Tíminn - 20.09.1990, Blaðsíða 10

10 .Tíminn
Fimmtudagur 20. september 1990
vikudagur 19. september 1990
Tíminn .11.
mmmmm
RHHH wmm

íslenskt hugvit og framleiösla vekur mikla athygli á íslensku sjávarútvegssýningunni
ísland fær hæstu einkunn fyrir
rafeindatækni við fiskvinnslu
íslenska sjávarútvegssýningin var opnuð í
Laugardalshöllinni í gær að viðstöddum for-
seta Islands auk ráðherra. Sýningin stendur
frá 19. til 23. september og er opin öllum ffá
klukkan 10 á morgnana til 18 á kvöldin.
Sýningin er haldin á vegum ensks sýningar-
fyrirtækis sem heitir Reed Exhibiton Comp-
anies Ltd., en það fyrirtæki stendur íyrir alls
kyns sýningum úti um allan heim. Á sjávar-
útvegssýningunni sýna 460 fyrirtæki ffá 21
landi, þar af eru íslensk ffamleiðslufyrirtæki
um 60. Einnig eru á sýningunni fjölmörg ís-
lensk innflutningsfyrirtæki sem taka þátt í
sýningunni með tilstyrk þeirra umboða sem
þau hafa, þama em þjónustufyrirtæki, fisk-
sölufyrirtæki og samgöngufyrirtæki ásamt
fjölmörgum erlendum fyrirtækjum.
Á sýningunni em sérstakir þjóðarbásar þar
sem fyrirtæki frá ýmsum löndum kynna
starfsemi sína og framleiðslu. Þjóðarbásar
em frá Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Hol-
landi og Bretlandi. Sýningarsvæðið er um
5000 fermetrar og er öll Laugardalshöllin
undirlögð og þar að auki kom enska fyrir-
tækið með tvö stór sýningartjöld með sér.
Þetta er í þriðja sinn sem svona sjávarút-
vegssýning er haldin á íslandi. Sú fyrsta var
1984, önnur 1987 og sú þriðja núna. Sýning-
in er haldin á þriggja ára fresti og sú næsta
verður haldin 1993 og er þegar búið að
ákveða dagana sem hún verður haldin.
Tómas Þór Tómasson er blaðafulltrúi sýn-
ingarinnar. Þegar Tíminn innti hann elfir því
hverjir það væm sem helst sæktu svona sýn-
ingar sagði hann að sýningin væri opin fyrir
almenning, en þetta væri náttúrlega fyrst og
fremst fyrir þá sem vinna í greininni, hvort
svo sem þeir vinni um borð í togara, báti eða
í frystihúsi og sjómennimir og fiskvinnslu-
fólkið eigi ekki síður erindi á sýninguna
heldur en skip-, útgerðar- eða frystihússtjór-
ar. Einnig tengjast ýmis þjónustufyrirtæki
sjávarútvegi á einn og annan hátt og for-
svarsmenn og starfsmenn þeirra fyrirtækja
sækja einnig svona sýningar. Á síðustu sýn-
ingu komu um 16.000 manns og sagði Tóm-
as að þeir ættu von á öðmm eins fjölda nú.
Aðspurður sagði Tómas að svona sýning
hefði afskaplega mikið gildi fyrir íslensku
fyrirtækin, því mörg þeirra hafi ekki bol-
magn til að fara á sýningamar úti og þessi
sýning hér væri fúllgild sýning sem aðilar
erlendis taki eftir og komi á. Hins vegar
skipti það líka máli fyrir íslendinga að fá alla
þessa útlendinga í sambandi við ferðamálin,
því gagngert á þessa sýningu kæmu rúmlega
1000 útlendingar. Þessir menn væm okkar
bestu kúnnar í ferðamálum, því þeir væm í
vinnunni þegar þeir koma hingað og þeir
eyði miklum peningum og núna t.d. væm öll
hótel uppbókuð allt austur á Hellu og upp í
Borgames. Tómas sagði að það væri í raun-
inni ekki rúm fýrir fleiri erlenda sýningar-
gesti, en það myndi áreiðanlega batna i
framtíðinni. Stefnan hjá þeim væri að gera
þessa sýningu enn stærri en hún er núna, en
það kosti stærra sýningarsvæði.
