Tíminn - 15.09.1990, Blaðsíða 12

20 Tíminn
Laugardagur 15. september 1990
MINNING
Bjami Sigurbjömsson
Fæddur 24. nóvember 1916
Dáinn 10. september 1990
í dag er til moldar borinn í Sauð-
lauksdalskirkjugarði Bjami Sigur-
bjömsson, fyrrum bóndi í Hænuvík.
Bjami var fæddur að Geitagili i Ör-
lygshöfn, sonur hjónanna Ólafiu
Magnúsdóttur og Sigurbjöms Guð-
jónssonar, sem lengi bjuggu í Hænu-
vík við Patreksfjörð. Heimili þeirra
hjóna mátti með sanni teljast menn-
ingarheimili eins og þau gerðust best
til sveita á þeirri tið og gestrisnin
rómuð. Bömin urðu mörg og þvi
þröngt á þingi að jafnaði. Bjami
vandist því snemma að taka tillit til
náungans, lifa í friði við skyldmenni
jafnt sem vandalausa.
Hann varð ungur fyrir þeirri raun að
missa fjögur stálpuð systkini úr hin-
frá Hænuvík
um mannskæðu berklum, en „hvíti
dauðinn“ hjó stórt strandhögg í raðir
æskufólks í Hænuvík á kreppuárun-
um. Harmurinn var stór, en hann var
borinn í hljóði. Karlmennskan var
aðalsmerki Bjama og óbugaður var
hann til hinstu stundar, þrátt fyrir
langvinnt og erfitt sjúkdómsstrið.
Árið 1946 gekk Bjami að eiga Dag-
björgu Unu Ólafsdóttur, sem alist
hafði upp í Hænuvík, en þar var jafh-
an margbýlt á þessum ámm. Dag-
björg var dóttir hjónanna Gróu
Brandsdóttur og Ólafs Péturssonar,
sem síðast bjuggu í Hænuvík, áður á
Sellátranesi. Þau Bjami og Dagbjörg
settu saman bú í Hænuvík á 1/4 hluta
jarðarinnar. Olnbogarýmið var ekki
mikið, enda sótti húsbóndinn löngum
vinnu út fyrir heimilið, síðast og
lengst sem ýtustjóri við vegagerð og

É
TÖLVUNOTENDUR
Við í Prentsmiðjunni Eddu
hönnum, setjum og prentum
allar gerðir eyðublaða fVrir tölvuvinnslu.
Við höfum eínnig úrval af tölvupappír á lager.
Reynið viðskiptin.
i PRENTSMIÐJ AN
■ 1'KtNDMIUjAN
oaaa|
Smiðjuvegí 3,
200 Kópavogur.
Sími 45000
w
VATRYGGINGAFELAG
ÍSLANDS HF
Tilkynning frá
Vátryggingafélagi
íslands
Viðskiptavinir vinsamlegast athugið breyttan opn-
unartíma.
Frá og með mánudeginum 17. september verða
skrifstofur okkar opnar frá kl. 9.00 tii 17.00.
Vátryggingafélag íslands.
Styrkir til
kvikmyndagerðar
Kvikmyndasjóður íslands auglýsir eftir umsóknum
um styrki til kvikmyndagerðar.
Umsóknum skal skilað á skrifstofu Kvikmynda-
sjóðs, Laugavegi 24, 101 Reykjavík, fyrir 15.
nóvember 1990.
Sérstök eyðublöð fást á skrifstofu Kvikmyndasjóðs
og eru umsóknir því aðeins gildar að eyðublöð
Kvikmyndasjóðs séu útfyllt samkvæmt skilyrðum
sjóðsins.
Stjórn Kvikmyndasjóðs íslands.
jarðabætur, sem mjög var unnið að á
þessum slóðum eftir miðja öldina.
