Tíminn - 18.12.1990, Blaðsíða 2

(.• rr: irm i
2 Tíminn
000!“ ■odmaaab .Br lupGbuióhq'
Þriðjudagur 18. desember 1990
Vatnstjónin vaxa í takt við vinsældir parketgólfa:
EYÐILEGGJA RYÐGUÐ
RÖR WÓÐARSÁTTINA?
Fjöigun lekra vatnsröra í veggjum og stórhækkun á því tjóni sem
þau valda vegna þess hve parketgólf eru nú mikið í tísku virðist
nýjasta „rosablikan" á himni þjóðarsáttar. Bætur vegna vatnstjóna
nema orðið um 2/3 allra bóta húseigendatrygginga hjá Sjóvá-Al-
mennum. Að sögn talsmanna félagsins þurfa þeir orðið að greiða
1.600 krónur í vatnstjónabætur á móti hverjum 1.000 krónum
sem þeir fá í iðgjöld af húseigendatryggingum og hafa því farið
fram á tæplega 50% hækkun iðgjaidanna. Þvflíka hækkun iðgjalda
hjá einu auðugasta fyrirtæki í landinu, á sama tíma og verka-
mannalaun hækka ekkert, telur stjórn Dagsbrúnar aftur á móti
„hnefahögg og ögrun við aimennt fólk í landinu“ og varar við af-
leiðingunum.
Framkvæmdastjórn Verkamanna-
sambandsins heíúr sömuleiðis sam-
þykkt harðorð mótmæli gegn
ákvörðun húseigendatryggingar
Sjóvá-Almennra um 50% hækkun
iðgjaida. Enda sé hún í beinni and-
stöðu við markmið gildandi kjara-
samninga og stríði gegn þeim
áformum allra ábyrgra aðila, að
skapa hér þjóðfélag stöðugleika og
forða frá sveiflum í verðlagi. Minnir
VMSÍ á að Sjóvá-Almennar eru
reknar með stórgróða og hlutabréf
fyrirtækisins seld á hæsta verði —
nær sjöföldu verði, segir Dagsbrún.
Hver er þá ástæðan fyrir svo stór-
auknum tjónum? Eða misreiknuðu
menn sig svo hrapallega í þeim efn-
um þegar húseigendatryggingunni
var komið á fót?
Ólafur Jón Ingólfsson, deildarstjóri
hjá Sjóvá-Almennum, segir ljóst að
menn hafi ekki viljandi hleypt trygg-
ingabótunum upp í 60% umfram ið-
gjöldin. Hlutfall vatnstjóna sé það
langstærsta í húseigendatrygging-
unni, a.m.k. 2/3 allra tjóna. Og
nokkrir samverkandi þættir valdi
því hvað þessi tjón eru orðin stór.
Stærsti þátturinn sé kannski sá að
húsin í borginni eru að eldast. Pípu-
lagnir í gólfum og veggjum húsa
hafi verið að bresta í mjög auknum
mæli síðustu árin og tryggingafé-
lögin séu hreinlega farin að stunda
viðhald pípulagna í mjög miklum
mæli. Mikil hækkun bóta stafi
sömuleiðis af stóraukinni notkun
parkets á gólf jafnt gamalla húsa og
nýrra. Fyrir 10 árum hafi sprungið
rör í vegg í mesta lagi eyðilagt par-
ket á gólfi í 10. hverju tilviki, eða
enn sjaldnar. í dag valdi slíkt miklu
oftar stórtjóni, út af því hvað parket
er orðið algengt. Vitanlega geti vatn
líka valdið stórtjóni á teppum, en
oftast sé það minna, auk þess að tjón
á teppum mundi bætast úr fjöl-
skyldutryggingunni (innbústrygg-
ingu) en ekki húseigendatrygging-
unni.
Ólafur Jón tekur fram að þarna sé
ekki um glænýtt vandamál að ræða.
í fýrra hafi þegar verið orðin þörf á
a.m.k. 25% hækkun iðgjalda. Henni
hafi þó verið frestað, m.a. vegna þess
að félagið hefði þá eflaust verið
gagnrýnt fyrir „að það væri að
gleypa söluskattinn", sem felldur
var niður um síðustu áramót. Vand-
anum hafi því verið slegið á frest, en
á sama tíma hafi hann aukist og vax-
ið enn meira. Sjóvá- Almennar séu
þarna alls ekki einar á báti. Öll
tryggingafélögin sem selja slíka
tryggingu eigi við þennan sama
vanda að glíma.
Þótt umræðan hafi nær öll snúist
um 50% hækkun iðgjalda bendir Ól-
afur Jón á að félagið býður nú upp á
fleiri valmöguleika:
Vilji menn taka 50 þús.kr. sjálfs-
ábyrgð varðandi vatnstjón af völd-
um röra í veggjum sé um óbreytt ið-
gjald að ræða.
