Tíminn - 11.10.1990, Blaðsíða 3

Fimmtudagur H.október 1990
Tíminn 3
Lækkun álagningar skilar sér í lægra verði á langflestum lyfjum:
Lyfjakostnaður lækkar
um 160-170 m.kr. á ári
„í frétt Tímans er dregin upp skökk mynd af þessum hækkunum.
Heimildarmenn blaðsins hafa sleppt því að nefna, að af alls um
2.700 lyfjapakkningum hafa um 130 hækkað eitthvað en 2.570
pakkningar hafa aftur á móti lækkað í verði, þ.e. að rúmlega 95%
skráðra lyfja hafa lækkað í verði.
Þetta finnst mér vera frétt," sagði
Guðrún Eyjólfsdóttir, starfsmaður
Lyfjaverðlagsnefndar og Lyfjaeftir-
lits ríkisins, þegar frétt Tímans frá
því fyrir helgi um víðtækar hækk-
anir á lyfjum þrátt fyrir lægri
álagningu var borin undir hana.
„Það er alveg rétt að nokkur lyf
hækkuðu eins og yfirleitt gerist á
þriggja mánaða fresti vegna hækk-
ana á verði þeirra erlendis, en mið-
að við oft áður voru þau tiltölulega
fá,“ sagði Guðrún.
Guðrún segir ennfremur að flest
lyfin hafa lækkað í verði einhvers
staðar á bilinu 1-5% eða um 2.300
pakkningar. Lækkun á smásölu-
álagningu hafi verið mjög lítil á
ódýrustu lyfjunum. Og meirihluti
lyfjanna kosti undir 1.500 kr. í
heildsölu. Á hinn bóginn hafi
álagning lækkað mjög mikið á dýr-
ustu lyfjunum. Enda hafi um hátt í
300 lyfjapakkningar lækkað um
10% eða þaðan af meira frá síðustu
verðskrá. „Við höfum líka reiknað
út hvað þetta þýðir í milljónum.
Þarna er um 160-170 millj.kr.
lækkun að ræða á öllum „lyíjapakk-
anum“ miðað við eitt ár,“ sagði
Guðrún. Smásöluálagning apóteka
hefur að undanförnu verið 65% á
öll lyf, en er nú mismunandi og
hlutfallslega þeim mun lægri sem
um dýrari lyf er að ræða. Guðrún
segir meðalálagningu nú vera á bil-
inu 58-59%, reiknað út frá úrtaki
seldra lyfja hjá apótekunum.
Hvað hins vegar áðurnefndar
verðhækkanir snertir, segir Guð-
rún alltaf eitthvað um hækkanir í
hvert sinn sem lyfjaverðskrá er
reiknuð út (á þriggja mánaða fresti)
vegna erlendra verðhækkana. Vildi
hún jafnframt benda á að lyfjaverð-
lagsnefnd hefur ekkert með þær
hækkanir að gera, heldur heil-
brigðisráðuneytið. Framleiðendur
lyfja þurfi að sækja um heimild til
ráðuneytisins fyrir öllum verð-
breytingum hversu smávægilegar
sem þær kunna að vera. Ráðuneyt-
ið leitar umsagnar Lyfjaeftirlits
sem fjallar um þessar hækkana-
beiðnir m.a. með tilliti til þess hve-
nær viðkomandi lyf hækkaði síðast.
Lyfjaeftirlitið mælir síðan með
annaðhvort synjun eða samþykki til
heilbrigðisráðuneytisins. Þær
hækkanir sem nú urðu séu til-
komnar með þessum hætti, enda
hafi erlent verð sumra þessara lyfja
ekki hækkað í ein tíu til fimmtán
ár. Raunar hafi ráðuneytið heimilað
verðhækkanir á óvenjulega fáum
lyfjapakkningum að þessu sinni.
Verðhækkana vegna gengisbreyt-
inga sagði Guðrún hins vegar gæta
mjög lítið að þessu sinni vegna þess
að nær engar breytingar hafi orðið
á gengi síðustu þrjá mánuði.
