Tíminn - 20.12.1990, Blaðsíða 22
22 Tíminn
JÓLABLAÐ 1990
Gleðileg
jól
farsælt
komandi %
HEILDVERSLUN
VALDIMARS JÓNSSONAR
Ðolholti 6, Reykjavík
Þökkum
viðskiptin
á árinu
sem er að lída
um gangandi, en með bláum
röndum. Hún vex og æðir um
alia kima, eirðarlaus og friðlaus
upp og niður gluggana, veggina.
Alls staðar skýtur hún rótum og
öll ílát sprengir hún og alltaf
heldur hún áfram.
Hvers leitarðu, Bládís? Hættu
þessu flökti.
En það gerir hún ekki né held-
ur gagnvegir hugans, þeir reika
og leita samlíkinga, tilgangs —
lausnar.
Við vorum að horfa á mynd í
vídeóinu um daginn. Þar sagði
frá geðveikri konu, sem var hrif-
in af manninum sínum, en hann
var aftur hrifinn af systur henn-
ar, og veiku konunni batnaði
ekki. Móðir hennar (eða stjúpa
— og systirin þá hálfsystir?) er
alltaf að segja þeirri veiku að
hætta óhemjugangnum, og hún
kemur heim af spítalanum, en
maðurinn vill bíða með að sofa
hjá henni alveg strax, heilsu
hennar vegna. Móðirin og systir-
in eru á heimilinu líka — heils-
unnar vegna.
Myndin gekk svo út á þessa tog-
streitu alla, en að síðustu tókst
aðalpersónunni að fara í burtu
með aðstoð góðs vinar, sem hún
ætlar kannski að hitta í borg-
inni.
„Bingó,“ sagði ég þegar yfir
lauk. „Svona vellulógikk!" „Ég er
ekki sammála þér,“ sagði gestur
minn. „Það var heilmikið í þess-
ari mynd og maður gleymir
henni ekki.“
„Eins og hvað?“ spurði ég.
Og það var þetta: „Manneskjan
er eins og þú kemur fram við
hana. Fyrirlíttu hana eða virtu
hana og elskaðu — og hún
makkar í samræmi við það.“
Og burtséð frá myndinni og
öllu og öllu — er óhætt að íhuga
þetta nánar — upp og niður
veggina.
\
Sendum viðskiptavinum, svo og
landsmönnum öllum bestu óskir um
gleðileg jól og farsœlt
komandi ár
Þökkum gott samstarf og viðskipti á líðandi ári
Ingvar
Helgason hft
Farsœlt nýtt ár
IJlhllllll).
m
M:
Y&A
8.
Næsta blóm er sama og það
fyrsta - - því margt fer í hringi.
Við María sátum í gamla eld-
húsinu í sveitinni, þar sem ég
dvaldist sumarlangt 16 ára göm-
ul. Mér fannst hún allroskin þá,
en samt ekkert eldri núna, —
hún er ennþá bara „allroskin".
— Það er af því að það hafa alltaf
verið jafnmörg ár á milli okkar.
Og allan tímann var hún búin
að vera móðir Gunnars, og hann
var á mínu reki þá — og er það
ennþá. En það sem hún sagði
mér núna í helgarheimsókninni
náði aftur í tímann, fyrir okkar
kynni. Alla leið aftur í litlu ljós-
myndina sem hún sýndi mér:
Gunnar lítill í fangi móður sinn-
ar með hvíta, þunna húfu. Hún
heldur utan um hann brosandi,
kiprar svolítið augun, kannski af
birtunni. Og ég sá þau með nýj-
um augum og kannski skildi ég
eitthvað betur en fyrr, opnaðist
ný sýn.
Hún sagði mér frá því þegar
hún var nýgift í Reykjavík og átti
bara Gunnar. Maðurinn hennar
vann við gatnagerð og þau
leigðu litla kjallaraíbúð. Svo
veiktist hann og dó þegar Gunn-
ar var ársgamall og hún upp-
götvaði að hún átti von á öðru
barni.
Hún réðst kaupakona á býli í
grennd við Reykjavík. Hún vildi
ekki valda fátækum og heilsu-
lausum foreldrum sínum
áhyggjum og sagði engum neitt.
En gegnum kunningjakonu
komst hún í samband við barn-
laus hjón sem vildu eignast fóst-
urbarn, gekk frá öllu fyrir fæð-
inguna og sagði fjölskyldu sinni
fyrst frá þessu þegar allt var af-
staðið. Sex árum síðar giftist
hún bóndanum fyrir austan fjall
og þar höfðu þau Gunnar verið
síðan.
