Tíminn - 08.09.1990, Side 4

12 Tíminn
Laugardagur 8. september 1990
VOFA
FRANCOS
ENNÁ
KREIKI
Þótt liðin séu ein fimmtán ár frá
dauða Francos, íyrrverandi einræðis-
herra Spánar, minna götuheiti
spænskra borga og bæja óspart á
valdatíð hans; leiðtoga sósíalista og
forsætisráðherra Spánar, Felipe Gonz-
áles, til mikillar armæðu. En tilraunir
til að endurskýra stræti og toig, sem
Franco skýrði í höfuðið á sjálfum sér
og samstarfsmönnum, hafa mætt mik-
illi andstöðu íbúa.
Húsmæður sem búa við Jose An-
tonio, aðalgötu þorpsins Benitachell
skammt ftá strönd Alicante, leggja all-
an sinn metnað i að halda götunni
skínandi hreinni. Á hveijum degi sópa
þær hana og skúra en gata Jose An-
tonio er svo þröng að konumar verða
að forða sér inn til að bílar geti mæsL
Þetta er ósköp venjuleg spænsk gata
nema að því leytinu til að hún heitir í
höfuðið á Jose Antonio Primo de Rivi-
era, stofnanda flokks falangista. Jose
Antonio endaði ævi sína sem píslar-
vottur þegar repúblikanar létu skjóta
hann í fangelsi í Alicante í byijun
borgarastyijaldarinnar. íbúar við göt-
una mega ekki heyra á það minnst að
nafhinu verði breytt.
Líkt og hjá fleiri einræðisherrum var
eitt helsta áhyggjuefhi Francos það
hvemig mætti hindra að hann félli í
gleymskunnar dá. í þvi skyni að halda
eigin nafni á lofti lét hann endurskýra
þúsundir gatna víðs vegar um landið.
Að lokum fannst vart eitt einasta smá-
þorp þar sem ekki mátti finna að
minnsta kosti eina styttu, götu eða toig
tileinkað foringjanum og fylgismönn-
um hans.
í dag er Spánn konungsríki, undir
stjóm Juan Carlos sem hlaut embættið
Juan Carlos, núverandi konungur Spánar, ásamt Franco, einræðisherranum fýrrverandi.
fyrir tilstilli Francos sjálfs. En fýrst og
ffemst er landið þó lýðræðisríki. Á
þeim áram sem liðin era ftá dauða
Francos hefur verið reynt að afmá hina
skelfilegu minningu um valdatíð hans
með ýmsum ráðum. Byijað var á að
breyta nafhi Avenida Generalisimo
Franco í höfuðborginni Madrid og
heitir nú gatan Paseo Castellana í sam-
ræmi við heiti héraðsins Casteliu.
En breytingar hafa ekki gengið jafn
auðveldlega fyrir sig um allt landið,
þrátt fyrir tilraunir leiðtoga sósíalista
til að afmá ummerkin. Ennþá má finna
nöfn og styttur sem minna á einræðis-
herrann, jafhvel í sumum stærstu boig-
anna. Andstaða við breytingar hefur
þó verið mest í smáum bæjum sérstak-
lega þar sem hægrimenn era öflugir
við stjómvölinn.
Bæjarstjóri Benitachell, Miguel Ca-
talá, var settur í embættið í valdatíð
Francos fyrir 22 árum. Hann hefur síð-
an verið endurkjörinn sem ffambjóð-
andi hægri flokksins Partido Popular.
„Nafni aðalgötunnar verður ekki
breytt," er haft eftir Catalá. „Nafnið
hefhr sögulega þýðingu og er óaðskilj-
anlegur hluti fortíðar okkar.“ Ekki era
allir landsmenn á sama máli og bæjar-
stjórinn, sumir telja jafhvel þjóðlega
fortíðarhyggju beinlínis skaðlega.
Dagblaðið E1 Pais birti til að mynda
fyrir skömmu lista yfir átta höfuðboig-
ir héraða þar sem finna má nöfn sem
minna á valdatíð einræðisherrans.
Meðal annarra má þar nefna Orense,
Avila, Burgos, Lugo og Léon, allar í
norð-vestur hluta landsins þar sem
þjóðemissinnar náðu sterkum tökum
strax í byijun borgarastyijaldarinnar.
