Tíminn - 07.09.1990, Blaðsíða 2

C nnimlT
2 Tíminn
OC'Oi' ’.ftdfnSÍQííS, V lupsh'itsíin
Föstudagur 7. september 1990
Ársverkum í fiskvinnslu fækkaði allt í einu um 14% á einu ári:
1.000 störf flutt út til
Grimsby og Bremerhaven
Nýjar töfur Hagstofunnar um fjölda ársverka leíða f Ijós að
störfum f fiskvinnslu fækkaði alft í einu i kringum 1.300 á árinu
1988 eða um 14% frá árinu áður. En sáralitlar breytingar
höfðu þá orðið á fjölda ársverka í greininni mörg næstu ár á
undan. Ekki verður séð að fiskvinnslustörfum hafl fækkað svo
mjög vegna samsvarandi fækkunar starfá við fiskveiðar, sem
var aðeins 3% þetta sama ár (rúmlega 200).
Þessar tölur virðast hins vegar nna.
staðfesta orð formaons Verkalýðs-
félags Vestmannaeyja að fólkl við
fiskvinnslu þar hafi fækkaájncira
en fjórðung frá því að gámavi
in komst í algleynung, en hún var
einmitt mjðg mikil árið 1988.
Hin milda fækkun fiskvinnslu-
starfa umfram fækkun starfa við
fiskveiðar (cða jafnvel fjölgun
þeirra á sumunt stððum) varð lyrst
og fremst á Suðurlandi, Suðumesj-
um, Vestfjörðum og Austurlandi
(aðaDega Höfn). Á þessum iand-
svæðum virðist fiskvinnslufólki
faafa fækkað um 14-15% umfiram
það sem ætla mætti af breytingum á
fjölda fiskimanna.
Utflutningur og
hagræöing
„Vitanlega hafa þessi störf að stór-
um hluta verið flutt út í gámum,“
sagði HrafnkeU A. Jónsson, formað-
ur verkalýðsfélagsins á Eskifirði.
Þarna komi að vísu einnig tíl að nær
aUt sem gert hefúr verið í fiskvinnsl-
unni að undanfömu hefur miðast
við að hagræða og sú hagræðing
hafi nær eingöngu miðað að fækk-
un starfa. Þetta skýri hins vegar
ekki svo mikla og snögga breytingu
á þessu eina ári. „Ég er nokkuð viss
um að skýringin á henni feist fyrst
og fremst í stórauknum útflutuingi
á fiski f gámum, þótt hitt komi lika
tfl“
Um mikla fækkun fiskvinnsiu-
starfa á Austfjörðum sagði Hrafn-
keU: „Þó erum við nú með tfltöiu-
lega lítið hlutfaU í útUutningi. Það er
fyrst og fremst á Hornafirði sem
menn flytja mikiö út og svo nokkuð
á Neskaupstað.
,Já þetta hefur haidið áfram. Við
stöndum framml fyrir því, eins og
maður sér þetta fyrir sér, að tU þess
að fiskvinnslan eigi möguleika í
samkeppninni þá verður hún að
lega á þann máta að störfúm er
fækkað með aukinni hagræðingu."
Lausn einsvanda
Sllkt þýðir þá væntanlega aukna
framleiðni og verður ekki að telja
hana af hinu góða?
„Jú, það er rétt. En með því leysa
menn IHca eitt vandamál með því að
skapa annað. Það getur vel verið að
innan skamms verði enginn eðlis-
munur á því hvort við flytjum vinn-
una út eða hagræðum það mikið í
vinnslunni að fiskvinnsian verði öfi
konún 15 eða 6 frystihús á iandinu,
sem gætu þessvegna öll verið á suð-
vesturhorninu efútíþaðfæri,
Égsé hins vegar ekki aðra kosti, þvi
ætlum við að standast samkeppnina
í Evrópu eftir 1992 þá verðum við
að fara að búa okkur undir það,“
sagði IlrafnkelL
Hvaða störf vcrða þá hins vegar
eflir fyrir fólkið í þessnm sjávar-
plássum sem missir vinnuna, sagði
hann það vera vandamál sem menn
stæðu nú frammi fyrir. „A.m.k. hef
ég engin svör við því hvemig leysa á
þann vanda.
Það getur vei verið að einhverjir
aðrir geti leyst jjað mál. En víða úti
á landi sýnist mér það blasa við að
þaö bjóðist einfaidlega engin önnur
í staðinn.