Það er notalegt ljósið yfir stóra
ferkantaða borðinu í eldhúsinu
hjá Maríu þegar byrjar að rökkva
á haustin. En aldrei fyrr strauk
lampaskinið jafnblíðlega yfir
andlitsdrætti þessarar kjark-
miklu konu. Áin niðaði neðan
við túnið. En ég sat bara högg-
dofa, sat frammi fyrir einhverju
svo óskaplega raunverulegu:
„Ég mátti aðeins hafa eitt barn
með mér þarna á bænum.“
„En sástu hann aldrei meira?“
spurði ég. „Hinn drenginn
þinn?“
„Jú. Þegar Gunnar fór til náms
í Reykjavík hringdi hann til hans
og þeir kynntust og urðu góðir
vinir. Og hann kom líka með
hann hingað og síðan hefur
hann oft komið sjálfur. Og for-
eldrarnir hafa líka komið nokkr-
um sinnum. Þau hafa margsagt
mér hvað þau séu mér þakklát.
Þau eignuðust aldrei annað
barn.“
En blómið? Þetta sem María gaf
mér þarna að skilnaði og loksins
núna fékk ég nafnið á því. Og
hvað hefði það getað heitið ann-
að með svona örfínum hárauð-
um blómum í klösum:
Kærleikstréð.
9.
Þú hefur séð pelargóníu. En
hefurðu séð hana í fullum
skrúða í tómri fiskbolludós með
álímdum jólapappír? Sjö ára
gömul austur á Seyðisfirði?
Fulla gluggakistu af svona dós-
um? Margar gluggakistur.
Það var 25. júní og einhver til-
þrif lágu í Ioftinu á heimili
mínu. Tvær konur voru mættar
og mikið að gera. Pabbi var ekki
í vinnunni, þó komið væri undir
hádegi. Hann kom til mín og
sagði: „Þú ættir að fara í göngu-
ferð út með firðinum í dag. Út
Búðareyrina. Með brauð og
mjólk í nesti.“
Það leist mér vel á. Ég hafði
aldrei fengið að fara ein langt út
á Búðareyri. Bara út á Vestdals-
eyri með bróður mínum sem átti
þar tvo vini. Svo ég fékk nestið
og lagði af stað í þessu glamp-
andi lognstilluveðri sem hvergi
koma nema þarna fyrir austan.
Sjávarflöturinn stóð grafkyrr,
blárri en orð fá lýst.
Þegar komið var yfir brúna tók
við Búðareyrin. Hún var bara ein
gata þarna undir fjallshlíðinni
og fyrst kom hótelið, síðan fisk-
búðin og elliheimilið og síðan
komu bara mörg hús góðan spöl
alveg út að bakaríi. Þetta voru
lágreist bárujárnshús og blikkið
varð brennheitt í sólskininu. AIl-
ir gluggar voru fullir af pelar-
góníum. Rauðum, hvítum og
bleikum. Þarna voru líka bleikar
lísur og á stöku stað guldröfnótt
pokablóm. Og innan þessara
glugga — í öllum þessum hús-
um — var eitthvert fólk eitthvað
að bardúsa.
Hvert nær Búðareyrin? Og
hvað er á enda hennar? Enn í
dag er ég stundum á ferð þar í
draumi, sé hvar húsin byrja að
strjálast. En það er samt alltaf
eitthvað framundan.
Þennan dag komst ég framhjá
öllum fyrr þekktum kennileit-
um, símstöðinni, Þórshamri og
Bláhúsi. Það var komin dágóð
eyða á veginn þegar ég gekk
fram á lítið hús og út úr því kom
fölleit, rauðhærð kona og heliti
úr skolpfötu á hlaðið. Og á hæla
hennar ruddust nokkrir rauð-
hærðir strákar á mínu reki og
yngri og einn var bara á skyrt-
unni. Þeir góndu á mig og ég
góndi á móti. Svo hélt ég áfram
því ég var á gönguferð með
nesti.
Ég áði skammt frá skriðu-
brekku í fjallinu. Þaðan sá ég inn
fjörðinn, þorpið inni í botni. Það
var svo allt öðru vísi þaðan að
sjá! Og nú sit ég hér og horfi á
mig þarna í skriðubrekku og
hugsa: Skinnið þitt!
Ég maulaði nestið og horfði á
þennan kyrra bláma, þessa hlýju
víðáttu, þessa makalausu til-
veru. Sumir voru börn og aðrir
konur. Og sumir voru pelargón-
íur.
Ég snéri við þarna því sólin var
farin að lækka á himninum.
Kona sem ég mætti hjá fiskbúð-
inni spurði mig brosandi: „Er
búið að fjölga heima hjá þér?“
En ég skildi ekki orðið, svo ég
neitaði því. Tvær stórar stelpur
stóðu hjá og sögðu: „O-jú. Það er
víst búið að fjölga hjá þér!“
Og þegar ég kom heim var syst-
ir mín fædd.