Tíminn - 07.09.1990, Blaðsíða 5

Föstudagur 7. september 1990
Tíminn 5
Skólagjöld öldungadeilda hafa víða hækkað
töluvert vegna breyttra laga:
Skólagjöld hækkað
umfram þjóðarsátt
Öldungadeildamemendum Fjölbrautaskólans á Akranesi, og
sjálfsagt fleiri skóla, þykir 12,5% hækkun skólagjalda á haus-
tönn frá vorönn (úr 8 í 9 þús.kr.) stangast illilega á við þjóðarsátt
„Enda laun ekki hækkað í líkingu við þetta frá s.l. vori,“ sagði
einn þeirra í samtali við Tímann. Samkvæmt upplýsingum
menntamálaráðuneytisins er þessi hækkun afleiðing breyttra
lagaákvæða um skólagjöld í öldungadeildum sem tók gildi í byij-
un þessa árs.
í stað upphæðar sem menntamála-
ráðuneytið ákvað áður íyrir öldunga-
deildir á landinu öllu geta skólagjöld
framvegis orðið töluvert mismunandi
frá einum skóla til annars.
Að sögn Hermanns Jóhannessonar,
deildarstjóra í menntamálaráðuneyt-
inu, hefiir ráðuneytið I raun ekki
lengur með upphæð skólagjalda öld-
ungadeildanna að gera. Samkvæmt
breyttu ákvæði I framhaldsskólalög-
um, sem tóku gildi um síðustu ára-
mót, er skólum nú uppálagt að taka
sem næst þriðjung kennslukostnaðar
öldungadeildanna inn með skóla-
gjöldum.
Áður giltu hins vegar tvær reglur
um skólagjöldin: Annars vegar að
þau ættu að miðast við þriðjung
kennslukosmaðar og hins vegar að
gjöldin skyldu vera þau sömu á land-
inu öllu. Þessar reglur sagði Her-
mann hafa stangast ansi hastarlega á,
því að rekstrarkostnaður öldunga-
deildanna sé töluvert mismimandi.
Ráðuneytið hafi því jafnan farið
einhvem milliveg og gefið út tvisvar
á ári ákveðna tölu, þ.e. þá upphæð
sem talin er komast næst því að
fylgja báðum reglunum. En það hafi
vitanlega komið þannig út að sumir
borguðu meira en þriðjung af sínum
námskostnaði og aðrir minna en
þriðjung — og þeir sennilega verið
fleiri sem borguðu minna.
Með hinum breyttu lögum er skól-
unum hveijum og einum hins vegar
uppálagt að finna sjálfir út kennslu-
kostnaðinn hjá sér og ná þriðjungi
hans inn með skólagjöldunum.
Sömuleiðis sagði Hermann þeim í
sjálfsvald sett að innheimta mismun-
andi gjöld af einstaklingum. Skólun-
um sé t.d. opin leið að gera upp á
milli „öldungs“ sem er í fullu námi
og annars sem er í mjög litlu námi.
Hvað varðar hækkun skólagjalda i
Fjölbrautaskólanum á Akranesi
bendir Hermann á að hún þýðir ekki
að illa sé farið með þá núna, heldur
miklu ffemur hitt að þeir hafi sloppið
vel meðan gömlu reglumar giltu.
Öldungadeildin á Akranesi sé frekar
lítil og þar með hlutfallslega dýr á
hvem nemanda. Áður hafi þeir því
sjálfsagt sloppið með skólagjöld vel
innan við þriðjung kostnaðar.
En af hveiju hækka skólagjöldin
milli vor- og haustannar í ár úr því að
ný lög tóku gildi frá áramótum? Þótt
hinar nýju reglur hafi gilt frá áramót-
um, sagði Hermann samt fyrst reyna
á þær nú á haustönn. Það stafar af því
að gjöldin séu innheimt fyrirffam,
þannig að skólagjöld fyrir síðustu
vorönn hafi verið ákveðin fyrir síð-
ustu áramót.
Hermann reiknar með að þeir skólar
séu fleiri sem þurft hafi að hækka
skólagjöldin eftir gildistöku hinna
nýju ákvæða, heldur en þeir skólar
sem geta haft þau óbreytt eða lækkað
þau. En þeir skólar séu hins vegar
stærri. Um beina lækkun vissi hann
að visu ekki dæmi., .Raunar þykist ég
vita að þeir skólar sem lenda i hvað
mestri hækkun reyni ffekar að slá af
henni, þótt lögin gefi ekki tilefni til
þess. En ég veit að menn hika við
mikla hækkun gjalda á ncmendur —
það árar ekki það vel,“ sagði Her-
mann.
