Tíminn - 18.12.1990, Blaðsíða 18

•JH NVJOISVDNISAIDÍIY VÍSN31SJ
18 Tíminn
Þriðjudagur 18. desember 1990
Vinningstölur laugardaginn ___
(17)13®
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5af 5 0 6.311.884
2. 8 83.335
3. 4af 5 170 6.764
4. 3af 5 6.676 401
Heildarvinningsupphæð þessa viku:
UPPLÝSINGAR: SÍMSVARI 681511 - LUKKULÍNA 991002
MINNING
Dr. Bjöm Jóhannesson
í dag er til moldar borinn kær vinur
og samstarfsmaður, dr. Björn Jó-
hannesson, efnaverkfræðingur og
jarðvegsfræðingur. Fyrir þremur
vikum kom hann síðast í heimsókn
til okkar á Rannsóknastofnun land-
búnaðarins uppi á Keldnaholti ti! að
skila af sér verkefni sem hann hafði
tekið að sér að vinna. Hann hafði
mikið látið á sjá á síðustu mánuð-
um, en köllun sinni trúr lauk hann
með miklum ágætum við það sem
hann hafði tekið að sér að vinna. Það
var táknrænt að þetta síðasta faglega
verkefni sem hann leysti af hendi
var unnið fyrir þá stofnun sem hann
átti svo mikinn þátt í að móta. Og
það var heldur engin tilviljun að það
verkefni fjallaði einmitt um það sem
honum var alla tíð svo hjartfólgið —
íslenskan jarðveg.
Björn réðst til starfa við Búnaðar-
deild Atvinnudeildar Háskólans
1945 og hafði þá nýlokið doktors-
prófi í jarðvegsfræði við Cornell-há-
skólann í Bandaríkjunum. Áður
hafði hann lokið prófi í efnaverk-
fræði og var því vel í stakk búinn að
takast á við þau fjölmörgu verkefni
sem hér biðu óleyst á sviði ræktunar
og jarðvegsfræði. Þegar Björn hóf
störf voru aðstæður við Atvinnu-
deildina hins vegar harla bágbornar
og nánast engin tækni né fjármagn
fyrir hendi til að sinna rannsóknum.
Þessar aðstæður þættu ekki boðleg-
ar vel menntuðum vísindamönnum
í dag og fæstir myndu líklega sætta
sig við þær. En Birni féllust ekki
hendur og af þeirri elju og ákafa sem
honum var í blóð borin og ein-
kenndu allt hans líf tókst honum að
byggja upp ágæta aðstöðu og mjög
virka jarðvegsdeiid. Þó að sífellt
væri á brattann að sækja um starfsfé
var óta! mörgum rannsóknaverkefn-
um hrint af stað, einkum á sviði
jarðvegs- og áburðarfræði, og með
dugnaði sínum tókst Birni einhvern
veginn að afla fjár til þeirra.
Alls staðar blöstu verkefnin við
þegar Björn kom til starfa, en hér er
ekki rétti vettvangurinn til að tf-
unda allt það sem tekist var á við að
frumkvæði hans. Þó skal minnst á
kortlagningu og flokkun íslensks
jarðvegs og gerð gróðurkorta sem
hann var frumkvöðull að. Á sviði
jarðvegsfræði liggja eftir Björn fjöl-
margar ritgerðir og ber þar hæst
bókina „íslenskur jarðvegur". En
hann skrifaði einnig margar fræði-
legar greinar á öðrum sviðum nátt-
úrufræða, því að áhugamál hans
beindust ekki í einn farveg.
Á árunum 1962-1975 vann Björn
erlendis á vegum Þróunarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna og gat sér þar
gott orð. Er hann lét þar af störfum
fyrir aldurs sakir, samkvæmt skil-
greiningu þeirrar stofnunar, var
hann aðeins liðlega sextugur, með
mikla starfsorku og ekki tilbúinn að
setjast í helgan stein. Hann sneri sér
þá að ýmsum hugðarefnum sínum,
eins og fiskeldi sem hann hafði
geysimikinn áhuga á og hafði kynnt
sér vel. Árið 1977 tókst undirrituð-
um að fá Björn til að snúa sér að
nýju að jarðvegsrannsóknum, en í
þetta sinn á Suður-Grænlandi, þar
sem Rannsóknastofnun landbúnað-
arins, sem var arftaki hinnar gömlu
Atvinnudeildar, hafði verið fengin til
að gera úttekt á jarðvegi, gróðri og
ræktunarskilyrðum. Þetta var mikið
verkefni, sem unnið var að í sex ár,
og sá Björn um jarðvegsþátt þess.
Grænland er að mörgu leyti erfitt til
ferðalaga og rannsókna en það var
Birni enginn fjötur um fót, og þar
naut hann sín vel innan um félaga
sem þó voru flestir honum yngri að
árum.
Eftir að þessu rannsóknaverkefni
lauk vann Björn allt til hins síðasta
mikið með okkur, starfsmönnum
Landnýtingardeildar Rala. Við leit-
uðum til hans, því að við þörfnuð-
umst þekkingar hans, reynslu og fé-
lagsskapar og það er trúa okkar að
sú þörf hafi verið gagnkvæm.
Björn var góður félagi í orðsins
fyllstu merkingu, glaðvær og já-
kvæður og tilbúinn að leysa hvers
manns vanda. Hann sagði skoðun
sína jafnan tæpitungulaust og hann
mat réttmæta gagnrýni á sig og
störf sín, því að hann var heiðarleg-
ur og sannur fræðimaður. Dauðinn
leysti Björn frá erfiðum sjúkdómi og
kom því sem Iíkn. Við samstarfs-
menn hans við Rannsóknastofnun
landbúnaðarins munum ætíð sakna
hans og minnast sem einstaks heið-
ursmanns og vinar.
Blessuð veri minning Björns Jó-
hannessonar.
Ingvi Þorsteinsson
í Minningabók Vigdísar Grímsdóttur niðar hafið.
Öldumar hníga jafnskjótt og þær rísa, en í sérhverri
lýsir skamma stund minning ffá genginni tíð.
Lesandinn skynjar veröld sem var, með yfirbragð
trega því að hún kemur aldrei aftur. En um leið er
hún lifandi og hlý, ekki að fullu farin, heldur nálæg,
önnur og ný í þeirri veröld sem er og verður.
Vigdís Grímsdóttir hefur þegar skipað sér sess meðal
ffemstu höfunda okkar með smásögum sínum,
skáldsögum og ljóðum.
ísmeygileg kímni, napurt háð, einlæg samúð, sterkir
þræðir í nýrri skáldsögu sem á enga sína líka.
Saga fólks sem byrgir bresti sína og leyndarmál á bak
við luktar dyr, ættarsaga í formi eftirmæla, greina og
sendibréfa héðan og að handan. Viðamikið
og frumlegt skáldverk eftir rithöfund sem
á erindi við þig og samtíð þína.
IÐUNN
VANDAÐAR BÆKU R
♦ í 45 ÁR ♦
Vigdís
Grímsdóttir
Steinunn
Sigurðardóttir