Tíminn - 15.09.1990, Blaðsíða 13

Laiigardagur 15. september 1990
Tíminn 21
MINNING
Þorsteinn Krístleifsson
Fæddur 4. október 1890
Dáinn 7. september 1990
Ég ætla ekki að skrifa æfisögu eða
ættartölu þessa vinar míns.
Ég vil aðeins minnast hans sem vin-
ar og samverkamanns.
Þorsteinn var fæddur að Uppsölum í
Hálsasveit í Borgarfirði 4. október
1890. Hann andaðist á sjúkrahúsinu á
Akranesi 7. september 1990 og vant-
aði hann þá aðeins 27 daga til þess að
ná 100 ára aldri.
Við gamlir samstarfsmenn hans og
vinir vorum að fagna þvi að halda
100 ára árið hans hátíðlegt og hafa
hann þá með okkur, sem heiðursgest.
En þeim sem öllu ræður sýndist ann-
að og við beygjum höfuð okkar i
þögn og hlítum þeim dómi. Enda
skiljum við það öll að þegar andlegt
og líkamlegt þrek er bilað, heldur
enginn maður gleðisamkomu. Og þó
var það svo að þessi siungi öldungur
hélt undravel heilsu sinni, glaðværð,
minni og ffóðleik fram á sín síðustu
misseri.
Það var naumast fyrr en á síðast-
liðnu vori að maður fann að hin and-
lega hreysti hans var að gefa sig.
Þorsteinn fæddist að Uppsölum í
Hálsasveit eins og fyrr segir. Hann
missti móður sína ungur, en hún var
Andrína Einarsdóttir frá Urriðafossi í
Ámessýslu. Hann ólst því upp með
foður sínum, sem var Kristleifúr Þor-
steinsson ffá Húsafelli, af ætt Snorra
prests.
Kristleifur flutti litlu eftir lát fyrri
konu sinnar að Stóra-Kroppi í Reyk-
holtsdal og þar ólust fyrri konu böm
hans upp með föður sinum og stjúpu,
sem var Snjáffíður Pétursdóttir frá
Grand í Skorradal. Þorsteinn safhaði
í uppvextinum ágætum kröftum,
bæði að þekkingu og þreki. Stóri-
Kroppur var á dögum Kristleifs al-
þekkt mennta- og menningarheimili.
Mig minnir að Þorsteinn stundaði
einn vetur nám í skóla séra Ólafs Ól-
afssonar, prófasts að Hjarðarholti í
Dölum. Að öðra leyti var heimili
hans, starf og vinna bæði á sjó og
landi hans mesti og besti skóli. Það
segir sína sögu að Þorsteinn var val-
inn bamakennari f sveit sinni jafnvel
eftir að hann var orðinn bóndi sjálfur.
öllum bömunum þótti gott að njóta
tilsagnar hans.
Að fylltum sínum þroskaárum gift-
ist Þorsteinn Kristínu Vigfusdóttur
ffá Gullberastöðum f Lundarreykja-
dal. Þeim hjónum varð ekki bama
auðið, en þau ólu upp ffá bemsku
tvær stúlkur og komu þeim til
þroska.
Þau hjónin hófu búskap að Hægindi
i Reykholtsdal og bjuggu þar í nokk-
ur ár. Árið 1926 fluttust þau hjónin
að Gullberastöðum og bjuggu þar í
tæp 40 ár.
Þorsteinn hafði ekki búið lengi í
Lundarreykjadal þegar hlóðust á
hann mörg ábyrgðar- og trúnaðar-
störf, sem hann gegndi langa stund
með einstakri árvekni og trú-
mennsku.
Árið 1965 seldi Þorsteinn Gullbera-
staði, enda þá orðinn ekkjumaður.
Um leið og hann lét af búskap keypti
hann íbúð í Borgamesi og átti þar
heima til dauðadags. Honum fylgdi
alla tíð fræðimál og gleðimál og hin
íslenska gestrisni var honum líf og
yndi alla tíð.
Ég hóf búskap á Skálpastöðum í
Lundarreykjadal vorið 1930 og varð
það æfistarf mitt.
Mér er mikil ánægja að votta það að
við nafnar áttum mörg mál að leysa
sameiginlega fyrir sveitarfélagið og
að Þorsteinn á Gullberastöðum lagði
þar alltaf til það sem best gegndi fyr-
ir samfélagið. Þar fór maður, sem
sannarlega var trúr yfir litlu, því á
þessum áram gekk mörg óáran yfir
íslenska bændastétt, ekki síst fámenn
og fátæk sveitarfélög. Má þar nefna
heimskreppuna miklu og máske ekki
síður fjárpestimar, sem ollu óbætan-
bóndi að Gullberastöðum
legu tjóni þeim bændum, sem fyrir
þeim skelfingum urðu.
