Tíminn - 13.09.1990, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 13. september 1990
Tíminn 9
Benjamin Guinnes, stjómarfomnaðurflölskyldufyrirtækisins, hefurekki
átt góða ævi þrátt fyrir auð og forréttindi.
ið vitni að, og útnefndi sjálfan sig i
stöðuna.
Síðar lét Saunders að því liggja að
Guinness-Qölskyldan hefði látið sig
örlög aðalframkvæmdastjóra síns í
léttu rúmi liggja. En það er rangt.
Sex vikum eftir að eftirlitsmennimir
birtust og fimm dögum áður en
stjóm fyrirtækisins sagði Saunders
upp störfiim studdi Iveagh enn við
bakið á honum í bréfi sem hann
skrifaði stjóm fyrirtækisins þar sem
hann kvartaði undan því að sti 'mar-
menn, sem vora dsnúnir - und-
ers, ynnu að því rafa und. hon-
um.
Saunders leit sv að Ivea ’æri
hans síðasta vo; lgina 1 en
Saunders var la fjúka ttust
mennimir tveir a; . það va síð-
asta sinn áður en ndurn þi bar
saman í réttarsalnum. Saunders og
kona hans komu til Dublin.
Þegar hér var komið sögu hafði Gu-
inness-fjölskyldan fengið þær upp-
lýsingar hjá lögfræðingum að hún
væri að bregðast skyldum sínum í
stjóm fyrirtækisins ef hún héldi
áfram að styðja Saunders. Edward
Guinness hafði í geðshræringu beðið
Saunders að víkja.
Saunders hélt því síðar fram að
þessa helgi hefði Iveagh heitið því
að fjölskyldan myndi „standa við“
Ijárhagsskuldbindingar við hann,
jafnvel þó að fyrirtækið kastaði hon-
um á dyr. Fyrir rétti neitaði Iveagh
i-"ssu. En um leið staðfesti hann óaf-
vitandi hvernig sambandi þeirra var
háttað, Iveagh var feiminn og fá-
máll, Saunders stjómsamur og frek-
ur.
Skúli Johnsen, borgarlæknir:
Nokkur orð um fjölmiðla
og heilbrigðismál
Trúnaðurinn við við-
mælandann er ekki
einungis siðferðislegt
atriði, heldur einnig
hagsmunamál, því
líklegt er að sá, sem
fær á sig holskeflu af
gagnrýni vegna útúr-
snúnings eða annarr-
ar misnotkunar á því,
sem hann hefur látið
frá sér fara, hiki við
að ræða við þann
sama fjölmiðil aftur.
— í tilefni af viðtali
Laugardaginn 8. september sl. var birt viðtal við undirritaðan
hér í blaðinu. Blaðakona hringdi til að spyija í tilefni af frétt í
Alþýðublaðinu um útgjöld til heilbrigðismála um það vanda-
mál, að ómögulegt virðist að metta þörf fýrir heilbrigðisþjón-
ustu, hvað mikið sem til hennar væri lagt
Þetta er mikilvæg spuming, því svo
virðist sem nokkurrar óþreyju gæti
í vestrænum löndum vegna þess að
aukið starf heilbrigðisþjónustunnar
síðustu 30- 40 árin virðist ekki gefa
þann árangur, sem margir höfðu
vænst, þ.e. að smám saman dragi úr
notkun á þjónustu eftir því sem
heilsufarið batnaði. Gagnrýni á
kostnað vegna heilbrigðismálanna
hefúr aukist í mörgum löndum á
undanfömum áram. (Rétt er að geta
þess að undirritaður er ekki viss um
að sú fúllyrðing að heilsufarið hafi
batnað á ofangreindu tímabili fái
staðist.)
I samskiptum mínum við blaða-
og fféttamenn hef ég haft þá reglu,
að ræða eins opið um málin og
mögulegt er, kynna baksviðið, veita
allar upplýsingar, sem ég veit rétt-
astar, og koma nokkurri fræðslu
áleiðis, sem síðar skilar sér til al-
mennings. Ég hef orðið þess var, að
fjölmiðlamenn era þakklátir fyrir
þetta og aðeins örsjaldan hefúr það
komið fyrir, að þeir hafi bragðist
trúnaði uin að misnota ekkert af
því, sem sagt er, en það er eitt
helsta siðalögmál þeirra. Trúnaður-
inn við viðmælandann er ekki ein-
ungis siðferðislegt atriði, heldur
einnig hagsmunamál, því líklegt er
að sá, sem fær á sig holskeflu af
gagnrýni vegna útúrsnúnings eða
annarrar misnotkunar á því, sem
hann hefúr látið frá sér fara, hiki
við að ræða við þann sama fjölmið-
il aftur.