I Santander hafa deilur um nafhgiftir
Francos einnig verið harðvítugar en
þar heitir einmitt aðaltorgið Plaza del
Generalisimo Franco. Bæjarstjómin,
með Partido Popular í meirihluta, fjar-
lægði nýverið bronsstyttu, sem sýndi
Franco á hestbaki, af torginu. Ástæðan
var sú að til stóð að byggja bíla-
geymslu neðanjarðar. Mörgum íbú-
anna til fhrðu og hrellingar var stytt-
unni síðan komið fýrir aftur á sama
stað þegar byggingunni var lokið.
, J>að eina sem við getum huggað okk-
ur við er að dúfur bæjarins hafa hingað
til og munu áffam sjá samviskusam-
lega um að hylja styttuna," sagði sagn-
ff æðingurinn Ramón Saiz við þetta til-
efni.
Rúllubindivél l,2m x l,2m, verð frá kr. 590. þús.
Alsjálfvirk pðkkunarvél, verð frá kr. 430. þús.
Moksturstæki Veto FX 15, verð frá ••••••••••••••••••«•••••••*•••••*•••«•••••• kr. 338. þús.
Baggaspjót á þrítengi, verð frá •«••»•»..••«•••••••...•«««••••..••••«•••••..•••««• kr. 15. þús.
Baggagreip á moksturstæki, verð frá.............................................. kr. 53. þús.
Flutningavagnar, verð frá kr, 225, þús.
Rúllutækni HAUSTVERÐ
Bændur! Bjóðum okkar viðurkenndu rúllutækni á hausttilboði.
&
JÁRNHÁLSI 2
SÍMI83266
Munið staðgreiðslu- og magnafsláttinn.
Öll verð eru án virðisaukaskatts
Meðal þess sem flokksmeðlimir setja á oddinn er að kvenfólki leyfist að
liggja topplaust í sólbaði.
Erótíski flokkurinn
Áhugamenn um kynlíf hafa nú
myndað sinn eigin flokk í Tékkó-
slóvakíu. Flokkurinn sem ber svo
virðulegt nafn sem „Hið óháða er-
ótíska frumkvæði", hefur það helst
á stefnuskrá sinni að berjast fýrir
frjálsræði í kynlífi og stofhun
verslana sem sérhæfa sig í sölu á
hjálpartækjum ástalífsins. Áttatíu
af hundraði meðlima eru karlmenn.
Stofnandi flokksins er lögfræð-
ingur nokkur sem ekki hafði annað
markmið í huga en að semja vafa-
saman brandara. Lögfræðingnum
að óvörum fékk hugmyndin svo
góðan hljómgrunn að skráðir með-
limir eru nú um 3500 og stefna að
framboði í næstu kosningum. Tals-
maður flokksins, Richard Knot, er
doktor í heimspeki, stjómmálum
og hagfræði. Eftir honum hefur
verið haft að meðal markmiða
flokksmeðlima sé heimild til sýn-
inga svokallaðra blárra kvik-
mynda. Sömuleiðis að felld verði
úr gildi lög um almennt velsæmi
sem meðal annars banna konum að
liggja í sólbaði topplausar. Jafn-
framt verður barist fýrir kyn-
fræðslu í skólum og þeim skilaboð-
um dreift að kynlíf sé bæði heilsu-
samlegt og skemmtilegt.
„I valdatíð kommúnista var kynlíf
bannorð. Fólk hefur alltaf haft
áhuga á erótík en allt því efni tengt
fór fram með mikilli leynd. Nú
Iangar fólk til að vinna upp þau 40
ár sem við höfum misst af,“ sagði
Knot.
Uppátektir flokksmeðlima hafa
hlotið misjafnar undirtektir. Það
var til að mynda ekki talið flokkn-
um til framdráttar þegar nokkkrir
athafnamenn og konur, flokksmeð-
limir að eigin sögn, tóku sig til og
héldu mikla kynlífssýningu á
Wenceslas torginu I miðborg Prag.
Á hinn bóginn vakti fundur sem
haldinn var með forsvarsmönnum
fjölmiðlanna mikla lukku. Þar
gengu berbrjósta konur um beina,
blaðamönnum til mikillar ánægju,
og rak menn ekki minni til að fund-
ir annarra stjómmálafiokka hefðu
nokkum tíma verið eins vel sóttir.