Mér sýníst það ósköp einfalt mál,
ég tala nú ekki um ef niðurstaðan
verður sú sem blasir við varðandi
þennan orkufreka iðnað, að þá höf-
um við Austfirðingar nánast ekki að
neinu að hverfa heldur en íisk-
vinnslu, þar sem störfúm fækkar
stöðugt, og landbúnaði sem er að
leggjast af. Hakfi þessi þróun áfram
þá þýðir það jafnframt að fólki mun
fækka vendega hér á Austurlandi
næsta árat uginn.
Ég held að það sem gerist verði það
að þrjú eða fjögur byggðarlðg hér á
miðju Austurlandi og Höfn muni
hugsanlega halda nokkuð því fóUd
sem þar er núna, en það verður ekld
fjölguu. Hins vegar bæði hér norð-
an við og sunnan við muni sjávar-
pláss fara aUt að því í eyðL Ég er nú
ekki bjartsýnni en þetta, a.in.k.
svona í biii,“ sagði HrafnkeU A.
Jónsson. HEL
Ðómsmálaráðherra kynnir frumvörp um gjaldþrotaskipti og skipti á dánarbúum:
Einn hlekkur í heildar-
endurskoðun löggjafar
Óli Þ. Guðbjartsson dómsmálaráðhenra hefur kynnt í ríkisstjóm-
inni drög að frumvörpum til laga um gjaldþrotaskipti og skiptingu
dánarbúa. Frumvörpin eru samin sem þáttur í heildarendurskoð-
un löggjafar um dómstólaskipan, réttarfar og meðferð fram-
kvæmdavalds ríkisins í héraði
Ein meginbreytingin sem frumvaqjið
um gjaldþrotaskipti felur í sér, er að af-
skipti dómara af meðferð gjaldþrota-
mála og nauðasamninga verður með
öðrum hætti en nú er. Samkvæmt
ftumvarpinu er héraðsdómurum ætlað
að kveða upp úrskurði um kröfú um
gjaldþrotaskipti. Þeir skipa skiptastjóra
í kjölfar úrskurðar, en hafa að öðru leyti
ekki afskipti af framkvæmd gjaldþrota-
skipta, nema að leysa úr ágreiningi sem
upp kann að koma. Gert er ráð fyrir því
í frumvaipinu, að gjaldþrotameðferðin
verði í höndum skiptastjóra sem dóm-
ari skipar. Með samsvarandi hætti hafa
dómarar ekki umsýslu við gerð nauða-
samninga, heldur er hún i höndum sér-
staks umsjónarmanns.
Breytingar þasr, sem hér eru kynntar,
eru sniðnar að þcirri skipan sem kveðið
er á um í lögum um aðskilnað dóms-
valds og umboðsvalds i héraði, er taka
gildi um mitt ár 1992.
Þá er gert ráð fyrir þvi að sýslumenn
Námsgagnastofnun býður
tölvur á kynningarverði
Um 11% færri út í
sumarfrí en 1988
íslendingar sem komu heim frá út-
löndum í júní, júlí ogágústí sumarvoru
um 3.600 færri heldur en i fyrra og rúm-
lega 6.100 færri heldur en á sama
þriggja mánaða tímabili sumarið 1988.
Það þýðir um 11% fækkun á tveim ár-
um. Þó má telja vist að hreinum sumar-
leyfisferðum til útlanda hafi fækkað
ennþá meira þar sem fremur ólíklegt er
að svo mjög hafi dregið úr verslunar-
ferðum eða náms- og ráðstefriuferðum
ýmiss konar, t.d. á vegum opinberra að-
ila. Frá áramótum til ágústloka komu
um 92.340 íslendingar heim frá útlönd-
um. Þar af komu um 41 þús. á timabil-
inu janúar-maí og hefúr sá hópur lítið
breyst síðustu þijú árin. Sumarferða-
menn em nú aftur á móti rúmlega 51
þús. borið saman við rúmlega 57 þús.
tveim árum áður.
