Tíminn - 25.10.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 25. október 1990
Persaflóadeilan:
Vestræn ríki neita alfarið
orðrómi um samningagerð
Vestræn ríki og arabískir bandamenn þeirra neita harðlega fregnum
um að samningagerð sé á döfínni í Persaflóadeilunni og óttast að
slíkur orðrómur geti styrkt stöðu Saddams Hussein.
Vestrænir diplómatar segjast ekki
sjá þess nein merki að samningar
verði gerðir um að írakar dragi sig
að hluta til frá Kúvæt, þrátt fyrir að
ýmis atriði hafi bent til að svo væri.
Pessi atriði eru m.a.:
Orð sem varnarmálaráðherra
Saúdí- Arabíu lét falla um að hann
sæi engin tormerki á því að araba-
þjóð gæfi frændríki sínu land. Þetta
var túlkað þannig að Kúvæt gæti vel
séð af landsvæðum í hendur íraka.
Tilkynningar um að sovéska sendi-
fulltrúanum, Yevgeny Primakov,
hefði verið tjáð á fundi sínum með
Saddam að Irakar væru reiðubúnir
að fara frá Kúvæt ef þeir fengju í
staðinn olíulindir og tveir eyjar á
Flóanum. Primakov lagði af stað í
aðra sendiför til Persaflóans í gær.
Ákvörðun íraka um að láta lausa
alla franska gísla og nokkra amer-
íska og breska ríkisborgara. Frakkar,
Bretar og Bandaríkjamenn hafa lagt
til mest af herafla vestrænna ríkja
sem safnast hefur saman á Persa-
flóasvæðinu.
Undarlegasti orðrómurinn er þó sá
að Múhammeð spámaður hafi birst
Saddam Hussein í draumi og sagt
honum að gefa Kúvæt eftir að und-
anskiidum olíulindunum og eyjun-
um. Þessi orðrómur mun hafa haft
áhrif á vestrænum mörkuðum en
hefur ekki verið staðfestur frá írak.
Þessi atriði hafa orðið til þess að
vestrænir stjórnmálamenn eru ugg-
andi um að brestur kunni að koma í
samstöðu þeirra ríkja sem samein-
ast hafa gegn írökum. Þessi ótti hef-
ur komið fram í áskorunum Sam-
einuðu þjóðanna til íraka um að fara
skilyrðislaust frá Kúvæt.
Saúdí-Arabar hafa hamast við að
bæta þann skaða sem yfirlýsingar
utanríkisráðherrans hafa valdið.
Hann segir sjálfur að rangt hafi ver-
ið eftir sér haft og Fahd konungur
sagði á þriðjudaginn að andstaða
þjóðar hans gegn yfirtöku íraka á
Kúvæt væri jafnákveðin og nokkru
sinni.
Vestræn ríki hafa tilkynnt að þau
taki þessar afsakanir Saúdí-Araba til
greina, en heldur hafi þeir staðið
klaufalega að málum.
Svæðin sem írakar eru sagðir
reiðubúnir að semja um hafa verið
inniimuð í íraska héraðið Basra, en
afgangurinn af Kúvæt er nú sagður
19. hérað íraks.
Vandi vestrænna ríkja felst í því að
litið verður á alla eftirgjöf sem ósig-
ur. Bush Bandaríkjaforseti segir
slíkt ekki koma til greina og ef írök-
um verði afhent svo mikið sem ör-
smá landspilda sé verið að verðlauna
yfirgang og ofbeldi.
Bush Bandaríkjaforseti segir að
ekki komi til greina að gefa eftir
svo mikið sem smáskika af
Kúvæt í hendur írökum.
Norður-írland:
Sovétríkin:
IRA drepur breska hermenn
Þessi mynd vartekin í götuóeiröum á Norður-írlandi árið 1984. Ekki hef-
ur ástandið batnað síðan og mun varía gera það á næstunni.
Pravda neyðist
til að færa út kví-
arnar til vesturs
írski lýðveldisherinn gerði sprengju-
árásir á tvær varðstöðvar á Norður-
írlandi í gær. í árásunum, sem gerð-
ar voru í hefndarskyni vegna dráps á
einni af þeirra helstu skyttum, fórust
sex hermenn og 27 slösuðust.