Og í öðru lagi bjóðist þeim sem
taka þessa tegund tjóna í eigin
ábyrgð 15% afsláttur frá núverandi
iðgjaldi. Þetta henti t.d. þeim sem
búa í húsum með rör utan á veggj-
um og þurfi því ekki að kaupa vernd
gegn þessum tjónum sem eru að
skapa öll þessi vandamál. Eftir sem
áður séu þeir tryggðir gegn öðrum
vatnstjónum, t.d. vegna krana sem
fer að leka eða af því að það flýtur út
úr baðkerinu svo dæmi séu nefnd.
En var alla tíð reiknað með því að
viðhald pípulagna í húsum yrði al-
mennt að stórum hluta í höndum
tryggingafélaganna?
Raunar ekki. í Danmörku sé t.d.
trygging gegn tjónum af völdum bil-
unar á rörum í veggjum seld sér-
staklega. „Okkar húseigendatrygg-
ing hefur því verið fullkomnari í
gegnum tíðina. Við erum því núna
að nálgast þá reynslu sem trygg-
ingafélög í öðrum löndum hafa
gengið í gegnum. Velji viðskiptavin-
ir okkar áfram fulla tryggingu eins
og verið hefur, þá er ljóst að við tök-
um þátt í töluverðu viðhaldi — þ.e.
að segja við íyrstu bilun.“
En bili rör í vegg í gömlu húsi, seg-
ir Ólafur Jón oft við því að búast að
fleiri rör séu nærri því að gefa sig.
Hlutverk tryggingafélagsins sé þá að
gera við bilunina, en um leið að
benda viðkomandi aðila á að hann
þurfi að fara út í frekara viðhald á
pípulögninni. Sinni menn ekki
slíkri ábendingu verði staða þeirra
gagnvart bótum ekki eins örugg,
þ.e. ef í ljós kemur að viðhald hafi
augljóslega og ítrekað verið van-
rækt.
Allajafna sagði Ólafur Jón tjónin
tengjast aldri húsa og þá oft ákveðn-
um hverfum. Hlíðahverfið í Reykja-
vík sé dæmi um slíkt. En þetta gerist
líka í nýjum húsum þegar bygging-
argallar eru að koma fram. T.d. hafi
bilanir verið tíðar í ákveðnum ný-
legum blokkum í Vesturbænum.
Iðgjald húseigendatryggingar mið-
ast við brunabótamat eigna. Meða-
liðgjaldið segir Ólafur Jón nálægt 1
prómill, þ.e. um þúsund krónur af
hverri milljón í brunabótamati.
Þess má geta að tilraunir Tfmans til
að ná sambandi við yfirmenn eigna-
trygginga hjá VÍS í gær voru árang-
urslausar. En upplýst var að þeir
sætu á fundum út af svipuðum
vandamálum og hér um ræðir.
- HEI
JÓLAGJÖF VÉLSLEÐAMANNSINS
®®
VETRARVai
FRÁ
ARCTIC CAT
Samfestingar
Hjálmar
Hanskar
Einnig mjöggott úrval aukahluta
tllt betta og Riklu neira
BIFREIÐAR & LANDBÚNAÐARVÉLAR HF
Ármúla 13 - 108 Revkiavik - ® 681200
Ármúla 13 - 108 Reykjavik - ® 681200
jgi Suóurlanlstmil U gg
Húsnæðisstofnun þarf oft að kosta miklu upp á íbúðir sem stofnunin eignast á nauðungaruppboði:
Húsnæðisstofn-
un á 73 húseignir
Húsnæðisstofnun ríkisins á í dag 73
íbúðir sem stofnunin hefur eignast á
nauðungaruppboðum. Einungis
fimm af þessum íbúðum eru í
Reykjavík. Húsnæöisstofnun hefur í
mörgum tilfellum mikinn kostnað af
þessum húseignum og dæmi eru um
að stofnunin hafi þurft að gera við
ibúð, sem hún hefur eignast, fyrir allt
að tvær milljónir króna til þess að
forða skemmdum og gera hana sölu-
hæfa.
„Húsnæðisstofnun hefur gífurlegan
kostnað af þessum íbúðum. Þegar við
lendum í því að eignast þær verðum
við að taka við þeim með sköttum sem
skyldum. Oftast nær hvfla á þeim lán
frá fleiri aöilum en Húsnæðisstofnun.
Við verðum að koma þeim hlutum í
skil til þess að missa íbúðirnar ekki frá
okkur aftur. í mörgum tilfellum verð-
um við að gera við íbúðirnar áður en
hægt er að selja þær. Þá þurfúm við að
borga af þeim fasteignagjöld, hita-
veitugjöld, rafmagnsgjöld og fleira.
