Tíminn - 19.09.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Miðvikudagur 19. september 1990
Þóknun banka vegna kaupa á víxlum nær þrefaldast með frelsinu:
Kostnaður af víxli
hærri en vextirnir
Af 28 daga víxli, sem seldur var í banka í síðasta mánuði,
reyndist þóknun bankans ásamt stimpilgjaldi hærrí upphæð
heldur en sjálfir vextimir. Reiknað til heils árs reyndist sú upp-
hæð sem eftir varð af víxilfjárhæðinni í bankanum svara til
33,9% fjármagnskostnaðar á árí, sem mörgum þykir nokkuð
hátt, miðað við 7-8% verðbólgu þegar víxillinn var keyptur. Ekki
er vitað til annars en að umræddur víxill sé ósköp dæmigerður
fýrir slíka pappíra, utan hvað að hann naut þeirrar virðingar að
Sérstaka athygli vekur 1,15%
þóknun bankans:
I fyrsta lagi vegna þess að með
henni nær bankinn sér í næstum
því eins háa upphæð af víxilfjár-
hæðinni eins og með 15,6% vöxt-
unum.
Og í öðru lagi vegna þess hvað
HOLU-BORAR
á þrítengi.
Borbreidd
allt að
50 cm.
Bordýpt
allt að
90 cm.
Járnhálsi 2 Sími 83266
Pósthólf 10180
mf
110 Rvk.
KENNARA-
HASKÓU
ÍSLANDS
A.B. nám í
sérkennslu-
fræðum
Kennaraháskóli íslands mun, ef fjárveiting og
næg þátttaka fæst, bjóða upp á eftirfarandi nám
í sérkennslufræðum sem hefst að hausti 1991:
B.A. nám í sérkennslufræðum, fyrri hluti.
Þetta er hlutanám með starfi og tekur tvö ár.
Kennslan er í formi námskeiða utan skólatíma
(haust og vor) og fjarkennslu meðan á skóla
stendur. Námskeiðin verða að líkindum haldin í
heimavistarskóla utan Reykjavíkur.
B.A. nám í sérkennslufræðum, síðari hluti.
Þetta er hlutanám með starfi og tekur tvö ár.
Kennslan er í formi námskeiða utan skólatíma
(haust og vor) og fjarkennslu meðan á skóla
stendur. Námskeiðin verða haldin í heimavistar-
skóla á Norðurlandi.
Þetta er auglýst nú með ofangreindum fyrirvara
til þess að þeir kennarar sem hug hafa á þátttöku
og vilja sækja um orlof geti gert það fyrir 1. októ-
ber nk.
Umsóknarfrestur verður auglýstur og nánari
upplýsingar veittar í febrúar nk. eftir að endanleg
ákvörðun hefur verið tekin.
Rektor.
þóknunarprósentan hefur hækkað
geysilega frá því að bankarnir
fengu frelsi til að ákveða sjálfir
hlutfall þessarar gjaldtöku. Sam-
kvæmt könnun Verðlagsstofnunar
á þjónustugjöldum banka og spari-
sjóða var 0,40% algengasta þókn-
un banka við kaup á víxlum (vist-
uðum innan lögsagnarumdæmis
kaupaðila) haustið 1986, sam-
kvæmt ákvörðun Seðlabankans.
I samsvarandi könnun ári síðar
(haustið 1987) var Landsbankinn
hinn eini sem ekki hafði hækkað
gjaldið. I flestum hinna bankanna
hafði það hækkað um meira en
helming, eða i 0,65%.
I könnun Verðlagsstofnunar í apr-
íl á þessu ári var þóknun Lands-
bankans komin í 0,70%, en aðrir
bankar og sparisjóðir voru þá
komnir í 0,75% þóknun og þó aldr-
ei minni en 750 krónur.
Þóknun bankans — 1,15% — sem
keypti víxilinn sem ríkisstjómin
skoðaði sérstaklega í gær virðist
því hafa hækkað hlutfallslega um
ríflega 50% frá könnun Verðlags-
stofnunar í apríl á s.l. vori og um
nær 190% frá því Seðlabankinn
ákvað síðast þessa þóknun fyrir
fjórum árum, þ.e. hátt í þrefaldast.
Nafnverð þessa „fræga“ víxils og
gjaldtaka í bankanum vegna kaupa
hans var sem hér segir:
Nafnverð víxils.....623.517 kr.
Forvextir .......
Þóknun banka ....
Stimp.gj.(0,25%)
...- 7.488 kr.
...- 7.170 kr.
...- 1.559 kr.
Vextir/kostnaður alls 16.717 kr.
Forvextir víxilsins svara sem fyrr
scgir til 15,6% ársávöxtunar.
Þóknun bankans (1,15%) skilar
honum sem sjá má aðeins litlu
lægri upphæð heldur en vextirnir.
Með endumýjun víxilsins (eða
endurláni peninganna á sömu kjör-
um) á íjögurra vikna fresti færi
kostnaður vegna þóknunar og
stimplunar upp í 20,86% víxilfjár-
hæðarinnar á einu ári og ijár-
magnskostnaður því samtals í
33,9% miðað við heilt ár, sem áður
segir.
Að lokum má benda á, að hækkun
lánskjaravísitölu frá því víxillinn
var keyptur (í ágúst) og til gjald-
daga hans (í september) var 0,24%
— eða sem svarar tæplega 3% á
heilu ári. .