Tíminn leitaði upplýsinga um skóla-
gjöld á haustönn í öldungadeildum
eftirtalinna fjölbrautaskóla og sömu-
Ieiðis hækkun þeirra ffá vorönn:
Skólagjöld öldungadeilda 1990
Vorönn: H.önn: Hækk.:
Breiðholt 10.000 11.000 10%
Hamrahlíð 9.500 9.500 0%
Suðumes 7.500 8.500 13%
Akranes 8.000 9.000 13%
Sauðárkrókur 7.200 8.200 14%
Suðurland 8.000 8.500 6%
Bæði skólagjöldin og hlutfallsleg
hækkun þeirra er sem sjá má mjög
mismunandi milli skóla. Af þessum
sex skólum reyndust gjöldin hins
vegar hæst í tveim stærstu skólunum
en ekki þeim minnstu. (Á Sauðár-
króki er gjaldið 1.000 kr. lægra ef að-
eins er tekin ein námsgrein.) Hátt
gjald í Breiðholti er skýrt með því að
þar sé mjög mikið um verklega
kennslu sem er mun dýrari en bókleg.
Þá skal tekið ffam að gjöldin eru
e.t.v. ekki alveg sambærileg, þar sem
nemendagjöld eru sums staðar inn-
heimt með skólagjöldunum, en gætu
hins vegar verið innheimt sérstaklega
í einhveijum þessara skóla. -HEI
WHITESNAKEI REIÐ-
HÖLLINNI í KVÖLD
í kvöld heldur hljómsveitin Whites-
nake tónleika í Reiðhöllinni í Víðidal
ásamt hljómsveitinni Quireboys.
Aðrir tónleikar verða annað kvöld á
sama stað. Hljómsveitimar tvær eru
hingað komnar á vegum fyrirtækis-
ins Snjóbolta hf.
í tilkynningu fyrirtækisins segir að
þegar sé uppselt á tónleikana fyrra
kvöldið og að forsala aðgöngumiða
fyrir laugardaginn gangi vel.
Opinberir
starfsmenn
á Austur-
landi
mótmæla
Stjómarfiindur í Félagi opinberra
starfsmanna á Austurlandi, haldinn 5.
september 1990, mótmælir harðlega
lögum rikisstjómarinnar gegn kjara-
samningum stéttarfélaga, og varar
um leið við hættu þeirri sem launþeg-
um í landinu getur í ffamtíðinni staf-
að af slíkri valdníðslu.
(Frétíatilkynning).
Whitesnake hefiir undanfarið verið
á ferðalagi um Evrópu ásamt fleiri
hljómsveitum, svo sem Aerosmith,
undir yfirskriftinni „Monsters of
rock“. Sveitimar spiluðu m.a. á há-
tíðinni við Donington kastala á Eng-
landi fyrir skömmu en koma Whites-
nake hingað til lands markar enda-
punkt ferðarinnar hvað snákinn varð-
ar. Whitesnake hefur þar að auki
ferðast töluvert ein á báti í því skyni
að kynna nýjustu plötuna „Slip of the
tongue". Héðan halda þeir félagar
David Coverdale, Steve Vai, Adrian
Vandenberg, Rudy Sarzo og Tommy
Aldridge I hljómleikafor til Austur-
landa fjær en að því loknu tekur við
langt ffí. En að sögn Coverdale finnst
meðlimum sveitarinnar tími til kom-
inn að þeim gefist næði til að „rækta
garðinn sinn“ á öðmm sviðum mann-
lífsins. jkb
Peter Casson.
Dávaldurinn Peter Casson kominn til landsins:
Auðvelt
að dáleiða
íslendinga
Breski dávaldurinn Peter Casson er
mættur aftur til landsins til að
skemmta landanum með stórbrotnum
sýningum sínum þar sem hann fær
fólk til að gera hina ótrúlegustu hluti
meðan það er undir dáleiðslu hans.
Casson, sem er orðinn heimsffægur
fyrir þessa kunnáttu sína, mun að
þessu sinni ferðast á nokkra staði á
landinu og ættu því flestir sem áhuga
hafa á, að fá tækifæri til sjá dávaldinn
að störfum.
Sýningar Cassons einkennast af
stuttum leikþáttum þar sem áhorf-
endumir em í aðalhlutverkum. Dá-
valdurinn byijar á því að fá sjálf-
boðaliða upp á svið til sín, þar sem
hann síðan dáleiðir fólkið á um það
bil fimm mínútum. Bytjar nú fýrst
gamanið þar sem þeir dáleiddu fara
að leika hinar ýmsu kúnstir undir
stjóm Cassons. Er óhætt að segja að
sýningamar era bráðskemmtilegar
og er ótrúlegt hversu mikið vald Cas-
son hefur á dáleiðslunni.
