Tíminn - 24.11.1990, Blaðsíða 11

Laugardagur 24. nóvember 1990
HELGIN
19
SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL
Bíll Dales Anderson sást nálægt moröstaðnum og vegna féríls eigand-
ans þótti ráðlegt að spyrja hann.
stóð að tveir karlmenn og ein
kona hefðu ráðist á hana. Þau
hefðu nefnt morðið á Audrey
Cardenas.
Cardenas-málið hafði verið mjög
umtalað ári áður í Belleville. Au-
drey Cardenas var 24 ára nemi í
fjölmiðlun við Texas-háskóla en
sigraði í samkeppni þar sem verð-
launin voru þau að starfa á blaði
tiltekinn tíma. Hún lenti hjá
Belleville News og hafði starfað
þar í 11 daga þegar hún hvarf.
Sök beint að öðrum
Mikil leit var gerð að Audrey í
hálfan mánuð en þá fannst loks lík
hennar í lækjargili nokkru fyrir
utan bæinn. Eftir miklar yfir-
heyrslur beindist grunurinn að
Rodney nokkrum Woidke 27 ára
gömlum iðjuleysingja frá Bak-
ersfield í Kaliforníu. Hann hafði
hafst við í skógunum við Belleville
um skeið. Eftir rannsóknir sál-
fræðinga og mikil málaferli var
Woidke sekur fundinn um morðið
og dæmdur í 45 ára fangelsi. Dóm-
urinn var kveðinn upp daginn áð-
ur en Lanman-mæðginin voru
myrt.
Meðan rannsókn Cardenas-máls-
ins stóð sem hæst, barst blaðinu
sem Audrey hafði starfað á nafn-
laust bréf frá stúlku sem sagðist
hafa verið heima hjá Dale nokkr-
um Anderson þegar Audrey kom
til að spyrja hann um illdeilur
hans við hið opinbera í bænum.
Stúlkan kvaðst hafa heyrt Ander-
son segja Audrey að einhverjir
þremenningar í tiltekinni deild
þess opinbera hefðu hótað að gera
henni mein ef hún skrifaði eitt-
hvað sem virtist Anderson í hag.
Lögreglan hafði athugað sögu
stúlkunnar en afskrifað þetta sem
hvert annað gabb sem lögreglan er
ótal sinnum beitt þegar verið er að
rannsaka viðkvæm mál. Nú varð
ekki betur séð en lögreglan stæði
uppi með sönnun þess að þre-
menningarnir tengdust ekki að-
eins Cardenas-morðinu heldur
einnig morðum Lanman-mæðg-
inanna.
Lögreglumenn töldu afar ólíklegt
að morðingjar Jolaine Lanman
hefðu gefið henni svigrúm til að
skrifa þetta bréf. Samt sem áður
var ákveðið að færa þremenning-
ana sem þar var getið til yfir-
heyrslu.
Allt þótti nú benda til þess að
morðinginn vildi helst koma sök-
inni á hina þrjá opinberu starfs-
menn, hver sem ástæðan var.
Önnur kenning var sú að einhver
hefði lent í rifrildi við Jolaine,
slegið hana í höfuðið, stungið
hana með skærunum en myrt síð-
an drenginn til að láta líta svo út
sem verknaðurinn væri framinn af
óðum manni.
Eftir því sem leið á rannsóknina
virtist koma æ betur í ljós að Lan-
man-mæðginin hefðu orðið fórn-
arlömb hefndaraðgerðar sem
varðaði þau ekki hið minnsta.
Justus hringdi til lögreglu-
mannsins sem farið hafði með
Lanman á sjúkrahúsið og bað
hann að spyrja hann hvort hann
hefði nokkra hugmynd um hvort
kona hans gæti á einhvern hátt
verið viðriðin Cardenas-málið.
Lögreglumaðurinn hringdi aftur
og sagði að allt sem Lanman vissi
um það mál væri úr fjölmiðlum,
hann þekkti engan þremenning-
anna sem nefndir voru á miðanum
og hefði ekki hugmynd um hver
eða hverjir hefðu myrt konu sína
og son eða af hverju.
Stúlka mundi
bílnúmerið
Menn voru í þann veginn að
ljúka vettvangsrannsókn og ganga
frá seint um kvöldið þegar maður
kom á staðinn ásamt unglings-
stúlku. Hann kvaðst ef til vill hafa
upplýsingar varðandi málið.
