Tíminn - 14.11.1990, Síða 10
10 Tíminn
i
Miðvikudagur 14. nóvember 1990
Kynningarfundur
AL-ANON-samtakanna
Opinn afmælis- og kynningarfundur AL-
ANON-samtakanna vcrður haldinn
sunnudaginn 18. nóvember 1990 í Bú-
staðakirkju kl. 16.00.
AL-ANON-samtökin vom stofnuð á
íslandi 1972 og eru félagsskapur ættingja
og vina alkohólista.
AL-ANON-samtökin hafa aðcins cinn
tilgang: að hjálpa aðstandcndum alkohól-
ista.
Á fundinum munu koma fram og scgja
sína sögu þrir AL-ANON-félagar, einn
félagi AA-samtakanna, scm cru samtök
alkohólista og einn félagi frá ALATEEN,
sem eru félagsskapur aðstandcnda alko-
hólista 12-20 ára.
Kaffivcitingar.
Nánari upplýsingar um samtökin er
hægt að fá á skrifstofú AL-ANON 1 síma
19282, frá kl. 9.00-12.00 alla virka daga.
Venjum unga
hestamenn
Minningarkort
Minningarsjóðs séra Páls Sigurðssonar til
styrktar Hólskirkju í Bolungarvík fást hjá
formanni Bolvíkingafélagsins. Sími:
52343.
A6 þekkja stjörnur
og stjörnumerki
Fimmtudaginn 15. nóvember kl. 20.30
stendur Náttúrufræðistofa Kópavogs og
Náttúruvemdarfélag Suðvesturlands fyrir
Bylgjan
- félag farstöövaeigenda
Rás 9-1. tbl. 1990 er komið út.
kynningu til að auðvclda bytjcndum að
þckkja stjömur og stjömumcrki.
Kynningin vcrður undir lciðsögn
stjömuffóðra manna í Náttúmfræðistofu
Kópavogs, Digrancsvcgi 12, niðri. Öllum
er heimil þátttaka. Ekkcrt þátttökugjald. í
sambandi við kynninguna vcrður boðið
upp á stjömuskoðunarfcrð einhver næstu
kvöld þegar vel sést til stjama.
Seinna verður cinnig boðið upp á skoð-
unarferð í Stjömuathugunarstöð Stjömu-
skoðunarfélagsins cn stöðin er staðsett í
Valhúsaskóla á Seltjamamesi.
Tilgangur kynningarinnar og ferðanna er
að vekja athygli á hve skemmtilegt getur
verið á haust- og vetrarkvöldum að virða
fyrir sér stjömumar og stjömumerkin á
himinhvolfinu auk pláncta, tungls og
norðurljósa.
Þá er tilgangur ferðarinnar einnig að
minna á að gegnsæi lofthjúpsins yfir ls-
landi er oftast mikið og sjálfsagt að kynna
það fyrir öðmm þjóðum sem lítið gegnsæi
hafa vegna mikillar loftmengunar.
Félagsfundur
hjá Sjálfsbjörg, félagi fatlaðra í Reykja-
vík og nágrenni, verður haldinn laugar-
daginn 17. nóv. nk. kl. 13.30 í Félags-
heimili Sjálfsbjargar, að Hátúni 12,
Rcykjavík.
Fundarcfni: 1. Atvinnumál fatlaðra. Jóna
Gróa Sigurðardóttir, form. atvinnumála-
nefndar Reykjavíkurborgar mætir á fund-
inn. 2. Almenn félagsmál. 3. Fyrirhuguð
sumarferð til Hollands 1991. 4. Önnur
mál.
Félagar fjölmcnnið! Félagskonur sjá um
kaffi og bakkelsi.
ITC deildin Melkorka
heldur fúnd í kvöld í Menningarmiðstöð-
inni Gerðubergi kl. 20. Fundarstef: Þeir
hafa sigurmáttinn scm trúa því. Mcðal
efnis á fúndinum er kynning á bókinni
Krabbamein, viðbrögð, ábyrgð, angist,
sorg cflir Heidi Tuft og sjálfskynningar-
ræður nýrra aðila. Fundurinn er öllum op-
inn. Upplýsingar veita Guðrún s: 672806
og Ólöfs: 72715.
Digranesprestakall
Kirkjufélagsfundur verður í safnaðar-
heimilinu við Bjamhólastíg fimmtudag-
inn 15. nóv. kl. 20.30. Spiluð verður fé-
lagsvist. Kaffiveitingar.
