Tíminn - 20.12.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 20. desember 1990
Sovéska fulltrúaþingið:
Neyðarlögum hótað
á óróleg lýðveldi
Á myndinni má sjá þá (talið frá vinstri) Ligatsjov, Ryzhkov og Gorhasjov.
Mikhaíl Gorbatsjov forseti Sovét-
ríkjanna sagði í gær að hann ætlaði
að koma á beinni stjóm frá Moskvu í
jæim lýðveldum sem órói væri mest-
ur og gaf í skyn að Eystrasaltslýð-
veldin þijú gætu orðið í þeim hópi.
í þrumuræðu, sem Gorbatsjov hélt á
fulltrúaþinginu, sagði hann að
stjórnvöld í Kreml væru sérstaklega
áhyggjufúll vegna Lithaugalands,
Lettlands og Eistlands. „Ég vil leggja
áherslu á það, að þar sem ástandið
verður einna verst og ógnar ríkja-
sambandinu og velferð fólksins, verð
ég að setja neyðarlög eða beina
stjórnun forsetans", sagði Gorbat-
sjov.
Gorbatsjov flutti ræðuna eftir að
herforingjar, harðlínukommúnistar
og rússneskir rithöfundar höfðu ein-
dregið skorað á hann að taka málin á
óróasvæðunum í sínar hendur og
sérstaklega beita sér gegn aðskilnað-
arsinnum.
Stuttu áður en Gorbatsjov flutti
ræðu sína, ítrekuðu forsetar Eystra-
saltsríkjanna óskir sínar um að Mos-
kva viðurkenndi sjálfstæðisyfirlýs-
ingar landanna og færi með her sinn
á brott.
í ræðu sinni sagði Gorbatsjov að
hann hefði Moldavíu einnig í huga. í
Moldavíu, sem er við landamæri
Rúmeníu, hafa geisað átök milli
meirihlutans og rússneskra og tyrk-
neskra minnihluta sem hafa lýst yfir
sjálfsstjórn.
Nikolai Ryzhkov forsætisráðherra
Sovétríkjanna gagnrýndi pere-
strojku, stefnu Gorbatsjovs, nokkru
áður en Gorbatsjov flutti sína ræðu.
Að sögn annarra fulltrúa á þinginu
var tónninn í ræðunni sá, að augljóst
var, að hann var búinn að gefa upp
alla von um að verða áfram við völd
þegar Gorbatsjov endurskipuleggur
stjórnina. Hann sagði að stefna for-
setans hefði mistekist algjörlega.
Ryzhkov hefur verið einn af íhald-
sömustu kommúnistunum og barist
gegn markaðskerfi sem Gorbatsjov
vill innleiða. Reuter-SÞJ
FRÉTTAYFIRUT
MOSKVA - Mikhail Gorbatsjov for-
seti Sovétríkjanna sagði á ftilltrúa-
þinginu í gær, að hann ætlaði að
koma á beinni stjóm frá Moskvu í
þeim ríkjum sem hann teldi að væru
tii vandræða. Hann gaf í skyn að
Eystrasaltsríkin gætu ailt eins verið
meðal þessara ríkja. Nikolai
Ryzhkov forsætisráðherra flutti
ræðu þar sem hann gagnrýndi pere-
stroijku Gorbatsjovs harðlega og
te(ja flestir að með henni hafi hann
endanlega gefið upp afla von um
áframhaldandi stjómarsetu.
BEIRÚT - Forsælisráðhem Líban-
ons Selim Hoss sagði af sér í gær og
ruddi þannig veginn fýrir nýja ríkis-
stjóm að sögn embættismanna.
MEDELLIN, Kólumbíu - KÓIumb-
íski eituríyfjakóngurinn Fabio Oc-
hoa gafst upp fyrhr sfjórninni. Oc-
hoa stjómaði Medelíin-hringnum
ásamt þremur bræðrum sínum.
Embættismenn telja líMegt að upp-
gjöf hinna bræðranna fylgi í kjölfar-
VÍN - Fyrsti stjómarandstöðuflokk-
Urinn í Albaníu í ftóra áratugi, Lý’ð-
ræðisflokkurinn, lét til sin taka í
gær í fyrsta skipti þegar hann óskaði
eftír að kosningunum 10. febrúar
yrði frestað um þrjá mánuði og að
öllum pólitískum föngum yrði
sleppt
TIMISOARA, Rúmeníu - Þústmdir
verkamanna og stúdenta ulhi öng-
þveiti í borginní þegar þeir mót-
LUNDÚNIR - John Major forsætis-
ráðherra Bretlands mun ítreka
stuðning Breta við Bandaríkjamenn
í hugsanlegri styijöld við Persaflóa
þegar hann hitthr George Bush for-
seta Bandaríkjanna í Washington á
Reuter-SÞJ
Danmörk:
Átta bjóöa
í heimsins
stærstu
hengibrú
Átta samstarfshópar cvrópskra
fyrirtækja höfðu gert tilboö í
gær f smíði stærstu hengibrú f
heimi, sem á að brúa austur-
hluta Stórabeltisíns, að sögn
fyrirtækisins sem hefur yfir-
umsjón með verkinu.
