Tíminn - 30.01.1993, Blaðsíða 17

Laugardagur 30. janúar 1993
Tíminn 17
Morð
um há-
bjartan
dag
*
Aköldu mánudagssíðdegi 7. janúar 1991, nánar tilteldð um kl.
16.00, var forstöðukona tómstundaheimilis fyrir afbrotaung-
linga að koma aftur til vinnu sinnar. Hún hafði verið hjá lækni,
en aðkoman olli henni mesta hryllingi sem hún gat hugsað sér.
Elaine Scott. Lífið virtist brosa við henni þegar Bri-
an Mitchell kom inn í lífhennar.
Aðeins 18 ára var Brian Mitchell kominn með langa
og ógeðfellda sakaskrá.
Hún hafði beðið Elaine Marie
Scott að sjá um athvarfið á meðan
hún skryppi frá. Elaine var 21 árs
námsmær í Háskólanum í Okla-
homa. Það var vetrarfrí hjá henni,
en hún kaus að vinna með afbrota-
unglingunum, fannst það þrosk-
andi auk þess sem hún hugðist
nema afbrotasálarfræði í framtíð-
inni. Hún hafði unnið þama með
náminu í nokkum tíma, þrátt fyrir
að foreldrar hennar hefðu áhyggjur
vegna þess að stofnunin var stað-
sett í mjög varasömu hverfi. En
Elaine eyddi áhyggjum þeirra jafn-
harðan og sagði að hún væri í meiri
hættu þegar hún hlustaði á orð-
bragð unglinganna „sinna" heldur
en utan vinnustaðar.
Þegar forstöðukonan gekk inn
ganginn heyrði hún ekkert nema
eigið skóhljóð. Yfirleitt var verið að
leika körfubolta í leikfimisalnum
eða eitthvað annað. Þögnin vissi
ekki á gott Hún steig inn á skrif-
stofuna.
Það sem við henni blasti var nak-
inn líkami Elaine Scott Hún lá
með sundurtætt andlitið niður í
blóðpolli. Allt var undirlagt af blóði.
Veggir, gólf og húsgögn. Forstöðu-
konunni tókst með erfiðismunum
að hringja í neyðarsímann, 911.
Einkennisklæddur lögreglumaður
birtist eftir stutta stund og úr-
skurðaði Elaine látna. Hann
hringdi síðan í morðdeildina.
Fyrstir á vettvang úr morðdeildinni
vom Vance Allen og Eric Mullinex,
sem tóku að sér stjóm má'.sins.
Forrannsókn þeirra leiddi í ljós að
Elaine hefði væntanlega blætt út
eftir ótrúlega mddalega árás. Stórt
gat var á höfði hennar auk margra
smására, og eitthvað sem virtist
vera heilavefur úr henni sjálfri
fannst á veggjunum umhverfis lík-
ið.
Blóðslóð lá frá líkinu og inn á bað-
herbergið. Svo virtist sem einhver
hefði reynt að þvo burt blóðið í bað-
karinu. E.tv. hafði morðinginn
verið að þvo föt sín og skó. Á bað-
herbergisgólfinu var greinilegt skó-
far. Mynstrið benti til að um væri að
ræða íþróttaskó.
Nálægt líkinu var herðatré og golf-
kylfa, sem bæði virtust hafa verið
notuð til barsmíðanna á fómar-
lambinu. Svo virtist sem morðing-
inn hefði tekið allt það sem hendi
var næst til að misþyrma Elaine.
Föt hennar vom í hliðarherbergi
skammt frá skrifstofunni. Lfklega
hafði hún verið neydd til að afklæð-
ast. Auk annarra áverka stóð sirkill
á kafi í vinstri handlegg og auðsjá-
anlega hafði hún verið stungin á
allmörgum stöðum í andlitið með
honum. Mikið hafði blætt, þannig
að Ijóst var að hún hafði verið lif-
andi þegar morðinginn endaði
fólskuverk sitt með þessum stung-
um.
Ekki varð strax ljóst hvort um
kynferðisglæp væri einnig að ræða.