Grafarvogur:
Hjúkrunarheimili reist
Nokkur sveitarfélög, félagasamtök
og stofiianir hafa stofnað með sér
sjáfseignarstofiiun sem ber nafnið
Eir og hefur það markmið að reisa og
reka hjúkrunarheimili, er veitir öldr-
uðum umönnun og hjúkrun. Heimil-
ið á að rísa við Gagnveg í Grafarvogi
og kemur það til með að hýsa 90
sjúklinga á hjúkmnardeildum, þar af
24 rými fyrir blinda, 20 fyrir alz-
heimer sjúklinga og 46 sjúklinga á
almennum deildum.
Þeir sem standa að Eir em Reykja-
víkurborg, Seltjamamesbær, Samtök
blindra og blindravina, Sjómanna-
dagurinn í Hafnarfirði og Reykjavík,
sjálfseignarstofhunin Skjól, Verslun-
armannafélag Reykjavíkur og Félag
aðstandenda alzheimersjúklinga.
Markmiði sínu hyggst stofhunin ná
með því að afla fjár meðal einstak-
linga, fyrirtækja, samtaka og stofn-
ana. Einnig með þvi að leita eftir
framlagi úr hendi stjómvalda og með
þvi að leita eftir samstarfssamningi.
Hjúkrunarheimilinu verður skipt í
fjórar hjúkrunardeildir. Ein deild
verður fyrir alzheimer sjúklinga,
önnur fyrir blinda og tvær almennar
deildir. Einnig verður í húsinu dag-
deild fyrir tuttugu manns.
Hjúkranarhæðimar em tvær, á efri
hæðinni verða almennar hjúkrunar-
deildir og em þar þijár setustofur, þar
af ein sameiginleg, og einn sameig-
inlegur matsalur. Á neðri hæðinni
em sérhæfðu deildimar og hefur
hver deild sinn matsal og sína setu-
stofu. í húsinu verður eldhús og
þvottahús, þar verður aðstaða fyrir
sjúkra og iðjuþjálfhn og einnig er
gert ráð fýrir góðri aðstöðu fyrir
læknaþjónustu með tveimur öldrun-
arlæknum, tannlækni og ritara. Einn-
ig verður rými fyrir prest og félags-
ráðgjafa, en prestur og sjúklingar
munu geta haft afhot af lítilli kapellu
sem í húsinu verður.
Arkitekt hússins var Halldór Guð-
mundsson og reyndi hann við hönn-
unina að fella húsið sem best að að-
liggjandi íbúðarbyggð.
Áætlað er að á heimilinu verði um
130 stöðugildi. —SE
En Casson hefur ekki aðeins getið
sér gott orð sem skemmtikraftur,
heldur er hann einnig sérfræðingur í
að veita dáleiðslu til heilsubótar auk
þess sem hann hefur flutt erindi og
sýnt á málþingum og ráðstefnum fyr-
ir lækna og geðlækna. Er það nú orð-
ið æ algengara að fólk leiti til manna
með þekkingu á borð við Cassons til
hjálpa sér með allskonar vandamál,
s.s. reykingavandamál, flughræðslu
og allskonar geðræn vandamál.
í viðtali sem blaðamaður Tímans
átti við Casson kom ffam að á löng-
um ferli sínum hafði Casson aðstoð-
að marga með vandamál sín með
góðum árangri. Auk þess hafði hann
m.a. aðstoðað íþróttamenn við upp-
byggingu sína fyrir keppni. Um
ffamtíð dáleiðslulistarinnar sagði
Casson að fleiri ættu eftir að verða
mentaðir til að dáleiða fólk og
kennslan ætti þá eftir að fara ffam á
vísindalegri hátt en áður hefði verið.
Einnig sagði hann að dáleiðslu ætti
eftir að nota meira við lækningu á
sársauka og við lækningar á geðræn-
um vandamálum. Og þessu til stað-
festingar benti hann á að nú í vetur
mundi hefjast í fyrsta skipti á Eng-
landi kennsla i dáleiðslu á háskóla-
stigi.
Þá var Casson spurður að því hvort
erfiðara væri að dáleiða íslendinga
en aðra. Svarið var einfalt: Hvaðan
maður er skiptir ekki máli þegar ver-
ið er að dáleiða. Auk þess sem það
kom ffam að Casson hreifst mjög af
Islendingum og naut þess að vera hér.
Sýningar Cassons verða á Akureyri
6. september kl. 21, í Vestmannaeyj-
um 7. september kl. 21, Njarðvik 8.
september kl. 20 og i Reykjavík
skemmtir hann í íslensku ópemnni
dagana 9.-16. septemberkl. 21. Einn-
ig verður Casson með leiðbeiningar-
námskeið fyrir þá sem vilja hætta að
reykja á öllum þessum stöðum fyrr
um daginn.
khg.