Þegar hann var spurður nánar,
útskýrði hann fyrir Justusi að
hann væri einn þeirra sem vökt-
uðu nágrennið í sjálfboðavinnu til
að hindra glæpi. Meðal þess sem
það felur í sér er að nota athyglis-
gáfuna og ef menn verða varir við
eitthvað sérkennilegt, að skrifa
það hjá sér, taka niður lýsingar á
fólki sem hagar sér óvenjulega,
bílnúmer og slíkt.
Maðurinn sagði að dóttir sín
hefði séð nýlegan Oldsmobile á
stæði ekki langt frá Lanman-hús-
inu laust eftir hádegið. Hún sá
karlmann undir stýri og lagði á
minnið númerið á bílnum.
Nú var hringt á lögreglustöðina
og símavörðurinn beðinn að hafa
samband við bifreiðaeftirlitið og fá
nafn bíleigandans. Þegar hann
hringdi til baka voru lögreglu-
menn ekkert óskaplega hissa þeg-
ar þeir heyrðu að Dale Anderson
ætti bílinn.
Hann hafði starfað sem fanga-
vörður í fjögur ár en verið vísað úr
starfi 1980. Þá réðst hann til hins
opinbera í deild sem sér um að
hjálpa fjárhagslega illa stöddum
borgurum. Hann var rekinn þaðan
1988 og sakaður um að falsa
skýrslur sumra skjólstæðinga
þannig að þeir fengu meiri pen-
inga af almannafé en þeim bar.
Fram kom að megnið af umfram-
greiðslunum rann í vasa Ander-
sons.
Eftir brottreksturinn hafði And-
erson höfðað mál og krafist miska-
bóta. Hann hélt því fram að yfir-
menn hans hefðu komið á hann
sökinni saklausan. Meðan hann
var fangavörður hafði honum
samið illa við nokkra samstarfs-
menn sína og iðulega kallað þá
öllum illum nöfnum.
Þá hafði Anderson verið handtek-
inn fyrir að þykjast vera lögreglu-
maður meðan á rannsókn Carden-
as-málsins stóð. Talið var að hann
hefði sem slíkur haft samband við
náinn ættingja Woidkes og sagst
hafa sannanir fyrir að Woidke
hefði ekki myrt Audrey Cardenas,
heldur lögreglumaður sem einnig
hefði nauðgað henni og síðan
reynt að hreinsa sig af glæpnum
með því að kenna Woidke um.
Nonn rannsóknarlögreglumaður,
sem einmitt var nú að rannsaka
Lanman-morðin, hafði tekið þátt í
rannsókn máls Andersons á sínum
tíma. Þá höfðu nágrannar Ander-
sons sagt honum að maðurinn
væri stórskrýtinn að mörgu leyti.
Eitt sinn hefði hann slegið blett-
inn hjá sér klæddur skotheldu
vesti og með byssu við beltið.
Hann hafði þá sagt öllum að hann
væri CIA-maður og ynni einnig
sem lausamaður hjá alríkislög-
reglunni FBI. Hann óttaðist að
leigumorðingi hefði verið settur
sér til höfúðs.
Tekinn með áhlaupi
Því meiri upplýsingar sem feng-
ust um Anderson, þeim mun
sannfærðari var lögreglan um að
hann væri morðingi Lanman-
mæðginanna.
Tveimur dögum eftir morðin
voru lögreglumenn sendir til hafa
eftirlit með húsi Andersons. Þeir
veittu því athygli að fyrir öllum
gluggum og gleri í hurðum var
Ijósbrúnn bylgjupappi. Lögreglu-
maður fór að húsinu og stúlka
kom til dyra. Spurt var eftir And-
erson en stúlkan sagði hann ekki
heima og að hún vissi ekki hvenær
hann kæmi.
Lögreglumenn trúðu stúlkunni
ekki. Þeir höfðu á tilfinningunni
að hann væri inni í húsinu ásamt
fleira fólki. Eftir stutta stund kom
hins vegar maður með húsleitar-
heimild. Kallað var á Anderson í
gjallarhorn og hann beðinn að
koma út en engin viðbrögð urðu.
Nú var kyrrstaða í aðgerðum en
lögregla og forvitnir vegfarendur
stóðu úti fyrir og biðu átekta.
Þetta var visst vandamál fyrir lög-
reglustjórann. Hefði Anderson
myrt Jolaine Lanman og son
hennar með köldu blóði gæti
hann verið hættulegur og væri að
líkindum geðbilaður. Hann væri
jafnvel vís til að myrða fólk í hús-
inu og sjálfan sig líka eða að ráðast
gegn lögreglunni.
Sérsveit tíu manna í felubúning-
um og vel vopnum búin beið þess
að fá merki um að ráðast inn í
húsið. Ættingi Andersons var sótt-
ur og kallaði á hann í gjallarhorn-
ið en engin svör bárust að heldur.