Líkumar vom þó yfirgnæfandi, þar
sem Elaine var nakin. Einnig kom
veskið hennar ekki í leitina og gat
það bent til þess að tilgangurinn
hefði verið rán. Bfllinn hennar var
einnig ófundinn, rauður Ford Taur-
us.
Vitni til sögunnar
Vettvangurinn var ljósmyndaður í
bak og fyrir og yfirheyrslur hófust
yfir þeim, sem komið höfðu á stofn-
unina þennan dag og e.t.v. gætu
gefið einhverjar upplýsingar. Eitt
vitnið sagðist hafa séð mann aka
rauða Táumsnum hennar Elaine
burt. Hann gat m.a.s. lýst honum.
Svartur maður, í svörtum leður-
jakka og með rauða derhúfu. 25 ára
eða yngri með stutt svart hár, 70-80
kíló og ekki meira en 1.70 á hæð.
Aðeins rúmri klukkustund efdr að
líkið fannst komu athugulir lög-
reglumenn auga á bíl Elaine í inn-
an við mílu fjarlægð frá morðstaðn-
um. Hvorki fundust fingraför né
nokkuð annað, sem gefið gat vfs-
bendingu um hver morðinginn
væri. Á sama tíma kom unglingur
til yfirheyrslu, sem sagðist hafa
upplýsingar sem e.tv. reyndust lög-
reglunni mikilvægar.
„Það er náungi sem heitir Brian,
sem sagði að hann hefði séð tvo
stráka ógna Elaine. Hann á heima
héma rétt hjá,“ sagði pilturinn.
Hann vissi ekki götunúmerið, en
gat þess að Brian byggi í bleiku
húsi.
Rannsóknarlögreglumennimir
fundu fljótt bleika húsið og bönk-
uðu á hurðina. Til dyranna kom
táningur, sem kynnti sig sem Alfred
Brian Mitchell. Hann staðfesti sög-
una um piltana tvo og sagðist hafa
orðið svo hræddur að hann hefði
haft sig á brott Lögreglumennimir
reyndu að útiloka Brian sem grun-
aðan, þar sem hann hafði viður-
kennt að hafa verið á staðnum, og
spurðu hann í þeim tilgangi hvort
hann ætti íþróttaskó. Hann sagðist
reyndar eiga tennisskó. Þeir báðu
hann að leyfa sér að sjá tennis-
skóna. Heldur versnaði málið þegar
skórnir vom rakir, eins og reynt
hefði verið að þvo þá nýlega. Einnig
virtist mynstrið passa við skófarið í
baðherberginu. Þeir fengu leyfi hjá
Brian til að fá skóna til rannsóknar
og umsamið var að hann kæmi á
lögreglustöðina daginn eftir til
nánari yfirheyrslu. Allen og Mul-
linex sneru rakleiðis til skrifstofu
sinnar til að afla upplýsinga um
Alfred Brian Mitchell. Þau gögn,
sem þeir fundu, gerðu hann brátt
að mjög líklegum morðingja.
Brotalöm í kerfinu?
Aðeins sautján dögum fyrir morð-
ið hafði Brian verið sleppt úr fang-
elsi fyrir unga afbrotamenn. Aðeins
sextán ára gamall hafði hann verið
dæmdur fyrir nauðgun á 12 ára
gamalli skólastelpu árið 1988. Bri-
an hafði rænt henni er hún gekk á
móts við skólarútuna, farið með
hana heim til sín og nauðgað
henni. Þegar um svo ungan aldur
afbrotamanns er að ræða, er heim-
ild fyrir því f ríkislögum að sak-
bomingur fái náðun á 18 ára af-
mælisdegi sínum. Forráðamenn
fangelsisins geta þó lengt dvölina
til 19 ára aldurs, ef sakbomingur-
inn sýnir ekki framfarir eða hugar-
farsbreytingu í rétta átt
Það kom því morðdeildarstarfs-
mönnunum mest á óvart að Brian
hefði verið látinn laus eftir svo
skamman tíma í fangelsinu. Skýrsl-
ur fangelsisins sögðu nefnilega að
samkvæmt mati geðlækna og sál-
fræðinga, sem umgengist höfðu
Brian, væri hann andfélagslegur og
með alvarlegar ranghugmyndir um
tilveruna. Honum var lýst sem
„hættulegum og ofbeldisfullum".