Félag eldri borgara
Opið hús í dag, miðvikudag, kl. 14 að
Hverfisgötu 105. Sölufólk óskast til að
>clja jólakort fyrir FEB, upplýsingar i
ifma 28812. Athugið síðustu forvöð til að
panta í ferðina til Luxemborgar 22. nóv.
eru 15. nóv. Pantanir í síma 28812.
Þorbjörg Pálsdóttir áttræö
Þorbjörg Pálsdóttir, fýrrverandi húsfreyja
að Stóru-Brekku, Fljótum, Skagafirði, er
áttræð í dag. Þorbjörg fæddist í Hólakoti
14.11.1910 en fluttist ung með foreldrum
sínum, Páli Argrimi bóndi og Ingveldi
Hallgrímsdóttur, að Hvammi. Árið 1944
giftist hún Hjalta Kristjánssyni, fæddum
9.11.1909 og dáinn 20.03.1987.
Þau Þorbjörg og Hjalti hófú búskap í
Stóru-Brekku, Fljótum 1942, og bjuggu
þar til ársins 1969 er þau brugðu búi og
fluttust til Reykjavfkur þar sem Þorbjörg
býr enn að Gyðufelli 4.
Fjölskylda: Þorbjörg og Hjalti eignuð-
ustu 4 böm og einnig ólu þau upp eina
fósturdóttur. Fyrsta bamið misstu þau en
hin era: Óskar Hjaltason, fæddur
25.01.1946, búsettur i Kópavogi. Trausti
Hjaltasin, fæddur 19.09.1947, búsettur í
Mosfellsbæ. Ingveldur Ásta Hjaltadóttir,
fædd 22.03.1950, búsett á Neskaupstað.
Gurí Lív Stefánsdóttir, fædd 18.12.1931,
búsett í Reykjavík. Þorbjörg tekur á móti
gestum á heimili sonar síns og tengdadótt-
ur að Bugðutanga 32, Mosfellsbæ, laugar-
daginn 17.11. fráklukkan 16.
Agúst Petersen
listmálari
Fæddur 20. nóvcmber 1908
Dáinn 7. nóvember 1990
Látinn er í Reykjavík Ágúst Peter-
sen listmálari.
Leiðir okkar Ágústs lágu fyrst sam-
an fyrir nokkrum árum í gegnum
sameiginleg áhugamál. Með okkur
tókust ágæt kynni sem þróuðust í
vináttu síðustu æviár hans, enda fór
þar fölskvalaus maður.
í sannleika sagt var Ágúst Petersen
einhver sérstæðasti listamaður
þessa lands, ekki eingöngu í list-
sköpun sinni heldur einnig í öllu lífi
sínu og lífsafstöðu. Hann fékk lista-
mannaköllun sína strax á unga aldri
í Vestmannaeyjum, þar sem hann
fæddist 20. nóvember 1908. Varla
var hægt að hugsa sér ákjósanlegri
stað en Vestmannaeyjar fyrir upp-
rennandi listamann. Hann ólst upp
við náttúrufegurð, fuglalíf, sjóinn
og sjósókn, litbrigði lands og sjávar í
öllum sínum fjölbreytileika. Allt
voru þetta stef sem meitluðust í
huga drengsins þegar hann ólst upp
í Eyjum og birtust. síðar í myndum
hans og málverkum. Viðfangsefni
hans sem listamanns var alla hans
ævi samspil manns og náttúru.
Leið Ágústs að kölluninni lá ekki
um troðnar slóðir. Fyrri hluta ævi
sinnar starfaði hann sem húsamál-
ari og háði þá hörðu lífsbaráttu og
brauðstrit sem tíðkaðist hér á landi
fyrir síðustu heimsstyrjöld. Hann
gekk í Iðnskólann þar sem hann
lærði teikningu hjá Birni Björns-
syni, gullsmið og teiknara. Síðar
stundaði hann í frístundum nám í
myndlistarskólanum í Reykjavík.
Þar var hans aðalkennari Þorvaldur
Skúlason.
Þegar mesta brauðstritið var yfir-
staðið og Ágúst var búinn að byggja
sér og sínum notalegt hreiður, söðl-
aði hann um og sneri sér alfarið að
listsköpun sinni. Síðustu þrjátíu ár-
in helgaði hann listinni alla sína
krafta. Það veitti honum gleði og
lífsnautn þegar hann gat óskiptur
helgað sig köllun sinni.
Ágúst Petersen var vinnusamur en
þó ekki afkastamikill listmálari. Að
baki lá hin eðlislæga nákvæmni sem
var á köflum óútreiknanleg. Tíminn
sem hann lagði í hvert listaverk, svo
og fjöldi þeirra, skipti hann engu
máli. Nákvæmnin og fullkomnunin
skiptu öllu.