Ekki er óalgengt að þessi gjöld hafi
verið lengi í vanskilum þegar Hús-
næðisstofriun tekur við íbúðunum,"
sagði Sigurður E. Guðmundsson,
framkvæmdastjóri Húsnæðisstofhun-
ar.
Sigurður sagði að mikið af þessum
íbúðum væri í slæmu ásigkomulagi.
Margar þeirra hefðu skipt oft um eig-
endur og dæmi væru um að gengið
væri illa um eignina og viðhaldi lítið
sinnt. Hann nefndi sem dæmi að fyrir
stuttu hefði borist inn á borð til sín
mál sem varðaði íbúð á efri hæð í tví-
býlishúsi í Vestmannaeyjum. fbúðin
var mjög illa farin, þakið lak, rúður
voru sprungnar og annað eftir því.
Ljóst var að ef ekkert yrði að gert
myndi íbúðin á efri hæðinni halda
áfram að skemmast og íbúðin á neðri
hæðinni líkast til stórskemmast.
Áætlaður kostnaður við að gera við
húsið var talinn vera um tvær milljón-
ir króna. Sigurður sagði að nokkuð
væri um að iðnaðarmenn keyptu
svona íbúðir af stofnuninni og gerðu
við þær.
Sigurður sagði að Húsnæðisstofnun
reyndi að losna við íbúðimar sem allra
fyrst. í mörgum tilfellum þyrfti stofn-
unin að lána mjög mikið í þeim til að
losna við þær. Sigurður sagði að dæmi
væri um að íbúðir hefðu verið leigðar
ef illa gengi að selja þær. Hann sagði
það heyra hins vegar til algerra und-
antekninga því þá væri erfiðara að
selja ef kaupandi byðist, því að segja
yrði leigjanda upp húsnæðinu með
löglegum fresti.
Aðeins 5 af þeim 73 íbúðum sem
Húsnæðisstofnun á um þessar mund-
ir eru í Reykjavík. Sigurður sagðist
ekki hafa neina skýringu á þessu, en
síðustu ár hefði lítið verið um að
stofnunin eignaðist íbúðir í Reykjavík.
Hann sagði hins vegar athyglisvert að
nokkuð stór hluti þessara íbúða væri á
Reykjanesi. Hann sagðist enga skýr-
ingu geta gefið á þessum mun.
Sigurður sagði að síðustu 2-3 árin
hefði Húsnæðisstofnun átt á bilinu
70-90 íbúðjr í einu. -EÓ
Klofnar Alþýðubandalag?
Blrting, félag félagshyggjufólks, mið af fyrri samþyldctum A.B.R.
hefur sett fram ákveðin skilyröi þar sem krafíst er afsagnar for-
fyrir því að félagið taki þátt í manns flokksins, að ekki verði
væntanlegu forvali Alþýðubanda- byggt álver o.fl. Þá vill Birting að
lagsins í Reykjavík. Alþýðubanda- fram fari opið prófkjör.
lagsfélagið í Reykjavík tók af- Um helgina voru haldnir nokkr-
stöðu til málsins á fundl sem ir formlegir og óformlegir fundir
haldinn var í gærkvöidi. Ekki var um framboðsmál Alþýðubanda-
kunnugt um niðurstöðu fundar- lagsins í Reykjavflc. Ilia gekk að
ins þegar Tíminn fór í prentun. fá fram ákveðna niðurstöðu. Ekki
Birtingyill að aðilar að væntan- rílrir alger eining um að endur-
legu framboði Alþýðubandalags- kjósa núverandi þingmenn
ins í Rcykjavík vérði Birting og flokksins, Svavar Gestsson og
Alþýðubandalagsfélagið í Reykja- Guðrúnu Helgadóttur.
vík, en ekki að Birting verði aðili Kjartan Valgarðsson, formaður
að framboði A.B.R. Gangi þetta Birtingar, sagði í gær að það réð-
eftir mun Birting væntanlega fá ist á fundinum sem haldlnn var í
jafnmarga fulltrúa í kjömefnd og gærkvöldi hvort Birting stæði
A.B.R. og jafnmikil áhrif varð- með A.B.R. að framboði í vor.
andi baráttumál framboðslns. Hann sagði að ef A.B.R. hafnaöi
Birting vill einnig að boðið verði öllum kröfum Birtingar væri
fram í vor á grundvelli nýjustu óvíst hvað félagar í Birtingu
stjómmálaáiyktunar flokksins og gerðu. Sérframboð væri kostur
að væntanlegt framboð taki ekki sem menn myndu ræða. -EÓ