Tíminn - 26.09.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
ÚTLÖND
Miðvikudagur 26. september 1990
Noregur:
Stjórnarandstaðan jafn-
sek forsætisráðherranum
Sósíalistaflokkur Noregs, sem mjög hefur lajt að Jan Syse forsæt-
Isráðherra að segja af sér fyrir að bijóta lög um hlutafélög, viður-
kenndi í gzer að hafa gerst sekur um sömu yflrsjón.
Flokkurinn á 17 af 165 mönnum á
þingi og talsmenn hans viðurkenndu
að fyrirtæki í þeirra eigu hefði sent
uppgjör of seint til yfirvalda. Frá
öðru fyrirtæki þeirra hefði uppgjörið
verið sent á réttum tíma en horfið,
líklega týnst í pósti.
„Þessu hefur nú verið kippt í lið-
inn,“ sagði Bente Sandvig, formaður
flokksins, „ég tel rangt að ætla að hér
hafi verið um lögbrot að ræða.“
Fyrr í þessum mánuði skoraði sósí-
alistaflokkurinn á Syse að segja af sér
eftir að hann hafði viðurkennt að
hafa látið undir höfuð leggjast að af-
henda réttum yfirvöldum uppgjör
vegna tveggja byggingarfyrirtækja í
hans eigu. Flokkurinn hefur haft
uppi mikla gagnrýni á Syse vegna
þessa og haldið því fram að forsætis-
ráðherra landsins ætti að vera öðrum
landsmönnum fyrirmynd. Afsökun
Syse, að hann hafi verið of önnum
kafinn, telur flokkurinn minna en
einskis virði.
Skattayfirvöld eru nú að kanna per-
sónulegar fjárreiður Syse eftir að
þeim hafa borist tvær skýrslur sem
segja að óreiða kunni að vera á þeim.
Syse, sem segist munu borga alla
skatta sem á hann kunna að vera
lagðir, hefur ákveðið að sitja áfram.
Samsteypustjórn hans er þegar undir
miklu álagi af málum sem varða allt
frá landbúnaðarstefnu til aðildar að
Evrópubandalagi nu.
Sandvig sagðist vonast til að deilur
um fjárreiður sósíalistaflokksins
verði ekki til þess að draga úr mætti
krafna um að Syse segi af sér. „Við
teljum að Syse hafi glatað trausti sem
forsætisráðherra," sagði hún.
Hún sagði að Syse bæri persónulega
ábyrgð á fyrirtækjum sínum þar sem
hann væri stjórnarformaður þeirra,
en fyrirtækin reka hvort um sig fjöl-
býlishús í Osló. En forystumenn sósí-
alistaflokksins bera ekki ábyrgð á fyr-
irtækjum í eigu flokksins, að sögn
formannsins.
Samkvæmt norskum lögum eiga
fyrirtæki að senda árlegt uppgjör til
fýrirtækjaskrár, sem ekki er í beinum
tengslum við skattyfirvöld, en sér um
að birta uppgjör fyrirtækjanna.
Sá sem brýtur þessi lög getur sam-
kvæmt bókstafnum átt yfir höfði sér
fjársektir eða allt að árs fangelsi.
Enginn hefur þó verið sóttur til saka
vegna þessa. Áætlað er að a.m.k.
10.000 af 80.000 fýrirtækjum í Nor-
egi muni brjóta umrædd lög í ár.
Nýtt nafn á Sovétríkin
Eftir að samningagerð um breyt-
ingar á samskiptum Moskvustjórnar
og lýðveidanna lýkur, er talið líklegt
að skipt verði um nafn á Sovétríkj-
unum.
í undirbúningsviðræðum Æðsta
ráðsins bar þrjú nöfn á góma sem
talin eru koma til greina.
Gorbatsjov studdi eina tillöguna,
sem borin var fram, en þar var
stungið upp á nafninu „Samband
fullvalda sósíalískra lýðvelda". Þetta
nafn tengir ríkið áfram við sósíalis-
mann en leggur jafnframt áherslu á
aukið sjálfstæði lýðveldanna.
Önnur uppástunga hljóðaði upp á
nafnið „Samband fullvalda sovéskra
lýðvelda", en sú þriðja, sem kom frá
róttækum umbótasinnum, var
„Samband evró-asískra lýðvelda" en
sá sem fýrstur stakk upp á því nafni
var andófsmaðurinn Andrei Sak-
harov heitinn.
Sovétríkin hafa borið núverandi
nafn sitt frá því í desember 1924.