Þegar Michelangelo var að mála
lofthvelfinguna frægu f Sixtínsku
kapellunni í Róm undraðist vinur
hans einn hversu nákvæmlega lista-
maðurinn nostraði við hvert smáat-
riði í myndunum. „Eyddu ekki dýr-
mætum tíma þínum til einskis,"
sagði hann: „Áhorfendurnir munu
aldrei taka eftir þessum smáatriðum
þegar þeir horfa upp í hvelfinguna."
En Michelangelo svaraði: „Vinur,
það er alltaf einn sem tekur eftir og
það er skaparinn sjálfur."
Þessi frásögn kom mér oft í hug eft-
ir því sem ég kynntist Ágúst og
vinnubrögðum hans nánar. Efnivið
sinn sótti hann annars vegar í lands-
lagið og hins vegar til mannfólksins.
Það er ekki fjarri lagi að hann hafi
nálgast viðfangsefnið á svipaðan
hátt, hvort sem um var að ræða að
festa á léreft andartakshughrif í
landslagi eða skynjun á persónu.
Myndverkin eru í senn ljóðræn og
þokukennd og nálgast á tíðum hið
óhlutbundna. Þessum vinnubrögð-
um Ágústs kynntist ég að nokkru
leyti og reyndi eftir mætti að setja
mig inn í hugarheim hans. Það var
að sönnu erfitt og krefjandi, en einn-
ig þroskandi og gefandi um Ieið.
Það var ætíð ánægjulegt að heim-
sækja Ágúst í vinnustofuna hans
sem ekki var stór en ávallt snyrtileg.
Þar fór vel um listamanninn enda
var hann þar í öllu sínu veldi. Um-
ræðuefnið var þó nánast eingöngu
myndirnar hans sjálfs og hans eigin
lífsviðhorf. Magnaðar voru senurnar
sem Ágúst tók stundum. í augu
hans kom blik þegar hann hóf að út-
skýra myndverk sín; þessi lágvaxni
maður stækkaði allur og ljómaði
upp, andlitið umbreyttist, röddin lék
öll sín blæbrigði, hendurnar gengu
til og frá og líkaminn allur sveiflað-
ist með. Hláturinn sem gjarnan
fylgdi var hrífandi sannur. Þessar
stundir með honum eru mér ómet-
anlegur fjársjóður.
Ágúst gerði mikið af því að mála
andlitsmyndir, nokkurs konar portr-
ett. Útkoman var þó oftar í ætt við
sálgreiningu heldur en nákvæm eft-
irmynd. í flestum tilfellum málaði
Ágúst persónuna án vitundar henn-
ar. Hann fann það á sér þegar hann
þurfti að festa einhvern á léreft. Per-
sónurnar sótti hann út í mannlífið
vítt og breitt. Hann málaði fólkið
eftir minni og þeim áhrifum sem
það hafði á hann. Þegar hann hitti
þá persónu sem var viðfangsefni
hans hverju sinni, mændi hann á
hana og mældi í gegnum krepptan
lófann. Svo gekk hann þétt að per-
sónunni, rak hægra augað upp að
auga hennar og mælti svo gjarnan:
,^ugun eru spegill sálarinnar." Öll
þessi tilþrif voru sannast sagna ákaf-
lega sérstök, en jafnframt snjöll þeg-
ar betur var að gáð.
Útkoman á léreftinu kom fólki oft
spánskt fyrir sjónir. Þá var gjarnan
spurt: „Hvar er munnurinn? Eða
nefið? Eða eyrun? Hvar eru augun?“
En þegar dýpra var skyggnst þá fóru
línurnar að skýrast. í Ijós kom per-
sónan, gædd holdi og blóði. Hið
innra, ósýnilega og dulda birtist og
eftir nokkurn tíma varð málverkið
svo lifandi og ljóst að áhorfandi sá
þar fleira en augað greindi. Slík mál-
verk taka breytingum frá degi til
dags, frá ári til árs. Hvað getur verið
fullkomnari listsköpun?
Ágúst Petersen var einfari í ís-
lenskri myndlist. Hann skapaði sér
persónulegan stfi sem breyttist lítið
í gegnum árin. Hann var um sína
daga lítið áberandi í þjóðlífinu, enda
hógvær í eðli sfnu. Hann kunni best
Þær raddir heyrast að við ættum nú
þegar að sækja um aðild að Efnahags-
bandalagi Evrópu. Aðrir fara þó gæti-
legar og segja að fyrst ættum við að
tryggja okkur einkarétt á fiskimiðun-
um.
