Tíminn - 20.11.1990, Síða 6

Tíminn - 20.11.1990, Síða 6
6 Tíminn Þriðjudagur 20. nóvember 1990 Tíminn MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og Framsóknarfélögin (Reykjavík Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm. Ingvar Gislason Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson Stefán Ásgrímsson Auglýsingastjóri: Steingrimur Glslason SkrifstofurLyngháls 9,110 Reykjavík. Sfml: 686300. Auglýsingasfml: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjóm, fréttastjórar 686306, fþróttir 686332, tæknideild 686387. Setnlng og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Oddi hf. Mánaöaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri Póstfax: 68-76-91 Tilboð með fyrirvara Utanríkisráðherra sem fer með þau málefni, er snerta hið almenna samkomulag um tolla og viðskipti, svo- kallað GATT-samkomulag, hefur sent frá sér tilboð til umræðu um hvemig Islendingar gætu hugsanlega stutt þá hugmynd sem uppi er á vettvangi GATT að aðildarríkin stuðli að því að viðskipti með landbúnað- aivörur landa milli verði sem fijálsust. Islendingar geta ekki látið þessar umræður framhjá sér fara. Hjá því verður ekki komist að ýmsu verður að breyta í stuðningsaðgerðum við landbúnað hér á landi eins og annars staðar. Hins vegar er það á mis- skilningi byggt að íslendingar hafi verið komnir svo í eindaga með að leggja íram tillag af sinni hálfu til þessarar umræðu, að utanríkisráðherra hefði ekki haft ráðrúm til að kynna hagsmunaaðilum og stjómmála- mönnum nánar en hann gerði, hvert yrði efiii og orða- lag tilboðsins. Fram kemur í viðtali við framkvæmdastjóra Stéttar- sambands bænda við Tímann í gær að tilboðið hafi ekki verið borið undir stjómendur sambandsins. For- maður Landssambands kúabænda lýsir einnig í við- tali við Tímann óánægju sinni með það að tilboðið hafi ekki verið borið imdir forsvarsmenn bændasam- takanna. Hákon Sigurgrímsson, framkvæmdastjóri Stéttar- sambandsins, tók fram að sambandið myndi skrifa ríkisstjóminni bréf þar sem komið yrði á firamfæri at- hugasemdum við tilboðið, enda væri ýmislegt óljóst í því skjali. Einnig að Stéttarsambandið muni fara fram á að fulltrúar þess fengju að vera viðstaddir lokahrinu samninganna í Genf og að hafit yrði náið samstarf við bændur um framkvæmdina hér heima. Utanríkisráðherra hlaut að sæta gagmýni fyrir máls- meðferðina, eins og líka ffam hefur komið í orðum forystumanna bændasamtaka. Gagnrýni þeirra er rétt- mæt. Hitt kann satt að vera að efnisleg gagnrýni á til- boð utanríkisráðherra vegi þyngra en andmæli gegn formsatriðum og vinnubrögðum ráðherra. Efnislega gagnrýni mun heldur ekki skorta, því að efni og orða- lag tilboðsins er engan veginn svo ljóst að það megi ekki túlka á ýmsa vegu. Að vísu kemur fram í aðfaraorðum tilboðsins að það er „fyrsta tilboð og háð tilboðum annarra þátttakenda í samningaviðræðunum. Því áskilur ísland sér rétt til þess að breyta og/eða draga til baka sérhvem hluta til- boðsins.