Munu þeir fáir vegslóðamir í vestur-
byggðum Barðastrandarsýslu sem
Bjami í Hænuvík nálgaðist ekki ein-
hvem tíma með ýtutönn að vopni,
veltandi stórgrýtisbjörgum, skerandi
snarbrattar skriður eða öslandi ótræð-
ismýrar. Stóra verkefnin heilluðu
hann jafnan, hugurinn festist lítt við
daglegt dund.
En þar sem hafið mætir klettóttri
strönd vann hann sín stærstu affek.
Þar átti hann einnig sínar sælustu
stundir. Hann var á yngri áram með
færastu bjargmönnum sveitarinnar
og lagði m.a. gjörva hönd að hinu
ffækilega björgunaraífeki við Látra-
bjarg 1947.
Þá stundaði hann mikið sjómennsku
ffaman af ævi. Kjarkurinn og æðru-
leysið var gott veganesti við slík störf
á styijaldarárunum.
Hin síðari búskaparár í Hænuvík
rýmkaðist hagur þeirra Hænuvíkur-
hjóna, hálflendan í Hænuvík (ytri
jörðin) losnaði úr ábúð um miðjan 7.
áratuginn, bömin komust á legg og
afkoman batnaði.
Veturinn 1980-81 varð áfallasamur í
lífi þeirra. Náinn samstarfsmaður
Bjama lést þá af slysforam, langt fyr-
ir aldur ffam, og um vorið misstu þau
dótturson sinn ffumvaxta með svip-
legum hætti. Eftir það fóra þau að
hugsa til búferlaflutnings af þeim
slóðum þar sem allar þeirra rætur
Iágu, allt ffá bemskutíð. Árið 1982
fluttu þau í þorpið á Patreksfirði, en
einn sonurinn, Guðjón, tók við bú-
skapnum í Hænuvík.
Hænuvík getur engan veginn talist
með hlýlegri stöðum á íslandi, a.m.k.
ekki við fyrstu sýn. En sá sem dvelur
þar eina bjarta og kyrra vomótt fer
ekki ósnortinn á braut. Þegar gijótið
verður rautt, báramar logagylltar og
döggin á grasinu eins og silfurslæða,
lifnar umhverfið og verður hluti af
manni sjálfum. Og þeir sem í æsku
hafa notið nálægðar við fjöruna, urð-
imar, lækina og klettana komast seint
í kynni við aðra eins ævintýraveröld.
Fyrir utan heillar hafið þá sem láta
sig dreyma ómældar víðáttur, bjart
og fagurt á góðviðrisdögum, grátt og
úfið í stórviðram, dimmt og dular-
fullt á vetramóttum.
Já, minningamar ffá Hænuvík
vakna og söknuður fyllir hjartað. Við
kveðjum kæran og minnisstæðan
foður. Þó er söknuður okkar ástkæra
móður sárastur. Hún hefur misst
mest. Megi himnafaðirinn styrkja
hana í þrautum sínum, já megi okkur
öllum auðnast að gera henni ffáfall
hjartfólgins eiginmanns sem léttbær-
ast.
Bjami í Hænuvík er lagður upp í
sinn hinsta leiðangur. Þjáningamar
era að baki. Við sjáum hann fyrir
okkur brosmildan og léttan í spori
leita á vit hins óþekkta, ódeigan og
hressan i viðmóti sem fyrr.
Megi hin bjarta mynd af okkar
ágæta föður geymast í minningunni
um ókomin ár.
Systkinin frá Hænuvík.
Bjami Sigurvin Sigurbjömsson and-
aðist að morgni 10. september á
Borgarspítalanum í Reykjavík.
Hann var fæddur 24. nóvember árið
1916 á Geitagili í Rauðasandshreppi,
sonur hjónanna Olafíu Magnúsdóttur
ffá Hnjóti og Sigurbjöms Guðjóns-
sonar, bónda á Geitagili f sömu sveit.
Bjami var næst elstur sinna systkina.
Þegar hann var fárra ára fluttust for-
eldrar hans að Hænuvfk, þar sem
hann ólst upp í stórum hópi systkina.