Enda þótt semdist um slíkt í bili
verðum við að meta hver trygging
væri fyrir því að það haldist til fram-
Jólin, hin mikla friðarhátíð, nálgast,
þegar minnst er fæðingar Jesú Krists.
Margt ættum við að hugleiða áður en
aðventan gengur í garð og við förum að
undirbúa okkur fyrir jólin.
1. Jesús Kristur er ekki lengur bam í
jötu, heldur frelsari mannanna og ríkir
upprisinn á himnum og mun fljótlega
kom aftur til jarðarinnar til að dæma
lifendur og dauða.
2. Jólin eru engin verslunarmanna-
við sig í hópi listamanna og þeirra
sem skildu hann. Hann kaus frið og
ró. Ágúst lét myndirnar tala sínu
máli og áleit þær vera verðuga full-
trúa sína út á við.
Genginn er á vit feðra sinna einn af
þeim listamönnum sem eiga eftir að
lifa með þjóð sinni. Eflaust verður
hann betur kunnur í framtíð en
samtíð. Með myndverkum sínum á
Ágúst Petersen eftir að skipa sér á
bekk sem einn af verðugustu full-
trúum myndlistar á þessari öld.
Ánnann Reynisson
búðar. Þegar ísland er komið í EBE
eru fiskimiðin við landið utan 12
mfina komin undir yfirráð bandalags-
ins eins og fiskimiðin í Norðursjón-
um. Þá erum við búnir að afsala okkur
einkarétti og einkavaldi yfir miðun-
um. Þá er það dómstóll bandalagsins
semhefurvaldið.
í fyrsta lagi verðum við að meta hvort
helgi, þar sem keppst er við að kaupa
handa fólki sem á nóg af öllu, heldur
hátíð fríðar og gleði.
3. Á jólunum á ekki að bera fram fagn-
aðarboðskap um jólasveina, Grýlu og
Leppalúða, heldur sannleikann um
Jesú KrisL Jólasveinafárið er lítilsvirð-
ing við minningarhátíð guðssonarins í
heiminn borinn.
4. Nær væri að íslenska þjóðin léti fá-
tækar þjóðir og böm njóta jólagjafa
Kveðja frá Félagi íslenskra
myndlistarmanna
Einn elsti og traustasti liðsmaður
okkar í Félagi íslenskra myndlist-
armanna er genginn á vit feðra
sinna. Mér er bæði ljúft og skylt að
minnast Ágústs Petersen örfáum
orðum. Hann var kominn af létt-
asta skeiði, er hann hóf nám í
Myndlistarskólanum í Reykjavík,
sem þá nefndist Frístundamálara-
skólinn, og átti reyndar aðild að
stofnun hans. Það má vissulega
telja Ágúst það til gildis að hann
skyldi gera sér grein fyrir því að
ekki nægði áhuginn og „talentið"
eitt, heldur þyrfti að afla sér
menntunar á þessu sviði sem öðr-
um. Ágúst nýtti sér vel tilsögn
góðra listamanna, svo sem Þor-
valds heitins Skúlasonar, án þess
að glata í nokkru sterkum sér-
kennum sínum í myndsköpuninni.
Hann hafði óvenju gott lita- og
formskyn, sem að sjálfsögðu er að-
all hvers málara.
Gústi var góður félagi og fram-
ganga hans öll einkenndist af
barnslegri einlægni og eldlegum
áhuga á myndlistinni. Hans verður
sárt saknað í hópnum.
Eftirlifandi eiginkonu og ættingj-
um votta ég samúð.
Hafsteinn Austmann
formaður Félags íslenskra
myndlistarmanna
Iíkur séu til að opnun landsins fyrir
fólki og fjármagni hafi einhver áhrif á
útgerð og fiskvinnslu hér á landi.
í öðru lagi verðum við að gera okkur
ljóst hver hefur valdið yfir fiskimiðum
sem orðin eru sameign bandalagsins.
Einu sinni var sagfc ísland fyrir ís-
lendinga.
sinna og kræsinga yfir jólahátíðina með.
því að sameinast um að senda íslensk
fjallalömb þangað sem hungrið geisar.
Væri ekki nær að láta þá sem ekkert
eiga njóta gleðilegra jóla og gleðjast yf-
ir því að fá að seðja svanga maga í stað-
inn fyrir að veita þeim sem allt eiga?
Þar fyrir utan ættum við að láta boð-
skap jólanna ríkja með okkur alla daga
ársins.
Einar Ingvi Magnússon, stud. theol.
LESENDUR SKRIFA Silll
ísland fyrir Evrópu
H.Kr.
Sendum fátækum fjallalömb