Það var sannarlega vandaverk að
leggja á sveitargjöld á þessa fátæku
menn og innheimta þau öll og halda
þó fyllstu vinsældum við alla sveit-
imga sína. Þetta tókst Þorsteini þó
með ágætum en varði um leið sveit-
arfélagið stór skuldasöfhun í þessum
þrengingum öllum.
Eflir að Þorsteinn kom í Borgames
komu ótal menn víðsvegar að úr hér-
aðinu að finna hann. Þar var alltaf
öllum opið hús og einstök risna veitt
hveijum, sem að garði bar. Þar var
alltaf bros á vör og ylur í máli, að
ógleymdum öllum þeim ffóðleik um
menn og málefni, sem hann gat miðl-
að flestum öðram ffemur.
Ég hefi ofl dáðst að umgengnis-
hæfni þessa vinar mins, en nú get ég
ekkert annað en þakkað honum hjart-
anlega ágæta kynningu og drengskap
um áratuga skeið. Það var eitt af því
fáa, sem aldrei brást.
Blessist þér nú heimkoman inn á ei-
lífðarlandið, kæri vinur.
Þorsteinn Guðmundsson,
Skálpastöðum
Foreldrar Þorsteins vora Kristleifur
Þorsteinsson, bóndi og ffæðimaður á
Stóra-Kroppi i Reykholtsdal, og fyrri
kona hans, Andrína G. Einarsdóttir
ffá Urriðafossi í Ámessýslu, hálf-
systir sammæðra við sr. Magnús
Ándrésson, prest á Gilsbakka. Það
stóðu að honum sterkir stofhar í báð-
um ættum. Þorsteinn ólst upp hjá for-
eldram við almenn sveitastörf.
Heimili Kristleifs var menningar-
heimili og sú menntun sem slík
heimili gáfu var dijúg, hann var einn-
ig tvo vetur við nám í unglingaskóla í
Hjarðarholti f Dölum. Hann stundaði
sjó í margar vertiðir og marga vetur
stundaði hann bamakennslu i upp-
sveitum Borgarfjarðar. Hann auðgaði
anda sinn með lestri góðra bóka og
hafði snemma áhuga fyrir landi og
þjóð og öllu þvi sem við nefhum i
dag þjóðleg ffæði.
Hann kvæntist Kristínu Vigfusdótt-
ur ffá Gullberastöðum, glæsilegri
gæðakonu. Þau bjuggu fyrst í Hæg-
indi í Reykholtsdal og svo 1923-65 á
Gullberastöðum f Lundarreykjadal,
þar sem hann gegndi mörgum störf-
um fyrir sveit sína, lengi oddviti og
var gerður að heiðursfélaga Búnaðar-
félags Lundarreykjadals. Hvert það
sæti sem hann skipaði var vel skipað,
hvort sem það var skepnuhirðing og
heyskapur, við árina á sjónum, við
barnakennslu eða við skrifborðið, því
þar sat hann löngum. Fræðahneigðin,
arfurinn ffá föðumum, leyndi sér
ekki, þar var hann sem annarstaðar
heill i störfum og vandaður. Fræða-
þulur sem unni bæði máli og málefni,
sama hvert verkefnið var í það og það
sinnið.
Heimilið á Gullberastöðum var
rómað fyrir gestrisni og alúð við
gangandi og gest. Þar stóð Kristín
kona hans við hlið hans og í huga
þeirra sem kynntust vora þau óijúf-
anleg heild, spegilmynd þess besta
sem við eigum í þjóðlífi okkar ís-
lendinga. Þau eignuðust ekki böm,
en tvær stúlkur urðu þeirrar gæfu að-
njótandi að alast upp á heimili þeirra
sem þeirra böm. Þær nutu ástar þeirr-
ar og umhyggju sem þær svo endur-
guldu honum bæði fyrr og síðar og
ekki síst nú er halla fór undan fæti
með heilsu hans. Og hann gladdist
svo innilega og naut umhyggju
þeirra. Hafi þær þökk fyrir allt sem
þær vora fósturforeldram sínum og
ekki síst nú honum háöldraðum.
Eftir lát Kristinar 1966 flutti hann í
Borgames og bjó þar um tíma með
Jóranni systur sinni, en eftir að hún
var látin bjó hann einn. í Borgames lá
leiðin oft til Þorsteins og alltaf var
hann eins, gott skap og gleðin Ijóm-
aði af honum. Þegar hann rifjaði upp
gamlar minningar, talaði hann um
löngu horfnar persónur eins og þær
væra hjá okkur í eldhúsinu, hjá hon-
um. Minntist t.d. á að f gamla daga
hefði hann þekkt mig áður en ég vissi
að hann var til og það er rétt, hann
kom að Syðstufossum þegar ég var á
fimmta ári (1912) og talaði við mig.