Og þar átti hann heima þar til þau
hjón fluttu á Patreksfjörð fyrir fáum
áram síðan.
Heimilið f Hænuvík var mikið
menningarheimili. Foreldrar Bjama
vora bæði mjög félagslynd og tóku
mikinn þátt í félagsmálum sveitar-
innar. Þá vora ungmennafélögin í
miklum blóma og vora þau þar ffam-
arlega í flokki. Þau vora mjög söng-
elsk og Sigurbjöm var góður orgel-
leikari. Sömuleiðis var hann mikill
samvinnumaður, og var lengi ffam-
kvæmdastjóri kaupfélagsins í sveit-
inni og með rekstur þess á sínu heim-
ili. Það var því æði oft gestkvæmt á
heimilinu á þeim áram þegar mest
var farið gangandi á milli bæja.
Bjami ólst upp i því andrúmslofti að
vera góður gestgjafi. Ég var ekki
gamall er ég fór að koma fyrst inn á
þetta heimili, en þær vora systur
mæður okkar og mjög kært á milli
þeirra. Mér fannst eins og ég ætti þar
annað heimili ffá því ég kom þar
fyrst. Þetta breyttist ekki þó Bjami og
Dæja stofhuðu sitt heimili og foreldr-
ar hans flyttu burt.
Það væri af nógu að taka ef rifja ætti
upp þó ekki væri nema lítið af því
sem við Bjami áttum saman að sælda
þau ár sem við voram nágrannar. Oft
þurfti ég að leita til hans með við-
gerðir á vélum og fleira.
Þá vora ótaldar ferðimar sem hann
og fleiri fóra fyrir mig að ná kindum
úr klettum, en Bjami var einn af fær-
ustu bjargmönnum sveitarinnar.
En það er svo margs að minnast og
sumt sem ég get ekki komið orðum
að. Ég þakka Bjama, konu hans og
bömum fyrir samfylgdina, engu síð-
ur fyrir stijála samfundi á seinni ár-
um, eftir að lengra varð á milli okkar.
Þessi fátæku orð era skrifuð mér til
hugarhægðar, með þakklæti fyrir allt,
og þá vona ég að ég tali fyrir hönd
systkina minna og okkar venslafólks.
Dagbjörgu, bömum þeirra og
tengdabömum votta ég hugheilar
samúðarkveðjur. Ingvar.
Bjami Pálsson
Fæddur 4. október 1905
Dáinn 9. september 1990
Bjami Pálsson fæddist að Seljalandi
í Fljótshverfi 4. okt. 1905, hinn
fimmti i röðinni af fimmtán systkin-
um, auk eins hálfbróðurs. Foreldrar
Bjama vora Málffiður Þórarinsdóttir
og Páll Bjamason. Móðir Málffíðar
var Kristín Jónsdóttir, bónda á Dals-
höfða í Fljótshverfi Magnússonar, en
faðir Málffíðar var Þórarinn Þórar-
insson, bónda á Seljalandi Eyjólfs-
sonar. Páll var sonur Bjama bónda og
hreppstjóra í Hörgsdal á Síðu Bjama-
sonar hreppstjóra á Keldunúpi og
Helgu, yngstu dóttur sr. Páls Pálsson-
ar prófasts í Hörgsdal.