ísland fær hæstu einkunn
á sviöi rafeindatækni
fyrir fiskvinnslu
Þorsteinn Gislason fiskimálastjóri sagði að
sjávarútvegssýningin væri nauðsynleg að
því leyti að íslendingar yrðu að halda áfram
að fylgjast með þeim nýjungum sem alltaf
væm að bætast við, ef þeir ætluðu að halda
velli í samkeppninni. Þorsteinn sagði að raf-
eindatækninni fleygði stöðugt fram og eins
væm miklar ffamfarir í sambandi við ýmsan
tækjabúnað fyrir fiskvinnsluna og á þessari
sýningunni væri margt athyglisvert á þeim
sviðum. „Það er hreint ævintýri að horfa yfir
farinn veg síðustu 10 ár, hvað hefur gerst í
sambandi við tækjavæðingu gagnvart veið-
um og siglingum, stjóm skipa og fyrir skip-
stjómarmanninn sem er með veiðamar, og
fylgjast með þeirri miklu þróun sem hefur átt
sér stað. Manni fannst fyrir tíu ámm að það
væri vart hægt að bæta við en þar varð mað-
ur ekki sannspár.“ Aðspurður sagði Þor-
steinn að það hlytu að vera takmörk fyrir því
hvað væri hægt að halda áfram. Það hefði
orðið miklu meiri þróun í tæknibúnaðinum
heldur en i gerð skipa og endumýjun þeirra.
Þorsteinn sagði að það sem hefði gerst í sam-
bandi við þessar sýningar í Laugardalshöll-
inni væri viss sigur fyrir íslenskan sjávarút-
veg og samfélagið í heild. Hér væri verið að
sýna það besta sem væri hægt að sjá og upp-
lifa í sjávarútvegi, veiðum og vinnslu og hér
kæmi mikill fjöldi af fólki og þetta væri ein-
stök landkynning.
Þessi sýning skipti miklu máli fyrir íslensku
fyrirtækin og opnaði þeim ýmsa möguleika.
„Það er sérstaklega gaman að ræða við út-
lendingana sem em á sýningunni og sjá hvað
þeir hafa mikinn áhuga á vissum hlutum sem
við framleiðum. Þeir hafa sérstaklega áhuga
á rafeindatækninni íslensku og hún hefur
haslað sér víða völl erlendis og ég vitna bara
í orð þekkts prófessors frá Tromsö í Noregi
sem sagði við mig í fyrra að á sviði rafeinda-
tækni í sambandi við fiskvinnslu væri ekki
hægt annað en að gefa íslandi hæstu ein-
kunn.“
Marel kynnir nýja
kynslóö af vogum
Þau fyrirtæki sem em í fararbroddi fyrir ís-
lenska rafeindatækni em Marel hf. og Póls-
tækni á Isafirði. Bæði fýrirtækin kynna ýms-
ar nýjungar á sýningunni og hafa þær þegar
vakið mikla athygli. Marel hlaut á þessu ári
Útflutningsverðlaun forseta Islands og sagði
Guðmundur Þóroddsson hjá Marel að það
væri gífúrlegur heiður fýrir það fýrirtæki
sem hlyti þessi verðlaun, því þetta væri í
raun viðurkenning á þvi að fýrirtækið væri á
réttri leið og þeir væm mjög stoltir af því að
hafa hlotið þessi verðlaun. Á sýningunni er
Marel að kynna nýja kynslóð af vogum.
Nýju vogimar em bæði vog og tölva. í þeim
fer ffam gagnasöfnun og eins vinna þær eftir
ákveðnu prógrammi. Inn í vogimar em
komnir ýmsir hlutir sem em kannski ekki
nýir í heiminum en hafa aldrei áður verið í
vogum. Vogimar geta stjómað ýmsum að-
gerðum, á markvog t.d. er dósum blásið til
hliðar ef þær em of þungar eða of léttar.
