Tíminn - 24.11.1990, Blaðsíða 8

16
HELGIN
Laugardagur 24. nóvember 1990

ATLI
MAGNÚSSON:
55
Jámfrúin" kært kvödd
Ekki verður annað sagt en
skörungur sé frá genginn er
járnfrú þeirra Breta stígur nið-
ur úr forsætisráðherrastóli.
Hvort sem mönnum hugnaðist
eða ekki þessi hnarreista, eitil-
harða og flugmælska kona, sem
jós upp úr sér íhaldsseminni á
þessari líka forkunnarfínu
ensku, þá er sjónarsviptir að
henni. Hver sem eftirmaður
hennar verður, þá mun hann
verða einhver þessara sléttu,
felldu og fremur litlitlu karls-
krögga, sem stýra þjóðum nú
og þarf sú mynd ekki frekari út-
listunar við. En hvað um það —
eftir sem áður er ekki sjálfgefið
að einhverjum persónuleika-
breiðmennum farnist betur að
leiða mál í farsæla höfn en hin-
um.
Ferill Thatcher hefur oft vakið
upp spurningar um það hvort
heiminum væri betur stjórnað
ef konur stjórnuðu. Talsmenn
kvennabaráttu hafa stundum
talað í þá veru. En sannarlega
hefur járnfrúin ekki verið full-
trúi þeirra eiginleika, sem kon-
um eru svo oft eignaðir þ.e.
mildi og umhyggja fyrir þeim er
miður mega og þurfa móður-
handarinnar við. Því hafa tals-
menn kvenveldis helst ekki vilj-
að kannast við frúna sem dæmi-
gerðan kvenstjórnanda. En aft-
ur á móti getur hún vel verið
fulltrúi þeirra röksemda sama
fólks að kona komist ekki áfram
í karlasamfélaginu nema með
því að bera af körlunum að
hörku og fylgni. Þá eiginleika
hefur hún átt í ríkum mæli og
þannig féllu henni völdin í
hendur. En hún var líka hörð
sem stjórnandi á nútímamæli-
kvarða meðal lýðræðisþjóða og
því ekki það eftirlæti kynsystra
á rauðum sokkum og ella hefði
getað orðið.
Ekki hafa margar konur kom-
ist til annarra eins áhrifa, þótt
þess séu dæmi og hvarflar hug-
urinn nú til Indiru heitinnar
Ghandi. En verkurinn er sá að
sú mæta kona var síður en svo
bljúgari en Thatcher og aldrei
hefur undirritaður skilið hve
menn virtust trega hana um
heim allan er hún féll frá. Lík-
lega naut hún þess hve fráfall
hennar varð sviplegt. Mönnum
gleymdist alveg að hún var satt
að segja harðstjóri og stjórnar-
far hennar gjörspillt. í sem
stystu máli sagt þá hafa þessar
tvær úrtöku-valdamiklu konur
ekki orðið til að sanna að heim-
urinn væri betur settur undir
kvennastjórn. Ég minnist þess
nú að færeyska skáldið Heine-
sen sagðist hafa glatað að fullu
gamalli trú sinni á konur sem
landsfeður, eftir að hafa fylgst
með járnfrúnni nokkra hríð yfir
álinn.
Það er táknrænt að þau mál er
verða Thatcher að falli eru Evr-
ópumálin, eða sú stefna að
þurrka ýmis þjóðareinkenni út
á skömmum tíma. Thatcher var
mjög bundin ýmsu því sem
sannbreskast er, eins og pund-
inu og flotanum. Ef til vill verð-
ur hún sem forsætisráðherra
síðasti Stór-Bretinn. Það var
talsvert komið af Churchill
gamla í henni, þegar hún
stefndi herskipum sínum suður
til Falklandseyja hér á árunum
og ívið broslegt (þótt stríð sé
ekki hlægilegt efni) að fylgjast
með hve forkunnarvel hún naut
sín um þær mundir. Sami flota-
foringjaandinn þekktist í yfir-
lýsingum hennar að undan-
förnu varðandi Kúvæt-deiluna.
Nelson og Marlborugh voru
þarna sem endurbornir.
Það má sem sé vel vera að
Bretum sé blessun að því að
losna nú við þessa frú, eftir að
hafa lotið forystu hennar í ell-
efu ár. Einkum mættu þeir nú
snúa sé að því að hlynna ögn
betur að lítilmagnanum í landi
sínu, en það hefur fylgt Bretan-
um um aldir að hann hefur van-
rækt æskulýð sinn og aðhlynn-
ingu aumra sín á meðal. Er ekki
kyn þótt Thatcher hafi lítt
breytt þar um, enda fyrirbærið
stór-breskt.
En blessuð sé hún fyrir það
sem hún á, er hún nú siglir
mikinn inn á síður sögunar, og
það er að leiðinleg var hún eig-
inlega aldrei. Slíkt má líka
meta.
Gettu nú
Það var Gljúfurárfoss í
Vatnsdalsá, sem síðast
var um spuri
Og við höldum okkur
áftam við fossana. En nú
erum við stödd í Öræfa-
sveit Þessi hái og tígu-
legi foss er efalaust mörg-
um kunnurog við spyijum
um nafn hans.
KROSSGATA

S/flTN
d£f).
VONd

SltEMMD
400 {
'TRoLL
FfNLEG
■V/fKT
f\PR A

O'T’T.
G6D-
aflÐQK
kynjA'-
dyR

S/fíLO
Ef/VjV
EKK)
LÆK

BUA
riL
i/£/V Itq

tíNDI
N/'SKÚ
PuK'
■NftFA,
\f\rr
I tS/Ffi
PNOTúí)

so>
EíVS
OS*
©
ELIN
H
~5
7
SK/lðfl
FJo'RÐ-
UR
GIRUM
VW
Tfl
V'ANfN
K/U-L
KEK
KNK)
SlfcR
: p'A
Vf\Mi
EIÐ
TJÐflR
l/ETN]
A'BiLL
flRP'
i
fsma
NflTT-
rom
HÚS -
Pý-K
KLAKl
■RflK
EINS
u
utýTn'
Hú ss
NUNNllR
SORTfl
8
MftW

LlNb 1
MVUvWs'
/V/tFN
7
ItfÓTT
TI/EtR
KfND
43
/orn--
MetkARI

ÖKflLD
RE/KIK
SiEND
iwsVi
XoW
VOöUR
VBIK
S o
TRE
ÉÍRODfl
VON D
o'vætt-
0 R
min ni
KAR
/0
KOA/D

■ragN
TlU
SEFft R
ÚMHf\
{/
Nö
wm
/f
QKftS
MJöG
FHfíö/}

þ/íT
Ll Ofl
M ÓT
STUZ
11
L033
UDU
W
DYRW
10
KlND
MflL M
/3
fdGUR
bh
12
GYPJfl
EKFÐft -
V/5JÍ?

um
fí
3'K3oL
{5
IGY?T(\
LflWS-
KtNfíUR
r.v/k,
fíUUTR-
IH
SP£
IS