Tíminn - 04.10.1990, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 4. október 1990
Tíminn 5
Sjálfstæðisflokkurinn situr á girðingunni og segist ekki vera með:
A-flokkarnir safna
„prikum“ í álmálinu
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra ætlar í dag að undirrita viljayfirlýs-
ingu um byggingu nýs álvers á Keilisnesi. Mjög skiptar skoðanir eru
innan ríkisstjómarinnar og fiokkanna, sem að henni standa, hvort
tímabært sé að skrifa undir. Miðstjóra Alþýðubandalagsins mun að
öllum lfidndum koma saman um helgina til að ræða um álmálið.
Svavar Gestsson menntamálaráðherra lýsti því yfir í sjónvarpsvið-
tali í gær að skrifi iðnaðarráðherra undir, stefni hann rfidsstjóraar-
samstarfinu í hættu. Svavar sagðist óttast að mjög erfitt yrði að ná
samkomulagi um málið eftir að iðnaðarráðherra er búinn að skrifa
undir.
Framkvæmdastjórn Alþýðubanda-
lagsins hefur ákveðið að kalla saman
miðstjórn flokksins til að fjalla um
álmálið. Mjög skiptar skoðanir eru
innan flokksins hvert skuli stefna í
málinu. Hluti flokksmanna vill
ganga til samninga í þeim anda sem
iðnaðarráðherra hefur lagt til. Bald-
ur Óskarsson, sem sæti á í álvið-
ræðunefnd, hefur hvatt flokksfélaga
sína til að fara þessa leið. Hann seg-
ir að hlaupi ráðherra Alþýðubanda-
lagsins úr ríkisstjórn, séu þeir að
setja málið allt í stórhættu og dæma
sjálfa sig úr leik í íslenskum stjórn-
málum. Flestir hörðustu stuðnings-
menn Ólafs Ragnars Grímssonar í
flokknum eru sama sinnis. Svavar
Gestsson og Steingrímur J. Sigfús-
son eru andstæðrar skoðunar.
Margir telja að Svavar og Stein-
grímur J. séu búnir að koma sjálfum
sér í mjög slæma stöðu með þeim
yfirlýsingum sem þeir hafa gefið á
undanförnum dögum. „Svavar og
Steingrímur eru búnir að mála sig
út í horn,“ sagði miðstjórnarmaður
í Alþýðubandalaginu í samtali við
Tímann. Óvíst er hvort þeir geta
haldið andlitinu, úr því sem komið
er, og jafnframt setið áfram í ríkis-
stjórninni. Markmið þeirra var að
koma í veg fyrir að iðnaðarráðherra
skrifaði undir, en það tókst ekki.
Nokkuð skiptar skoðanir eru um
það innan stjórnarflokkanna, hvort
tímabært sé að undirrita viljayfirlýs-
inguna í dag. Svavar Gestsson er
ekki einn um þá skoðun að iðnaðar-
ráðherra hafi með framgöngu sinni í
málinu stefnt stjórnarsamstarfinu í
hættu. Aðrir benda á að kenna megi
stífni ráðherra Alþýðubandalagsins
um þann óróa, sem virðist ríkja á
stjórnarheimilinu. Bent hefur verið
á að allt í lagi sé að lofa Jóni Sigurðs-
syni að skrifa undir. Ríkisstjórnin
hafi eftir sem áður óbundnar hend-
ur og ekkert sé því til fyrirstöðu að
halda áfram að fjalla um málið á
sömu nótum og gert hefur verið til
þessa. Pó að þessi ábending sé í
sjálfu sér rétt, getur orðið erfitt fyrir
ráðherrana að vinna saman, eftir
þær yfirlýsingar sem þeir hafa gefið.
Jón Baldvin Hannibalsson og Jón
Sigurðsson áttu í gær fund með for-
ystumönnum f Sjálfstæðisflokkn-
um. Erindi þeirra félaga var að fá
skýr svör um það hvort til greina
kæmi að þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins styddu álmálið á þingi.
Svör sjálfstæðismanna voru skýr:
Við hjálpum ríkisstjórninni ekki í
þessu máli. Fundurinn í gær vekur
upp þá spurningu hvort alþýðu-
flokksmenn séu með það í huga að
keyra málið áfram og slíta stjórnar-
samstarfinu, fái þeir ekki vilja sínum
framgengt. Benthefurverið á að það
styrki pólitíska stöðu Jóns Sigurðs-
sonar, verði kosið um álmálið, en
staða hans er ekki eins sterk nú og
hún var fyrir fjórum árum, þegar
Jón kom inn í íslenska pólitík, þá
óskrifað blað.
Búast má við að á miðstjórnarfundi
um helgina reyni Alþýðubandalagið
að undirstrika sérstöðu sína í mál-
inu. Líklegast er að miðstjórnin
samþykki á fundi sínum ályktun þar
sem settar verða fram kröfur um
orkuverð, skattamál og mengunar-
varnir.
Pað plagg, sem iðnaðarráðherra
skrifar undir í dag, er nokkurs konar
fundargerð um það sem gerst hefur
í álmálinu til þessa. Samningsaðilar
lýsa því yfir að þeir séu búnir að
ræða ákveðna hluti, fyrir liggi drög
að samningum og greint frá efni
þeirra.
Undirritunin er því aðeins skref í
átt að endanlegu markmiði, undir-
skrifuðum samningum. Undirskrift-
in bindur ekki hendur samningsað-
ilanna.