HEI
Þioöhagsstofnun spair að viðskiptakjor verði
2-3% hagstæðari í lok ársins en pau voru í
uppnafi þess, en blikur eru a lofti:
Olíuhækkanir
gætu brennt
ábatann upp
Viðskiptakjör hafa batnað veru- olíuverðs. Sé til dæmis reiknað
lega það sem af er árinu, sé ál og með að olínverð bækki um ná-
kisiljárn ekki reiknað inn i dæm- lægt 30% að jafnaði, eins og
ið. Þannig voru viðskiptakjörin í OECD gerir ráð fyrir, rýrnuðu
júlimánuði talin vera tæplcga 6% viðskiptakjörín um tæplega 4%.
betri en þau voru i janúar. Skýr- Ýmsir telja að heimsmarkaðs-
ingin á batnandi viðskiptakjör- verð ð ob'u eigi eftír að hækka
um er fyrst og frerast sú að verð á mun meira en OECD gerir ráð
útfluttum sjávarafurðum hefur fyrir. Þá er erfitt að gera sér grein
hækkað inikið. Áætlað er að verð fyrir hvenær oliuverðshækkunin
á sjávarafurðum i heild sé nú um muni koma frara í viðskiptakjör-
10% hærra en það var í lok sið- um. Ætla má þð að hún koml að
asta árs, mestu fram í mánuðunum októ-
Talið er að viðskiptakjörin án ber til desember. Þá mun lækkun
stóríðju verði rúmlega 5% betri Bandaríkjadoilars að undan-
aö meðaltali á þessu árí en i fyrra. fornu draga úr viöskiptakjara-
Viðskiptakjörin í heild hafa hins batanum. A móti þessu vegur að
vegar batnað mun minna vegna hluta að hækkun á verði sjávar-
mikOlar lækkunar á verði áls og afurða er ekki komin fram í við-
kisiljárns, eða um 1-2%, Heims- skiptakjörunum og er jafnvel
markaðsverð á áli og kísUjárni reiknað með frekari hækkunum
lækkaðl mikið i upphaQ þessa á næstu mánuðum. Að öllu sam-
árs, en álverð hcfur hins vegar anlögðu má þó ætla að viöskipta-
hækkað talsvert á síðustu vikum. kjörin verði um 2-3% hærrí í lok
Upplýsingar frá Þjóðhagsstofn- þessa árs en þau voru i byrjun
un um þróun viðskiptakjara voru ársins.
Iagðar fram á ríkisstjórnarfundi í Horfur eru á að iandsfram-
gær. Stofnunin telur að horfur ieiðsla standi í stað á þessu ári,
um þróun viöskiptakjara á næstu eða jafhvel dragist iítilsháttar
mánuðum séu mjög óráðnar, saman.
einkum vegna óvissu um þróun
með að viðskiptakjörin bötnuðu um 3% innan ársins 1990. {Heimild:
Þjóðhagsstofnun)
UTLOND
Amman — George Habash,
hinn róttæki leiðtogi Palestínu-
manna, sagði í gær að skærulið-
ar hans og hópar stuðnings-
manna (raka væru reiðubúnir til
bardaga við vestræn ríki ef ráðist
yrði á (rak. Hann gaf þessa yfir-
lýsingu á sama tíma og Yasser
Arafat, leiðtogi PLO, kom frá
Bagdad til friðarviðræðna við
Hussein Jórdaníukonung.
Teheran — Fulltrúar utanríkis-
ráðherra (rana og Sovétmanna
kváðust sammála um að finna
þyrfti friðsamlega lausn Persa-
flóadeilunnar, en virtust ósam-
mála um hvemig að því skyldi
staðið. Sá sovéski taldi viðskipta-
bannið vænlegast til árangurs en
sá íranski áleit best að Banda-
ríkjamenn hyrfu sem fyrst af
svæöinu.
London — Bretar, sem hafa
þegar visað úr landi 31 (raka,
hafa sett hömlur á ferðafrelsi
þeirra sendiráðsmanna (raks
sem eftir eru í landinu. Þetta er
liður í sameiginlegum aðgerðum
í Evrópu til að mótmæla árásum
(raka inn í vestræn sendiráð í Kú-
væt. Frá Túnis berast þær fregn-
ir að íraskir hermenn hafi ráðist
inn í bústað sendiherra landsins í
Kúvæt. Túnismenn hafa sent
mótmæli til Bagdad.
Moskva — Forsætisráðherra
Sovétríkjanna, Nikolai Ryshkov,
kveðst frekar munu víkja úr emb-
ætti en samþykkja þá róttæku
efnahagsáætlun sem nú liggur
fyrir þinginu. Hann kvaðst þó
geta fallist á málamiðlun ef eftir
því yrði leitað.
Prag — Forsætisráðherra Breta,
Margaret Thatcher, sem er fyrsti
breski þjóðarieiðtoginn sem
heimsækir Tékkóslóvakíu, lét í
Ijós skömm fyrir hönd þjóðar
sinnar vegna Munchen-sam-
komulagsins 1938, en þá voru
Þýskalandi nasista afhent stór
landsvæði í Tékkóslóvaklu. Hún
líkti framferði Þjóðverja við innrás
(raka í Kúvæt i síðasta mánuði.
Bangkok — Stjóm Kambódíu,
sem studd er af Víetnömum, og
skæruliðar áttu langan viöræðu-
fund á mánudaginn og fram á
nótt, en tókst ekki að komast að
samkomulagi um fyrstu skrefin í
átt til friðar.
Tokyo — Ólympíuleikar nútím-
ans munu halda upp á aldaraf-
mæli sitt árið 1996 í Atlanta, en
hvorki í Aþenu, Belgrad, Man-
chester, Melboume né Toronto.
Alþjóða ólympíuráðið tók þessa
ákvörðun, þótt Grikkir hafi sterk-
lega krafist þess að haldið verði
upp á aldarafmæli leikanna í því
landi þar sem þeir eru upprunnir.