúnda, að hluta til
byggður á sönnum heimildum en að öðm
leyti argasta lýgi ffá rótum, eins og segir í til-
kynningu leikhússins. Sögusviðið er leik-
húsið sjálft og umhverfi þess.
Um áramót er gert rað fyrir að endurbótum
á Stóra sviði Þjóðleikhússins verði lokið.
Starfsmenn leikhússins lýstu yfir ánægju
sinni við Tímann, með að framkvæmdir við
húsið virðast ætla að standast áætlun og
sögðust hlakka til að komast inn aftur. Þá
hefjast sýningar á Pétri Gaut eftir Henrik Ib-
sen i þýðingu Einars Benediktssonar. í til-
kynningu Þjóðleikhússins segir m.a.: „Ekk-
ert norskt verk hefúr verið eins mikið lesið
og dáð á leiksviði og leikritið í ljóðum um
lygalaupinn og heimsmanninn Pétur Gaut
ffá Guðbrandsdal. Leikritið hefúr verið þýtt
á ótal tungumál og er sífellt á dagskra leik-
húsa um allan heim við tónlist Edvards
Grieg.“
Skömmu síðar er ráðgert að ffumflytja nýtt
íslenskt bamaleikrit, „Búkollu“, eftir höfúnd
er kýs að skrifa undir dulnefninu Álfúr Ól-
afsson. Búkolla mun vera ævintýraleikrit er í
tvinnast fjöldi af þjóðsagna- og ævintýra-
minnum.
I mars verður söngleikurinn „Sound of
Music“ eftir Rodgers og Hammerstein settur
á fjalimar. Söngleikurinn er byggður á ævi-
sögu söngelsku nunnunnar Maríu Ágústu er
réð sig sem bamfóstra til Trappfjölskyldunn-
ar í Austurríki árið 1938. „Bensínstöðin" er
nýtt ffanskt leikrit eftir Gildas Bourdet, sem
ráðgert er að ffumsýna á stóra sviðinu með
vorinu. Bourdet er ungur höfúndur sem hef-
ur vakið töluverða athygli síðasta áratug.
„Bensínstöðin" var ffumsýnd í Bordeaux
1985 og er sögð vera hlýlegt og fyndið verk,
ljúfsár lýsing á alþýðufólki sem býr við
kröpp kjör. í miðpunkti leiksins er fjölskylda
í upplausn, móðir og dætur hennar. Móðirin
gegnir hlutverki einskonar bensínstöðvar
fjölskyldunnar, alltaf á sínum stað þegar ein-
hver þarf á að halda.
Litia sviöið
Á Litla sviðinu fara að minnsta kosti 3 verk
á fjalimar. Fyrst ber að telja „Úr myndabók
Jónasar Hallgrímssonar“, leikgerð Halldórs
Laxness á skáldskap Jónasar við tónlist Páls
Isólfssonar. Forsýning á leiknum var á Kjar-
valsstöðum í júní síðastliðnum. Um jólin
verður ftumsýnt leikritið „Prómeþeifúr í
skærum“ eftir Danann Emst Braun Olsen, í
þýðingu Einars Más Guðmundssonar. I
þessu nýja verki er ráðherra tekinn á beinið í
hljóðveri útvarps vegna siðferðisbresta
sinna. I mars kemur á Litla sviðið leikritið
„Skrifað heim“, eftir Rose Leaman Golden-
berg. Verkið lýsir samskiptum móður og
dóttur og byggir á bréfaskiptum bandarísku
skáldkonunnar Silvíu Plath og móður henn-
ar. Þýðandi er Guðrún J. Bachmann.
Leikarar Þjóðleikhússins hafa að auki und-
irbúið íjölþættar dagskrár er framfluttar
verða í haust. Fyrst er þar um að ræða dag-
skrá í tengslum við dag læsis, þann áttunda
þessa mánaðar. Þá fer í vetrarbyijun af stað
leikdagskrá ætluð skólum er hópur leikara
fer í skólaheimsóknir með ýmsa leikþætti. í
Þjóðleikhúskjallaranum verða leikarar með
leiklestra í vetur og í tilkynningu leikhússins
segir ekki vera loku fyrir það skotið að fleiri
verk verði á dagskrá en þegar hafa verið
kynnt.
Framkvæmdlr vlögeroa f ÞJóöleikhuslnu virðast ætla að standast áætiun og gert er ráð fyrir að fyrsta leikritið verði fært á fjalimar þar um áramót
Tímamynd: Ámi Bjama
Hluti starfsfólks Þjóðleikhússins samankominn í æfingasai leikhússins að Lindargötu 7 í upphafi nýs leikárs. Mynd: Grímur Bjamason.