Tíminn - 15.01.1994, Síða 10

10
f?íft$$99l}
Laugardagur 15. janúar 1994
Jóhanna Björnsdóttir
Fædd 3. júlí 1901
Dáin 5. janúar 1994
Hún amma okkar er dáin og okkur
langar aö minnast hennar í örfáum
or&um. Það þarf í sjálfu sér ekkert
a& koma á óvart a& hún sé horfin á
vit forfeðra sinna og til afa, hún var
orðin háöldruö og hafði að auki
verið lasin. Samt er það einhvern
veginn svo að dauðinn kemur
manni alltaf á óvart og maður er í
raun aldrei viðbúinn honum.
Amma var frá Grjótnesi á Mel-
rakkasléttu í Norður- Þingeyjar-
sýslu. Hún bjó á Raufarhöfn mest
alla sína tíð, ásamt afa, og ól þar
upp sín sjö börn. Viö, sem erum
fæddar og uppaldar hér á Stór-
Reykjavíkursvæðinu, töldum okkur
ávallt njóta mikilla forréttinda að
eiga ömmu og afa búsett í svona
litlum bæ og fá þannig a& njóta
frelsisins í sveitinni á sumrin. Það
em nefnilega ekki allir svo lánsamir
að fá að kynnast því og njóta. Það
var alltaf mikill spenningur í gangi
á sumrin, þegar það átti að leggja í
hann norður, og við biðum
óþreyjufullar eftir þeirri ferð. Það
var líka svo afslappandi að koma til
ömmu. Því það, sem einkenndi
hana, var þessi stóíska ró og hlátur-
mildi. Og það var alveg sama hvað
gekk á og hversu mörg við vqrum,
margmenni og félagsskapur átti við
hana. Hún kom okkur fyrir vítt og
breitt um húsið og rak heimilið
áfram eins og ekkert hefði í skorist.
Matur var stór hluti af tilvemnni
hennar ömmu. Hún var mjög bú-
sældarleg og þaö var alltaf nóg af
mat til í húsinu. Það var nú ein-
hvem veginn þannig að það var al-
veg sama upp á hverju við bama-
bömin tókum, og uppátækin vom
jú ansi mörg og mörg hver ansi
stórtæk, þá hélt hún amma okkar
alltaf ró sinni. Henni fannst þetta
ekkert til að æsa sig yfir, bara ef að
við borðuðum þá var þaö nú ekkert
tiltökumál ef að jafnvel heilt þorp
t MINNING
var í upplausn.
Amma hafði mikinn áhuga á ætt-
fræði, eins og títt er með marga ís-
lendinga og þá sérstaklega af henn-
ar kynslób. Hún vildi alltaf vita
hverra manna fólk var og gat þá
jafnvel rakið ættir þeirra langt aft-
ur. Hún var líka mikib gefin fyrir
lestur bóka og að spjalla við fólk.
Fátt fannst henni skemmtilegra en
að fá fólk í kaffi og þá fyigdi nú
jafnan hlaðið borð af mat og alls
kyns kræsingum í kjölfariö og
spjalla við fólkið og fá fréttir. Enda
var það nú svo, ab þó hún hafi á
seinni árum ekki farið mikið út úr
húsi vegna veikinda í fótum, þá
fylgdist hún vel með þjóömálum.
Og ekki síst með bæjarmálum, eng-
inn vissi betur um aflabrögð og
hvenær hvaða bátur heföi komiö
að landi.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé loffyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Við vitum að nú er amma komin
til afa og þar líbur henni vel. Minn-
ing hennar mun lifa með okkur um
ókomna tíð og einnig þakklæti fyrir
allar þær stundir sem viö áttum
með henni.
Blessuð sé minning þín, elsku
amma, og hvíl þú í friði.
Anna, Amdís og Lilja
í dag veröur til grafar borin á Rauf-
arhöfn frænka okkar og vinkona,
Jóhanna Bjömsdóttir frá Grjótnesi.
Foreldrar hennar vom Bjöm Stefán
Guðmundsson, bóndi á Grjótnesi,
og kona hans, Aðalbjörg Pálsdóttir
ljósmóðir. Jóhanna ólst þar upp
ásamt bræðrum sínum fjórum.
Grjótnesheimilið var einstakt að
myndarskap og þrifnaði öllum. For-
eldrarnir voru vel menntuð eftir
þeirrar tíðar hætti. Björn hafði
gengiö í Möðmvallaskóla, en Abal-
björg í kvennaskólann á Laugalandi
og var auk þess lærð ljósmóðir. Jó-
hanna fékk góðan undirbúning fyr-
ir lífsstarfið heima, því að auk ann-
ars, sem til menningar horfir, var
jafnan tekinn að Grjótnesi heimil-
iskennari, þar eð þá vom að alast
þar upp mörg námfús ungmenni á
báðum búum. Auk þess stundaði
hún nám við Kvennaskólann í
Reykjavík.
25. júlí 1925 gengu þau í hjóna-
band Jóhanna og Hólmsteinn
Helgason, útgerðarmaður á Raufar-
höfn, og stofnuðu þar sitt heimili.
