Tíminn - 18.09.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 18. september 1990-
Tfminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin i Reykjavík
Framkvasmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
SkrífstofurLyngháls 9,110 Reykjavlk. Sími: 686300.
Auglýsingasfmi: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1000,-, verð (lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Veiðihorfur
Hafrannsóknastofnun hefur nýlega skýrt frá nið-
urstöðum seiða- og sjórannsókna, sem ffam fóru
á tveimur rannsóknaskipum á tímabilinu 8. ágúst
til 3. september sl.
Þessar sérstöku rannsóknir á seiðum og sjó
koma í framhaldi af vorleiðangri stofnunarinnar,
sem skýrt hefur verið firá í fjölmiðlum áður og er
efni í skýrslu um nytjastofna og umhverfisþætti
sjávar árið 1990 og aflahorfur 1991. Haffann-
sóknastofnun hefur því hagað þessum rannsókn-
um með sama hætti og mörg undanfarin ár. Þess-
ar rannsóknir hafa m.a. þann hagnýta tilgang að
vera til viðmiðunar og leiðbeiningar um tillögur
stofiiunarinnar um hámarksafla veiðistofna fýrir
næstu ár.
Seiða- og sjórannsóknaskýrslan sýnist í megin-
dráttum staðfesta það sem áður var firam komið,
að ástand umhverfis og líffíkis á íslandsmiðum
gefur ekki tilefhi til þess að auka almennt heildar-
aflamagn íslenska flotans, síst af öllu hvað þorsk-
afla varðar. Þau gögn sem Hafrannsóknastofnun
hefiir í höndum er endurtekin áminning margra
ára um það að að fara verður með gát í sókn á ís-
lenska þorskstofninn og fleiri nytjastofna á ís-
landsmiðum.
r
Astand þorskstofhsins nú er þannig að áætluð
stærð veiðistofns er um 870 þúsund lestir, en var
fyrir einu ári um 1 milljón lesta. Hrygningarstofn
þorsks er þó síst talinn minni nú en var í árs-
skýrslu í fyrra, eða 350 þús. tonn. Sú staðreynd
gefur að vísu vonir um að íslenska þorskstofhin-
um verði sæmilega haldið við, ef fullrar skynsemi
er gætt um nýtinguna. En þá ber að hafa í huga að
nýliðun þorsks ffá og með árinu 1986 hefur verið
mjög léleg. Islendingar sjá ekki ffam á að geta
veitt þorsk úr sterkum árgöngum næstu ár. Þegar
menn reyna að gera sér grein fyrir þróun fisk-
veiða og þjóðarbúskapar næstu ár, verða menn að
hafa þessar staðreyndir í huga.
Eins og oft hefur komið ffam að undanfömu er
nú að vaxa upp við Vestur-Grænland sterkur
þorskárgangur ffá 1984. Margir gera sér vonir um
að þessi þorskur gangi á íslandsmið í allmiklu
magni. Hér er þó sýnd veiði en ekki gefin, því að
Haffannsóknastofhun segir að ógemingur sé að
meta með vissu hve stór þorskgangan ffá Græn-
landi verði. Þrátt fyrir þessar viðvaranir sínar, var
Haffannsóknastofhun ekki svartsýnni um þorsk-
aflahorfur á næsta ári en að segja að veiði- og
hrygningarstofh myndi vaxa lítillega, þótt heimilt
yrði að veiða 300 þúsund tonn. Það kemur hins
vegar í hlut sjávarútvegsráðherra að meta þessi
gögn nánar og ákvarða heimildir til veiða á þorski
og öðmm veiðitegundum. Um mikilvægi þorsk-
veiðanna efast enginn, en vert er að muna að nýt-
ing sjávarfangs hefur orðið Qölbreyttari með ár-
unum. Islensku fiskimiðin em gjöful og arðsöm.

Miklir mcnningarviðburðír hafa
dunið yiir fánicnua Jjjóð. í Gauta-
borg hcfur heiœuriuu vcrið sigr-
aður rétt einu sinni mcð bðkasýn-
Sugu og uppiestri frtegra manna.
En hér heima hafa Stuðmenn
kvatí cinn sinn heista manu með
kvæði og söng og myndbandi, sem
er svo kostulegt að með ótgáfunni
inu til þessa. Haft var eftir kunn-
um manni, sem var að tíunda ást-
vini sina, að víða vœri Matthildi að
finua. Matthildur hér, Matthiidur
þar og MatthiJdur alls staðar,
sagði maðurinu, og þótti honura
býsn hvað raikið af Matthiidum
var á hans snserum.
Mjúmsveitinni mcir. Miðað við
kveðjukvæðið h'tur út fyrir að fé-
iagar hans hafi áliiið það merki-
legheií af Valgeiri að borga ekki og
þegja, Þaö styður eiunig kenniug-
una um að kveðjukvaeðið Ofboðs-
Jega frægur sé um VaJgeir, að hann
segir í vlðtalinu að Jakob Magnús-
son hafi haldið þvi fram i viðtali,
að þungu fargi hafi verið Jétt af
hljómsveitinni þegar hann hætti.