Ferðafélagi hans taldi hann eyða of
mörgum orðum á strákinn. Þorsteinn
svaraði til að það væri kannske nóg
núna, en þessi ætti eftir að verða góð-
kunningi sinn. Hinn hló. — En þessi
varð raunin. Þorsteinn Kristleifsson
er einn þeirra sem ég má telja sem
vin. Og ég þakka honum óteljandi
samverastundir í umræðu um sam-
eiginleg hugðarefhi, þar sem hann yf-
irleitt var veitandi en ég þiggjandi.
Minni hans var trútt alveg ftam á
næst síðasta ár og undravert. Og hann
sagði aldrei það öraggt sem ekki var
það.
Ég tel það gæfu mína að hafa kynnst
þeim hjónum Kristínu og Þorsteini.
Ég þakka þeim margar gleðistundir
heima á Gullberastöðum og ég þakka
honum allar stundimar með honum
og ég ætla að geta þeirrar síðustu sem
ég veit að ég man þar til ég verð all-
ur.
Þriðjudaginn 4. sept. frétti ég að
hann væri kominn á spítalann á
Akranesi. Daginn eftir fór ég þangað
til að vita hvemig honum liði. Hann
lá með lokuð augun, andlitið var svo
einkennilega fritt, hrukkulaust eins
og hann væri orðinn imgur í annað
sinn. Ég heilsaði honum með nafni,
hann aðeins opnaði augun og lokaði
þeim aftur. Ég sagði honum hver ég
var. En fékk engin viðbrögð við því
að hann þekkti mig. Ég tók i höndina
sem lá á rúminu, stóð kyrr og í hug-
anum kvaddi ég þama góðan og göf-
ugan mann, þakkaði alla fræðsluna
og vináttuna gegnum árin og bað
hann þegar hann kæmi yfir landa-
mærin að skila kveðjum.
Guð blessi þessa minningu.
Ari Gíslason
t
Alúðarþakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför
bróður okkar
Ingólfs Jónssonar
bónda, Nýiendi
F.h. aðstandenda,
systkini hins látna
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
Síðumúla 39-108 Reykjavík - Sími 678500
Aðstoð við aldraða
Langar þig að starfa með öldruðum?
Okkur bráðvantar áhugasamt og gott fólk til starfa
sem fólgin eru í hverskonar aðstoð og félagslegri
samveru á heimilum aldraðra.
Vinnutími er sveigjanlegur frá kl. 09:00-17:00 og
gæti meðal annars hentað námsfólki.
Hafðu samband sem fyrst og kynntu þér starfið.
Nánari upplýsingar veita forstöðumenn og verk-
stjórar heimaþjónustu á eftirtöldum stöðum:
Aflagranda40
Bólstaðarhlíð43
Hvassaleiti 56-58
Norðurbrún 1
Seljahlíð
Vesturgötu 7
sími: 622571 milli kl. 10-12
sími: 685052 milli kl. 10-12
sími: 679335 milli kl. 10-12
sími: 686960 milli kl. 10-12
sími: 73633 milli kl. 10-12
sími: 627077 milli kl. 10-12
Kransar, krossar, kistu-
skreytingar, samúðarvendir
og samúðarskreytingar.
Sendum um allt land á opnunartíma frá kl.
10-21 alla daga vikunnar.
Miklubraut68 Ð13630
Sjáum um erfisdrykkjur
RISIÐ
Borgartúni 32
Upplýsingar í síma 29670
________________J
t
Móðir okkar, tengdamóðir, stjúpmóðir og amma
Ólöf Helgadóttir
Sólheimum 30
verður jarðsungin frá Langholtskirkju þriðjudaginn 18. september kl.
15.00.
Þeim sem vildu minnast hennar er bent á styrktarsjóð Langholtskirkju.
Ragnhildur Björnsdóttir Ólafur Ófeigsson
Helgl Björnsson Sofffa Wedholm
Erlendur Björnsson Þórunn Júlfusdóttlr
Gyöa Björk Björnsdóttlr Bjarni Valur Guömundsson
Birna Björnsdóttir Guðmundur Þorsteinsson
og barnabörn
t
Innilegustu þakkir til allra þeirra er sýndu okkur samúð og vinarhug
við andlát og útför
MagnúsarT.Jónassonar
Njálsgötu 104, Reykjavfk
Ingveldur Guðjónsdóttlr
Jónas V. Magnússon Þórhalla S. Sigmarsdóttir
Sigríður Jónasdóttir
t
Þökkum innilega samúð og vinarhug við andlát og útför eiginmanns,
föður, tengdaföður, afa og langafa
Sveins Nikodemussonar
Grœnubrekku
Pálmey Haraldsdóttir
Fjóla Sveinsdóttir
Valgerður Sveinsdóttir
Ingólfur Sveinsson
barnabörn
Arnbjörg Sveinsdóttir
Gísli Gunnarsson
Gunnar Haraldsson
Anna Pálsdóttir
og barnabarnabörn