Tíminn - 08.09.1990, Qupperneq 8

v; rgp.iT
16 w HELGIN__________________________________________________________________________ Laugardagur 8. september 1990
Sveiattan svínalykt
Segir nú af sænskri svínalykt.
Ró karla og kvenna í litlu sam-
félagi í Svíþjóð hefur raskast svo
um munar. Hafa hinir rólyndustu
menn gengið hrópandi á torgum
og krafist þess, að óumberan-
legri svínalykt verði bægt ffá
ffiðsömu samfélaginu, ógn sem
gæti ofboðið lyktarskyni svo
menn hættu alveg að þefa. En
blessunarlega hefúr þeim tekist
að forða sér ffá slíku.
Upphaf málsins er það að faðir
Per-Eriks hefúr um langt skeið
rekið svínabú langt ffá næmum
nösum þéttbýlinga. Hann hafði
Ieyfi fyrir 1400 sláturdýr og 220
gyltur. Arið 1987 þurfti hann að
bregða búi vegna aldurs. Það var
þó aðeins tímabundið þar sem
meining var að sonur hans, Per-
Erik, tæki við er hann lyki
bændaskólanámi. I millitíðinni
var unnið að endurbótum á búinu
svo það samrýmdist lögum um
dýravemd og fleira. Þegar því
var lokið og sonurinn tilbúinn að
fylla allt af svínum, var umsókn
send til yfirvalda fyrir 200 gyltur
og 1400 sláturdýr.
En með það sama byijuðu læt-
in, næstum því svínsleg. Ná-
grannamir fengu pata af fyrirætl-
aninni og mótmæltu harkalega.
Rökin vom lyktin. Með miklum
látum gengu þeir hús úr húsi til
að safna undirskriftum gegn
svínabúinu, lögffæðingur var
einnig sendur gegn svinunum.
Eftir stuttan tíma höfðu 40-50
manns skrifað undir mótmæla-
skjalið, allt ffá ómálga bömum
til tannlausra gamalmenna, inn-
an 200 metra radíusar ffá búinu
til nokkurra kílómetra. Allir upp-
luku einum rómi: sveiattan
svínalykt.
Fleiri mótmæltu. Golfklúbbur
staðarins hélt marga og langa
fúndi um málið þar sem hver
ræðumaðurinn eftir annan lýsti
þungum áhyggjum yfir þessari
óprúttnu fyrirætlan unga svína-
hirðisins. Að ætla sér að láta svín
eftir svín senda lykt sína óhefta
um allt svæðið. Þó á engan hátt
sé reynt að draga í efa næmt lykt-
arskyn kylfinganna, þá var leik-
völlur þeirra meira en tvo kíló-
metra ffá búinu. Stjóm golf-
klúbbsins var falið að senda bréf
til yfirvalda, þar sem öllum fyrir-
ætlunum um svínalykt var mót-
mælt og í bréfinu vom yfirvöld
vömð við hugsanlegum skaða
sem klúbburinn gæti orðið fyrir
vegna málsins.
Einu virtust menn hafa gleymt.
Löngu áður en vandræðin byij-
uðu, hafði svínarækt verið rekin
á búinu um langa tíð með til-
heyrandi lykt. Meira að segja var
ekki langt í næsta svínabú. En
það var ffamtíðin sem skipti
máli.
Seint um síðir gáfú yfirvöld
Per- Erik leyfi til að hafa 1400
slátursvín, en engar gyltur. Per-
Erik varð að sætta sig við niður-
stöðuna, enda taldi hann sig geta
ffamfleytt sér. Nágrannamir
sættu sig hins vegar ekki við það
og þeir kærðu málið til Leyfis-
veitingamefndarinnar. Þann 28.
júní kom endanleg niðurstaða
hennar: Urskurður yfirvalda var
staðfestur, nema hvað sláturdýr-
um var fækkað niður í 600. Auk
þess var það gert að skilyrði að í
húsið yrði settur nægjanlegur
búnaður til að tryggja það að
engin svínalykt bærist til ná-
grannanna.
Þessi fjöldi dýra nægir Per-Erik
ekki til að stunda eingöngu
svínabúskap. Hann verður því að
hætta. Hann situr hins vegar eftir
með 74 hektara akur, 40 hektara
úthaga og 85 hektara af skóg-
lendi. Þetta er hans vandamál,
hann gat vel vitað að svín lykta.
Nú geta grannamir hins vegar
spilað golf í góðu veðri um helg-
ar án nokkurra áhyggja. En hvað
gerir Per-Erik? Nú, ætli hann
selji ekki golfklúbbnum landið.
Þeir þurfa sjálfsagt að bæta við
sig holum og hann fær sér vinnu
i sláturhúsinu.
Svona er lífið.
Gettu nú
Vlðfangsefnl siðasta helgarblaðs var
Hvitárvatn sunnanvert við KJöl. Hvftár-
vatn er eitt af stæistu stöðuvötnum
landslns, 29,6 kilómetrar að flatarmáli.
Dýpt þess hefur mælst mest 84 metr-
ar en meðaldýpl er tallð vera um 27,6
metrar. f vatnlð falla bæðl bergvatns-
ámar Tjamá og Svartá, auk jökulár-
Innar Fúlukvíslar en Hvitá fellur úr þvi.
Vatn er aftur á dagskrá I dag. Aö
þessu sinnl er um að ræöa eltt dýpsta
vatn landslns. Vatnsborðiö hækkarað
visu og lækkar 61 skipös, á nokkurra
ára fresö og getur mismunurínn numið
altt aö fjórum metrum. Munnmæll
herma að skrímsli hafi haldið sig við
vatnlð og sést þar endmm og elns. A
það að hafa verið I ormsliki, svart að lit
og á stærð við meðal stórhvell.
KROSSGÁTA
2
1
“
T
T
T
T
T
li
Ti
15
AFMAB
SlÐfl
'MLA
SÖN&
HófVR
fR0Ðf\
TihTNfí
VlLLTUR
ftoFUÐ
KLBTT.
u R
FÆDPU
fiUD
MftNN*,
_ n
T?o D
SftMfl.
L0KUÐV
/V

U/.I
1EIKUR

GKfl S
HRYSS
UM
FOftÐft
ronfl
KoV
mw
SHK4R-
UP f9- ,
6 Tó F' I
LhL.
SPyKj/l
/oso
BVHl
*ÆSI
YflR "
nbrn-
/V/?
LYV
imifl
vmk:
tYJfl -
B ú 1
FC/OL
HUG
UoHNl
Mlí

LÍK
STftKUR
END-
isr
/FTT
Kwlið
MELTft

1LL
5oo

WHS
MUTOH

BYRST
U-R
S/TM'
HL J ■
V7EN
TJjr
KíYKBU
Kollin

:x

ELTóT
íi&NftK
EoR-
NftfN
LoFT-
TEG .
STLft
/3
ENN
EYJA
TdNN
HREYF
ING

SJo
MÖK6
SÁK
Cf
E K K C
NOKKUR
KSL Dl
*—•
PV,K.
• •••
/¥
ls
ULTUR
tz;
/5
Átt