Ærslabelgir
Nú er viíað mái að ýmsir poppar-
ar em frægðarfólk og víta af þvL
Hift mun ofæthm að álita að Val-
liii
að scgja eins ug maðurinn: stuð-
nicnn hér, stuðmenn í Gautaborg
og sfuðmeuu alls staðar. Músikin x
hljómverki þeirra félaga er ágtet
og tcitinu vafasaraur ehxs og $á
sem fiurtur var í Gautaborg. Sjálf-
ur segist VaJgeir Guðjónsson hafa
orðið fyrir óþægindum af verkinu
hættur að vinna með Stuðmönn-
um. Segir hann frá skiptum sinum
við þá félaga í ítarlegu viðtali í
txmaritinu Mannlit Þar er að
ur en það kvisaðist að það gæti
bafa verið samið um hann. Siðau
virðast báðir aðilar sverja að verk-
ið sé ekki um Valgeir og verður við
það að búa. Kveðjukvæðið heitir
Oiboðslega frægur. Og það er orð
að sðunn, aö Valgeir er ofboðslega
frsegur. í kveðjukvæðinu er per-
sónunni sxðan fikt við Krist, sem
gengur á vatni, en þeir sem ætia til
botns. hað gætu verið þeir Stuð-
mcnn sem eftir cru.
„Frikað ut“
En meginmálið er, að persóuan er
svo ofboðslega fræg, að þeir sem
heíisa honum meö handabandl
ætla að „fríka út44 og er það hvergi
nærri nógu gott. Astæðan fyrir
þessu sérkcnniiega kveðjukvæði er
talið, að Valgeir Guðjónsson er
þeir geti ekki tekið i hönd á fólki
án þess liði yfir það (fríki út). En
auðvitað cr þetta i aðra röndina
forvitnilegt gamanmáf hálfgerðra
æringja, sem hafa með niúsikíersJ-
um skemmt ungu fólki með mikJ-
um ágætum i iangan tima. Spurn-
ingin er bins vegar hvort ærslín
skuldaskila og sagt frá ævintýra- hafa ekld gengið of langt raeó texí-
legri útgerð í poppdnu, Klnaferð- anum i Ofboðslega frægur,
umog kvikmyndagerð, sem skildu Stuðmenn eru þekktasta hijóm-
efltir sig marga hala og Janga. Má sveit landsins og hafa verið það í
skilja á viðtalinu að Válgcir hafi
verið órðinn þrcyttur á ævintýrum
þann kost að yfirgefa hópinn.
Sarat ber hann þeim ekki Ula sög-
una, hverjum og einuro, og segist
sjálfur bafa samþyJdít flesf ævJit-
týrin. Sé kveðjukvæðið Ofboðs-
Jega frægur ort um Valgeir, þá sýn-
ir það ólilct meiri hótfyndni i garð
Valgeirs en hann virðist hafa gefið
tilcfni til eftir viðtallnu að dæma.
Valgeir bendir á það i viðtalinu að
hann hafi orðiö fyrir ákveðinni
ósanngirni af faálfu félaga sinna,
þegar hann var fátlnn borga við-
bótarskuld, sem var jafnhá og
hliiti hans af upphaflegri skuld,
Hann borgaði en tilkynnti um Jéið
að hann kæmi aidrei nálægt
hennar um sinn befur verið Jakob
Maguússon, $em hefur átt í gh'mu
við yfirvöld úl af virðisaukaskatti
og staðið sig nokkuð vel. Vtrðis-
aukaskattur eða vaskurínn er ekki
tekino af hijómieikahaldi. Hins-
vegar er vaskurinn tekinn af dans-
leikjum. Stuðmenn bafa haldió
hfjómlcika, en bera því við, að þeg-
ar fólk fari að hnykkja sér til cftir
htjómfallinu og fuiltrúar vasksins
segja að það sé dans, hcldur Jakob
því frani að hljómsveitin geti ekki
bannað fólki að dilia sér eftir takfi,
einkumefþað situr ekki eins og á
sinfóníubljómleíkam. Það er« því
tiimæU tíl hinna ágætu Stuð-
manna, að þeir semjl músík og
texta um vaskinn, ef það mætti
verða til að létta innheimtuna.

■■ VÍTT OG BREITT :
Frægð að utan
Aldrei slær fölskva á ljóma töffa-
orðsins landkynning og hafa hinir
mætustu menn borið hróður lands,
þjóðar og menningar viða um heims-
byggðina allt ffá því að Þórólfar
smjör og Garðar Hólm gerðu garðinn
frægan meðal þjóða eins og ffægt er.