Einnig kom f Ijós að Brian hafði
verið uppvís að bfiþjófnaði oftar en
einu sinni áður en nauðgunarmálið
kom upp.
Málin skýrast
Á rannsóknarstofu lögreglunnar
komust sérfræðingar að því að blóð
væri að finna á milli trefja í skón-
um, þrátt fyrir að þeir hefðu verið
þvegnir. Skófarinu bar algerlega
saman við það sem fundist hafði á
gólfinu í baðherberginu.
Nákvæm líkskoðun staðfesti að El-
len hafði blætt hratt út, eftir áverka
sem henni höfðu verið veittir með
herðatrénu og golfkylfunni. Haus-
kúpa hennar hafði verið brotin af
þvfiíku afli að trefjar úr herðatrénu
fundust inni í höfuðleðrinu. Einnig
hafði henni verið nauðgað. Svartir
ullarþræðir fundust undir hægri
þumalfingursnögl fómarlambsins,
sem taldir vom úr fötum morðingj-
ans.
Brian Mitchell kom sjálfviljugur
til aðalstöðva lögreglunnar daginn
eftir, til að staðfesta yfirlýsingu um
það sem hann sagðist hafa séð.
Hann neitaði staðfastlega að hafa
átt nokkum þátt íverknaðinum, en
einbeitti sér þess í stað að mönnun-
um tveimur sem höfðu verið að
gera Elaine erfitt fyrir. Eftir því sem
yfirheyrslan dróst á langinn breytt-
ist þó framburður hans, hann varð
margsaga og loks kom að því að
hann sagði aldrei sömu söguna
tvisvar. Brian lýsti atburðum í smá-
atriðum sem ljóst var að enginn
nema morðinginn sjálfur gæti vit-
að um. Ekkert hafði verið gert op-
inbert um aðkomuna á skrifstof-
unni eða hvaða vopn hefðu verið
notuð til að vinna á henni. Hann
talaði um golfkylfuna og herðatréð,
en þóttist samt hafa verið farinn áð-
ur en til alvarlegra átaka kom.
Á meðan á yfirheyrslunni stóð fór
lögreglumaður heim til ættingja
Brians og spurðist fyrir um klæðn-
að Brians á þeim tíma sem morðið
var framið. Hann mundi að Brian
hafði verið í svörtum leðurjakka og
svörtum buxum og sýndi honum
fötin. Hjá honum fékkst leyfi til að
skoða fötin á rannsóknardeild lög-
reglunnar.
Yfirheyrslur héldu áfram á sama
tíma. Einn af fyrrum samstarfs-
mönnum Elaine mundi að hún
hafði sagt honum að hún væri
hrædd við Brian.
„Hún sagði að hann væri í sífellu
dónalegur við sig og hefði jafnvel í
hótunum við hana. Allt frá þeim
tíma, er hann kom í hverfið, hefði
hann ofsótt hana og einu sinni kall-
aði hún á mig, þegar Brian hafði
verið mjög dónalegur við hana,“ er
haft eftir félaga hennar.
Einnig hafðist upp á tveimur ung-
um mönnum, sem sögðust hafa séð
Brian á gangi á þeim slóðum sem
rauði Taurusinn fannst, rétt eftir
þann tíma sem líklegast var að Ela-
ine hefði verið myrt. Samt gátu þeir
ekki staðfest að þeir hefðu séð hann
sitja inni í bflnum.
í ljósi allra þessara upplýsinga og
sönnunargagna var Brian Mitchell
tekinn fastur og ákærður fyrir
morð af fyrstu gráðu, rán og stuld á
farartæki. Ekki var hægt að sanna á
hann kynferðisafbrotið fyrr en nið-
urstöður DNA-prófunar lágu fyrir.