A/S Storebelt fyrirtækið, sem
er í ríkiseigu, sagði að fyrir-
tældn væru frá Þýskalandi,
Danmörku, Bretlandi, Frakk-
landi, Hollandi, Ítalíu og Sví-
þjóð og tilboðin hefðu verið á
mílli 6 tll 10 milljarða danskra
króna (1,04 til 1,74 milljarðar
bandaríkjadala).
Brúin verður 6,8 km á lengd
og byggð íýrir bfla. Hún er
lokaáfangi í að tengja Fjón við
Sjáland en Stórabeltið er þar í
millum. Hún á að liggja frá
Sjálandi til eyjunnar Sprog,
sem er í miðju Stórabeltinu, en
eyjan er tengd við Fjón með
annarri brú, sem er 6,6 km.
Brúin, sem um er rætt, er
byggð í tengslum við jám-
brautargöng sem nú er verið að
byggja. Að þessum fram-
kvæmdum loknum mun jára-
braut og vegur tengja eyjarnar
Fjón og Sjáland.
Samið verður við verktaksa-
hóp á miðju næsta ári og á
verkinu að vera lokið árið
1996. Kostnaður við verklð er
áætlaður 17,85 milljarðar
danskra króna (3,1 milljarðar
dala) og er þetta stærsta fram-
kvæmd sem Danir hafa ráöist f.
Reuter-SÞJ
Albanía:
Lýðræðisflokkurinn
vill fresta kosningum
Hinn nýstofnaði og eini stjórnar-
andstöðuflokkur Albaníu, Lýðræð-
isflokkurinn, sagði í tilkynningu,
sem hann sendi frá sér í gær, að
fresta ætti þingkosningunum sem
eiga að fara fram hinn 10. febrúar.
Lýðræðisflokkurinn telur sig
þurfa meiri tíma til undirbúnings
en til 10. febrúar. Talsmaður
flokksins sagði að flokkurinn
mundi leggja fram tillögu sína fyr-
ir Kommúnistaflokkinn á fimmtu-
dag eða föstudag. Hann sagði að
flokkurinn vildi fá u.þ.b. þriggja
mánaða frest svo kosningarnar
gætu farið fram á jafnréttisgrund-
velli.
Þá var einnig í tilkynningunni
krafa flokksins um að öllum föng-
um, sem haldið væri í fangelsi
vegna stjórnmálaskoðana sinna,
yrði sleppt, því það samræmdist
ekki breyttum viðhorfum Komm-
únistaflokksins að halda þeim
lengur. Engar tölur voru nefndar
um hve margir fangar þetta væru.
Albanska útvarpið sagði í gær að
réttarhöld væru hafin yfir á annað
hundrað mönnum vegna gruns um
að þeir hefðu tekið þátt í mótmæla-
aðgerðum gegn Kommúnista-
flokknum sem brutust út eftir að
starfsemi annarra stjórnmálaflokka
var leyfð en í mótmælaaðgerðun-
um voru unnin m.a. skemmdar-
verk á opinberum eignum.
Reuter-SÞJ
GLASAMÚS í STAÐ DÝRA
Á RANNSÓKNASTOFUM
Tæki, sem getur myndað mótefni,
hefur verið hannað við Rúhr háskól-
ann í Bochum. Mótefni eru prótín
sem halda framandi og sjúkdóms-
valdandi efnum í líkamanum í skefj-
um. Mótefnin eru því mjög mikilvæg
í líflækningum. Mótefni hafa til þessa
eingöngu verið framleidd með því að
rækta dýr t.d. mýs og sprauta þær
með einhverju utanaðkomandi og
sjúkdómsvaldandi efni sem veldur því
að mýsnar eða dýrin gefa frá sér mót-
efni sem eru tekin og nýtt fyrir menn.
Þetta nýja tæki, sem hefur fengið
nafnið Glasamús, getur í mörgum til-
vikum komið í stað dýra en mörgum
hefur fundist að dýrin séu meðhöndl-
uð á ómannúðlegan hátt. Heilbrigðis-
málaráðherra Þýskalands Heinz Rie-
senhúber kynnti í Bonn fyrir stuttu
tækið fyrir blaðamönnum.
Tækið var hannað með því markmiði
að hvaða rannsóknastofa gæti búið
það til með litlum tilkostnaði og
rekstrarkostnaður væri ekki mikill.
Litlar rannsóknastofur, sem höfðu
vart efni á að rækta dýr til mótefna-
framleiðslu, geta nú notað Glasamús-
ina.
í Þýskalandi einu eru yfir 100 stórar
rannsóknastofur og ef tækið fær al-
menna útbreiðslu mun það bjarga lífi
tíu þúsund músa á ári. Riesenhúber
sagði að líftækni væri stórvaxandi
þáttur í baráttunni við hungur og
sjúkdóma en framleiðsla mótefna
telst til líftækni. Fyrir árið 1994 mun
Þýskaland verja 1,8 milljörðum
marka (64,8 milljarðar íslenskra
króna) í líftæknirannsóknir. Framför-
um af völdum líftækninnar er aðal-
lega að vænta í læknisfræði, vistfræði
og landbúnaði.
German Features - SÞJ
Heilbrigðisráðherra Þýskalands Heinz Riesenhueber sýnir blaðamönn-
um hvemig glasamúsin virkar.