Tíminn - 26.10.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Föstudagur 26. október 1990
UTLOND
Landbúnaðarráðherrar EB funda:
Tillaga um 30% skerðingu
niðurgreiðslna fyrir 1996
Smábændur hafa haft í frammi háværustu mótmælin gegn fyrir-
hugaðri skerðingu á niðurgreiðslum á iandbúnaðarafurðir í löndum
Evrópubandalagsins, en sérfræðingar EB um landbúnaðarmál
halda því fram að yfírleitt séu það betur settir bændur, sem verði
fyrir mestum niðurskurði.
Þegar ráðherrar bandalagsins
mæta í sjötta sinn til fundar um
þetta mál í Lúxemborg í dag, verður
helst til umfjöllunar niðurskurður á
niðurgreiðslum á afurðir sem rækt-
aðar eru í auðugum ríkjum.
Fyrir fundinum Iiggur fyrirhugað
tilboð framkvæmdanefndar Evrópu-
bandalagsins fyrir viðræður um al-
þjóðleg viðskipti — GATT. EB er
eina stærri blökkin um útflutning á
landbúnaðarvörum, sem ekki hefur
enn lagt fram tilboð fyrir samninga-
fund GATT í Genf, sem á að ljúka í
desember.
Ef ráðherrunum tekst ekki að
koma sér saman enn einu sinni, get-
ur farið svo að leiðtogafundur EB í
Róm nú um helgina verði að af-
greiða málið, sem, að sögn Jacques
Delors, væri meiri háttar slys.
Ray MacSharry, landbúnaðarráð-
herra EB, segir að 80% fjárins á
landbúnaðarfjárhagsáætluninni fari
til 20% bænda í bandalagslöndun-
um, sem alls eru um 10 milljónir, og
hefur niðurskurðurinn á áætlun
hans verið skipulagður skv. því.
Hann vill skerða stuðninginn um
30% á árunum 1986-1996 og þegar
er hluti skerðingarinnar kominn til
framkvæmda.
Hollendingar, Bretar, Danir og ítal-
ir styðja áætlunina. Andstaðan gegn
henni á öllum fimm fundum EB-
ráðherranna hefur verið undir for-
ystu Þýskalands, hins mikla iðnríkis
sem ætti eftir öllu að dæma að hafa
minnstan áhuga á landbúnaði í EB.
Skýringarinnar á áhuga Þjóðverja
nú er að leita í kosningunum, sem
fram eiga að fara þar í landi 2. des-
ember, og Helmut Kohl kanslara er
mikið í mun að fá atkvæði þýskra
bænda.
Skv. tillögu MacSharry tekur full
30% skerðing til þeirra afurða, sem
mest viðskipti eru með og eru aðal-
lega ræktaðar í norðlægari löndun-
um, s.s. kornvara og hrísgrjón, syk-
ur og búfé.
Frakkar eru mestu framleiðendur
Iandbúnaðarvara í EB og, rétt eins
og í hinum auðugu norðlægari
löndunum, færu best settu bænd-
urnir verst út úr tillögum MacS-
harrys, en hefðu líka best efni á að
fallast á þær.
írland, fátækasta ríkið í norður-
hluta EB, yrði illilega fyrir barðinu á
áætluninni og er andsnúið henni.
Þar er mest áhersla lögð á búfjár-
rækt, sem fellur undir 30% niður-
skurðinn.
Andstæðingar áætlunarinnar í suð-
urhluta EB eru Spánn og Grikkland,
ásamt Portúgal, sem rækta ávexti,
grænmeti og vín, en á þeim flokkum
lækka niðurgreiðslur um 10%, sem
þessi ríki segja samt of mikið.
Landbúnaðarafurðir námu aðeins
3,2% af heildarþjóðartekjum banda-
lagsríkjanna á árinu 1987, og 8,3%
af útflutningi þeirra.
Fréttayfirlit
ISLAMABAD - Niðurstaða þing-
kosninganna í Pakistan, þar sem
Benazir Bhutto og flokkur hennar
biðu mikfnn ósigur og töpuöu nær
hdmingnum af þeim þingsætum
sem flokkurinn hafði, hafa korrfð
nokkuð á óvart Bhutto hefur þó
ckki látíð deigan síga og fultyröir að
kosningasvik hafi verið höfö f
frammi.