Blóðblettirnir í skónum reyndust
vera úr Elaine og þræðimir undir
nögl fórnarlambsins voru úr leður-
jakka Brians. Einnig fannst blóð úr
honum á fingmm fómarlambsins,
en Brian hafði hmflast í átökunum.
Þá var staðfest að golfkylfan og
herðatréð auk sirkilsins væm
morðvopnin.
Yfirmaður fangelsisins fyrir unga
afbrotamenn var harðlega gagn-
rýndur fyrir að hafa sleppt Brian
lausum eftir svo stuttan tíma. Sér-
staklega í ljósi þess að skýrslur sér-
fræðinga bentu til að hann væri
umhverfinu stórhættulegur, eins
og sannaðist með sorglegum hætti.
Rök hans vom stutt en ekki að
sama skapi laggóð:
„Það er erfitt að sjá fyrir feril
ungra afbrotamanna."
Saksóknari blandaði sér síðar í
málið og sagði m.a.: „í þessu þjóð-
félagi er mikið um ljóta glæpi, en
þessi er með þeim verstu. Hér er
myrt á viðurstyggilegan máta ung
stúlka, sem fórnar tíma sínum í það
að koma ungum afbrotamönnum
til betri vegar. Þetta hefði aldrei átt
að gerast. Brian Mitchell hefði aldr-
ei átt að fá reynslulausn eftir svo
skamman tíma. Hvers vegna emm
við með sérfræðinga á hverju strái,
ef ekkert mark er tekið á þeim?“
Dómurinn
Annan júní 1992 var réttur settur
til að úrskurða um sekt Brians.
Ákæmmar vom morð að yfirlögðu
ráði, nauðgun, rán og bílþjófnaður.
Auk þess, sem áður er upptalið,
vom færðar sönnur á að sæði, sem
fannst í leggöngum hinnar látnu,
væri úr Brian. Lokaorð sækjenda
vom þessi: „Hann vildi hana, ofsótti
hana og auðmýkti hana. Hún barð-
ist við hann, en mátti sín lítils. Síð-
an rændi hann hana, tók veskið
hennar, en fyrst og fremst tók hann
líf hennar. Hann murkaði úr henni
lífið og stakk hana að lokum mörg-
um sinnum áður en hún dó.“
Brian játaði aldrei neitt, en sat
glottandi og hlustaði á ákæmatrið-
in. „Þeir verða að sanna það,“ var
það eina sem hann sagði.
Verjandi hans reyndi að einbeita
sér að því að Brian fengi lífstíðar-
fangelsi en ekki dauðadóm. Hann
reyndi að höfða til kviðdómenda
með að segja frá því að báðir for-
eldrar hans hefðu látist í bflslysi er
Brian var aðeins átta ára gamall.
Síðan hefði hann alltaf fundið fyrir
höfnun frá samfélaginu, hvar sem
hann kom. Þeir ættingjar, sem
hann hefði flakkað á milli, hefðu
aldrei sýnt honum vinsemd, hvað
þá ást.
25. júní féll dómurinn. Brian Mitc-
hell var dæmdur til dauða og allar
fyrrgreindar ákæmr staðfestar. Auk
dauðadómsins fékk hann 150 ára
fangavist án möguleika á náðun.
Þegar Brian var spurður hvort
hann hefði eitthvað um dóminn að
segja, yppti hann öxlum og glotti.
Málinu var áfrýjað, eins og alltaf
þegar dauðarefsingar er krafist, og
munu e.t.v. líða einhver ár á meðan
málið velkist í kerfinu. Fátt þykir
benda til að úrskurðurinn verði
mildaður, þrátt fyrir ungan aldur
hins ákærða. Á meðan situr Brian
Mitchell í fangelsinu í Oklahoma.
Kannski er hann hættur að glotta.
Elaine Scott œtlaði að verja Uýl sínu í
að hjálpa unglingum sem lent höfðu á
glapstigum. Það var kaldhœðni örlag-
anna að hún skyldi sjálffallafyrir
hendi eins þeirra.