Tíminn - 03.05.1994, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 3. maí 1994
KWnffltiWÍfflftyiPIÍ
9
inn er svo í mars og apríl.
-Þú hefurþá ekki séð árangur af
þessu starfi?
Nei, því miður. Þaö verður
líka að taka með í reikninginn
að þarna hafa verið þurrkar
um lengri tíma og útlitið er því
ekki bjart.
-Er þetta samt ekki öðruvísi að-
stoð en Alþjóðaráð Rauða kross-
ins hefur lengst aflagt stund á?
Jú, en hjálparstarf er sífelldri
þróun undirorpið. Það er reynt
að veita þá hjálp sem hæfir að-
stæðum. í Súdan gáfum við
fólkinu mat um leið og það
fékk ffæin til að koma í veg
fyrir að það æti fræin eins og
gerðist í Sómalíu.
-Nú hefur aðstoð við lönd þriðja
heimsins verið gagnrýnd mikið
að undanfómu. Telur þú að það
starf sem þið inntuð af hendi
hafi verið raunveruleg hjálp?
Mér fannst við vera að gera
verulegt gagn. Við dreifðum
líka veiðarfærum og fólkið var
svo þakklátt að fá eitthvað til
þess að geta farið að bjarga sér.
Þetta var óneitanlega miklu
skemmtilegra en þegar ég var
þarna í fyrra skiptið þegar við
vorum bara aö gefa þeim mat.
Það er svo skammgóður verm-
ir. Auðvitað þarf að gera það
þegar fólk er að deyja úr
hungri en það er ekki varanleg
lausn á vandamálinu.
Ágúst Þór Ámason
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5aí5 « 0 5.607.439
2.4^ >2Sls 1 612.538
3. 4af5 151 6.997
4. 3af5 4.959 497
Heildarvinningsupphæð þessa viku:
9.741.147 kr.
UPPLÝSINGAfliSlMSVARI 91-681511 lukkulIna991 002
Á vegum Alþjóöa Rauöa krossins viö störf í Afríku:
Hjálp til sjálfshjálpar
Islendingar taka orðið æ
meiri þátt í starfi Alþjóða-
ráös Rauða krossins. Áöur
fyrr voru það oftast hjúkrunar-
konur sem fóru héöan til
starfa á vegum þess. En á síð-
ustu árum hefur þó oröið mik-
il breyting á og í dag fer fólk
með ýmiskonar menntun og
starfsreynslu til starfa um all-
an heim á vegum ráðsins.
Bima Halldórsdóttir, sem er
nýkomin heim frá Súdan,
hafði þann starfa með hönd-
um að sjá til þess að hjálpar-
gögn og matvæli sem vom
send til landsins kæmust á
leiðarenda.
-Hver voru fyrstu kynni þín af
Súdan?
Fyrst þegar ég kom til Afríku
var ég meira í Kenía en Súdan.
Mitt hlutverk var að koma
hjálpargögnum inn í landið
og síðan á áfangastað. Ég varð
að byrja á að læra á kerfið í
Næróbí. Fara í tollinn og aðrar
opinberar skrifstofur sem
höfðu með inn- og útflutning
matvæla og hjálpargagna að
gera. Mér féllust reyndar
hendur í fyrstu vegna hæga-
gangsins sem er ólýsanlegur.
Svo ákvað ég að það þýddi
ekkert aö vera að æsa sig. Mað-
ur verður bara að taka hlutun-
um eins og þeir eru I landinu
þar sem maður er. Það gekk
bara mjög vel. Fólkið er mjög
almennilegt og þægilegt að
vinna með því. Það gengur
bara allt rosalega rólega.
-/ hverju fólst aðstoð Rauða
krossins við Súdani?
Það var verið að bólusetja
bæði börn og nautgripi. Þegar
ég var í Súdan í fyrra skiptið,
1990/91, brást uppskeran. Við
flugum því með mat á nokkra
staði þar sem komið var upp
birgðastöðvum. Ætlunin var
að fara með matvæli meö bíla-
lest upp til Bor, þar sem við
höfum höfuðstöðvar okkar
við Níl. Það var búið að smíða
risastóran pramma sem hafði
verið siglt upp til borgarinnar
og þaðan átti svo að sigla með
matvælin og dreifa þeim til
nauöstaddra. Af þessu varð þó
ekki, því stjórnvöld töldu að
matvælaaðstoðin kæmi upp-
reisnarmönnum til góða og
bönnuðu okkur að fram-
kvæma þessa áætlun.
-Liggja hjálparstofhanir á bar-
dagasvœðum alltaf undir grun
um hlutdrœgni?
