Tíminn - 15.09.1990, Blaðsíða 8

Laugardagur 15. september 1990
18
HELGIN
KARL
GUÐLAUGSSON
Óþarfa slys á þjóðvegunum
Nú þegar senn fer að hausta,
fallegir haustlitir umkringja
mann og hlýir vindar sumarsins
hætta að blása, þá leitar hugurinn
oft til sveita, til þeirra staða er
manni þykja hvað fegurstir á
landinu.
Þá leiðir maður óhjákvæmilega
hugann að því að nú fer senn að
líða að réttum, og fé fer að renna
til byggða eftir að hafa unað sér í
óbyggðunum sem og við þjóð-
vegi landsins. Menn, hestar og
kindur sameinast í hrópum, svo-
litlu jarmi og ringulreið á meðan
verið er að skilja féð. Yfir vetrar-
mánuðina er féð síðan geymt á
ömggum stað íyrir köldum veðr-
um.
Víst er að þá andar margur öku-
maðurinn léttar. Ökumenn sem
hvað eftir annað hafa orðið fyrir
þeirri leiðinlegu reynslu að vera
næstum búnir að keira á fé sem
sækir upp á bílvegina. Þeir hafa
ef til vill rétt náð að beygja fram-
hjá dýrinu með þeim afleiðingum
að stjómun ökutækisins raskast
svo alvarlegri slysum er oft með
naumindum afstýrt.
Hvers vegna em þessar slysa-
gildmr lagðar fyrir ökumenn? Er
það til að æfa þá í ökuleikni?
Margir velta þessum spumingum
eflaust fyrir sér á meðan þeir
bölva dýmnum fyrir að vera að
þvælast fyrir. En því miður em
ekki allir svo heppnir að sleppa
framhjá kindum. Fyrir kemur að
keyrt er á dýrin oftast með þeim
afleiðingum að þau láta lífíð eða
þarf að aflífa þau.
En hver á raunvemlega sökina?
Getur verið að í einhveijum til-
fellum sé of hraður eða gáleysis-
legur akstur orsök vandræðanna?
Getum við ekki einfaldlega sagt
að hvort sem um ólöglegan akst-
ur eða ekki er að ræða, þá er sök-
in alltaf bilstjórans. Hann ber jú
ábyrgð á ökutækinu.
En það er bara ekki sauðkindin
sem er að þvælast upp á vegun-
um. Þar geta einnig verið hestar,
bæði þeir sem ganga lausir og
síðan einnig hestar og menn á
ferðalagi meðffam veginum.
Margar af helstu reiðleiðum
landsins liggja einmitt meðffam
vegum. Sumar þessara reiðleiða
em svo lélegar að næstum
ógjömingur er að ríða þær. Þess
vegna er leitað upp á vegina og
þeir notaðir sem reiðvegir. Það
hljóta allir að sjá hversu ótrúlega
mikla hættu þetta getur skapað
sérstaklega ef haft er í huga
hvemig aksturslag sumra manna
er.
Eitthvað hlýtur að vera hægt að
gera til að ráða bót á vandamál-
inu og draga úr hættunni. Á
hveiju ári er einhveijum pening-
um varið til að bæta reiðvegi hér
á landi. En því miður virðast
þessir peningar hvorki vera nægj-
anlegir né ffamkvæmdimar nógu
miklar til að koma í veg fyrir
vandann sem skapast við vegina.
Væri ekki ráð, að minnsta kosti
þar sem umferðin er hvað mest
og hröðust, að ganga þannig ffá
að dýrin fæm ekki upp á vegina;
Bæta reiðleiðir og jafnvel setja
strengi meðffam vegum til þess
að hindra að dýrin komist upp á
þá. Það myndi ömgglega koma í
veg fyrir óþarfa slys og vera til
spamaðar í framtíðinni. Mikið
tjón getur orðið á bílum vegna
þessara árekstra, svo ekki sé nú
talað um dýrin. Margir hestanna
geta t.a.m. verið mun verðmeiri
en sumir bílanna.
Mörg þúsund útlendingar koma
hingað til lands árlega gagngert
til að skoða og komast í snertingu
við íslenska hestinn. Miklir
möguleikar virðast vera á að út-
flutningur íslenskra hesta eigi
enn eftir að aukast í ffamtíðinni
og verð á íslenskum hestum fer
stöðugt hækkandi. Talað er um að
tugmilljónir séu boðnar í grað-
hesta hér á landi, sem er kannski
ekki svo ótrúlegt þegar miðað er
við að margir graðhestar erlendis
fara á hundmðir milljóna. Mikið
atriðið er því að eitthvað verði
gert til að spoma við þeirri hættu
strax sem skapast hér við vegina,
því fyrir utan slysahættuna sem
þetta skapar mönnum og dýrum,
þá geta hér verið miklir hags-
munir í húfi.
khg.
Gettu nú
Kleifarvatn á miðjum Reykjanes-
skaga, milli Sveifluháls og Vatnshlið-
ar, er vatnið sem lagt var fyrir glögg-
skyggna lesendur síöasta helgar-
blaðs. Vatnlð er eitt hlð dýpsta á land-
inu, um 97 m. Munnmæli herma að
skrímsli hafl haldið sig við vatnið og
sést þar endrum og elns. Á þaö að
hafa verið i ormslíki, svart að lit og á
stærð við meöalstórhveli.
Enn heldur helgarblaðið sig við
vatnsborö en f dag er spurt um vik
nokkra þar sem stendur samnefnt
kauptún. Vikurinnar er getið sem
landnámsstaðar i Landnámabók. Of-
an vtð kauptúnið standa allmiklir hól-
ar sem eru gamall isaldamiðnirtgur.
Visir að þéttbýli var kominn við víkina
á öðrum tug þessarar aldar.
KROSSGÁTA