Þegar hér var komið sögu fékk
sérsveitin merki um að ráðast til
inngöngu og koma fólki á óvart
svo minni hætta væri á að til skot-
bardaga kæmi. Framdyr og bakdyr
voru brotnar upp samtímis.
Nokkrum mínútum síðar komu
lögreglumenn út með tvær stúlk-
ur sem voru faldar umsjá ættingja
sinna og loks kom Anderson. Far-
ið var með hann á stöðina.
Lögreglumenn voru inni í hús-
inu alla nóttina og um morguninn
komu þeir út með bílhlass af
sönnunargögnum, þar á meðal
kynstur af alls kyns vopnum. Þar
fannst einnig pokataska eins og
maður sá hafði verið með sem
vildi fá að skoða hús til sölu. í
þessari voru þunnir gúmmíhansk-
ar, svert snæri, breitt límband og
allþung kylfa.
Valdi fómarlömb
af handahófí
Þegar Dale Anderson var spurð-
ur um Lanman-morðin kvaðst
hann ekkert vita um þau og ekki
kannast við þetta fólk. Hann hefði
líklega verið í bfiskúrnum að
vinna við bfl sinn þegar morðin
voru framin.
Honum var tjáð að bfil með núm-
eri hans hefði sést við húsið á
morðdaginn en þá svaraði hann
því til að númerunum hefði verið
stolið viku áður.
Komið var með vitni sem verið
hafði heima hjá Anderson morð-
daginn en hann hefði ekki komið
heim fyrr en klukkan fimm síð-
degis.
Nú var Anderson ákærður fyrir
tvo morð að yfirlögðu ráði og þar
sem talið var að hann gæti orðið
hættulegur áðurnefndum þremur
opinberum starfsmönnum var
ákveðið að setja ekki tryggingu
heldur skyldi hann hafður í gæslu-
varðhaldi.
Réttarhöldin hófust 26. mars
1990 og í upphafsræðu sinni sagði
saksóknari að Anderson hefði valið
Jolaine Lanman og son hennar af
handahófi og myrt þau til að koma
sök á fyrrum yfirmenn sína hjá því
opinbera.
Það tók sækjanda þrjár vikur að
leggja fram allar sannanir og And-
erson talaði sjálfur sér til varnar.
Hann harðneitaði að hafa myrt
konuna og barnið og hélt fast við
þá sögu að hafa verið heima í bíl-
skúr á þeim tíma sem morðin
voru framin. Vissulega hefði eng-
inn séð sig því dyrnar voru lokað-
ar.
Hann rengdi þau vitni sem höfðu
séð hann í grennd við morðstað-
inn og spurt um hús til sölu og
sagði enn sem fyrr að bflnúmer-
unum hefði verið stolið. Þegar
Anderson hafði talað í þrjá daga
spurði sækjandi hann um sex
skjalatöskur í eigu hans sem inni-
héldu hnífa, skammbyssur, skot-
færi, reipisbúta, gúmmíhanska og
fleira slíkt. Hann kallaði töskurnar
„aftökupakka". Anderson svaraði
því til að slíkir hlutir væru ekki
bannaðir með neinum lögum.
Næst voru Anderson sýndar ljós-
myndir sem teknar voru af lfkun-
um á morðstaðnum og hann
spurður hvað hann sæi.
—Þetta er óhugnaður, sagði
hann. —Ég skil ekki að nokkur
maður geti gert svona lagað.
Einn gegn dauðadómi
Það tók kviðdóm tvær klukku-
stundir þann 17. aprfl 1990 að úr-
skurða Dale Anderson sekan um
tvö morð að yfirlögðu ráði. Kvið-
dómendur voru beðnir að sitja
enn og eftir að hafa hlustað á lög-
fræðingana tala drjúgan tíma til
viðbótar drógu þeir sig aftur í hlé
til að ákveða hvort Anderson
skyldi halda lífi eða deyja fyrir
glæpi sína.
Talsmaður kviðdóms tilkynnti að
atkvæði féllu 11 gegn einu um að
Anderson skyldi tekinn af lífi.
Einn kviðdómandi neitaði sem
sagt að samþykkja líflátsdóm og
þar með var lífi Andersons þyrmt.
Haft var eftir saksóknara að þótt
hann hafi orðið fyrir vonbrigðum
með dóminn hefði það eflaust sín
áhrif á Anderson að dvelja meðal
annarra ofbeldismanna alla ævi í
stað þess að sleppa með dauðann
núna.