Manns, sem var neyddur til að aka
bíl hlöðnum sprengiefni til varð-
stöðvarinnar í Londonderry, er sakn-
að og er óttast um afdrif hans. Hin
árásin var gerð í varðstöð nálægt
bænum Newry.
Þetta er mesta mannfall sem breski
herinn hefur mátt þola á Norður- ír-
landi á þessu ári.
Sprengingarnar voru nákvæmlega
tímasettar, þannig að þær urðu á báð-
um stöðum í einu. Þær voru svar IRA
við því að Dessie Drew, ein af leyni-
skyttum lýðveldishersins, var skotinn
fyrir tveimur vikum. Hann var sterk-
lega grunaður um morð á Norður-ír-
landi og í Evrópu. Breskir leyniþjón-
ustumenn drápu Drew og aðra leyni-
skyttu í árás sem IRA sór að hefna fyr-
ir.
IRA, sem hefur barist fyrir þvj í 70 ár
að koma Bretum burt úr N- írlandi,
lýsti árásunum á hendur sér og vildi
með þeim sýna að þeir gætu valið sér
skotmörk að vild.
í tilkynningu frá IRA sagði: „Þar til
breska stjómin lætur af vonlausri
baráttu sinni á Norður- írlandi, munu
árásir eins og þessar halda áfram."
Árásin í Londonderry hafði í för með
sér dauða fimm hermanna og sextán
slösuðust. Það eina sem er eftir af
varðstöðinni eru afgangar af herskála.
Þyrla frá hernum sveimaði yfir
staðnum til þess að reyna að finna
leyniskyttur eða jarðsprengjur sem
settar hefðu verið til höfuðs björgun-
arsveitum.
Eftir sprenginguna í Londonderry
komst lögreglan að því að manns var
saknað. Grímuklæddir menn héldu
fjölskyldu hans í gíslingu og fóru með
hann á bílnum hans.
IRA notaði sömu aðferð í Newry, tók
fjölskyldu í gíslingu og neyddi 65 ára
gamlan mann til að aka sendibíl, fúll-
um af sprengiefhi, til varðstöðvarinn-
ar. Þegar þangað var komið, stökk
hann út úr bílnum og hrópaði: „Það
er sprengja í bílnum."
En hermennirnir höfðu engan tíma
til að rýma svæðið. Sprengjan sprakk
og varð 21 árs gömlum hermanni að
bana og særði 10 aðra. Bflstjórinn
slapp með fótbrot.
Undanfarin tvö ár hefur IRA farið
víðtæka sprengjuherferð um allt
Bretland og meginland Evrópu. Þeir
bera því við að sprengjuárásir erlend-
is hafi mun meira áróðursgildi.
Árásirnar á varðstöðvamar í gær eru
þær alvarlegustu sem orðið hafa á
þessu ári. Lýðveldisherinn hefúr yfir
miklum vopnabúnaði að ráða og er
talið að hann telji um 250 manns.
Breski herinn hefur átt von á hefnd-
araðgerðum frá því Drew var drepinn
í Loughgall, litlu þorpi þar sem bresk-
ir hermenn skutu átta IRA- menn í
árás fyrir þremur árum.
Þá svaraði IRA fyrir sig með því að
drepa átta breska hermenn með því
að sprengja upp rútu sem þeir voru í.
írska lögreglan hefur handtekið
fimm manns og fært þá til yfirheyrslu
vegna sprengingarinnar í London-
derry.
Málgagn sovéska kommúnista-
flokksins, dagblaðið Pravda,
hefur misst stóran hluta lesenda
sinna á síðustu misserum. Af
þessum sökum eru nú uppi
áætlanir um að útgáfufyrirtæki
blaðsins fari út í sjónvarpsrekst-
ur og reyni að komast inn á al-
heimsmarkað.
Ivan Frolov, ritstjóri blaðsins
og meðlimur í forsætisnefnd
kommúnistaflokksins, sagði að
forysta flokksins hefði rætt
þann möguleika í gær að breyta
blaðinu í nokkurs konar sam-
steypufyrirtæki sem aflaði eigin
tekna með auglýsingum og öðl-
aðist þannig aukið sjálfstæði.