Einmitt þetta gerðist þegar fyrir-
sagnir vegna viðtalsins vora samdar
á laugardag. Sú á forsíðunni gefúr
sterklega til kynna, að það sé skoðun
mín, að einn af sjúkdómsvöldunum í
þjóðfélaginu séu fjármunimir, sem
veittir era til heilbrigðismálanna.
Það verður samkvæmt því hægur
vandi fyrir Fjármálaráðuneyti eða
fjárveitinganefnd að hafna beiðnum
um fjármuni með þeim ummælum,
að borgarlæknii scgi, að slíkt i .undi
bara valda fleiri sjúkdómum og
meiri veikindum. Þannig er einnig
um fyrirsögn á innsíðu. Þar er sett
fram fúllyrðing, sem með óbeinum
hætti á stoð í textanum í viðtalinu og
orðin lögð mér í munn án þess að
vera frá mér komin.
Mér þótti því blaðakonan, sem tók
viðtalið, hafa brugðist trúnaði og
ræddi ég af því tilefni við Odd ÓI-
Umfjöllun um heil-
brigðismál hér á landi
ber fjölmiðlum okkar
yfirleitt gott vitni. Mikið
er af fræðandi efni til
upplýsinga fyrir al-
menning og það er
ekkert vafamál, að
fjölmiðlar eiga nú orð-
ið hlut í heilbrigðis-
uppeldi þjóðarinnar.
afsson, ritstjóra blaðsins. Ritstjór-
inn kvað blaðakonuna ekki eiga
neinn þátt í fyrirsögnunum og
skrifúðust þær á ábyrgðarmann
blaðsins. Ritstjórinn sýndi hins
vegar skilning á að hér hefði ekki
verið vel að verki staðið. Sagði
hann að sér þætti þetta leitt, og
kvaðst myndu birta yfirlýsingu um
að fyrirsagnimar væra á ábyrgð
blaðsins og ekki hafðar eftir undir-
rituðum. Það hefúr þegar verið
gert.
Það er samt sem áður erfitt að
sætta sig við skaða, sem seint verð-
ur að fúllu bættur. Það sem kann að
dvelja eftir í hugum þeirra, sem
lesa fyrirsagnirnar en ekki leiðrétt-
inguna, verð ég sjálfur að bera.
Heilbrigðismálin, læknamir,
sjúkrahúsin, læknavísindin og
fleira og fleira þessu tengt er áber-
andi umfjöllunarefni í fjölmiðlum.
Svo er ekki einungis hér á landi,
heldur í öllum hinum vestræna
heimi. Áhugi fjölmiðla tekur ekki
aðeins til vandamála líðandi stund-
ar, heldur einnig til sögulegra upp-
lýsinga, þróunar á sviði heilbrigðis-
mála, undirstöðuspuminga eins og
siðferðislegra atriða og svo mætti
lengi telja. Fjölmiðlamir leita einn-
ig gjaman eftir hneykslunarefni á
þessum vettvangi, sumir era sólgn-
ir í persónulegar reynslusögur og
reyna jafnvel að sá tortryggni í
trúnaðarsamband læknis og sjúk-
lings. Læknar liggja gjaman undir
höggi.
Umfjöllun um heilbrigðismál hér
á landi ber fjölmiðlum okkar yfir-
leitt gott vitni. Mikið er af fræðandi
efhi til upplýsinga fyrir almenning
og það er ekkert vafamál, að fjöl-
miðlar eiga nú orðið hlut f heil-
brigðisuppeldi þjóðarinnar. Heil-
brigðisffæðsla sú, sem þeir láta í té,
stuðlar m.a. að jákvæðum breyting-
um á lífsháttum fólks, sem svo
miklu skiptir til vamar þeim sjúk-
dómum, sem taka stærstan tollinn.
Af umræðum á alþjóðavettvangi er
undirrituðum kunnugt, að íslenskir
fjölmiðlar standa ffamar á þessu
sviði en gerist og gengur meðal
annarra þjóða.
Það er skoðun mín, að umræða um
allar hliðar heilbrigðismála sé af
hinu góða, en yfirborðsleg umfjöll-
un og að ég tali ekki um útúrsnún-
inga era hins vegar til þess fallnir
að draga úr trausti almennings, til
skaða fyrir heilbrigðismálin i land-
inu.
Skúli Johnsen,
borgarlaeknir.
>.xa