Tíminn - 20.12.1990, Blaðsíða 19

JÓLABLAÐ 1990
Tíminn 19
\
lengur hér. Heiða sem seldi mér
húsnæðið gaf mér það þegar ég
flutti inn. Þetta var jólastjarna
sem „blómstrar“ þannig að efstu
blöðin verða fallega rauð. Það
var í blóma jólin sem ég fékk
það, en svo smátt og smátt
gleymdi ég að sinna því rétt og ef
þú hefur gengið hérna fram hjá
um það leyti og séð blóm í and-
arslitrum mánuðum saman, þá
var það alltsvo það.
Það tók sem sé að fella blöðin
eitt af öðru og ber og umkomu-
laus stöngullinn mændi á mig
með hryggð í brumförunum. Ég
stóðst að lokum ekki þetta orð-
vana ásökunartillit og dreif
blómið í bað. Mundi svo að ég
hafði heyrt að það gæfist vel að
klippa svona grey niður og gefa
því nýjan sjens frá rótum. Og
plantan endurgalt umhyggjuna
og varð að forláta blómi sem óx
allt sumarið.
Það er svo af þessu blómi að
segja að í september átti amma
afmæli, og af því ég var blönk og
eins af hinu að það er eitthvað
sem er svo nauðalíkt með ömmu
og Heiðu sem átti húsið — ein-
hver sátt í augnkrókunum sem
er alveg eins — að ég ákvað að
færa ömmu blómið á Hrafnistu.
Ég talaði svo við ömmu í síma
um jólaleytið, en það var ekkert
farið til að blómstra. Hún sagði
að það væri verkið hennar Sig-
rúnar við hliðina. Hún hefði
nefnilega séð hana vera að laum-
ast til að klípa í blómið ofanvert
með nöglunum. Leiftursnöggt.
Sigrún þessi er lítil og buddul-
eg kona og rólyndið og sakleysið
uppmálað. Þær sitja oft saman
gömlu konurnar að tali og eru
mestu mátar. En ef amma finnur
ekki sokkana sína eða hundrað-
kallana—já og þegar jólastjarn-
an blómstrar ekki — þá er það
verkið hennar Sigrúnar.
Það blómstraði heldur ekki
næstu jól svo ég fór nú að grand-
skoða Sigrúnu hvenær sem ég sá
hana. — En löngu seinna komst
ég að því að jólastjörnur
blómstra ekki nema með sér-
"tökum tilfæringum, mig minn-
ir þær þurfi ekki að hafa verið í
dimmu mánaðartíma áður. Það
má finna fyrirbærinu samnefn-
ara ef vel er skyggnst.
3.
Næst er það Nerían, á hvað
minnir nafnið þig? Átti kona
póstmeistarans í þorpinu þínu
svona blómP'Eða Erla í bakarí-
inu? Mig getur hún bara minnt á
eitt: Halldór, nágranna minn og
garðyrkjuvin, stelpuafmæli og
það hvernig njólabreiðan hérna
úti breyttist í garð.
Það var 18. maí, 10 ára afmæli
Önnu Maríu og fyrsta vorið í
húsinu. Systurnar Gunna og
Jóna komu með vaskafat berandi
á milli sín og í því voru afmælis-
gjafirnar þeirra, venusvagn og
gullhnappur, stórir hnausar í
hvítu vaskafati sem þær báru á
milli sín. „Og pabbi sagði að það
ætti að setja þetta fljótt niður.“
Þetta var stórkostlegasta af-
mælisgjöf sem hægt var að
hugsa sér. Ég leit yfir vesalings
óræktargarðinn minn, sem ég
hafði að vísu rausnast til að
kaupa á eina yfirferð af mykju
fyrir veturinn en þar með upp-
talið. Jú þama gætu plöntumar
staðið, þarna upp við rimlagirð-
inguna. Og þegar darraðardans
afmælisins var afstaðinn, Anna
María búinað innheimta gjafirn-
ar, gosdrykkirnir í röð, smurða
brauðið í röð, og svo einhver
terturæfill, og stelpurnar í röð,
tvær búnar að móðgast og ætla
að fara af því þær fengu of mikið
eða of lítið af einhverju, búnar
að hættá að vera móðgaðar, búið
að sulla niður hinu tradisjónella
sulli, búið að klessa smurbrauði
á kommóðuna og tertu í sóf-
ann.... sem sé síðast: Stóð ég úti
í garði með vaskafat og plöntur
og þau verkfæri sem ég fann
handhægust — ostaskerann og
brauðhnífinn. Þá er kallað til
mín ofan af stétt: „Hvað ertu að
gera við þetta?"