Tíminn nefndi t.d. vinsæla „pillu"
Verðbóigan enn á fullu í veitíngahúsum og ýmsum sérverslunum:
Verðbólga í
skólafötum
Verðhækkun á fatnaði (2,6%) er tækjum um tæp 7%, fatnaður og
ástæðan fyrir helmingi þeirrar ýmsar vefnaðarvörur íkringum
hækkunar sem varð á vísitölu 6% og húsgögn um rúmlega 5%.
framfærslukostnaðar milli sept- Þegar litið er heilt ár aftur í tím-
ember og október en hinn helm- ann vekur athygU að ýmsar vörur
Ingurinn er að mestu hækkun á og þjónusta hafa hækkað allt upp
rekstrarkostnaði elnkabilsins. í 22% á tímabilinu — ekki síst í
Verðhækkanir vöru og þjónustu í ljósi þess að meðalgengi hefur að-
mánuðinum ollu 0,4% hækkun eins hækkað í kringum 7% á
vísitölunnar hvar af helmingur- sama 12 mánaða tímabili.
inn var í fatabúðunum. En þar á Þannig hafa húsgagna- og bús-
móti lækkaði fjármagnskostnaður áhaldabúðir t.d. hækkað söluvör-
nokkuð á annað prósent sem ur sínar um 22% á einu ári. Fatn-
svaraði til 0,1% lækkunar vísitöl- aður, skór, vefnaðarvörur, raftæki
unnar. Hækkun framfærsluvísi- og fleiri hlutir hafa hækkað um
tölunnar mllli september og októ- 16-17% á sama tíma. Má t.d.
ber svarar til 2,2% verðbólgu um- benda á að þama er um fjórfalt til
reiknað til heils árs. fimmfalt meiri hækkanir að ræða
Síðasta hálfa áriö (aprVokt) hef- heldur en urðu á innfluttum mat-
ur framfærsluvísitalan hækkað vörum á sama tímabili.
um 2,9%. Matvæli, margar inn- Rúmlega 21% hækkun á veit-
lendar vörur og opinber þjónusta ingahúsa- og hótelþjónustu vekja
hafa hækkað ennþá minna að ekki síður athygli þegar litið er til
meðaltali á þessu hálfa ári. Síma- þess að matvæli hafa aðeins
kostnaður hækkaði eldd neitt Og hækkað um 5% að meðaltali á
fjármagnskostnaöur hefur lækk- sama tíma, drykkjarvörur um
að verulega og sömuleiðis liður- 11%, rafmgnskostnaður um rúm
inn bækur og blöð um nær 8%. 7% og svo launakostnaðurinn
Tvöfalt til fimmfalt meiri verð- væntanlega minnst af þessu öllu.
hækkanir hafa hins vegar orðið á „Verðbólgupúkinn“ virðist því
nokkrum öðrum liðum fram- ennþá vel alinn í veitingahúsum
færsluvisitölunnar. I búsáhalda- og ýmlss konar tækja- og tusku-
búðum hefur verðlag hækkað um búðum.
15% að meðaltali á þessum tíma. í heild hefurvísitala framfærslu-
Veitingahúsa- og hótelþjónusta kostnaöar hins vegar hækkað um
hefur hækkað um rúmlega 13%, 10,1% á þessu sama 12 mánaða
ferðir með almennum flutninga- tímabili. - HEI

,;r... : ' IPÚTBHS
;;J ER A L HAD
wmm í SUÖURENBft
I 0PIB
: 9 - 13
1 ^ t :. : j LAUGABDAGA
IB l 11 10 - 16
' '' “•T ■
Lækkun álagningar á lyf vakti upp hörð viðbrögð meðal apótekara sem
sögðust jafnvel þurfa að draga úr þjónustu sinnl við sjúklinga. Ekki er
vitað hvar sá samdráttur kemur fram en starfsemi sumra apóteka er
viðamikil og félst m.a. í að útvega sérfræðingum ódýrt húsnæði undir
iæknastofur og taka þátt í launakostnaði læknaritara. Hugmyndin er að
sjúklingar þeirra lækna er njóta ,.apótekarastyrks“ skipti frekar við við-
komandi apótek sem yfirleitt eru í sama húsi og læknastofumar. Mynd-
in er tekin í biðsal lækna í Kringlunni í Reykjavík þar sem Ingólfsapótek
hefur útvegað ódýrt húsnæði.
Tímamynd: Ámi Bjama
sem hækkaði um 3,7%. „Ég sé
hérna vinsæla „pillu" sem hækkaði
um 5%. Sú hækkun er einfaldlega
vegna þess að erlendi framleiðand-
inn hefur ítrekað sótt um hækkun
á grunnverði lyfsins og ráðuneytið
samþykkti nú loksins að það yrði
heimilað. Það má líka benda á að
þetta er lyf sem „sjúklingurinn"
borgar sjálfur að fulíu, ekki hið op-
inbera," sagði Guðrún.