Hægt er að tengja límmiðaprentara við vog-
imar og rákalesara. Hægt er að stjóma vog-
unum með fjarstýringu og það er komin enn
meiri nákvæmni með þessari nýju kynslóð
og enn meiri hraði. Eitt dæmi um nýjung er
svokallað brettaskráningarkerfi og er það til
að skrá allar afurðir inn á frystilager í frysti-
húsum og tölvan gefúr síðan upplýsingar um
það hvað til er á lager eftir fisktegundum,
framleiðsludögum og öðm og svo þegar
skipað er út er það sett inn í tölvuna og hún
síðan prentar það út og alltaf er til nákvæm
skrá um það sem til er á lager. Verið er að
vinna að frekari þróun á þessum tækjum hjá
Marel og einnig er verið að vinna að svokall-
aðri „Tölvusjón". Guðmundur sagði að þetta
verkefni væri mjög spennandi. Notaðar em
myndavélar sem tengdar em tölvu og þær
taka mynd af fiskinum og síðan ákvarðar
tölvan tegund, lengd, þykkt eða holdfýllingu
fisksins. Þetta er algjört framtíðartæki og er
það sem koma skal í fiskvinnslunni.
Póls-tækni með
ýmsar nýjungar
Póls-tækni hf. á Isafirði kynnir framleiðslu
sína á sýningunni og sýnir ýmsar nýjungar.
Ný gerð af Póls-samvalsvélum er kynnt á
sýningunni og hefúr hún verið endurhönnuð
og settur í hana nýr, fúllkomnari og fljótvirk-
ari rafeindabúnaður. Jónas Ágústsson, sölu-
stjóri hjá Póls-tækni, sagði að samvalsvél-
amar hafi notið ört vaxandi vinsælda á síð-
ustu misserum og væm 17 Póls-samvöl í
notkun hér innanlands og 10 vélar erlendis.
Samvalslínur samanstanda af framleiðslulín-
um og samvalsvélum, sem velja saman af
mikilli nákvæmni þá þyngd sem á að fara í
hvem pakka. Fiskflökum er raðað í fimmtán
hólf á vélinni og sér hún um að vigta hvert
einasta flak og raða þeim saman á þann hátt
sem beðið er um. Rafeindabúnaðurinn getur
skoðað allt að 32.000 möguleika á því
hvemig hentugast væri að raða flökunum
saman þannig að út kæmi sú þyngd sem beð-
ið er um. Síðan kemur sjálfvirkur bakkamat-
ari sem tekur við fiskinum og færir hann til
starfsmanns sem setur hann í pakkningar og
loks fara pakkningamar yfir svokallaða gát-
vog sem stoppar línuna ef askjan er of þung
eða létt. Afköstin í frystihúsi sem er með tíu
manna línu er eitt tonn á tímann þegar allt er
sett í 5 punda öskjur. Þessum samvalslínum
fýlgir enginn afskurður og nákvæmt eftirlit
Forseti íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, viröir þama fyrir sér skelfisk sem Rúnar Marvinsson matreiðslumaður hefur matreitt af mikilli
list á íslensku sjávarútvegssýningunni í Laugahdalshöllinni. Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra og kona hans, Siguijóna Sigurð-
ardóttir, fylgjast einnig grannt með. Á minni myndinni gefur að líta dreggið sem er nýjung í botnfestingum veiðarfæra og er hönnuður
þess Ari Axel Jónsson, hugvitsmaður fra Akureyri. Tlmamyndlr Pjetur og Ámi BJama
er haft með yfirvigt og undirvigt. Póls-tækni
kynnir einnig nýtt vigtar- og aflaskráningar-
kerfi sem nýlega var sett upp við hafnarvog-
ina á Akranesi. Tölvukerfið les upplýsingar
beint frá 50 tonna bílvog sem tengd er við
tölvuna og skrifar út vigtarmiða með upplýs-
ingum um seljanda, kaupanda, hráefni,
flutningsaðila, fisktegund, veiðarfæri o.fl.