Erlendum ferðamönnum sem koma
hingað þessa þijá sumarmánuði fjölgar
afiur á móti verulega ár frá ári. í júní-ág-
úst í ár vom þeir um 79 þús., eða um 11
þús. (16%) fleiri heldur en á sama tíma-
bili 1988. Fjölgun erlendra ferðamanna
s.l. tvö ár er nær öll yfir sumarmánuð-
ina. Alls eiu erlendir ferðamenn orðnir
tæplega 113 þús. frá áramótum. - HEI
Námsgagnastofnun og IBM á íslandi
hafa undirritað samning sin á milli um
sölu á IBM PS/2 tölvum og fýlgibún-
aði. Samkvæmt samningnum eiga skól-
ar, kennarar og nemendur kost á tölvum
og hugbúnaði á sérstökum tilboðskjör-
um frá Námsgagnastofhun. Náms-
gagnastoftiun hefúr í nokkur ár boðið
skólum og menntastofnunum hugWrn-
að til notkunar við kennslu. Með samn-
ingi þessum bætir Námsgagnastofriun
um betur og eykur enn þjónustuna við
skóla landsins. Á meðfýlgjandi mynd
sjást þeir Ásgeir Guðmundsson, for-
stjóri Námsgagnastofhunar, og Gunnar
M. Hansson, forstjóri IBM, við undir-
ritun samningsins.
-hs.
fari ekki með gjaldþrotamál.
Þá kemur fram i frumvaipinu, að
framkvæmd laga um gjaldþrotaskipti
frá 1978, sem fól í sér verulegar breyt-
ingar ffá eldri löggjöf, hefúr ekki að
öllu leyti gengið í samræmi við mark-
mið laganna. Það var meðal annars að
draga úr óhóflegri beitingu gjaldþrota-
skipta í tilvikum þar sem það þjónar
engum tilgangi. Ennfremur er það álit
höfúnda frumvarpsins af fenginm
reynslu af framkvæmd gildandi laga,
að viss atriði geti farið betur, auk þess
sem skýrari reglur hefúr þótt vanta um
ýmis álitaefhi. Af þessum ástæðum em
gerðar breytingar í ftumvarpinu sem
stuðla betur að þvi, að upphaflegum
markmiðum verði náð.
Frumvarpi til laga um skipti á dánar-
búum er ætlað að leysa af hólmi nú-
gildandi lög um skipti á dánarbúum og
félagsbúum o.fl., en að auki tekur það
til efnis ýmissa annarra laga. Helsta
viðfangsefhi frumvarpsins, líkt og nú-
gildandi laga, er að mæla fyrir um
hvemig staðið verði að aðgerðum við
skipti á dánarbúum.
í þvi er gert ráð fyrir að sýslumenn
hafi með höndum mikinn hluta þess
starfs, sem skiptaráðendur annast í dag
samkvæmt núgildandi lögum. Það á þó
ekki við um eiginleg dómsstörf, en
störf sýslumanns verða talin til fram-
kvæmdavaldsathafna. Helstu við-
fangsefrii sýslumanna verða því t.d. að
taka við andlátstilkynningu, halda
skrár um dánarbú og hafa vissa eftir-
litsskyldu varðandi skipti þeirra, veita
leyfi til setu í óskiptu búi og veita leyfi
til einkaskipta. Einnig að skipta sér-
staka lögráðamenn eða málsvara fyrir
erfingja sem þess þurfa og veita erf-
ingjum leiðbeiningar og aðhald varð-
andi ffágang mála. Hlutverk dómara
yrði hins vegar fyrst og fremst að leysa
úr ágreiningi er kynni að koma upp við
búskipti.
-hs.
Markaðsnefnd
landbúnaðarins:
Nýr bæk-
lingur um ís-
lenskan mat
fyrir erlenda
ferðamenn
Markaðsnefnd landbúnaðarins hefur
gefið út vandaðan bækling fyrir er-
lenda ferðamenn um islenskar mat-
vörur, þann fyrsta sinnar tegundar á
Islandi. Bæklingurinn færir ferða-
mönnum heim sanninn um matvöru-
úrval hér á landi, auk þess sem hann
auðveldar þeim innkaup í verslunum.
Þar er fjallað um náttúrlegan upp-
runa íslenskrar matvöru, þær gæða-
kröíúr sem gerðar eru og strangt ff am-
leiðslueftirlit. Bæklingurinn er á fjór-
um tungumálum, ensku, þýsku,
frönsku og sænsku, auk þess sem teg-
undar- og vöruheiti eru á islensku.
Honum verður dreiff í 40 þúsund ein-
tökum fyrir næsta sumar á ferðaskrif-
stofúr erlendis, helstu ferðamiðstöðv-
ar og bílaleigur, svo dæmi séu nefrid.
-hs.