DUBAI - Viðskiptabann Samein-
uðu þjóöanna á frak hefur, að sögn
talsmanna crfíuféiaganna við
Persaflóa, nú leitt til þess að or-
er sú, að þeir hafa
eWd fengið afgreiddl nauðsynteg
efrii, sem bætt er útí þotueldsneyt-
ið og hindrar það í að ffjósa þegar
vélin er komín í ákveðna hæð.
BAGHDAD - Franskir rikisborg-
arar i gislingu í írak, sem þariend
stjómvöld hafa lofað að fái burtfar-
oteyfi, söfriuðust saman fyrir utan
firanska sendiráðið f Baghdad og
knöföust þess að fá uppfýsingar um
hvenær þeir fengju að yfirgefa
landiö. Á sama tíma er óttast um
fjöfda manns, sem talinn er hafa
lokast innl þegar átta hæða hús
hmndi í miðborg Baghdad.
TOKYO - Japanar hyggjast
senda kunnan stíómmálamann til
frak, sem á að freista þess að finna
lausn á deilunn) við Persaflóa, að
sögn eins af fonrstumönnum
Frjálslynda flokksins í Japan.
DAMASKUS - Sendinefnd á
vegum NEkhails Gorbafejof hefarátt
fund með tafsmönnum sýrienskra
s^ómvakfa um friðsamlega lausn á
PersaflóadeilunnL Yevgeny Pri-
makov flaug í gær frá Kairó til Dam-
askus á fetö sfeni um svæðið í di-
plómartastíl, sem hingað tð hefúr
ernkennt bandariska diplómata
NÝJA DELHÍ - Ofbeldí hefúr
minnkað á Indlandi, nú þegar nær
dregur almennum kosningum, en
átök hafa verið grimmlleg rrúlli trú-
arhópa og stótta hins foma stétta-
kerfis (caste). í gær bárust fóar
fretfir af ofbeldisverkum og ekkert í
líkingu við það sem gerðist á mið-
vikudag, þegar Hreintrúarflokkur
hindúa boðaði tíi verkfalls og 40
manns létust í átökum hindúa og
múslima.
styrjöld ísovéflýðveldinu Moldavfu,
að tyrkneska
minnihlutanum, sem vðl fá að
GENF - Átta árum eftír að stór-
vekfin settust við samningaborðiö,
þá sem flandmenn f Kalda strfðinu,
emþau nú sem óðast að Ijúka við
samninga um takmörkun lang-
MOSKVA <
ra-
áttusina.
DUÐLJN-frsklögreglayfirheyiöií
gær átta menn, í tengslum við
srengjuárásir IRA í fyrradag, árás
sem gengur nú undir nafriinu
„mannlega sprengjuárásin“, vegna
þess menn voru neyddir tfl að
aka bílum hlöðnu sprengiefni inn í
heröuðir.
— fá ekki launin sín greidd
Patagónfa, kaldranalegt eyðimerkursvæöi í suðurhluta Argentínu, þar
sem íbúar eru ekki nema einn á hvern ferkílómetra, virðist ekki líklegur
staður fyrir uppreisn almennings. Samt er nú svo komið að íbúamir
hafa risið gegn ríkisstjóminni í Buenos Aires og halda því fram að verið
sé að gera þá að bónbjargarmönnum.
Carios Menem, fbrsetí Argentínu, á úr vöndu að ráða. Efnahagur
landsins er f rúst, en það er ekki vænleg leið að reisa hann við, að
stöðva þær greiðslur á þeim lúsariaunum sem opinberír starfsmenn
og lífeyrisþegar eiga að fá.
í huga flestra Argentínumanna
gæti þetta eyðilega landsvæði allt
eins verið á tunglinu. Alheims-
borgararnir í Buenos Aires hafa
tamið sér að láta hugann reika eins
lítið til íbúanna 600.000 í Patagón-
íu, sem margir eru úthaldsgóðir af-
komendur evrópskra innflytjenda á
19. öld, og þess sérkennilega dýra-
lífs sem þar þrífst, m.a. fuglsins
rhea sem Darwin uppgötvaði og
líkist strúti.
Almannauppreisnin
á sér ekkert fordæmi
En nú neyðast stjórnvöld í Buenos
Aires til að leggja við hlustimar. Op-
inberir starfsmenn í héraðinu Chu-
but í Patagóníu, sem eru orðnir
þungir í skapi, þar sem þeir hafa ekki
fengið launin sín greidd í tvo mán-
uði, hafa slegist í hóp með lífeyris-
þegum, skólakennurum, lögfræð-
ingum og sauðfjárbændum í svo-
kallaðri „almenningsuppreisn" sem
á sér ekkert fordæmi.