Máliö er að aðrar hjálpar-
stofnanir geta leyft sér meira
en Rauði krossinn. Við meg-
um ekki fara á staði nema með
samþykki allra stríðsaðila. Við
verðum að halda okkur á
mottunni ef ekki er gefið
grænt ljós frá öllum hlutaðeig-
andi aðilum.
-Hvað tók þá við eftir að þið
vom stoppuð með þessum hœtti?
Þá fór ég bara í minn skrif-
borðsstól. í raun beið mín
heilmikið verk, því vanhöld
höföu verið á því að gengið
væri frá tollskjölum eins og
vera ber. Það er heldur ekki
hlaupið að því að koma til
ókunnugs lands í nokkra mán-
uði, þar sem allt er í hæga-
gangi og aörir siðir en maður á
aö venjast heima fyrir, og
ganga frá öllum nauðsynleg-
um pappírum tengdu hjálpar-
starfinu við erfiðustu aðstæð-
ur. Þetta var ansi stór bunki
sem beið mín. Elstu skjölin
voru orðin tveggja ára gömul
og þarna var ég þangað til ég
hafði lokið við að ganga frá
Caldramaður wð iðju sína.
Verkfœri til sjálfshjálpar.
þeim öllum.
-Hvað tók við eftir dvölina í
Súdan?
Ég var þar í rúmlega hálft ár
og kom þá aftur heim. í lok árs
1992 var ég beðin um að fara
til Sómalíu og þó að fjölskylda
mín og nánustu ættingjar
væru ekki sérlega hrifnir af
hugmyndinni tókst mér aö
sannfæra þau um að þetta yTÖi
í lagi.
Til að byrja með var ég í
Norður-Sómalíu við að skipu-
leggja eldsneytisnotkun og
dreifingu. Eftir einn og hálfan
mánuð var ég send til suður-
hluta landsins þar sem ég fékk
það verkefni að kanna þörfina
á neyðareldhúsum sem Rauði
krossinn hafði komið upp þeg-
ar ástandið var sem verst. Okk-
ur til mikillar ánægju kom í
Ijós að óhætt var að loka þeim.
Versta hungursneyðin var yfir-
staðin. Við létum fólkið sem
flúið hafði heimabyggð sína
vegna óaldarinnar hafa ýmis-
iegt með sér sem gæti nýst því
þegar heim væri komið. Á því
svæði sem ég var á voru það
aðallega konur sem fengu slíka
aðstoð. Þær fengu maís, baun-
ir og olíu. Kjólaefni og plast-
dúka sem nota mátti til að
breiöa yfir þakið og verjast
þannig rigningu.
-Dvöl þín f Afríku var lengri í
þetta skiptið en það fyrra. Hvað
kom til?
Já, um það leyti sem tíma
mínum í Sómalíu var að ljúka
var ég spurð hvort ég vildi fara
aftur til Súdan. Ég ákvað að slá
til eftir að hafa haft samband
við Rauða krossinn hérna
heima. í þetta skipti var ég
staðsett rétt við landamæri
Kenía og Súdan í bæ sem heit-
ir Lkichokio sem er Keníameg-
in. Við voru meö tvær flugvél-
ar, eina Twin Otter og eina DC
3, sem við flugum til ýmissa
staða. Til aö byrja meö þurft-
um við þó að fara á staðina og
kanna hvort það væri raun-
héruð en nautgripixnir eru
flestir dauðir og það er bók-
staflega ekkert eftir þarna. Það
er búið að vera stríð þarna í tíu
ár og ástandið er alveg hörmu-
legt.
Nú hefur Súdan ekki verið svo
mikið í umrceðunni, hvemig
stendur á því?
Tja, það er ekki gott að segja
en hungursneyðin hefur ekki
verið eins gífurleg og í Sómal-
íu. Fólk liggur að minnsta
kosti ekki deyjandi úti á götu.
En því er ekki að neita að þetta
fer mikið eftir fréttaflutningi.
Þegar ég kom til Súdan í
seinna skiptið voru bæði Sam-
einuðu þjóöimar og Lútherska
heimssambandiö að dreifa
matvælum svo að við snemm
okkur að verkfæradreifingu.
Þetta vom hakar og skóflur og
önnur þau tól sem heima-
menn þekktu. í desember fór-
um við svo að dreifa fræjum á
þá staði sem höfðu aðstöðu til
að geyma þaö. Sáningartím-
Þorp í Súdan.
veruleg þörf fyrir okkur og
hvort vib gætum gert eitthvað
og hvað þá helst. í framhaldi
af þessu var ákveðið að byggja
upp nokkrar heilsugæslu-
stöðvar og abstoba við að
byggja upp ræktun á þessum
slóöum. Þetta em nautgripa-
Birna Halldórsdóttir á veraldarvakt, nýkomin heim frá Súdan.