„Það er mögulegt að stofnað
verði flokkssjónvarp. í athugun
er að leigja myndver og fram-
leiða þar eigin kvikmyndir til
sýningar í sjónvarpi," sagði
Frolov á blaðamannafundi í
gær.
Lesendum Pravda, sem eitt
sinn var víðlesið þar sem þar var
einu upplýsingarnar um stefnu
stjórnvalda að hafa, hefur fækk-
að úr 6,8 milljónum í 504.000
frá því í janúar. Þessi fækkun,
sem einnig hefur orðið vart hjá
öðrum blöðum, orsakast aðal-
lega af verðhækkun.
Róttækir kommúnistar hafa
kvartað yfir því að sjónvarps-
stöðvarnar í Moskvu og Len-
ingrad, sem áður voru tryggar
málpípur kommúnistaflokksins,
séu nú notaðar af breytinga-
sinnum til þess að grafa undan
sovéska kerfinu.
Frolov sagðist telja að Pravda
gæti komist af með færri les-
endur ef tækist að afla aukinna
auglýsingatekna.
„Dagblöð lifa best sem alþjóð-
legir rniðlar," sagði hann, og
bætti því við að flokksforystan
hefði í hyggju að stofna alþjóð-
lega útgáfu af Prövdu í sam-
vinnu við útgáfufyrirtæki í
Bandaríkjunum, Japan, Bret-
landi og Frakklandi.
Fréttayfirlit
PARÍS - írakar hafa fúllvissað
Frakka um að engin skílyröi fylgi
lausn fírönsku gfslanna. Frönsk yf-
irvöld neita að standa í samninga-
makki víð íraka.
ALSÍR - Saddam Hussein seglr í
opinskáu viðtali við alsírskt viku-
Wað að gráum hárum á höfði hans
hafi að vísu fjölgaö, en guð muni
leíða hann til sigurs í Persaflóa- skytdu hans hafe komið illa við í norðaustri, en skæruliðamír hafi herjarverkfalls til að mótmæla
deilunni, sem hann segir alfarið krístna minniWutann í lancflnu. þegar brotiö þá mótspymu á bak handtöku leiðtoga síns
vera sök Kúvæta. WASHINGTON - Bandaríkja- aftur WASHINGTON - Morð, rán og
KAÍRÓ - Yevgeny Prímakov, stjóm er nú undír sívaxandí þrýst- ISLAMABAÐ - Kjósendur f nauðganir í Bandaríkjunum hafa
sovéski sendifúlitrúinn, hefur að ingi að minnka eða eyða alveg Pakístan ganga nú til atkvæða um stórlega fænst í vöxt á fyrstu sex
nýju ferð sína til friðarumleitana herstyrk Iraka hvað varðar kjam- hvort Benazir Bhutto, fyrrverandi mánuðum þessa áre, árið 1990
við Persaflóa. Hann kom til Kaíró í orku- og erturefríahemað, jafrível foreætisráðherra, fái annað tæki- stefnir f að verða mesta ofbeldisár
gærog þaðan mun hann haldatil þótt írakar samjjykki að yfirgefa færi eftir að hafa verið ásökuð um í sögu Bandaríkjanrta.
frak, Saúdí-Arabíu og Sýrlands. Kúvæt misferliogvikiðúrembætti. MADRID - Spánverjar eru byrj-
LÍBANON - Þúsundír syrgjandi NAÍRÓBÍ - Belgíski utanríkis- NÝJA-DELÍ - Sextán létust og aðir að flagga til að fágna komu
Líbana hyggjast fylgja stiómmála- ráðherrann segír sflómarmenn í Ijölmargir særðust í átökum af tni- Gorbatsjovs tfl landslns á föstu-
leiötoganum Dany Charmoun tfl Rúanda hafa tjáö sér að gripið hafi artegum toga sem urðu eftir að dag. Líklegt er að efríahagsmál
grafer, en moröin á honum á flöl- verið til vopna gegn skæruliðunum heittrúaðir hindúar boðuðu til alls- verði aðalefríi viðræðnanna