Auk þess býður kerfið upp á upplýsingar og
samantekt um innveginn afla skipa og báta
og getur nýst til upplýsingar og skýrslugerð-
ar varðandi kvóta viðkomandi.
Nýjung í botnfestingum
veiöarfæra
Ari Axel Jónsson, hugvitsmaður ffá Akur-
eyri, kynnir á sýningunni lausn sína á vanda
sem menn hafa löngum glímt við. Hann hef-
ur hannað nýtt akkeri sem er sérhannað til að
festa veiðarfæri við hafsbotninn og kemur f
staðinn fýrir svokallaða netadreka. Akkerið
hefur verið nefnt dregg og er helst notað við
neta- og línuveiðar. Þetta virkar þannig að
dreggið grefúr sig niður í lausan botn, það
hefúr möguleika á að ná haldi við allar al-
gengar aðstæður og síðan er á því öryggi
þannig að það sleppir festunni við visst átak.
Menn ná veiðarfærunum upp á auðveldari
hátt og fýrir minni báta er þetta öryggisat-
riði, því þegar þeir lenda i slæmum festum
með gamla búnaðinn þá getur farið illa.
Dreggið er hannað til að það sleppi festunni
áður en færin slitna.
Veiðarfærin hafa oft ekki náðst upp þegar
þurft hefúr að slíta kaðlana vegna of mikillar
festu og því hafa net orðið eftir í sjónum
bæði til tjóns fýrir lífríki sjávarins og eig-
anda netsins.
Eins og áður sagði er það hinn sérstaki ör-
yggisbúnaður, sem tryggir það að dreggið
næst alltaf upp ásamt veiðarfærunum. Þessi
búnaður gefúr því dregginu sérstöðu umfrarn
aðrar lausnir og þar að auki er það fýrirferð-
arlítið, meðfærilegt og auðvelt í notkun.
Tæknileg atriði hafa verið unnin í samráði
við Iðntæknistofnun Islands og þar hafa far-
ið fram prófanir og ákvarðanir um stálblönd-
ur teknar á grundvelli prófana og útreikninga
sérfræðinga.
Sjávarútvegssýningin
mikilvæg fyrirtækjunum
Guðmundur Þóroddsson hjá Marel sagði að
það væri ekki hægt að standa utan við svona
sýningu. Þó það sé dýrt að taka þátt í þessu,
þá hitti þeir á sýningum sem þessum marga
viðskiptavini sem þeir kannski ekki hittu
annars. Þeir hefðu góða reynslu af svona
sýningum og væru ánægðir með þessar sýn-
ingar almennt. Guðmundur sagði að það
mætti ekki misvirða svona sýningar eins og
sumir gerðu með því að segja að þetta væri
bara snobb, enda sjái maður að allir sem eru
í alvöru í framleiðslu fyrir fiskvinnsluna að
þeir taka þátt í þessum sýningum og það sé
meira tekið eftir þeim sem ekki eru með á
sýningunni.
Jónas Ágústsson hjá Póls-tækni sagði að
svona sýning væri í rauninni lykillinn að því
hvert þeir stefni á næsta ári. Á sýninguna
komi verkstjórar, framleiðslustjórar, ffysti-
húsaeigendur, útlendingar og aðrir, og þeir
segi þeim hvað þeim finnst um tækin, og það
hjálpar þeim að ákveða á hvaða braut þeir
eigi að vera á næstu 12 mánuðum. Auðvitað
séu þeir þama með tæki sem þeir viti að sé
þörf fýrir á markaðnum, en þeir nái ennþá
betur að þróa þau eftir svona sýningar og því
væru þær mjög mikilvægar fýrir þá.

NRMMHMRmmRMMRmhí