Þar með eignuðumst við systur okk-
ar annað heimili. Haustið 1931
vom bömin orðin fjögur, en ekki
lém þau hjón sig muna um að bæta
okkur þremur skólastelpum á heim-
ili sitt, því auk okkar tveggja frá
Harðbak bjó þar vinkona okkar, Jó-
hanna á Ásmundarstöðum. Þetta er
aðeins eitt dæmi um greiðasemi
þeirra og gestrisni, sem margir
num. Hjónaerjur heyrðust aldrei í
Hólmsteinshúsi. Jóhanna var ein-
staklega glaðvær og skapgóð, þann-
ig að öllum leið vel í návist hennar.
Þeim hjónum varð sjö bama auð-
ið. Þau em: Bjöm Stefán f. 21. jan.
1926, útgerðarmaöur og fiskverk-
andi á Raufarhöfn, Aðalbjörg Jak-
obína f. 21. jan. 1926, húsmæðra-
kennari í Reykjavík, Helgi Sigurður
f. 3. maí 1928, útgerðarmaður á
Raufarhöfn, Amdís Sigurbjörg f. 12.
feb. 1931, ljósmóðir í Reykjavík,
Jónas Maríus f. 8. júlí 1934, Gunn-
ar Þór f. 6. mars 1936, viðskipta-
fræðingur í Reykjavík, og Baldur f.
24. sept. 1937, útgeröarmaður á
Raufarhöfn.
Við emm hryggar í huga er við
hugsum til þess að þetta er hinsta
kveðja til þessarar góðu velgerðar-
konu okkar. Þaö er bjart yfir öllum
minningunum um Jóhönnu og
Hólmstein og mikið gaman að
hugsa til allra þeirra góðu sam-
skipta sem vom með þeim hjónum
og foreldmm okkar. Þær vom syst-
ur, Borghildur amma okkar á Odds-
stöðum og Aðalbjörg móðir Jó-
hönnu. Vinátta var ætíð óvenju
sterk meö ffændsemi milli þessara
heimila, ef til vill vegna þess að þær
systur vom aðkomnar í þessa sveit
og áttu hér ekki aðra ættingja, en
þær vom ættabar úr Mývatnssveit.
Börnum Jóhönnu og Hólmsteins,
bamabömum og tengdafólki send-
um viö hugheilar samúðarkveðjur.
Við kvebjum hana með söknuði
og þökk. Blessuð sé minning henn-
ar.
Ása og Aðalbjörg
Guðmundsdætur frá Haröbak
Þegar líkaminn er orðinn slitinn og
hugurinn þreyttur er gott að fá
hvíld. Amma mín, Jóhanna Bjöms-
dóttir, lést á sjúkrahúsinu á Húsa-
vík 5. janúar síðastliðinn, á 93. ald-
ursári, eftir nokkurra missera legu
þar.
Minningamar um ömmu em sam-
tvinnaðar minningunni um Hólm-
stein afa, sem lést fyrir rúmum 5 ár-
um, svo og bemskuámnum á Rauf-
arhöfn. Um það leyti sem ég fædd-
ist, fluttu foreldrar mínir í nýbyggt
hús, Setberg, og nokkrum árum
seinna fluttu afi og amma á efri
hæðina og bjuggu þar næstu árin.
Þetta var því eitt stórt heimili, sem
gaf okkur bömunum kost á uppeldi
sem ég er óendanlega þakklátur fyr-
ir, þó ab oft hafi verið þröngt á
þingi. Þegar viö systkinin vorum
orðin fimm, sem deildum meb okk-
ur stofunni á neðri hæðinni, og
þörf var orbin fyrir nýtingu efri
hæðarinnar, fluttu amma og afi. En
það breytti litlu, því fjarlægðirnar
voru ekki miklar og alltaf átti
amma eitthvað í skápnum sínum
til að gauka að sísvöngum munn-
um.
Amma var ein af þessum sígildu
hvunndagshetjum. Hún giftist
Hólmsteini afa í júlí 1925, þá 24 ára
gömul, og eignuðust þau sjö mann-
vænleg böm, sem öll em á lífi og
em talin hér í aldursröð: Tvíburam-
ir Bjöm Stefán og Aðalbjörg Jakob-
ína, Helgi Siguröur, Arndís Sigur-
björg, Jónas Maríus, Gunnar Þór og
Baldur. Amma hafði því alltaf í
nógu að snúast. Gestkvæmt var æt-
íð á heimilinu, bæöi vegna gestrisni
þeirra, svo og alls konar umsýslu og
félagsmála sem fylgdu afa. Þetta
þótti sjálfsagt og ekki eftir talið. Þau
reistu sér steinsteypt íbúðarhús nið-
ur við höfnina, sem þau fluttu í ár-
ib 1925 og bjuggu þar allt þar til
þau fluttu í Setberg, sem áður er
getið. Þetta hús nefndu þau Sjávar-
borg og stendur það enn og var
reyndar endurbyggt fyrir nokkmm
ámm og er í eigu fjölskyldunnar.
Síðustu 20 árin bjuggu þau í húsi
sem þau keyptu og heitir Sjónar-
hóll. Það ber nafn með rentu, því
útsýni er þaðan gott, innsiglingin í
höfnina blasir viö út um stofu-
gluggann. Þar geymdi amma sjón-