Landkynning felst í því að koma til
leiðar að útlendir fjölmiðlar gefi
landi, íslenskri þjóð og menningu
rúm. Þá eykst eftirspum eftir farmið-
um og ullarpeysum og kvað það hollt
fyrir efhahaginn.
Að öðm leyti er óútskýrt til hvers
landkynning er.
Á íslandi kemur engum önnur land-
kynning við en sú sem ber ffægð fóst-
uijarðarinnar og íslenskrar menning-
ar vitt of veröld. Þó kemur fyrir að
tækifæri gefst til að gleðjast yfir vel
lukkaðri landkynningu annarra
þjóða.
Svo fór einum af hinum mælsku og
bráðsnjöllu íþróttafféttamönnum rik-
issjónvarpsins fyrir helgina.
Þá unnu vinir okkar og bræður og
nærri þvi við sjálfír fótboltaleik við
Austurríkismenn. Var það ævintýri
sýnt 1001 sinni eða svo i íslensku
sjónvörpunum.
Samkvæmt íþróttafféttamanninum
lá mikilvægi sigursins aðallega í
þeirri gífúrlegu landkynningu sem
Færeyjar fengu í evrópskum sjón-
vörpum. Og landkynningin var sýnd.
Evrópumenn fengu að sjá hús niðri í
fjöm í nokkrar sekúndur og mynd af
Margréti II og manni hennar klædd-
um upp á færeysku.
Og nú vita allir að Margrét Dana-
drottning er þjóðhöföingi Færeyja,
sagði fféttamaðurinn sigri hrósandi,
en láðist í sigurvímunni að geta þess
hvaða akkur Færeyingum er að því
að nú vita fótboltaáhugamenn í Evr-
ópu að þjóðhöföingi Færeyja situr i
Danmörku.
En landkynningin var flott.
Hrífandi!
Frægð íslenskra kúltúrtrölla kemur
að utan og fylgja ffásögnum af öllum
þeirra Bjarmalandsförum dægilegar
lýsingar á ósvikinni aðdáun þeirra út-
lensku á landi, þjóð og menningu og
hér heima er öllu skjalli og hóli um
landið, þjóðina og menninguna til
skila haldið og flutt og endurflutt í
fjölmiðlaeflinu öllu.
Þeir sem heima sitja eiga þeim mikla
þakkarskuld að gjalda sem leggja á
sig að kynna landið og afurðir hinna
bestu sona og dætra meðal þjóðanna.
Mest er þó varið í að fá að heyra
hvað þeir útlensku hafa um okkur að
segja, hvað þeir skrifa um okkur í
menningardálka blaða sinna og hvað
þeir tala fallega um okkur og hlutverk
okkar í veröldinni á aðskiljanlegum
kúltúrstefnum. Þetta fer líka i útvörp-
in og landkynningin nasr hátindum
síniun i sjónvörpunum þegar sýnd er
myndin gamla og góða sem aldrei
slitnar, af fjallinu, hverabullinu og
fossinum og ljóshærðu bláeygu stúlk-
unum, sem eru svo fallegar og ...
Fyrir helgina skoðuðu 55 þúsund
íbúar Gautaborgar íslenskar bækur
og slagar sú aðsókn upp í mublusýn-
ingu í Laugardalshöll. Hafi land-
kynning vegna þessarar íslensku
bókasýningar í Sviþjóð náð eitthvað
upp í þá griðarlegu kynningu sem ís-
lenska bókasýningin í Gautaborg
fékk á islandi fer ekki á milli mála að
um ísland leikur álfka ffægðarljómi
um gjörvalla Gautaboig og um Fær-
cyjar í hugum Evrópumanna, sem
vita nú að þjóðhöföingi eyjanna situr
í Danmörku. Svo er færeyska fót-
boltamarkinu fyrir að þakka.
Mitt í öllu landkynningarvafstrinu
kvarta íslenskir náttúruvemdarsinnar
yfir átroðningi og stórfelldum spjöll-
um á gróðurfari og náttúm landsins af
völdum ferðamanna, erlendra sem
innlendra.
Talað er um það í fúllri alvöru að tak-
marka ferðir um Iandið en sú spum-
ing hefhr ekki verið vakin upp til
þessa hverjir eiga að hafa forgang,
þegar kvóti verður settur á ferðalög,
innfæddir eða útlendingar sem land-
kynningin gerir allt sem hún megnar
til að laða til landins og skoða maig-
rómaða og óspjallaða náttúm og
traðka hana undir skósólum og
dekkjum tryllitækja.
Kannski best að landkynningin fari
fiam á menningarstefhum og er enda
tiltölulega hættulítið þótt ffægð ís-
lenskra kúltúrtrölla komi að utan, þvi
hvergi vekur kynning á islenskri
menningu og landi eins mikla athygli
og á Fróni, hvar sem hún er annars
haldin í heiminum.
OÓ