“ í þessum orðum felst fyrirvari sem ráðherra ber að sýna ffarn á að hafi raunhæfit gildi. Sönnur á því fást þó ekki fyrr en á reynir við samningaborðið. Betra er þó að hafa þennan fyrirvara en ekki. Á grundvelli hans er möguleiki til þess að breyta efni tilboðsins, ef staðið er af einbeitni að því að halda honum fram á síðari stigum málsins. Eins og bent var í forystugrein Tímans á fimmtudag- inn er andinn í GATT-viðræðunum í Genf þannig að allt er í óvissu um samkomulag milli Evrópubanda- lagsins og Bandaríkjanna um alþjóðaviðskipti með landbúnaðarvörur. Með hliðsjón af því lá ekkert á að utanríkisráðherra íslands hraðaði tilboði sínu með þeim hætti sem hann gerði. Að ganga ffamhjá hags- munaaðilum um samráð er aðfinnsluverð embættis- færsla. mm gægMsgæSgs! Nýlega mítti sjá, að margt vinn- hlustað. en hér er ekki staöur eða stund tii var eng- er þetta ferlíki miöaö viö þarfir nefndi Kanaanstnenn. Þeir héldu Gunnarsson, Guómund Kamban, en hjá næstu kynslóðum á undan. Skandinavíu. Þaöan eru kornin tungumál) og Halldór Laxness. V'iö fsicndingar höfum getift af tröUln í þjöðsögunum. Þegar okkur margvfsleg íyrirbæri í ald- Amgrímur skrifaði frægt rlt tii Af anna rás. Vlð höfum fengið yflr vamar fslendingum, sem jafnast ™ *lö«t**?UUU* okknr Svarta dauða, Stórubólu, fulikomlega á við menningarrds- Næstum hvergi er getið um þýð- Stóradóm og Skaftárelda. Ekkert ur nútímans, lét hann að því ingar á verkum eftir menn eins og af þessu var af mannavöidum, liggja að vtð værum komin af Jónas Haligrímsson eða Þórberg smíðað okkur til fordjörfunar þessum trölliriennum. En á mið- Þórðarson. Þeim gafst heldur nema Stótidómur. Og allt leið öldum trdði fólk í Evrópu á hver- ekki kostur á menningarreisum. þetta hjá eins og ijótur draumur, skyns afbrigði í náttúrunni, og Þeir voru eldd uppi á iíma, þegar Nd herjar fiskþurrð á tniöum, öfl- ekki síður á skrattann sjálfan sem þjóðin verpti eggi á Mtðnesheiði. ugur viiji er til að ganga í EB og annað. Segír f annálum, að En ekki dugir að sýta það. Við bú- Gatt-vlðræður eru f fullum gangl skrattinn haft ferðast í kerru um um við mörg einkenni þotualdar. til að gera þann draum skarom- Ungvetjaland. f þann tíma þekkt- Htnar tíðn menningarrelsur eru sýnna stráka að veruleika, að hér um við ekki hjóJið hér á landi, og afsprengi hennar, Hún hefur fært verði horfið frá framleiðsiu á notuðumst við drögur eða sieða. okkur nær kenningum Antgríms landbúnaðarvörum. Þegar svo er Nú er skipt um skreið. Nú verpir laerða firá því um sextán hundruð, komið þykir monnum heppiiegast þjóðin eggi. að við séum komin af Kanaans- að þjóðin verpi dýru eggi á Miö- mönnum, fólki sem var stærra og ”th"4i • Fiskur og menning Frægðin er gömul famar hafa^eri& á fr| ti| fuíjjtomnu samnemi vfö ávlnn- Við erom ekki sár á peninga, einna fjögurra þjóðlanda, getum ínga þotualdar nema við hlið þess þegar útiönd eru annars vegar. við að vísu ekki stuðst við kenn- standi hröJhnenni úr ebr, svo út- Undanfarið hefur verið haidið úti ingar Amgríms lærða um tröll- lendingar sem hingað koma, geti fjölmennum menningarreisum, mennin, en við kynnum allt það, séð með etgtn augum hvað við er- gera veg íslands sem mestan. landinu. Þar er ýmist um að raeða til útflutnings. Farið hefur veríð land úr landi fisk eða skáld, og hallast ekki á Carri VITT OG BREITT Fávísi á upplýsingaöld Ljótt er ef satt er, sagði kerlingin þegar henni var sagt að Frelsarinn hafi verið krossfestur. Sama getur manni dottið í hug um þau vísindi að naer þriðjungur landsmanna haldi að ísland sé aðili að Evrópu- bandalaginu. Meðal margra merkra upplýsinga og umhugsunarefna sem fram komu á flokksþingi Framsóknar- flokksins um helgina, er sú að það sé útbreidd skoðun og vissa í land- inu, að íslendingar séu í Evrópu- bandalaginu. Þetta kemur fram í