Uppnámið hófst um miðjan októ-
ber með óundirbúnum mótmæla-
göngum um götur nágrannabæj-
anna Rawson og TVelew, sem inn-
flytjendur frá Wales stofnuðu á 19.
öld. Ekki leið á löngu þar til götuvígi
höföu verið reist á rykugum vegin-
um sem tengir héraðið við Buenos
Aires, sem er í um 900 km fjarlægð
til norðurs. Aðgerðin var meira
táknræn en ógnvekjandi, það er
sáralítil umferð um veginn.
Vilja ekki afskipti
stjómarandstæðinga
En þá gerði hópur lífeyrisþega
áhlaup á flugvöllinn í TVelew. Þeir
héldust í hendur og mynduðu hring
um þotu Aerolineas Argentinas og
hindruðu að hún kæmist á lofL Síð-
an tóku skólakennarar pósthúsið í
Rawson á sitt vald og hringdu í dag-
blöð í Buenos Aires til að vekja at-
hygli á hvemig farið væri með þá.
Foringjar mótmælaaðgerðanna
leggja áherslu á að þeir séu að kvarta
undan fjármálum frekar en stjórn-
málum. Þeir afþökkuðu kurteislega
tilboð um aðstoð frá trotskista, sem
situr á þjóðþinginu í Buenos Aires
og hefur heimsótt ChubuL
Almenningur í Chubut hefur undr-
ast hvað mótmælaaðgerðirnar hafa
borið góðan árangur og sett á fót fast
almannaþing, sem heldur líflega
fundi á hverjum degi í skólum,
slökkvistöðvum og sjúkrahúsum.
Fyrsta ákvörðunin, sem þar var sam-
þykkL fjallaði um þörfina á að
hrinda af stað „pólitískri ógnun" við
ríkisstjórann í Chubut.
Olíugróðinn fer til
Buenos Aires og ekkert
kemur í staðinn
Mótmælendurnir kvarta undan
að þeir hafa ekki fengið útborgað
síðan í ágúst sl., þar eð stjórnvöld
senda ekki nægilegt fé til þeirra
hluta til yfirvalda á staðnum. Sú
tilfinning, að héraðið fái ekki rétti-
lega bætt fyrir olíuna sem þar er
unnin, kyndir undir reiði íbúanna,
en olíugróðinn rennur beint í fjár-
hirslur í Buenos Aires á sama tíma
og skólar og sjúkrahús í Patagóníu
eru að hruni komin og launin eyð-
ast jafnfljótt og rýr og ófrjór jarð-
vegurinn.
„Ég kemst ekki af á laununum
mínum, jafnvel þó að ég fái þau
greidd," segir kennari einn, sem
þykir þó skárra að fá mánaðarlaun-
in sín, sem nema um 5000 fsl. kr.,
útborguð. Hann segir að eldiviður-
inn til upphitunar heimilisins
kosti um helming launanna.
Lögreglan hefur ekkert gert til að
draga úr mótmælaaðgerðunum,
lögregluþjónarnir eru líka reiðir
því að þeir hafa ekki heldur fengið
kaupið sitt. Auk þess hafa mót-
mælin verið fámenn og friðsamleg
á þessu dreifbýla svæði, en sagt er
að Butch Cassidy, hinum fræga
bandaríska útlaga, hafi fundist
Patagónía kjörinn staður til að fela
sig þegar hann varð að flýja frá
Bandaríkjunum.
Menem segir það
mál héraðanna
að koma lagi á ólagið
Mótmælin í Patagóníu eru þó
Carlos Menem Argentínuforseta
áhyggjuefni. Hann þarf að fást við
vaxandi óánægju í Buenos Aires
vegna harkalegra sparnaðarað-
gerða, sem ætlað er að koma bönd-
um á óðaverðbólgu og færa úrelt
iðjuver til nútíma starfshátta.
Hann segir það á verksviði hérað-
anna að koma lagi á ólagið á sínu
svæði. Þar verði menn að vera
reiðubúnir að herða sultarólina.
Fjármálaráðherrann í Chubut,
sem sótt er að úr öllum áttum, tek-
ur enn dýpra í árinni. Hann segir:
„Við verðum að slökkva þessa elda.
Annars verður bara sviðin jörð í
Patagóníu."