Uppástungan um nafnaskiptin kom
upp á fundi Æðsta ráðsins þegar ver-
ið var að ræða hugsanlegar endur-
bætur á samskiptum lýðveldanna.
Fulltrúar 12 af 15 lýðveldum hafa
verið viðriðnir umræðurnar. Eystra-
saltsríkin þrjú, sem lagt hafa mikla
áherslu aðskilnað frá Sovétríkjun-
um, hafa ekki tekið þátt.
Gorbatsjov styður þá tillögu aö Sovét-
rikin veröi i framtíðinni kölluö „Sam-
band fúllvalda sósfalískra lýövelda".
Persaflói:
írakar hafa komið sér
upp efnavopnabyrgjum
Fréttayfirlit
SAMEINUÐU ÞJOÐIRN-
AR - Shevardnadse, utanríkis-
ráðherra Sovétrikjanna, sagð-
ist í ræðu mundu styðja loft-
feröabann á (rak. Hann varaði
(raka einnig við því að SÞ gætu
sameinað krafta sína gegn
þeim ef þeir hyrfu ekki frá Kú-
væt.
NIKOSÍA - Sýrlendingar og
(ranir tilkynntu sameinaða and-
stöðu gegn (rökum eftir að Ör-
yggisráð SÞ fór að undirbúa að
bæta loftferðabanni við refsiað-
gerðir sínar gegn Irökum.
SAÚDÍ-ARABÍA - Banda-
rískir sjóliðar, sem staðsettir
eru við mikilvæga höfn við
Persaflóa, höfðu uppi miklar
varúðarráðstafanir vegna
sprengjuhótana fyrr í þessum
mánuði en hættan leið tíðinda-
laust hjá.
NIKOSÍA - Sú ákvörðun íraka
að skipta út kúvæskum dínör-
um fyrir eigin gjaldmiðil í hlut-
föllunum einn gegn einum mun
kosta Kúvæta milljarða dala.
KAÍRÓ - Egyptar hafa tilkynnt
að þeir séu að senda fleiri her-
menn og skriðdreka til liðs við
sameinaða heri við Persaflóa.
ARGENTÍNA - Tvö argent-
ínsk herskip með 300 mönnum
eru nú á leið til Persaflóa til liðs
við þá heri sem þar eru fyrir.
Ákvörðun yfirvalda um að
senda skipin hefur vakið mikla
óánægju landsmanna.
MOSKVA - Tass fréttastofan
hefur sakað róttæklinga þá er
náð hafa völdum af kommún-
istaflokknum í mörgum lýðveld-
um landsins um að hafa skipu-
lagt fæðuskort til að greiða and-
stöðu við Gorbatsjov leið.
VATÍKANIÐ - Jóhannes Páll
páfi hefur tilkynnt að bragarbót
þurfi að gera I háskólum sem
kirkjan rekur. Hann segir að
kennarar og vísindamenn þar
verði að virða kenningar og sið-
fræði kaþólsku kirkjunnar.
WASHINGTON - ( árlegri
skýrslu varnarmálaráðuneytis
Bandaríkjanna segir að heryfir-
völd í Sovétríkjunum séu and-
stæð umbótastefnu Gorbat-
sjovs og því sé ekki tímabært
fyrir BNA að draga úr vígbúnaði
sínum.
AUSTUR-BERLÍN - Eftir
ólæti unglinga á götum Austur-
Beriínar í fyrrinótt kvaðst innan-
ríkisráðherra A-Þýskalands ótt-
ast að sameiningardagur ríkj-
anna tveggja muni ekki verða
átakalaus.
írakar hafa byggt byrgi til varn-
ar eiturefnum ef til þess kæmi
að efnavopnum yrði beitt í
Persaflóadeilunni, að sögn New
York Times sem kvaðst hafa það
eftir heimildum innan leyni-
þjónustu Bandaríkja-manna.
Hann sagöi að írakar ættu að
minnsta kosti sex slík byrgi og væru
þau rétt við landamærin milli Kú-
væt og íraks. Ætlunin er að nota
þessi byrgi ef vindáttin breyttist og
eiturefni íraka snerust gegn þeim
sjálfum.
Talsmaður leyniþjónustunnar vildi
engar athugasemdir gera við þessa
frétt.
Blaðið hafði það eftir ónefndum
stjórnarstarfsmönnum að efnavopn
væru drjúgur hluti af herútbúnaði
íraka. Þeir hefðu notað efnavopn í
stríðinu gegn írönum og væru vísir
til að endurtaka sama leikinn nú.