skoðanakönnun sem Félagsvís- indadeild Háskólans lét gera um hug íslendinga til bandalagsins og enn er verið að vinna úr og munu niðurstöður verða birtar innan tíðar. Að því er einn ræðumanna upplýsti á þingi er það staðreynd að 30 af hundraði aðspurðra eru þess fullviss að ísland sé meðal að- ildarþjóða Evrópubandalagsins. f hugum þessa hóps manna er auðvitað út í hött að reyna að komast að því hvort þjóðin vill samsamast innri markaði Evrópu, taka upp gjaldmiðil bandaríkjanna og lúta ákvörðunum Evópuþings- ins í öllum veigameiri málum. Af sjálfu leiðir að það munu Frónbú- ar gera eins og aðrir fullburða Evrópubúar. Án allra gaila Við lifum á Upplýsingaöld þar sem vandað menntakerfi sér um uppfræðslu barna, ungmenna, fullorðinna og öldunga. Er kerfið gallalaust að mati hinna færustu sérfræðinga að öðru leyti en því að það borgar kennurum ekki nógu góð Iaun. Þar að auki hefur fjölmiðlun auk- ist svo ásmegin að þótt vísitölu- fjölskyldan mundi öll sitja við og horfa, hlusta og lesa og skipta með sér rásum, stöðvum og blöðum, allan sólarhringinn kæmist hún ekki yfir að meðtaka nema brot af öllu því sem yfir hana er ausið af fjölmiðlaefni. Ótvíræðar kannanir sýna hvar fólk leitar helst upplýsinga og sér- hannaðar skoðanakannanir eru notaðar til að auglýsa upp frétta- stofur og upplýsingamiðlun margs konar. Fólk sem getur talað síbrosandi er eftirsóttasta frétta- efnið. Þeir sem mælast ná til flestra eyrna og augna eru bestu fréttamiðlarnir. Blöð eru mæld og vegin eftir um- fangi og útbreiðslu. Þau sem mest eru bólgin og ná að komast í hvað flestar sorptunnur eru að sjálf- sögðu bestu uppfræðararnir. Eða svo er sagt. TYúðar eiga bara að skemmta En eitthvað er bogið við alla þá upplýsingu sem ruglar fólk svo í ríminu, að nær þriðjungur þjóðar- innar veður í villu og svima um jafnafgerandi atriði og það hvort ísland er aðili að Evrópubandalag- inu eða ekki. Stjórnmálamenn og aðrir þeir sem eiga greiðan aðgang að fjöl- miðla-svallinu sýnast ekki til þess fallnir að auka skilning fólksins í landinu á stöðu íslands f heimin- um eða stefnumörkun í mikils- verðum málum sem varða þjóðar- heildina alla. Þessa dæmalausu vanþekkingu er ef til vill hægt að afsaka með þvf að fólk rugli saman Fríverslunar- bandalagi Evrópu, Evrópuráðinu, Evrópuþinginu og Evrópubanda- laginu og kannski enn fleiri al- þjóðasamtökum og stofnunum. Sé svo er matreiðsla fjölmiðlanna um málefni íslands og Evrópu- bandalagsins ekki upp á marga fiska. Kannski best að fréttamiðlar og stjórnmálamenn hætti að sýna eða útvarpa örstuttum fréttum og ruglandi fréttaviðtölum um jafn- flókið efni og viðræður um aðild að EB eru. Ef til vill er ekkert eðli- legra en að sauðsvartur almúginn geri lítinn greinarmun á hvort Jón Baldvin og svoleiðis fólk er í for- sæti ráðherranefndar EFTA eða forsætisnefndar EB. Og hver er yf- irleitt að tala við hvern um hvað um sérstöðu hins. Eða svoleiðis. Best að viðurkenna að ljósvakinn er vettvangur dægurlaga og dægrastyttingar og við hæfi að skemmtikraftarnir þar haldi sig við sinn leist og láti aðra upplýs- ingu í friði. Og því stærri sem blöðin eru, því erfiðara er að koma auga á hvar feitt er á stykkinu og upplýsinga- gildið rýrnar. Þá eru eftir minni blöðin „sem enginn vill lesa“, og hvaða máli skipta þau svosem gegn ofureflinu við útbreiðslu fávísinnar. OÓ

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.