Loks benti Guðrún á að verðlags-
eftirlit með lyfjum hér á landi væri
mjög strangt, en í því sambandi
væri nauðsynlegt að hafa í huga að
ísland er lítill markaður og þess
verði að gæta að við missum ekki
Iyf hér af markaði, þ.e. að framleið-
andinn missi ekki áhugann á að
selja okkur þau, en það getur gerst
sé ekki fullrar sanngirni gætt.
„Við verðum líka svolítið að gæta
okkar í öllu þessu verðlagseftirliti,
sem er mjög strangt á lyfjum, ef við
viljum halda þessum lyfjum hér á
markaði. Markaðurinn hér er svo
lítill að við getum átt á hættu að
missa lyf hér af markaði, þ.e. að
framleiðandinn missi áhugann á að
selja okkur þau,“ sagði Guðrún Eyj-
ólfsdóttir.
- HEI
Páll Halldórsson, formaður BHMR, hvatti þingmenn til að afnema bráðabirgðalögin. Tímamynd Pjetur
BHMR fer dómstólaleiðina í kjarabaráttu sinni:
BHMR minnir þingmenn
á bráðabirgðalögin
Hópur félaga úr BHMR kom saman
á Austurvelli í gær um það leyti sem
Alþingi var sett. Erindið var að krefj-
ast þess að þingmenn felli úr gildi
bráðabirgðalögin sem námu úr gildi
kjarasamninga þeirra við ríkið. Að
lokinni þingsetningu var forseta
Sameinaðs Alþingis afhent bréf þar
sem setningu bráðabirgðalaganna
er harðlega mótmælt.
í síðustu viku var lögð inn stefna
fyrir bæjarþingi Reykjavíkur vegna
eins félagsmanns úr aðildarfélagi
BHMR. Gerð er krafa um að fjár-
málaráðuneytið greiði 4,5% launa-
hækkun sem afnumin var með
bráðabirgðalögunum frá 3. ágúst.
BHMR telur að bráðabirgðalögin
brjóti í bága við stjórnarskrá ís-
lands.
Samtökin telja í fyrsta lagi að setn-
ing laganna brjóti í bága við 2. grein
stjórnarskrárinnar sem kveður á um
þrískiptingu valdsins. Bent er á að
lögin hafi verið sett í þeim tilgangi
að ómerkja dóm sem æðsta dóms-
vald hafi fellt.
í öðru lagi telur BHMR að lögin
stríði gegn eignaréttarákvæðum
stjórnarskrárinnar þar sem hluti
launa afmarkaðs launahóps hafi ver-
ið gerður upptækur bótalaust. í
þriðja lagi telja samtökin að lögin
brjóti gegn 73. gr. stjórnarskrárinn-
ar þar sem fjallað er um félagafrelsi.
Með lögunum sé verið að kippa
stoðunum undan starfsemi stéttar-
félaga. Að síðustu telja samtökin að
heimild til setningar bráðabirgða-
laga skv. 28 gr. stjórnarskrárinnar
hafi ekki verið fyrir hendi.
BHMR hefur einnig ákveðið að
kæra setningu bráðabirgðalaganna
til Alþjóðavinnumálastofnunarinnar
(ILO). í kærunni er vísað sérstaklega
til 87. og 98. greina stofnunarinnar,
en þar er kveðið á um réttinn til að
stofna félög og semja sameiginlega,
og um félagafrelsi og verndun þess.
I kæru BHMR er vakin sérstök at-
hygli á að bráðabirgðalögin voru
sett af ríkisstjórn sem var samnings-
aðili BHMR. Bent er á að annar
samningsaðilinn geti ekki haft rétt
til að ómerkja meginefni samnings
þegar honum hentar. Einnig er vak-
in athygli á því að bráðabirgðalögin
hafi verið sett með vitund annarra
stéttarfélaga sem í sínum samning-
um hafi gert ráð fyrir að samningur
BHMR-félaganna yrði ómerktur.
Reiknað er með að Alþjóðavinnu-
málastofnunin sendi ffá sér álit um
málið í mars á næsta ári. Búist er við
dómi í Bæjarþingi Reykjavíkur á út-
mánuðum. -EÓ