Iðnaðarráðherra hefur lýst því yfír
að allir meginþættir samninga liggi
nú fyrir. Ráðherrar og fleiri aðilar,
sem unnið hafa að samningsgerð-
inni, eru þessu ekki að öllu leyti
sammála. Fjármálaráðherra hefur
sagt að Atlantal-fyrirtækin hafí ekki
tekið neina afstöðu til tillagna iðn-
aðar- og fjármálaráðuneytis um
skattamál. Svo virðist sem ekki liggi
heldur fyrir, hvernig verður staðið
að mengunarvörnum í álverinu, t.d.
hvort í því verði vothreinsibúnaður.
Þá er enn nokkuð langt í að hægt
verði að ganga frá orkusamningi.
Það eina, sem er orðið ljóst, er að ál-
verið verður reist á Keilisnesi.
Stjórn Landsvirkjunar kemur sam-
an til fundar í dag til að ræða um
drög að orkusamningi. Stjórnin hef-
ur áður haldið einn fund, þar sem
drögin voru til umfjöllunar. Jóhann-
es Nordal, formaður stjórnar Lands-
virkjunar, sagði að stjórnin myndi
ræða um væntanlegan orkusamn-
ing frá öllum hliðum í dag. Ekki
væri áformað að samþykkja eitt eða
neitt. Málið væri ekki komið á það
stig að unnt væri að bera samning-
inn undir stjórnina til samþykkis.
EÓ
Úthlutun útflutningsleyfa á ísfiski til sölu:
379 tonn af
þorski í gámum Pressan komin — með
til Englands
Pressan kom út í morgun með
nýrri áhöfn á ritstjórn, en sem
kunnugt er var fyrri ritstjóm sagt
upp á nánast eínu brettí fyrir
nokkrum vikum síöan. Blaðið hef-
ur verið auglýst grimmt að undan-
fomu og Ijósmyndari rakst á þetta
mikla plakat, sem límt hafði verið
á öskutunnur í Vesturbænum.
Aflamiðlun hefur úthlutað leyfum
til útflutnings á ísfiski í gámum
tíl sölu í næstu viku. Leyfi fengust
til útfiutnings á 379 tonnum af
þorski til Bretíands, en sótt hafði
verið um leyfi til útflutnings á
1052 tonnum.
417 tonn af ýsu fara á Bretlands-
markað í gámum. Sótt var um 993
tonn. Til Þýskalands fara 138 tonn
af ufsa og 171 tonn af karfa. Sótt
var um leyfi til útflutnings á 362
tonnum af ufsa og 415 tonnum af
karfa.
Áætlaðar landanir í Bretlandi eru
130 tonn af þorski og 70 tonn af
ýsu. Búast má við að 170 tonnum
af ufsa verði landað í Þýskalandi og
450 tonnum af karfa. Því verður
heildarútflutningur til Bretlands
509 tonn af þorski og 487 tonn af
ýsu.
Til Þýskalands fara samtals 308
tonn af ufsa og 621 tonn af karfa.
Þá fara 25 tonn af karfa til Belgíu
og Frakklands.
—SE
Keppni í Evrópukeppni félagsliða í skák stendur nú yfir:
Taflfélag Reykjavíkur teflir
gegn Solingen frá Þýskalandi
í fyrradag hófst viðureign keppnis-
sveitar Taflfélags Reykjavíkur og v-
þýska liðsins Solingen í skákheim-
ili T.R. í Faxafeni 12. Keppnin hélt
síðan áfram í gær, en viðureign
þessi er liður í Evrópukeppni fé-
lagsliða f skák.
Taflfélag Reykjavíkur er komið í
fjögurra liða úrslit í keppninni,
ásamt Solingen og tveimur sovésk-
um liðum. Sigri T.R., mun félagið
keppa við aðra sovéska sveitina um
titilinn Evrópumeistari félagsliða
1989-90.
Liðið hefur áður lagt að velli And-
erlecht frá Belgíu, með Jan Timman
á fyrsta borði, Bayern Munchen frá
V-Þýskalandi sem er núverandi v-
þýskur meistari, og Búdapest frá
Ungverjalandi, með Lajos Portisch á
fyrsta borði. Með árangri sínum hef-
ur keppnissveit T.R. skipað sér í hóp
sterkustu félagsliða í heiminum,
enda eru bestu liðin í Evrópukeppn-
inni almennt gífurlega sterk. AI-
gengt er t.d. að taflfélög í V-Þýska-
landi og Frakklandi greiði útlend-
ingum góðan pening fyrir að keppa
með félögum sínum.
Með sveit Solingen, sem hefur ver-
ið helsti keppinautur Bayern
Munchen um toppsætið í V-Þýska-
landi síðastliðin ár, tefla tveir vel
þekktir útlendingar, þeir Nigel
Short og Boris Spassky. Ásamt þeim
tefla í liði Solingen m.a. Robert
Hiibner, Lobron, og fleiri. í liði Tafl-
félags Reykjavíkur eru Jóhann
Hjartarson, Jón L. Árnason, Margeir
Pétursson, Helgi Ólafsson, Hannes
Hlífar Stefánsson og Karl Þorsteins-
son. Teflt er á sex borðum, tvær um-
ferðir. Fyrri viðureignin fór fram í
fyrradag en sú seinni hófst í gær
klukkan 17.00. -khg.
Síldveiðar
hefjast í
næstu viku
Síldveiðar hefjast í næstu viku. Þrír
bátar hafa þó verið á sfldveiðum að
undanförau með sérstakri undan-
þágu.
Að sögn Jón B. Jónassonar hjá sjáv-
arútvegsráðuneytinu er öllum
heimilt að fá slíka undanþágu en
síldin sem veiðist er notuð sem beita
eða fryst. Menn eru þó vanalega ekk-
ert að flýta sér af stað því veiðin er
yfirleitt dræm á þessum tíma.
Ekkert er enn byrjað að salta síld
og enn er ekki útséð með hvort af
samningum við Sovétríkin, um út-
flutning saltsfldar, verður. khg.