Málffíður og Páll byrjuðu sinn bú-
skap á Seljalandi í tvíbýli við foreldra
Málfríðar. Efhi vora góð á Seljalandi
á þeim áram, en í hönd fóra erfiðir
tímar. I páskaáhlaupi 1917 tapaðist
nær helmingur fjárstofhsins, ær
króknuðu lambfullar. Bóndinn lagð-
ist í bijósthimnubólgu um sumarið og
lá rúmfastur í hálft annað ár. Vorið
1918 var með eindæmum kalt og
sumarið graslítið. Kötlugos í október
1918 bætti gráu ofan á svart og eyði-
lagði alla beit. Bústofninn komst nið-
ur í 60 kindur, 2 kýr og nokkur hross
til að ffamfleyta þrettán bama heim-
ili. Heilsa bóndans var brostin, en
elstu bömin léttu nú undir, og með
seiglu, útsjónarsemi og æðraleysi
komst heimilið gegnum þessar
þrengingar án nokkurra opinberra
styrkja. Bömin komust öll á legg og
döfhuðu vel. Bræðumir réðust sem
unglingar í vinnu á næstu bæi, og
hinir elstu fóra til sjós á vetram,
gangandi um Iangan veg. Þannig
lögðu þeir heimilinu dijúgt til og því
var veitt eftirtekt, að systkinin ffá
Seljalandi bára með sér þann brag,
sem einkenndi fólk ffá góðum heim-
ilum.
Þegar Páll bóndi lést af lungnabólgu
árið 1922 tók elsti sonurinn, Þórar-
inn, við búsforráðum ásamt móður
sinni. Ári seinna gerðist Bjami
vinnumaður hjá Jóni bónda Jónssyni
á Teigingalæk. Bjami var harðdug-
legur til allra verka, eltist við kindur
um hraun og heiðar og dró veiði úr
ósnum, en glaðastur var hann þegar
gerði góðan þerri fyrir húsbóndann.
Árið 1930 fluttist Bjami að Maríu-
bakka í Fljótshverfi og kvæntist þar
Sólveigu Sigurðardóttur ljósmóður.
Sólveig var fædd 1898 að Kálfafelli,
dóttir hjónanna Sigurðar Jónssonar
og Guðrúnar Hansvíumsdóttur, en
þau gerðust ábúendur á Maríubakka
1901. Bjami og Sólveig bjuggu á
Maríubakka ffam til ársins 1937, en
þá fluttust þau til Reykjavíkur.
Bjami réðst i vinnu hjá Blikksmiðju
Guðmundar Breiðfjörð, en Guðrún
kona Guðmundar var föðursystir
Bjama. Þar stimdaði Bjami ofha-
smíði i ein 20 ár, fyrst sem smiður en
síðar verkstjóri. Hann þótti laginn,
vandvirkur og afkastamikill verk-
maður. Bjámi var síðan ráðinn til
Hafnarstjóra Reykjavíkur og tók við
rekstri Hafnarbaðanna á móti Páli
bróður sínum eftir að mágur hans,
Guðbjartur Bjömsson, maður Helgu
systur Bjama, féll ffá árið 1957.
Bjami var jafhlyndur trúmaður.
Hann var félagslyndur og í nálægð
hans fundu menn hlýju og góðleika.
Þau Sólveig vora um margt ólík en
samrýmd. Þegar heilsu hennar tók að
hraka, annaðist Bjami hana af sér-
stakri hugulsemi. Þeim varð ekki
bama auðið. Þegar leið að ævikvöldi,
ánöfhuðu þau Elli- og hjúkranar-
heimilinu Sólvangi í Hafharfirði eig-
ur sínar, og þar naut Sólveig hjúkran-
ar síðustu mánuði, áður en hún lést
árið 1986.
Eftir að Bjami var einn orðinn, naut
hann félagsskapar við Helgu systur
sína, sem bjó gegnt honum í Stór-
holti, en síðar fékk hann inni í rað-
húsi fyrir aldraða hjá Sólvangi, og
lagði starfsfólk þar sig allt ffam til að
gera honum ævilokin sem ánægju-
legust. Á Sólvangi naut hann félags
við aðra. Hann stundaði einnig
gönguferðir og hélt reisn og beinu
baki ffam á síðustu daga. Hann var
næmur á tónlist og lék á orgel sér til
ánægju. Þrátt fyrir erfið og fábrotin
lífskjör taldi hann sig hafa verið
gæfumann og skildi sáttur við þennan
heim.
Sveinbjörn Björnsson