Ég leit upp og sá stóran feitlag-
inn mann með svart og mikið
hár og skegg. „Ég er pabbi henn-
ar Gunnu og Jónu,“ sagði hann
útskýrandi og ég þakkaði honum
kærlega fyrir blómin, sem ég
ætlaði að fara að setja niður.
„Ekki þó með búsáhöldunum!"
sagði stóri maðurinn. „Ég skal
stinga upp fyrir þig beð.“
Svo fór hann heim og náði í
ristuspaða, skóflu og gaffal — og
Kidda son sinn — og þeir stungu
upp beð. Ekki aðeins fyrir þessar
tvær plöntur, nei tvö heil beð
meðfram rimlagirðingunni báð-
um megin. Og þeir gerðu það
ekki endasleppt heldur færðu
mér ótal plöntur og jurtasnepla í
beðin, fleiri og fleiri. „Þetta er nú
of mikið, Halldór, og þetta er nú
allt of mikið,“ sagði ég aftur og
aftur.
„Hvað er þetta, manneskja,“
sagði Halldór. „Ég er að grisja
heima hjá mér, á ég að henda
blómunum?"
Og þetta var sagan um það af
hverju Nerían minnir mig á
Halldór, sem nú er kominn vest-
ur, á 10 ára stelpur sem nú eru
allar orðnar eldri, og njólabreiðu
sem varð að garði. Að vísu hefur
sá garður sett töluvert ofan síð-
an á bestu blómaárunum — en
það er önnur saga.
4.
í upphafi inniblómaáhuga míns
tilkynnti ég niðri f vinnu að ég
væri að safna blómum og Fríða,
eldri kona sem sérx um kaffið,
ræstingar og tappar á snyrti-
vökva alls kyns, gaf mér afleggj-
ara af mánagulli. Þessi planta óx
eins og óð um alla stofuna henn-
ar og sömuleiðis ræktarleg og
falleg í blómabúðum þar sem ég
hef séð, en hún hefur aldrei gert
meira en rétt hökta hjá mér. Ég
hef reynt að vökva hana lítið
(það er víst það rétta) og mikið,
haft hana í lítilli birtu og mikilli
birtu — en alveg sama. Ég hef
margklippt hana, sem stendur
skartar hún aðeins þremur blöð-
um — mínus einu sem datt
núna þegar ég tók um það — en
ég missi samt ekki vonina.
Inni á prívatskrifstofu heildsal-
ans eru stórir suður- og austur-
gluggar og þar er gróskumikill
gróður, en mest stórvaxið, pálm-
ar, monstera o.þ.h. sem ég hef
ekki áhuga á í litlu stofurnar
mínar. Þó er lággróður inni á
milli og þaðan eru upprunninn
vínviðurinn minn, tvær skjald-
fléttur, havairós og kólus. Fríða
hefur laumast til að ná í afleggj-
ara þegar hún er að vökva inni
hjá krúttinu, því það er hann.
Með mesta bisness-sans sem ég
hef verið presenteruð fyrir, en
minnir stundum mest á lítinn
dreng. Lítinn og krúttaralegan.
Þú mátt trúa að hann fílar sig
þarna inni í gróðurveröndinni
sinni, hringjandi í allar áttir —
það er eitt af því sem hann hefur
voðalega gaman af. Hann er allt-
af að arransera einhverju, þó
nokkuð nýjungagjarn, og þá er
stór hluti af sportinu að prútta
um afsláttinn. Ég veit ekki um
neinn nema hann sem getur
slegið út afslátt af öllu sem hann
kaupir, og ef það stendur 5% af-
sláttur á reikningnum til hans,
hættir hann ekki fyrr en það eru
10 — og ef það standa 10 skal
hann nokk fá þau upp í 15. Hann
verður voða raunalegur í framan
þegar rukkarinn kemur og svo í
símann að tala við eigandann.
Hann skilur ekkert í þessu, hélt
endilega að hann hefði verið bú-
inn að semja um 10 eða 15 eða
20%, málrómurinn verður
hryggur og sár, eins og hjá litl-
um dreng sem búið er að svíkja
um lofað leikfang. Og hann hef-
ur einhvern sjötta sans, veit allt-
af hvaða argumenti hann á að
beita á hvern. Stundum segir
hann þeim frá einhverjum öðr-
um sem hann hefði getað keypt
hjá með þessum afslætti, en
hann hafi bara endilega haldið....
„Svei mér þá, þú,“ segir hann.
Eða hann segir — og þar er
raunin alveg að yfirbuga hann
— að hann verði víst bara að fara
að loka...
Prósentur og tölur þyrlast oft
hratt í íslensku efnahagslífi. Þar
Gleðileg jól
farsœlt
komandi á\
Þökkum starfsfólki og viðskiptavinum
gott samstarf á liðnum árum
SAUÐARKROKI - HOFSOSI - VARMAHLIÐ - FLJOTUM