írakar hafa alla burði til að senda
frá sér slík vopn, með sprengjum,
úðurum á flugvélum, fallbyssum og
skammdrægum eldflaugum sem
skotið er frá þyrlum. Jafnvel er talið
að þeir hafi útbúnað sem geti skotið
eiturefnum allt að 500 kílómetra.
Reuter skýröi frá því í gær að Jón lausn á þessu vandamáli önnur en sem slík, hertaka og innlimun
Baldvin Hannibalsson hefði í að viðurkenna fullt sjálfstæði hefðu engu breytt þar um.
ræðu sinni á allsherjarþingi SÞ Eystrasaltsríkjanna,“ hafði frétta- Jón Baldvin beindi síðan máii
iýst yfir stuðningi Islands við stofan eftir „Hannibalsson“. sínu til Sovétmanna og hvatti þá
Eystrasaltsríkin. Hann kvaðst vonast til þess að tii að hætta við áætlanir sínar um
Jón Baldvin hvatti þjóðir heims viðræöur Eystrasaltsríkjanna og að færa kjamorkutilraunir til eyj-
til að leiða ekki hjá sér þau eftir- Sovétstjómarinnar leiddu til far- arinnar Novaja Zemlja. Hann kvað
stríðsöfl sem enn stæðu í vegi fyr- sællar lausnar málsins. Eystra- öli noröiæg rfld hafa áhyggjur af
ir framforum. saitsríkin hefðu verið sjálfstæð þeim áhrifum sem geislavirkni
„Þegar tii lengdar lætur er engin rfld og heimurinn hefði Htið á þau þaðan kynni að hafa á umhverfið.
Bangkok:
Mikið mannfall er bensínflutningabfll sprakk
Að minnsta kosti 44 létu lífíð
þegar olíuflutningabfll sprakk í
loft upp á einum helstu gatna-
mótum í Bangkok, höfuðborg
Tælands, á mánudagskvöldið.
Flest fómarlömbin voru f bif-
reiðum sem sátu fastar í um-
ferðinni er gatnamótin breyttust
á svipstundu í logandi vítl.
Yfir 100 manns voru fluttir á sjúkra-
hús, margir mjög illa brenndir.
Slökkviliðsmenn voru enn að störf-
um tólf klukkustundum eftir spreng-
inguna við að reyna að kæla bruna-
rústir húsa til að unnt væri að leita
að fleiri líkum.
Búist var við að mörg lík væri að
finna í gistiheimili fýrir einhleypar
konur. Báðir bensíntankar bifreiðar-
innar lentu fýrir framan það hús og
spúðu úr sér logunum eins og eld-
varpa.
Ástandið var hryllilegt þessa nótt.
Björgunarmenn hlupu að sjúkrabif-
reiðum með logandi fólk í fanginu.
Nakið fólk hljóp æpandi eftir göt-
unni, en fötin höfðu brunnið utan af
því.
Slökkviliðsmenn horfðu ráðalausir
á hamfarimar því hitinn var svo of-
salegur að þeir komust ekki að eldin-
um.
Líkin vom svo illa brennd og sviðin
að naumast var að sjá á þeim manns-
mynd. „Leyfið mér bara að deyja,"
hrópaði skaðbrenndur maður sem
velti sér á gangstéttinni, viti sínu fjær
afkvölum.
Flutningabflnum hafði verið ekið á
miklum hraða inn í hliðargötu, öku-
maðurinn missti stjóm á honum og
hann skall utan í bifreið og síðan aft-
an á röð kyrrstæðra bifreiða við um-
ferðarljós.
Bensínið gusaðist út úr bflnum og
sprakk í ljósum iogum. Hver spreng-
ingin kom á fætur annarri þegar
bensíngeymar nálægra bfla spmngu
einnig. Ökumenn þeirra gátu enga
björg sér veitt. Fjörutíu og þrír bflar
urðu eldinum að bráð.
Eldurinn var svo ofsafenginn að ná-
lægar byggingar stóðu nær sam-
stundis í ljósum logum. Flestar bygg-
ingarnar em tveggja til þriggja hæða
á háar með verslanir á jarðhæð og
íbúðir á efri hæðum.
Það setti hroll að mörgum Bang-
kokbúum er þeir veltu því fýrir sér að
þarna hefðu þeir auðveldlega getað
verið staddir á þessari örlagastundu
og hversu miklum tíma þeir eyða
daglega í bflum sínum, sem em fast-
ir í umferðarhnútum sem eru dag-
legt brauð í umferðinni í Bangkok.